Aggregator

Nederland stopt tijdelijk met de financiering van VN-hulporganisatie UNRWA, die hulp biedt aan Palestijnse vluchtelingen. Dat heeft minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking bevestigd tegenover Nieuwsuur en de NOS.

"We zijn enorm geschrokken. De aanklacht is dat met VN-geld, met ons geld, de aanslag is gepleegd op 7 oktober", zegt Van Leeuwen. Nederland zal voorlopig geen nieuwe betalingen doen aan de VN-hulporganisatie.

Daarmee sluit Nederland zich aan bij een groeiende lijst van landen die de steun aan de organisatie opschorten in afwachting van een onderzoek naar de vermeende betrokkenheid van een aantal UNRWA-medewerkers bij de terroristische aanval van Hamas op 7 oktober.

Ontslagen

De Verenigde Staten, de grootste donateur van UNRWA, lieten als eerste weten de financiering op te schorten, waarna Australië, Canada en Italië volgden. Inmiddels hebben ook Finland en het Verenigd Koninkrijk de financiële steun voor UNRWA in de Gazastrook bevroren.

Gisteren kondigde UNRWA-chef Philippe Lazzarini een onderzoek aan naar de mogelijke betrokkenheid van meerdere medewerkers van de hulporganisatie bij de Hamas-aanval op Israël op 7 oktober. Hij deed dat naar aanleiding van informatie van de Israëlische autoriteiten. De medewerkers zijn per direct ontslagen, zei Lazzarini.

"Schokkend en onverantwoordelijk"

Hij noemt het nu in een verklaring "schokkend" dat landen hun financiering opschorten. Het is in zijn ogen "enorm onverantwoordelijk" om de hele organisatie en een hele gemeenschap te bestraffen vanwege beschuldigingen tegen enkele individuen.

Hij roept de landen op om hun beslissing te heroverwegen voordat de UNRWA zich gedwongen ziet de humanitaire hulpverlening te staken. "Het leven van de mensen in Gaza hangt af van deze steun en dat geldt ook voor de regionale stabiliteit."

Fundamentele waarden

De UNRWA-chef zegt deze maatregelen te nemen om de humanitaire hulpverlening niet in gevaar te brengen. Volgens de organisatie zijn de ruim 2 miljoen mensen in de Gazastrook afhankelijk van de hulp die de organisatie verstrekt.

UNRWA heeft de aanval veroordeeld en roept op tot de vrijlating van alle Israëlische gijzelaars door Hamas, zei Lazzarini. "Iedereen die de fundamentele waarden van de Verenigde Naties verraadt, verraadt ook degenen die we dienen in Gaza, in de regio en elders in de wereld."

Ook Nederland geeft geld aan organisaties in de Gazastrook, waaronder UNRWA. Dat kon in de begroting van 2023 rekenen op 19 miljoen euro aan Nederlandse steun. Vorige maand verstrekte Nederland de organisatie nog een extra bedrag van 10 miljoen euro.

Demissionair minister Van Leeuwen liet gisteren op X weten geschokt te zijn over de vermeende betrokkenheid van UNRWA-medewerkers bij de Hamasaanval.

Opheldering

Nederland zou de uitkomst van het aangekondigde onderzoek meenemen in de afweging om in de VN-organisatie financieel te blijven ondersteunen, schreef van Leeuwen. "Nederland zal ondertussen humanitaire steun blijven verlenen aan de burgerbevolking van Gaza." Nederland steunt ook andere organisaties in de Gazastrook, zoals het Rode Kruis.

Donderdag heeft Van Leeuwen een gesprek met UNRWA-topman Lazzarini waarin hij om opheldering zal vragen.

Het is niet de eerste keer dat Nederland de steun aan aan de UNRWA opschort. In 2019 werd de steun ook tijdelijk stopgezet vanwege misstanden bij de leiding van de VN-organisatie.

Leider Hussein Sheikh van de PLO, de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, heeft de landen op X opgeroepen het besluit om de financiering voorlopig te beëindigen terug te draaien. Het stopzetten leidt tot grote politieke en humanitaire risico's, volgens het hoofd van de PLO.

Natuurmonumenten verzet zich fel tegen het parcours waarop dit jaar de NK wielrennen gepland is. De organisatie is beducht voor schade, vooral in het beschermde, heuvelachtige natuurgebied de Posbank bij Rheden.

Natuurmonumenten stelt nu vergaande eisen aan de organisatie van het NK, meldt Omroep Gelderland. Zo zijn helikopters, drones, reclame-uitingen en geluidsinstallaties uit den boze. Volgauto's mogen de Posbank niet op, net als teamwagens, de reclamekaravaan en ander gemotoriseerd verkeer. Publiek langs de route is ook niet toegestaan, wat Natuurmonumenten betreft.

Thijs Rondhuis van Courage Events, organisator van het kampioenschap, zegt zich te realiseren dat de koers door een kwetsbaar gebied trekt. Toch is hij ervan overtuigd dat het NK op de Posbank kan plaatsvinden. "Dit NK wielrennen wordt op de meest duurzame manier georganiseerd, omdat wielerunie KNWU veel waarde aan de natuur en de toekomst van Nederland hecht."

Prachtige groene omgeving

De KNWU maakte in december bekend dat het "prachtige wielerfeest op een centraal gelegen locatie in het land" georganiseerd zou worden. De gemeente Arnhem was blij met de kans om "aandacht te besteden aan de prachtige groene omgeving".

Het peloton zal op 23 juni moeten starten op de Markt in het centrum van Arnhem. De koers kent meerdere omlopen over een parcours van 14 kilometer met passages over de Posbank.

Vrijwel direct was er kritiek, onder andere van de beheerder van het gebied, Nationaal Park Veluwezoom. Natuurorganisaties en de lokale fracties van GroenLinks en de Partij voor de Dieren uitten hun zorgen, ook al omdat het NK plaatsvindt tijdens het broedseizoen van kwetsbare vogels.

Schreeuwend publiek

Natuurmonumenten voegt zich nu bij het rijtje critici. De organisatie ziet een wedstrijd "met toeters, bellen, helikopters, rennend en schreeuwend publiek midden in kwetsbare natuur" niet zitten en legt nu dus een pakket eisen op tafel.

Rondhuis van de NK-organisatie wil nog niet zeggen of de wedstrijd te realiseren is zonder publiek, helikopters, volgauto's en geluidsoverlast. "Daarvoor hebben we een stuurgroep in het leven geroepen, met daarin de gemeenten Rheden, Rozendaal en Arnhem", zegt hij. "Die stuurgroep komt woensdag bij elkaar. Dan worden de eisen van Natuurmonumenten besproken."

Het Openbaar Ministerie (OM) gaat in hoger beroep in een zaak tegen de gemeente Zoetermeer, die tussen 2004 en 2009 niets heeft gedaan tegen de uitstoot van een giftige stof vlak bij een woonwijk. Zes jaar geleden oordeelde de Haagse rechtbank dat de gemeente strafrechtelijk immuun was omdat geen sprake was van levensbedreigende situaties.

De zaak draait om om een vestiging van het Amerikaanse bedrijf Sterigenics in Zoetermeer, meldt Omroep West. Daar werd medische apparatuur en kleding gereinigd in een pand aan de Storkstraat, maar dat ging niet zoals het hoorde. Doordat een filter op de naverbrandingsinstallatie niet was vervangen, werd tussen 2004 en 2009 een te hoge concentratie van het kankerverwekkende ethyleenoxide verspreid via de noodpijp.

Onrust omwonenden

Ethyleenoxide is schadelijk voor het DNA en kan kanker veroorzaken, zegt het RIVM. De uitstoot van de stof leidde tot onrust bij de omwonenden, die samen de actiegroep SterigeNIKS oprichtten. Het bedrijf zelf claimde dat de risico's voor de omwonenden nihil waren.

Zes jaar geleden begon een rechtszaak tegen het bedrijf en de gemeente. Het OM verweet de gemeente dat die niet of nauwelijks had gecontroleerd of Sterigenics zich aan de verleende vergunningen hield. Maar de rechtbank oordeelde dat de gemeente alleen strafbaar kon worden gesteld als sprake was geweest van een levensbedreigende situatie. In dit geval was dat niet zo.

"Er is geen sprake van concrete gevallen van overlijden als gevolg van de uitstoot van ethyleenoxide. Er is alleen vastgesteld dat het om een stof gaat die extra kans op kanker geeft", aldus de rechtbank zes jaar geleden.

De gemeente werd niet vervolgd. Het bedrijf ging vrijuit. De rechter was daar duidelijk over: "Sterigenics heeft continue overleg gehad met de ambtenaar van de milieuafdeling van de gemeente. De ambtenaar was akkoord met de uitstoot via de noodpijp, daarom valt het bedrijf niets te verwijten."

Opzettelijk

In 2010 sloot Sterigenics de vestiging in Zoetermeer. Maar nu volgt dus hoger beroep, ingesteld door het OM. De eerste zittingsdag is op maandag 12 februari. Justitie verwijt de gemeente dat niet is opgetreden tegen of gewaarschuwd voor de uitstoot van ethyleenoxide in de periode van 2004 tot 2009. In de tenlastelegging wordt gesproken over het meermalen opzettelijk verrichten of nalaten van een handeling met betrekking tot afvalstoffen.

In een eerste reactie vraagt de advocaat van de gemeente om uitstel van behandeling, zodat de strafzaak "adequaat kan worden voorbereid".

When I start off on a “simple” project, experience shows that it’s got about a 10% chance of actually remaining simple. Sometimes it’s because Plan A never works out the …read more

De staking van Duitse machinisten eindigt eerder dan verwacht. De machinistenvakbond GDL was van plan om tot maandag 18.00 uur te staken, maar nu wordt het treinverkeer maandag om 02.00 uur alweer opgestart. Dat betekent de meeste treinen na het weekend weer zullen rijden. Morgenavond gaan de goederentreinen alweer rijden.

Deutsche Bahn (DB) meldt dat er maandag nog wel kans is op verstoringen in het langeafstandsverkeer, maar rekent erop dat de meeste treinen weer rijden.

Eerder vandaag werd al duidelijk dat spoorvervoerder DB en de vakbond weer in gesprek zijn over het slepende cao-conflict. Volgens informatie van persbureau DPA hebben beide partijen afgesproken dat er in ieder geval tot 3 maart niet meer gestaakt zal worden. DB en de vakbond hopen dat ze begin maart een akkoord hebben.

Ontregeld

Deze staking begon woensdag en is de vierde staking in relatief korte tijd. Het treinverkeer in Duitsland is daardoor zeer ontregeld. De afgelopen dagen reed zo'n 20 procent van de Duitse treinen wel via een nood-dienstregeling.

Ook het internationale treinverkeer rijdt door de staking niet. Daardoor zijn veel internationale treinen van en naar Nederland ook getroffen.

Onderzocht wordt nog of de treinen van Duitsland naar Nederland en vice versa maandag weer kunnen rijden. NS meldde eerder dat de ICE International en de Intercity Berlijn maandag weer zouden rijden, maar meldt nu dat dat nog wordt bekeken. "Houd hiervoor berichtgeving in de loop van zondag in de gaten", waarschuwt het spoorwegbedrijf. De Nightjet rijdt sowieso maandag weer.

Duitse industrie

De vakbond eist dat machinisten een kortere werkweek krijgen (35 in plaats van 38 uur), tegen hetzelfde salaris. Deutsche Bahn wil tot dusver niet op die eis ingaan. Wel heeft het spoorwegbedrijf loonsverhogingen aangeboden, maar het aanbod van DB gaat de vakbond niet ver genoeg.

Het einde van de staking zal niet alleen bij treinreizigers goed vallen. Duitse industrieën die veel goederen vervoeren via het spoor, zoals de auto-industrie en de chemische industrie, waarschuwden vorige week dat de schade van de staking zou kunnen oplopen tot een miljard euro.

Het treinverkeer van en naar Schiphol is weer op gang gekomen. Dat meldt de NS. Rond 18.10 uur zijn de sporen op het treinstation weer vrijgegeven, om 18.30 uur is de dienstregeling hervat.

Eerder vandaag werd al het treinverkeer van en naar Schiphol geschrapt vanwege een aanrijding. Er werden drie sporen afgezet, de andere drie sporen waren al dicht vanwege werkzaamheden door ProRail. Daardoor was er aan het einde van de middag geen treinverkeer mogelijk.

Bussen

Door de stremming was het vooral druk bij bushaltes rondom de luchthaven. Ook waren een aantal reizigers gestrand in de hal van Schiphol.

De NS had bussen ingezet van Schiphol naar Hoofddorp en Schiphol naar Amsterdam-Zuid om gestrande reizigers alsnog te kunnen vervoeren.

Een dag na het tussenvonnis van het Internationaal Gerechtshof is de realiteit in Gaza nog zoals die is sinds de oorlog uitbrak na de aanval van Hamas op 7 oktober.

In de zuidelijke stad Khan Younis zijn opnieuw zware gevechten geweest. Ook zou het Nasserziekenhuis in de stad zonder stroom zitten. De door Hamas aangestuurde autoriteiten zeggen dat er de afgelopen dag zeker 28 Palestijnen zijn omgekomen. Het Israëlische leger zegt dat het minstens elf gewapende mannen heeft gedood die probeerden explosieven in de buurt van troepen te plaatsen.

Hoewel Zuid-Afrika, dat de zaak bij het Gerechtshof aanspande, opgetogen reageerde op de uitspraak en analisten speken van "een duidelijk signaal", lijken de inwoners van Gaza op meer gehoopt te hebben. Hoewel er weinig beelden uit de Gazastrook komen, hebben verschillende media toch enkele bewoners van het gebied weten te spreken.

"We hoopten dat het ICJ de oorlog zou beëindigen", zegt een man tegen persbureau Reuters. Hij zegt teleurgesteld te zijn in het Gerechtshof. "Elke dag lijden we. Met elk uur dat verstrijkt, verliezen we geliefden, buren, familieleden en onschuldige ongewapende kinderen die geen deel uitmaken van deze oorlog."

'Vertrouwen verloren'

De Palestijnse (foto)journalist Motaz Azaiza, die veel volgers heeft op sociale media, is kritisch over de uitspraak van het Gerechtshof en beschrijft dat veel Palestijnen hun vertrouwen in het rechtssysteem en internationale instanties hebben verloren. "We moeten niet kiezen voor de Palestijnen, maar voor de mensheid", zegt hij op X.

Ook Al Jazeera sprak met inwoners van Gaza na de uitspraak in Den Haag. De nieuwszender hoort dat veel mensen een andere uitkomst hadden verwacht en gehoopt hadden op een staakt-het-vuren.

"We zijn erg teleurgesteld, want het is alsof je zegt dat deze agressie kan voortduren. Dat is jammer", zegt een man. "We hadden gehoopt op een menselijke maatstaf, want we worden blootgesteld aan etnische zuiveringen."

Het Gerechtshof oordeelde dat Israël er alles aan moet doen om genocide te voorkomen. Maar voor veel Gazanen is die uitspraak niet genoeg. "Waarom zou het Internationale Gerechtshof de Joden de tijd geven om ons te blijven vermoorden en genocide tegen ons te plegen? Het is onrechtvaardig en oneerlijk", klinkt het.

Israël reageert verbolgen

Ook in Israël is verbolgen gereageerd op de uitspraak van het Hof. Veel mensen zien de uitspraak als oneerlijk, omdat ze vinden dat Israël zich mag verdedigen tegen een vijand die hen wil vernietigen, zegt verslaggever Sander van Hoorn vanuit Tel Aviv.

Premier Netanyahu zei gisteren al de internationale wetten te respecteren, maar "evenzeer de heilige plicht heeft Israël en het volk te beschermen". Hij benadrukt daarbij dat Israël strijd voert tegen de terroristen van Hamas en niet de gehele bevolking van Gaza.

Volgens het Gerechtshof moet Israël ervoor zorgen dat er voldoende humanitaire hulp Gaza in kan. Israël heeft gezegd dat deel van het vonnis te zullen uitvoeren. Maar vandaag is het sabbat, waardoor vanuit Israëlische kant alle grenzen dicht zijn en er (nog) geen hulp de Gazastrook in gaat.

Er ligt nog steeds zo'n 800.000 kilo troep in zee na de containerramp met de MSC Zoe. Omdat de overheid het heeft bestempeld als 'zwerfafval', wordt het niet meer opgeruimd.

"De Noordzee is een afvalhoop geworden", zegt Ellen Kuipers van de Waddenvereniging bij Omrop Fryslân.

Het was al bekend dat veel afval uit het enorme containerschip nooit geborgen is. Maar nu zijn er ook getallen. Geschat wordt dat in de 342 containers die op nieuwjaarsdag 2019 overboord sloegen ruim drie miljoen kilo aan spullen zat.

Een deel daarvan werd uit zee gehaald door Rijkswaterstaat en vissers. Veel spullen spoelden aan en werden opgeruimd door Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en vrijwilligers. Maar ongeveer een kwart van de soms hagelnieuwe spullen in de containers is nooit geborgen en ligt nog onder water. Dat blijkt uit het tweede deel van de documentaire Waddenzooi, die Omrop Fryslân dit weekeinde uitzendt.

"Er is 3,2 miljoen kilo rommel in zee terechtgekomen. Daarvan is er nog 800.000 kilo blijven liggen", aldus Kuipers van de Waddenvereniging. Volgens haar heeft de Rijksoverheid het afval bewust als 'zwerfafval' bestempeld, zodat er geen inspanningsverplichting meer is om het op te ruimen.

Kost te veel diesel

"De minister heeft gezegd: het zoeken naar afval van de MSC Zoe kost te veel diesel. Die CO2-uitstoot is erger dan de 800.000 kilo rommel die nog in zee ligt", vervolgt Kuipers. "Maar dit gaat natuurlijk in tegen alles waar wij voor staan."

Volgens Anne van der Meer van Rijkswaterstaat geldt ook voor de rederij van de MSC Zoe geen inspanningsverplichting meer om afval te bergen. "Het ministerie heeft een overeenkomst gesloten met de reder", stelt hij. "De reder heeft het afgekocht. Het is nu dus zwerfafval, dat betekent dat er niet actief naar gezocht gaat worden."

Plastic gaat nooit meer weg

Verschillende betrokkenen wijzen erop dat zo een milieuramp na de ramp ontstaat. "Als je er bent, zie je pas wat er aanspoelt", zegt Cynthia Borras van Natuurmonumenten, die betrokken was bij de schoonmaak van de stranden. "Dan schrik je: dat plastic gaat nooit weg. Het wordt kleiner en kleiner, en dus ook steeds moeilijker om op te ruimen."

Ook Kuipers vreest dat het plastic in zee tot grote milieuschade leidt. Ze wijst erop dat dat ook gevolgen heeft voor de Waddenzee, die sinds 2009 Werelderfgoed is, en roept de overheid op om de resterende hoeveelheid afval alsnog te bergen.

"Zwerfafval in de berm wordt ook opgeruimd door Rijkswaterstaat. En ja, het is een stuk lastiger om dit afval op te ruimen. Maar de inspanningsverplichting zou moeten veranderen in een resultaatverplichting."

De vier grote steden hopen dat de Tweede en Eerste Kamer binnenkort voor de Wet betaalbare huur stemmen. Dat wetsvoorstel van demissionair woonminister De Jonge moet regelen dat voor een groot deel van de huurwoningen in de vrije sector een maximale huur gaat gelden.

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht zeggen dit in reactie op vragen van de NOS over hun ervaringen met een andere wet die huurders in de vrije sector moet helpen, de Wet goed verhuurderschap. Die werd op 1 juli 2023 ingevoerd. Door die wet kunnen gemeenten optreden tegen onder meer intimidatie en discriminatie door verhuurders en te hoge servicekosten of borg.

'Cruciaal tegen uitbuiting'

Maar dat is volgens de steden dus niet genoeg. "Een belangrijk punt dat ontbreekt, is dat er geen regels zijn over de huurprijs", zegt de gemeente Rotterdam. "Wij kijken uit naar de stemming over het Wetsvoorstel betaalbare huur. Die wet moet ervoor zorgen dat de bestaande huurprijsbescherming wordt uitgebreid naar het middensegment."

"Door gebrek aan huurprijsregulering komen we grote uitbuitingsgevallen tegen", zegt de gemeente Den Haag. "Een huurprijs van 2200 euro voor 65 vierkante meter of stevige overbewoning omdat een pandeigenaar er per bedje een astronomisch bedrag uithaalt, zijn helaas geen uitzonderingen. De Wet betaalbare huur is dan ook cruciaal voor gemeenten met veel misstanden."

"Extreme huurprijzen sluiten te veel mensen uit van een goed en betaalbaar dak boven het hoofd", zegt de gemeente Amsterdam. "Daarom zijn we groot voorstander van het reguleren van het middenhuursegment." Volgens Utrecht is de noodzaak de afgelopen jaren nog urgenter geworden. "Dan kunnen gemeenten snel stappen zetten om de betaalbaarheid te vergroten. Deze mogelijkheid missen we nog."

1 juli?

Minister De Jonge hoopt de wet 1 juli in te voeren. Het puntensysteem dat nu al geldt voor sociale huurwoningen tot een huur van 880 euro, gaat dan ook gelden voor huurwoningen in de vrije sector tot een huur van 1123 euro en 1235 voor nieuwbouw. Van honderdduizenden woningen moet de huur dan gemiddeld zo'n 190 euro omlaag, verwacht het kabinet.

Veel particuliere verhuurders zijn fel tegenstander. Ze vinden dat verhuren dan niet rendabel genoeg meer is en zeggen dat ze huurwoningen daarom zullen verkopen.

De tien grootste gemeenten zijn veelal positief over die andere huurwet, de Wet goed verhuurderschap. Al vinden ze het vaak nog te vroeg om te concluderen in hoeverre huurders erdoor geholpen worden.

Iedere gemeente moet nu een meldpunt hebben waar huurders kunnen klagen over de huisbaas. De gemeente kan dan de verhuurder waarschuwen, een dwangsom opleggen of beboeten. Zo mag de borg volgens de wet nog maximaal twee keer de kale huur bedragen.

"Het helpt", zegt Den Haag. "Deze wet geeft ons stevige instrumenten om foute verhuurders aan te spreken en zo nodig aan te pakken, onder meer met boetes van 1000 tot 80.000 euro. We merken ook dat verhuurders op eigen initiatief zaken aanpassen."

'Nog geen boetes'

"Bij een ernstige situatie kan de gemeente direct handhaven", zegt Utrecht. "De regelgeving is nog relatief nieuw. Er zijn nog geen boetes en dwangsommen opgelegd." Ook Nijmegen zegt nog geen handhavingsacties te hebben gedaan na meldingen. De gemeente kreeg vooral meldingen over intimidatie, zoals ergens naar binnen gaan zonder toestemming en dreigen met opzeggen of niet verlengen van de huur.

Rotterdam zegt dat de wet ook de rechtsbescherming van arbeidsmigranten verbetert, doordat een arbeidscontract en een huurcontract nu verplicht gescheiden zijn. Amsterdam krijgt vooral meldingen over hoge servicekosten en de borg, Eindhoven over verhuurders die de borg niet teruggaven, noodzakelijk onderhoud dat niet gedaan werd en verbale agressie.

Naming en shaming

Den Haag vindt het verder bijzonder dat boetes voor verhuurders met naam en toenaam gepubliceerd moeten worden. "Hierdoor ontstaat een soort 'naming and shaming' en is het voor huurders mogelijk om te controleren of hun verhuurder over de schreef is gegaan."

Tilburg heeft meldingen gehad over intimidatie, een te hoge borg en servicekosten. "In één zaak is een waarschuwingsbrief gestuurd vanwege een te hoge waarborgsom. Het ging hier om vijf meldingen over hetzelfde adres." Almere vindt het nog te vroeg om "gefundeerde uitspraken te doen over of het instrument ook het verwachte resultaat gaat opleveren."

Moeilijk te bewijzen

Verschillende gemeenten vinden het bewijzen van discriminatie of intimidatie vaak ingewikkeld. "Dit gaat vaak impliciet, het is voor de 'ontvanger' duidelijk, maar gaat op zo'n manier dat het heel lastig is om er 'een zaak van te maken'", zegt bijvoorbeeld Eindhoven.

Groningen heeft hierom kritiek op de wet. "De gemeente heeft geen ervaring met onderzoek en rechercheren naar strafrechtelijke gedragingen. Ook heeft de wetgever geen handvatten aan de gemeente gegeven hoe om te gaan met dergelijke klachten."

Soms geen meldpunt

Iedere gemeente moest van de wet uiterlijk 1 januari 2024 een meldpunt hebben waar huurders terecht kunnen. Veel grote gemeenten hebben dat meteen op 1 juli 2023 ingesteld.

Maar bij heel wat kleinere gemeenten kon de Vereniging Nederlandse Gemeenten op 19 januari nog geen meldpunt vinden.

"Er is een goede kans op vruchtbare samenwerking. Die kans willen we niet voorbij laten gaan." Op het VVD-congres lichtte partijleider Dilan Yesilgöz een tipje van de sluier op die al weken over de formatietafel hangt.

De VVD praat met de PVV, NSC en BBB over de mogelijkheid om een nieuw kabinet te vormen. Tot nu toe kwam daarover niet veel naar buiten.

Yesilgöz benadrukte vandaag dat er een kans is beleid "waar iedereen in deze zaal voor is" te realiseren. "We doen er alles aan om daar ons verkiezingsprogramma waar te maken."

Maar ze waarschuwde de VVD-leden om zich ook weer niet rijk te rekenen. "Op sommige onderdelen zijn onze gesprekspartners zo links, daar kan de club van Frans Timmermans nog wat van leren."

Beland in een storm

Sinds de voor de VVD tegenvallende verkiezingen is haar partij in een storm beland, erkende Yesilgöz. De VVD heeft een rumoerig half jaar achter de rug, zei ze. "Dingen hadden echt beter gekund."

Binnen de partij is het onrustig sinds de Kamerverkiezingen. De VVD verloor tien zetels en de keuze om een eventueel kabinet met PVV, NSC en BBB alleen maar te gedogen, ligt bij sommigen moeilijk. Anderen hebben juist principiële bezwaren tegen samenwerking met de PVV.

In haar toespraak sprak ze onder meer over de reacties van de VVD-achterban op het formatieproces:

De partijleider had verwacht dat de keuze om alleen te gedogen tot kritiek zou leiden, maar ze had niet verwacht "dat die zó stevig zou aankomen". Veel VVD'ers ervaarden het als een "ijskoude douche", zei ze in haar toespraak waarin ze spijt betuigde, een verzoenende toon sprak, maar niet terugkwam van het gedoog-voornemen.

Yesilgöz zei wel dat ze zich kort na de verkiezingen te weinig heeft gericht op de 1,5 miljoen mensen die op de VVD hadden gestemd. "De boodschap dat we echt onze verantwoordelijkheid gingen pakken kwam niet aan." En dat is wel wat de VVD doet aan de formatietafel, benadrukte Yesilgöz.

D66 of PVV

Tegenstanders van samenwerken met de PVV probeerde Yesilgöz gerust te stellen. "Wij worden niet gedefinieerd door met wie we samenwerken", benadrukte ze. "Of we nou met D66 aan tafel zitten of met de PVV."

Ze benadrukte dat de VVD het niet zal toelaten als partijen aan de "fundamenten van de rechtsstaat" willen zagen. "Wij zullen altijd opkomen voor onze democratische normen en waarden. Want ook daar zijn wij voor opgericht."

'Een heel grote'

De vorige partijleider en huidig demissionair premier Mark Rutte noemde Yesilgöz in een interview "een hele grote" die het "vreselijk goed" doet. Maar ze moet wel de tijd krijgen om in de partij en in de formatie de zaken goed te regelen, zei hij.

VVD-partijvoorzitter Eric Wetzels zei bij de opening van het congres dat de partij een rumoerige tijd doormaakt, maar ook dat de VVD "voor hetere vuren heeft gestaan".

Zo'n 900 leden zijn vandaag naar de bijeenkomst in Noordwijkerhout gekomen.

In de VS wordt hard gewerkt aan een nieuwe Oekraïne-strategie, schrijft The Washington Post. Volgens anonieme functionarissen komt de nadruk te liggen op verdedigen. Ze verwachten dit jaar geen grote terreinwinst voor Oekraïne, al worden aanvallen niet uitgesloten.

Het nieuws is niet officieel bevestigd, maar sluit wel aan bij de verwachting van analisten. Bij het vastgelopen tegenoffensief heeft het Oekraïense leger zware verliezen geleden, evenals de Russen. Kyiv heeft niet genoeg militairen, wapens en munitie om opnieuw zo'n grote aanval te lanceren.

Oekraïne wacht al maanden op een nieuw Amerikaans militair steunpakket. Dat is er nog steeds niet, omdat de Republikeinen dwarsliggen.

Drones en loopgraven

"Actieve verdediging", noemde een Oekraïense commandant onlangs de huidige tactiek op het slagveld. Als de mogelijkheid zich voordoet zijn er nog kleinschalige aanvallen tegen het Russische leger. Maar de focus ligt op drone-operaties en het versterken van verdedigingslinies.

Dit wordt min of meer ook de strategie op de lange termijn, zegt de Amerikaanse krant. Bondgenoot Oekraïne moet zich vooral kunnen verdedigen tegen de aanhoudende Russische raket- en drone-aanvallen en beschietingen.

Er zullen nog wel dorpen en stadjes worden bevrijd of verloren, zegt een functionaris, maar een doorbraak zit er zeer waarschijnlijk niet in. De Oekraïense strijdkrachten en de economie moeten aansterken, zo zou de voornaamste doelstelling zijn van de regering-Biden.

Trump: oorlog opgelost in 24 uur

Het wordt een uitdaging om deze doelstelling waar te maken. Al maanden wordt een steunpakket voor Oekraïne ter waarde van 61 miljard dollar tegengehouden door Republikeinen in het Congres. De partij zegt te twijfelen aan het nut van de aanhoudende stroom hulp voor Oekraïne en stelt dat het geld beter kan worden gestoken in het versterken van de binnenlandse veiligheid.

Wat verder meespeelt is dat een akkoord over een nieuw militair steunpakket vermoedelijk zal worden gezien als een succes voor president Biden dat hem kan helpen om in november herkozen te worden.

Het is zo goed als zeker dat Donald Trump de Republikeinse presidentskandidaat wordt. Hij beweert dat als hij weer president wordt, hij de oorlog binnen 24 uur oplost. De 77-jarige Republikein ligt in peilingen licht voor op Biden.

"We overleven het niet zonder de steun van de VS. Dat is een feit", zei de Oekraïense president Zelensky vorige week in een interview. Hij benadrukte dat het land dringend behoefte heeft aan materieel, zoals luchtafweer om Oekraïense burgers te beschermen tegen Russische raketaanvallen.

Groot contrast

Ook worstelt Oekraïne met het mobilisatievraagstuk. Het leger zegt dat een half miljoen extra militairen wenselijk is, verklaarde Zelensky. De schattingen lopen uiteen hoeveel militairen het land heeft verloren. Minimaal wordt uitgegaan van enkele tienduizenden doden.

Het Amerikaanse strategieplan is een groot contrast met vorig jaar. Met behulp van Westers materieel en steun was er optimisme dat Oekraïne een doorbraak kon forceren om de Russen terug te drijven. Maar het leger stuitte op zware verdedigingslinies, loopgraven en veel mijnen.

Rusland houdt ongeveer een vijfde van het land bezet. Het grootste deel daarvan is veroverd in de eerste dagen van de aanvalsoorlog.

In 2023 bevrijdde Oekraïne kleine stukjes land, maar verloor ook wat:

"Alles wijst erop dat we waarschijnlijk minder materieel hebben dan vorig jaar", zegt het Oekraïense parlementslid Roman Kostenko tegen The Washington Post. "Het tegenoffensief heeft niet gewerkt. Als we nog minder hebben is duidelijk wat het plan wordt: verdedigen."

Langeafstandsraketten

Naar verwachting zal de strijd steeds meer worden uitgevochten via de lucht. Oekraïne heeft fors geïnvesteerd in zijn drone-arsenaal. Ook krijgt het F-16-gevechtsvliegtuigen van het Westen. Oekraïense piloten volgen trainingen om met de toestellen te kunnen vliegen.

Het Westen spoort Oekraïne aan in te zetten op meer langeafstandsaanvallen, schrijft de krant. Bijvoorbeeld door Franse kruisraketten in te zetten tegen de Russische Zwarte Zeevloot bij de ingelijfde Krim.

Behalve de VS werken ook andere bondgenoten aan een langetermijnplan. Het Verenigd Koninkrijk heeft vorige week zijn tienjarige veiligheidspact met Oekraïne bekendgemaakt. Frankrijk is de volgende op de lijst, schrijft The Washington Post. Volgende maand is president Macron op bezoek in Oekraïne. De VS hoopt in het voorjaar zijn tienjarenplan voor Oekraïne te presenteren.

Defensie gaat een 67 kilometer lange brandstofleiding dwars door Nederland vervangen. De pijp wordt gebruikt voor het vervoeren van kerosine voor militaire vliegtuigen, maar is te klein en sterk verouderd.

Het gaat om de pijplijn van Klaphek (bij Lopik) naar Best, die in 1954 werd aangelegd, meldt Omroep Gelderland. De ondergrondse pijp kwam er destijds op verzoek van de NAVO. Die wilde dat de Koninklijke Luchtmacht snel kon optreden tegen eventuele Russische straaljagers. Dat betekende dat de vliegtuigen op militaire vliegvelden als Volkel en Eindhoven altijd snel bijgetankt moesten worden.

Het stuk pijplijn waar het nu om gaat maakt deel uit van in totaal 5279 kilometer aan ondergrondse, militaire brandstofleidingen in heel West-Europa. Die zijn onderling verbonden, ook met de haven in Rotterdam en Schiphol.

Maar het stuk tussen Klaphek en Best is door zijn leeftijd en dekkingsmanco's aan vervanging toe, stelt Defensie. Bij een dekkingsmanco ligt de leiding niet diep genoeg en is de doorstroming dus niet gegarandeerd. De huidige pijpleiding is met zijn diameter van 17 centimeter ook niet groot genoeg. Dat moet 28 centimeter worden, stelt Defensie.

De vervanging van de pijplijn wordt een grote operatie, waarbij Rijkswaterstaat, ProRail, vier waterschappen en twaalf gemeenten in de provincies Utrecht, Gelderland en Brabant betrokken zijn. Bovendien is Defensie in gesprek met particuliere grondeigenaren, zoals boeren en ondernemers.

Nieuwe route

De nieuwe pijplijn gaat voor een deel een nieuwe route volgen, bijvoorbeeld omdat de oude route soms veel bochten heeft. Defensie heeft drie ingenieursbureaus gevraagd om rekening te houden met de belangen van bijvoorbeeld de waterschappen, natuurbeheerders en ook omwonenden - om zo de beste ligging te bepalen. Het ziet er nu naar uit dat een deel van de nieuwe leiding - van Lopikerkapel tot en met de snelweg A15 - vlak bij of op de plek van de bestaande pijpleiding komt. Bij Zaltbommel en Vught is nog onduidelijk hoe de pijp moet lopen. Tussen Boxtel en Best kan de leiding "misschien" worden gebundeld met de bestaande Gasunieleiding, stelt Defensie. "Dit heeft minder gevolgen voor de omgeving."

Omdat het om een zaak van 'nationaal belang' gaat zijn het de ministers van Defensie en Binnenlandse Zaken die samen besluiten hoe de nieuwe pijpleiding uiteindelijk gaat lopen. Maar eerst worden de gevolgen voor het milieu onderzocht en zijn er informatiebijeenkomsten voor betrokkenen. Op 8 februari is er een online-bijeenkomst waarin iedereen kan meepraten.

De werkzaamheden starten op z'n vroegst in de tweede helft van 2026 en duren tot medio 2027.

Microsoft heeft Insider Preview Build 26040 uitgebracht in het Canary Channel van Windows 11. De testversie bevat onder meer de Voice Clarity-functie. Deze technologie moet automatisch achtergrondruisonderdrukking toepassen op de microfoonaudio van gebruikers.

Hydroelectric dams are usually major infrastructure projects that costs tens of millions of dollars to construct. But they don’t have to be — you can build your own at home, …read more

2,2 miljoen mensen in Nederland zeggen zich minder gelukkig te voelen door het gebruik van sociale media. Ze ervaren onder meer keuzestress en zijn bang iets te missen.

Ruim 6 miljoen mensen vinden dat sociale media een gevaar vormt voor het mentale welzijn, bijvoorbeeld van hun kinderen. Dat concludeert onderzoeksbureau Newcom, op basis van een representatief onderzoek onder 7100 mensen.

Vooral de generatie millenials (29- tot 44-jarigen) en Gen Z (15- tot 28-jarigen) voelen zich ongelukkig. Dat zijn ook de twee generaties die het meest op sociale media zitten. Meer dan vier miljoen Nederlanders denken er weleens aan om te stoppen met sociale media of het gebruik ervan te verminderen.

14,3 miljoen Nederlanders

14,3 miljoen Nederlanders gebruiken sociale media, gemiddeld bijna 2 uur per dag; tieners van 15 tot 19 jaar bijna 3 uur per dag.

WhatsApp, Facebook, YouTube, Instagram en LinkedIn blijven de meest gebruikte platformen en zijn in gebruik gegroeid. Ook TikTok is gestegen tot 2,6 miljoen dagelijkse gebruikers, al is de groei afgevlakt, schrijven de onderzoekers. X telt momenteel 1,3 miljoen dagelijkse gebruikers. Snapchat en TikTok blijven onder tieners het populairst.

'Fear of missing out'

Volgens hoofdonderzoeker Tim Jonker worden sociale media vooral gebruikt om op de hoogte te blijven. "Jongeren hebben veel last van fomo, fear of missing out", zegt hij. "Ze zijn bang dat ze iets missen als ze niet de hele dag scrollen."

Sociale media leiden ook tot keuzestress en de angst niet aan het perfecte plaatje te kunnen voldoen. "Was een ander feestje niet veel leuker dan die waar jij bent geweest? Heb je wel de juiste kleren gekozen om erbij te horen? Influencers schetsen een perfect beeld waar gebruikers aan willen voldoen. Die schaduwkant openbaart zich bij steeds meer mensen."

Voor het onderzoek werden deze maand ruim 7100 respondenten ondervraagd die een representatieve afspiegeling vormden van de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder. Het onderzoek naar het socialemediagebruik wordt jaarlijks uitgevoerd en is volgens Newcom het grootste trendonderzoek in Nederland.

Geen enkel sociaal medium staat er zo slecht op als Telegram: de app staat bol van de illegale zaken, van openlijke drugsverkoop tot ongewenste naaktbeelden die in gigantische groepen worden verspreid. Toch gaan nieuwe, strenge Europese regels waarschijnlijk grotendeels aan het bedrijf voorbij.

Maar liefst 2,5 miljoen drugsadvertenties gingen vorig jaar rond in openbare groepen op de chat-app, bleek deze week uit onderzoek van de NOS. Het is niet de eerste keer dat Telegram onder vuur ligt: zo staat er ook wraakporno en zelfs kinderporno op het platform.

"Telegram is problematisch, omdat we er moeilijk contact mee krijgen en er moeilijk afspraken mee kunnen maken", reageert demissionair minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid. "Terwijl we socialemediabedrijven wel nodig hebben om criminaliteit te bestrijden."

Strengere regels

Ze hoopt dat nieuwe Europese wetgeving, de Digital Services Act, de branche tot meer actie dwingt. Bedrijven als Snapchat, Instagram, Tiktok en X moeten meer doen tegen desinformatie en illegale content. Houden ze hun online platform niet goed genoeg in toom, dan kunnen ze hoge boetes verwachten. De wetgeving is deels al in werking getreden.

Toch is het nog onduidelijk in hoeverre Telegram met Europese wetgeving in het gareel te brengen is. Het bedrijf hoeft niet aan de strengste regels te voldoen: daarvoor is het simpelweg niet groot genoeg. Die regels gelden alleen voor platforms met meer dan 45 miljoen Europese gebruikers; Telegram claimt er 39,5 miljoen te hebben.

De regels voor iets kleinere platforms, die minder streng zijn, gelden overigens mogelijk ook niet voor Telegram. En als dat wel zo is, dan waarschijnlijk maar deels, namelijk voor de kanalen waar andere gebruikers zich op kunnen abonneren. Dit deel van de app zou kunnen worden beschouwd als een online platform, in plaats van een reguliere chat-app.

Semi-openbare chatgroepen

Semi-openbare chatgroepen, die soms honderdduizenden leden bevatten, vallen dan buiten de boot. Het zijn juist dat soort makkelijk vindbare groepen waar drugs en andere illegale zaken worden verhandeld en "wraakporno" wordt verspreid.

"De wet is hier niet zo duidelijk over", zegt Paddy Leerssen, die aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek doet naar online platforms. "Jurisprudentie en toezichthouders moeten hier uiteindelijk duidelijkheid over bieden." Andere bronnen bevestigen die lezing.

Wel zal Telegram waarschijnlijk worden gekwalificeerd als "hostingplatform", een platform waar data kunnen worden ondergebracht. Maar daarvoor gelden ook niet de strenge regels voor de grootste platforms. "Telegram hoeft dan niet zelf z'n platform in de gaten te houden, en alleen maar te reageren op meldingen van gebruikers", zegt Leerssen. Al zijn er wel uitzonderingen voor terroristische content en kindermisbruik: er is andere wetgeving die ingrijpen daarbij verplicht.

Verder hoeft het bedrijf niet op te treden tegen desinformatie, alleen tegen illegale content. Bovendien hoeft het geen beroepsmogelijkheid aan te bieden als gebruikers vinden dat ze onterecht zijn verbannen of als hun berichten door Telegram zijn verwijderd. Wel zijn eventuele boetes hoog: maximaal 6 procent van de omzet.

Verbod

PvdA-Europarlementariër Paul Tang heeft goede hoop dat het wel lukt om Telegram te dwingen om beter mee te werken. Op dit moment is de berichtendienst gevestigd in Dubai. "Straks zijn ze ook verplicht om een Europese vestiging te hebben, waar klachten naartoe kunnen en waar we met zo'n partij in gesprek kunnen", zei hij in het NOS/NTR-programma Nieuws en Co. "Desnoods ook om daar een boete af te kunnen leveren."

Hij hield zelfs de mogelijkheid van een verbod op Telegram open. "Ik hoop niet dat dat gaat gebeuren, maar het is wel de uiterste consequentie."

Telegram zelf is zich van geen kwaad bewust. Het reageert naar eigen zeggen op klachten van gebruikers en doet ook eigen "proactieve monitoring". De politie zegt daar niets van te merken.

Fossil stopt met de productie van smartwatches. Het bedrijf gaat na de Gen 6-lijn geen nieuwe slimme horloges meer uitbrengen, en wil zich gaan richten op andere producten, zoals reguliere horloges en juwelen.

"Niets is onmogelijk, maar het wordt wel ingewikkeld", zegt Julien Schenardi, bestuurder van Alliance, een van de grootste politievakbonden in Frankrijk. Hij staat tegenover de Eiffeltoren en kijkt uit over de Seine, waar op 26 juli de openingsceremonie van de Olympische Spelen wordt gehouden. "Alleen al op die openingsdag worden meer dan 40.000 agenten ingezet. Die moeten overal vandaan worden gehaald: uit Parijs, maar ook uit andere delen van Frankrijk."

Nog een half jaar en dan starten de Olympische Spelen in Parijs. Dat leidt tot zorgen en soms zelfs tot lichte paniek. Er worden meer dan 13 miljoen bezoekers verwacht en Frankrijk heeft nog steeds te maken met de dreiging van terreuraanslagen.

Le grand stress sécuritaire, schreef dagblad Les Echos over de beveiliging. "De openingsceremonie op de Seine lijkt mij een heel grote risicofactor", zei de rechtse oppositieleider Éric Ciotti.

Boottocht van 6 kilometer

De openingsceremonie is een tocht van de deelnemers met boten over de Seine, dwars langs alle monumenten zoals de Notre-Dame, het Louvre en de Eiffeltoren. Het is een traject van zes kilometer, op het water, met naar verwachting zo'n half miljoen bezoekers op de kades eromheen.

"Dat maakt het zo ingewikkeld", zegt Schenardi. "Normaal zijn de openingsceremonies binnen, in een stadion bijvoorbeeld. Dan kan je veel onder controle houden. Nu is het in de buitenlucht. Dan moet je met heel veel risico's rekening houden."

Leden van politievakbond Alliance betoogden op 18 januari voor een betere beloning voor hun verplichte extra inzet tijdens de Spelen:

En die risico's zijn er. Inlichtingendiensten waarschuwen dat Frankrijk nog steeds bedreigd wordt door terroristen. De oorlog tussen Israël en Hamas leidt ook in Frankrijk tot spanningen. En bijna een jaar geleden waren er grootschalige rellen in de voorsteden en de vlam kan daar zo weer in de pan slaan, zeggen deskundigen.

Dat is de reden dat extreme veiligheidsmaatregelen worden genomen. In Parijs worden speciale zones ingesteld waar het autoverkeer wordt verboden of aan banden wordt gelegd. Bewoners en ondernemers moeten een speciale pas aanvragen om er te kunnen rijden. Het gaat om een brede strook langs de Seine tijdens de opening. En tijdens de gehele Spelen is het gebied tussen de Champs-Élysées, de Eiffeltoren en het Louvre zo'n 'rode zone'.

Uit verschillende opiniepeilingen blijkt dat de Fransen niet onverdeeld positief zijn over de Spelen in hun hoofdstad. In november zei 44 procent van de Parijzenaars tégen te zijn: twee keer zoveel als in 2021.

Volgens een peiling deze maand zegt 65 procent van de Fransen zich zorgen te maken over de veiligheid, 59 procent over de bouwwerkzaamheden (en of alles op tijd klaar is) en zelfs 74 procent over vervoer en transport.

Parijse straten worden voor een deel afgesloten tijdens de Spelen, de metrokaartjes worden duurder en het ov-netwerk zal overbelast worden met ruim 13 miljoen toeristen, is de vrees.

En die angst is niet helemaal ongegrond. De minister van Transport werd vorige maand gevraagd naar de verwachte drukte en de belasting van treinen, metro's, bussen en trams. Zijn advies: de Parijzenaars zelf kunnen tijdens de Olympische Spelen misschien maar beter thuiswerken of op vakantie gaan.

Google heeft een versie van Chrome Canary uitgebracht die native draait op Windows-pc's met een Arm64-processor. Hierdoor is het voor dergelijke computers niet langer nodig om Chrome te emuleren, wat tot prestatieverbeteringen moet leiden.

De Duitse bondskanselier Scholz is bezorgd over de opkomst van extreemrechts in Duitsland. Scholz zegt dat in een videoboodschap ter herdenking van de bevrijding van het vernietigingskamp Auschwitz, vandaag 79 jaar geleden.

"Er duiken voortdurend nieuwe berichten op over neonazi's en hun duistere netwerken", zegt Scholz. "Daarnaast winnen rechtse populisten terrein, waardoor angst wordt aangewakkerd en haat wordt gezaaid." Scholz noemde dat onaanvaardbaar. Hij riep op tot een strijd tegen antisemitisme, racisme en terreurpropaganda.

Scholz bracht opnieuw in herinnering dat de nazi's miljoenen mensen hebben gedood. "Dat nooit meer is niet alleen een opdracht aan de staat, het vraagt om waakzaamheid van iedereen."

Flink aantal protesten

De afgelopen weken is in Duitsland het aantal protesten tegen de radicaal-rechtse partij Alternatief voor Duitsland (AfD) flink toegenomen. Twee weken geleden kwamen Duitse media met onthullingen over een bijeenkomst waar over massadeportaties en remigratie werd gesproken. Hooggeplaatste AfD-politici deden mee aan de bijeenkomst.

Ook vandaag staan in veel Duitse steden demonstraties gepland. "Samenwerking van democraten maakt onze democratie sterk", zei Scholz over de protesten. "Het voelt goed dat mensen hun vertrouwen in de democratie laten zien."

Tienduizenden mensen

Sinds twee weken zijn in verschillende steden tienduizenden mensen de straat gegaan op om te protesteren tegen de AfD. Onder meer in Hamburg en München werden demonstraties vroegtijdig beëindigd omdat het te druk werd. Ook prominente politici hebben hun steun uitgesproken voor de demonstranten.

De Duitse binnenlandse veiligheidsdienst stelde al eerder vast dat sleutelfiguren in de AfD rechtsextremistisch zijn en dat de partij mogelijk een gevaar is voor de democratie. Zelf zegt de partij zich aan alle wetten te houden en slachtoffer te zijn van een politieke campagne door tegenstanders en media.

In landelijke peilingen staat AfD op de tweede plaats. In de drie deelstaten in het oosten van Duitsland ligt de partij onveranderd op koers voor een ruime overwinning bij deelstaatverkiezingen later dit jaar.