Aggregator

Opnieuw honderdduizenden op de been in Duitsland tegen extreemrechts

3 months 2 weeks ago

In Duitsland hebben dit weekend opnieuw honderdduizenden mensen gedemonstreerd tegen extreemrechts en de politieke partij Alternative für Deutschland (AfD). Alleen al in Düsseldorf waren volgens de politie gisteren zo'n 100.000 mensen op de been.

Ook vandaag waren er in verschillende steden protesten. In Hamburg waren er in de middag tienduizenden op de been. Volgens de politie ging het om zo'n 60.000 betogers, de organisator spreekt van zo'n 100.000 mensen.

Volgens de regionale omroep NDR waren er mensen van alle leeftijden, en waren er ook veel gezinnen met kinderen:

Op veel plaatsen werden de betogingen dit weekend gesteund door politici. Zo was premier Kretschmann van de deelstaat Baden-Württemberg bij een bijeenkomst in de plaats Sigmaringen en deed defensieminister Pistorius mee aan een protest in Osnabrück, waarbij gisteren volgens de politie zo'n 25.000 mensen waren.

Volgens Pistorius streeft de AfD naar een systeemverandering. "Dat betekent niets anders dan dat ze terug willen naar de donkere tijd van de raciale waanzin, discriminatie, ongelijkheid en onrecht."

Hij trok in zijn toespraak ook een vergelijking met de Weimarrepubliek uit de jaren 20, die volgens hem niet door zijn tegenstanders werd vernietigd, maar door de zwakte van zijn voorstanders. "Vandaag weten we beter: de geschiedenis mag zich niet herhalen."

Ook in onder meer de steden Aken, Kiel, Lübeck, Mannheim en Kaiserslautern waren duizenden mensen op de been. De protesten waren niet alleen in grote steden. Volgens omroep WDR waren er voor het eerst ook protesten in kleinere plaatsen als Rheda-Wiedenbrück, Morsbach en Gronau (allen in Noordrijn-Westfalen).

Massadeportaties

Begin dit jaar maakte het journalistiek onderzoeksplatform Correctiv bekend dat de radicaal-rechtse AfD op een bijeenkomst in Potsdam met een Oostenrijkse extremist gesproken had over massadeportaties als de partij aan de macht komt.

Hooggeplaatste AfD-politici, neonazi's en ondernemers hebben daar een plan besproken voor 'remigratie', dat erop neerkomt dat miljoenen mensen op basis van racistische criteria het land uit worden gezet. Op dat nieuws werd in het hele land met afschuw gereageerd en er zijn al weken grote protesten gaande tegen AfD. Bondskanselier Scholz zei gisteren bezorgd te zijn over de opkomst van extreemrechts en 'neonazi-netwerken.

Later dit jaar zijn er verkiezingen in de voormalige Oost-Duitse deelstaten Brandenburg, Saksen en Thüringen. De AfD kan daar de grootste worden. Op landelijk niveau staat de AfD tweede in de peilingen.

Twee doden bij ongeluk met vliegtuigje bij Spa

3 months 2 weeks ago

Bij het vliegveld van Spa, in de Belgische Ardennen, is een klein vliegtuig neergestort. De beide inzittenden zijn daarbij omgekomen.

Het ongeluk gebeurde op zo'n honderd meter van het vliegveld op een provinciale weg. De oorzaak is nog onduidelijk.

Volgens sommige Belgische media probeerde het Duitse vliegtuigje te landen. Dat zou zijn mislukt door de harde wind. Het toestel zou bij een poging om weer op te stijgen op een geparkeerde auto zijn gebotst.

Uitgebrand

Andere media melden juist dat het vliegtuig wilde opstijgen van het vliegveld, maar door de harde wind op de auto terechtkwam die langs de weg stond geparkeerd.

Na het ongeluk brak er brand uit. Ook de auto is uitgebrand. De inzittenden van het vliegtuig, dat was vertrokken vanuit Mönchengladbach, waren twee Duitsers. De bestuurder van de auto zat niet in zijn voertuig.

Het vliegveld ligt aan de weg tussen Spa en Francorchamps. Die werd als gevolg van het ongeluk afgesloten voor het verkeer. Het vliegveld blijft tot morgenmiddag dicht.

Kritiek op Hogeschool Utrecht om uitstellen collegereeks over Holocaust

3 months 2 weeks ago

De Hogeschool Utrecht (HU) wordt bekritiseerd om het uitstellen van een reeks colleges over de Holocaust. Die zou op 7 februari beginnen, maar volgens de school is dat niet verantwoord uit veiligheidsoverwegingen.

Betrokkenen zeggen tegen De Telegraaf dat de hogeschool is gezwicht voor de druk van een actiegroep. De collegereeks wordt gegeven in samenwerking met het CIDI, het Centrum Informatie en Documentatie Israël. Onder meer de pro-Palestijnse actiegroep New Neighbours had er bezwaar tegen gemaakt bij de HU.

"Wij zijn vrijdagochtend gebeld door de HU met de mededeling dat wegens alle commotie de collegereeks voorlopig wordt stopgezet", zegt CIDI-directeur Naomi Mestrum tegen de NOS. Het CIDI kreeg te horen dat "in het licht van 7 oktober werd gekeken of de maatschappelijke discussie breder kon worden getrokken."

De HU heeft overigens vrijdag ook een gesprek gehad met New Neighbours en anderen die bezwaren hadden. Uit correspondentie die is ingezien door Nieuwsuur blijkt inderdaad dat diezelfde dag, voorafgaand aan dat gesprek, al het besluit was genomen om de serie colleges uit te stellen, naar aanleiding van de aanzwellende kritiek.

'Veiligheidssituatie veranderd'

De onderwijsinstelling heeft vandaag een nieuwe verklaring uitgegeven waarin het heet dat de colleges zijn uitgesteld "omdat de veiligheid van sprekers, studenten, docenten en bezoekers nu niet gewaarborgd kan worden".

Een HU-woordvoerder zegt desgevraagd dat de school "signalen heeft ontvangen waardoor de veiligheidssituatie is veranderd." Meer details wil hij niet geven. De hogeschool stelt dat de colleges op een later moment alsnog worden gegeven, dat de onderwijsinstelling zijn eigen afwegingen maakt en zich niet laat leiden door belangengroepen of activisten.

Mestrum van het CIDI vindt het opvallend dat de hogeschool nu de veiligheid opvoert als hoofdargument. Daar zou anderhalve week geleden al over zijn gesproken met het CIDI. "Ik zie deze reactie als paniek." Ze vindt dat de HU zo laat zien dat "dreiging en intimidatie werkt".

Belangrijke taak

De gemeente Utrecht zegt in gesprek te zijn met de HU en andere betrokken partijen om te kijken "hoe we de lezingenreeks in de toekomst in goede banen kunnen leiden". Minister Dijkgraaf van Onderwijs mengt zich ook in de kwestie, hij stelt dat onderwijs over de Holocaust belangrijk is en blijft.

"Daar is geen discussie over en het staat volledig los van de spanningen die het conflict in het Midden-Oosten met zich meebrengt. Ik roep onderwijsbestuurders dringend op om die belangrijke taak te blijven vervullen. Ook wanneer het moeilijk is."

Relevante perspectieven

Het pro-Palestijnse New Neighbours vindt het "onverantwoord en zeer bedenkelijk" dat de HU samenwerkt met het CIDI. Die organisatie "verdedigt de oorlogsmisdaden van Israël", zo schrijft de actiegroep op sociale media. "Het CIDI zal dus nooit neutraal zijn, en een zinvolle educatie met alle relevante perspectieven kunnen verzorgen."

Maar het CIDI doet dat af als onzin. "Het ontgaat ons daarnaast volledig wat het Israëlisch-Palestijnse conflict te maken heeft met een collegereeks over Holocaust en antisemitisme", zegt de belangenorganisatie tegen nieuwssite Trajectum, een onafhankelijke nieuwssite die schrijft over de HU.

De HU zelf legt in de aankondiging van de reeks trouwens wèl nadrukkelijk een verband tussen denkbeelden over de Holocaust enerzijds en de noodzaak om nu deze colleges aan te bieden. De lezingen zijn toegankelijk voor docenten en studenten van de HU en voor Vrienden van het CIDI, die een gereduceerd toegangstarief betalen.

Gezwicht

Twee medewerkers van de HU die De Telegraaf sprak, menen dat het schoolbestuur is gezwicht voor de actiegroep. "Dit komt me zelfs antisemitisch voor", zegt een docent. "Als je je op deze manier de actualiteit het geschiedenisonderwijs laat voorschrijven, dan is er iets totaal niet in de haak."

Ook VVD-leider Yesilgöz noemt de situatie op X onbegrijpelijk:

Gisteren meldde New Neighbours op Instagram dat de HU de collegereeks heeft "gecanceld". In het bericht wordt gezegd dat "je uitspreken werkt".

De reacties op de post lopen sterk uiteen. De een zegt dat het schandalig is dat de school "dit mogelijk wilde maken". De ander zegt dat juist de actiegroep zich "kapot moet schamen".

Man gooit cocaïne uit auto tijdens politieachtervolging door Eindhoven

3 months 2 weeks ago

In Eindhoven is vannacht een 19-jarige man aangehouden na een politieachtervolging. Volgens de politie reed hij met hoge snelheid door de stad en gooide hij envelopjes met cocaïne uit de auto.

Agenten zagen de auto iets voor middernacht staan. Omdat de politie signalen had ontvangen dat er vanuit de auto mogelijk drugs werd verhandeld, werd besloten tot een controle. Toen agenten naderden, ging de auto er snel vandoor.

Achtervolging

Tijdens de achtervolging die daarop volgde, reed de automobilist met hoge snelheid door de stad, waarbij hij meerdere keren door rood reed. Op een weg waar 70 kilometer per uur was toegestaan, reed de verdachte volgens de politie 185 kilometer per uur.

"Hij maakte manoeuvres waarbij hij de overige weggebruikers ernstig in gevaar bracht", aldus de politie. Onderweg gooide hij volgens de politie een grote hoeveelheid 'snow seals' - envelopjes met cocaïne - uit zijn auto.

Na tien minuten wist de politie de auto tot stilstand te brengen en de bestuurder aan te houden, meldt Omroep Brabant. Bij de aanhouding bleek de verdachte een aanzienlijk geldbedrag bij zich te hebben. "Daarnaast was hij ook nog onder invloed van zijn eigen waar", aldus de politie.

Rijbewijs ingenomen

Het rijbewijs van de 19-jarige verdachte is ingenomen en hij is vastgezet voor verder onderzoek. Volgens Omroep Brabant zijn tijdens een politieonderzoek in de woning van de man 450 potjes met nicotinezakjes, ook wel bekend als snus, in beslag genomen.

Gewapende mannen vallen kerk Istanbul binnen, een dode

3 months 2 weeks ago

Twee gemaskerde en gewapende mannen hebben in Istanbul een kerk aangevallen. Daarbij is iemand om het leven gekomen.

In de katholieke Santa Maria-kerk was de zondagsdienst bezig. Burgemeester Imamoglu heeft de aanval veroordeeld.

Op bewakingsbeelden is te zien dat twee gemaskerde mannen de kerk binnenvallen:

Volgens de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya zijn de twee verdachten nog niet aangehouden. Er is een onderzoek naar het incident gestart.

'Noodzakelijke maatregelen genomen'

President Erdogan zegt dat maatregelen zijn genomen om de daders zo snel mogelijk te arresteren. Hij heeft telefonisch contact gehad met lokale functionarissen en de priester van de kerk.

Aan het einde van zijn gebed op het Sint-Pietersplein in Vaticaanstad heeft paus Franciscus zijn steun uitgesproken voor de kerk. "Ik spreek mijn verbondenheid uit met de gemeenschap van de kerk", zei hij.

Rutte spreekt harde woorden over aanval Hamas bij Holocaustherdenking

3 months 2 weeks ago

Bij de jaarlijkse herdenking van de Holocaust bij het Auschwitz-monument in Amsterdam nam de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober een belangrijke plaats in.

Demissionair premier Rutte sprak harde woorden over Hamas. Hij noemde het "de dag waarop de Joodse wereldgemeenschap voor de zoveelste keer in de geschiedenis werd geconfronteerd met een doelbewuste en geregisseerde moordpartij".

Hij noemde ook de golf van anti-Joodse reacties die ertoe leidt dat mensen zich onveilig voelen en dat scholen en synagogen beveiligd moeten worden. "Alsof 'nooit meer Auschwitz' een holle frase is geworden."

Kijk hier zelf wat Rutte en de Amsterdamse burgemeester Halsema zeiden:

Burgemeester Halsema van Amsterdam zei het extra pijnlijk te vinden dat Holocaust-overlevenden in hun laatste levensjaren nog getuige moesten zijn van de verschrikkingen op 7 oktober en van oplaaiend antisemitisme en dat ze zorgen hebben of hun kinderen en kleinkinderen nog wel mogen zijn wie ze zijn.

Het is 79 jaar geleden dat het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz werd bevrijd. Een stoet mensen liep voor de herdenking een stille tocht van het stadhuis naar het Spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' in het Wertheimpark.

Niet te begrijpen

Rutte begon zijn toespraak met een citaat van schrijver en Holocaustoverlevende Abel Herzberg uit 1985: "Je begrijpt het niet als je er niet bent geweest. En als je er wel geweest bent, begrijp je het ook niet. Je begrijpt het niet."

"De intense, ongeremde haat, de rechteloosheid, de ontmenselijking, de gewelddadigheid en het pure sadisme, de industriële schaal, de nietsontziende moordzuchtige drang een heel volk te vernietigen en van de aardbodem weg te vagen. Het is ook niet te begrijpen. En toch is het er nog steeds", zei Rutte.

Hij beloofde om vanaf morgen weer open en kritische gesprekken te zullen voeren over de oorlog in Gaza, ook over en met Israël. "Maar niet vandaag", zei hij, "niet op de dag dat we de 6 miljoen slachtoffers van de Holocaust herdenken." Hij riep iedereen op zich te blijven uitspreken tegen haat en uitsluiting, de dreiging van geweld en antisemitisme.

Zoeken naar woorden

Halsema bezocht Auschwitz een paar maanden geleden met 17 jongeren uit de stad - jonge mannen en vrouwen, wit en zwart, gelovig en ongelovig, joden, moslims en christenen. In haar toespraak zei ze dat alles wat ze dacht te weten en begrijpen daar werd "ontdaan van alle abstractie".

"Bergen menselijk haar, opgehoopte pannen, kluwens brillen en stapels schoenen en koffers: oog in oog met de resten van mensen die vernietigd zijn. Via hun allerlaatste bezittingen die in Auschwitz bewaard zijn roepen ze ons toe: Vergeet ons niet!" Halsema zei dat het ook na bijna tachtig jaar zoeken blijft naar de juiste woorden, die recht doen aan het leed van de slachtoffers.

Ze haalde een gedicht aan van de Joods-Italiaanse schrijver Primo Levi, die Auschwitz overleefde. Het gedicht staat in zijn boek Is dit een mens, dat vlak na de oorlog verscheen. Daarin zegt hij: "Ik kan niet begrijpen dat men een mens beoordeelt niet naar wat hij is, maar naar de groep waar hij toevallig toe behoort."

Ook Holocaust-overlevende Max Arpels Lezer refereerde aan het oplaaiende antisemitisme. Zo sloot hij zijn toespraak af:

Op zijn vijfde, in 1942, kreeg Holocaustoverlevende Marcus - Max - Arpels Lezer voor het eerst te maken met antisemitisme. "Jij bent toch dat rot-Joodje van nummer 58? We krijgen jullie nog wel", werd hem toegebeten toen hij met vriendjes aan het voetballen was in Amsterdam, vertelt hij in zijn toespraak.

Niet veel later zetten zijn ouders hem op de trein naar Friesland om onder te duiken. Het enige wat hij zich van zijn moeder herinnert, is dat ze hem met een wit zakdoekje uitzwaait. Zij en haar ouders werden vermoord in Auschwitz en Sobibor.

De oorlog tussen Israël en Hamas maakt hem angstig. "Ik vraag mij af, wanneer hebben wij dit eerder gezien? Komen de dertiger jaren van de vorige eeuw terug? Ik heb hier geen antwoord op, u wel?"

Arpels Lezer overleefde als kind de Tweede Wereldoorlog, zo'n 18.000 Joodse kinderen uit Nederland niet. Over hun verhalen maakten we deze special:

De jaarlijkse herdenking wordt georganiseerd door het Nederlands Auschwitz Comité. Meer dan 100.000 Joodse Nederlanders en ruim 200 Nederlandse Roma en Sinti werden vermoord in de Tweede Wereldoorlog.

Jacques Grishaver, voorzitter sinds 1998, zei in zijn toespraak dat hij bij zijn aantreden had gehoopt dat het antisemitisme langzamerhand zou afnemen en dat er geen plaats meer zou zijn voor racisme en uitsluiting. Hij heeft het tegenovergestelde zien gebeuren, het aantal antisemitische incidenten neemt toe. Er is geen plaats meer voor nuance, en groepsdenken verblindt, constateert hij.

Ook enkele jongeren kwamen aan het woord, met verhalen over het leven van hun Joodse grootouders en overgrootouders en de betekenis daarvan in hun eigen leven.

Na de toespraken en het uitspreken van de Kaddisj en Yizkor, joodse gebeden om de overledenen te herdenken, door rabbijn Menno ten Brink was er een minuut stilte. Daarna legden aanwezigen kransen en bloemen bij het monument.

Milieuactivisten gooien soep naar Mona Lisa

3 months 2 weeks ago

Klimaatactivisten hebben in het Louvre in Parijs soep naar de Mona Lisa gegooid. Op beelden op sociale media is te zien dat twee vrouwen de soep gooien, vervolgens over de railing voor het schilderij klimmen en voor het schilderij leuzen roepen.

De twee eisten "recht op gezond en duurzaam voedsel". Ook riepen ze dat "ons landbouwsysteem ziek is".

Het personeel van het Louvre greep snel in:

De Mona Lisa wordt beschermd door een dikke glasplaat, waardoor het schilderij zelf niet beschadigd is geraakt. De vrouwen deden ook geen poging het schilderij kapot te maken.

Vaker doelwit

Het is niet voor het eerst dat de Mona Lisa doelwit is van actie. Anderhalf jaar geleden werd het glas voor het schilderij besmeurd met taart. De dader had eerst geprobeerd het glas te breken.

In die tijd hadden klimaatactivisten geregeld beroemde schilderijen als doelwit. Activisten van "Just Stop Oil" gooiden in Londen tomatensoep tegen een schilderij van Van Gogh.

In 2009 werd er een kopje thee naar de Mona Lisa gegooid, waardoor het glas werd verbrijzeld. Veel langer geleden, in 1956, was het schilderij doelwit van een zuuraanval, waardoor het onderste deel beschadigd raakte. Sindsdien zit het schilderij achter glas.

VN-hulporganisatie voor Palestijnen in opspraak: dit is UNRWA en dit is er aan de hand

3 months 2 weeks ago

In de oorlog tussen Israël en Hamas is VN-hulporganisatie UNRWA ineens onderwerp van discussie. Medewerkers van de organisatie, die onpartijdig zegt te zijn, zijn mogelijk betrokken geweest bij de aanval van Hamas op 7 oktober. Nederland en andere Westerse landen hebben de financiering opgeschort.

Wat is de UNRWA precies?

De UNRWA is een hulporganisatie van de Verenigde Naties die zich richt op Palestijnse vluchtelingen in het Midden-Oosten. De organisatie werd in 1949 opgericht, een jaar na de Nakba, het Arabische woord voor catastrofe. In dat jaar werden honderdduizenden Palestijnen verdreven of sloegen op de vlucht na de vorming van de staat Israël.

Veel Palestijnen in Gaza zijn bezorgd over de financiering die nu is opgeschort:

De UNRWA verstrekt humanitaire hulp, onderwijs, gezondheidszorg en sociale voorzieningen. Dat gebeurt vooral in de Gazastrook, maar de organisatie helpt ook op de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem.

Daarnaast heeft de organisatie ook activiteiten in Jordanië, Libanon en Syrië. In totaal werken er ruim 30.000 mensen voor, onder wie veel Palestijnse vluchtelingen.

Waarom is de UNRWA in opspraak geraakt?

Vrijdag maakte de UNRWA bekend informatie van Israëlische autoriteiten te hebben gekregen dat medewerkers betrokken waren bij de terreuraanslagen van Hamas tegen Israël op 7 oktober. De UNRWA liet weten dat er een onderzoek is begonnen naar de medewerkers "om de waarheid boven tafel te krijgen". Onduidelijk is wat de rol van de medewerkers bij de aanslagen zou zijn geweest.

UNRWA-baas Philippe Lazzarini zei ook de contracten van de betrokken medewerkers direct te hebben ontbonden "om de levering van humanitaire hulp niet in gevaar te brengen". Het onderzoek loopt nog.

Wat zijn de reacties?

Kort na de verklaring van Lazzarini maakte het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bekend dat het de financiering aan de UNRWA tijdelijk stopzet. Ook uitte de VS, veruit de grootste donateur, zijn bezorgdheid en benadrukte het belang van een diepgaand onderzoek.

In de dag die volgde besloten veel meer landen hun financiering aan de UNRWA op te schorten. Onder meer Duitsland (als op een na grootste donateur), Australië, Canada, Finland, Verenigd Koninkrijk en Italië. Ook Nederland heeft gisteren besloten om voorlopig geen nieuwe betalingen meer te doen.

Demissionair minister Van Leeuwen voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking zei: "De aanklacht is dat met VN-geld, met ons geld, de aanslag is gepleegd op 7 oktober."

UNRWA-baas Lazzarini verklaarde gisteren geschokt te zijn dat landen hun financiering opschorten. Hij roept ze op om hun beslissing te heroverwegen.

Ook secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres heeft regeringen gevraagd om de VN-hulporganisatie te blijven steunen.

"Tienduizenden mannen en vrouwen die voor de UNRWA werken, die zich dagelijks in de gevaarlijkste situaties bevinden, mogen hier niet door worden gestraft", zei Guterres. "Hoewel ik de zorgen van de regeringen begrijp doe ik een krachtig beroep om de continuïteit van de UNRWA-operaties te garanderen." Guterres verzekerde dat de betrokken werknemers ter verantwoording worden geroepen.

De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken heeft Lazzarini opgeroepen af te treden. Ook heeft Israël meer landen opgeroepen hun financiering te stoppen. De Israëliërs hebben al langer kritiek op de UNRWA. Israël beschuldigt de organisatie van anti-Israëlische opruiing. Premier Netanyahu probeerde eerder om de UNRWA samen te voegen met andere VN-hulporganisaties om zo de invloed van de Palestijnen bij de hulpverlening in te perken.

Wat is het effect van het opschorten van de financiering?

De UNRWA is voor haar financiering voor bijna 90 procent afhankelijk van donateurs. De organisatie heeft een begroting van meer dan 1 miljard euro, vooral dankzij de VS en landen van de EU. Nu die financiering grotendeels is gestopt heeft UNRWA-chef Lazzarini gewaarschuwd dat de organisatie dreigt te moeten stoppen.

Er loopt inmiddels een intern onderzoek naar twaalf medewerkers. Negen van hen zijn ontslagen, een is overleden en van twee anderen is de identiteit nog niet vastgesteld. Hoe lang het onderzoek duurt is niet bekend.

Vooral de Amerikaanse weigering nog geld te geven, kan op termijn een groot probleem worden. In 2022 droegen de Amerikanen meer dan 300 miljoen euro bij aan de UNRWA.

Hoe reageren de Palestijnen zelf?

Hamas en Palestijnse topambtenaren hebben kritiek geuit op het besluit van de landen om hun financiering op te schorten. Ze roepen op om de beslissing per direct terug te draaien, omdat het een groot risico met zich meebrengt. Ook roept Hamas de landen op om "niet toe te geven aan de chantage en dreigementen van Israël".

Ook leider Hussein Sheikh van de PLO, de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie, heeft de landen opgeroepen het besluit om de financiering voorlopig te beëindigen terug te draaien.

Iran claimt succesvolle lancering van drie satellieten

3 months 2 weeks ago

Iran zegt dat het drie satellieten succesvol in een baan om de aarde heeft gebracht. Daarbij is gebruik gemaakt van een Simorgh-raket, die is ontwikkeld door het Iraanse leger. Volgens de VS komt Iran met dit soort lanceringen dichter bij de ontwikkeling van intercontinentale ballistische raketten, waarmee de VS aangevallen zou kunnen worden.

Iraanse staatsmedia zeggen dat de lancering plaatsvond op de Imam Khomeini-basis. Vrijgegeven beeldmaterieel ondersteunt die bewering. Er is nog geen onafhankelijke bevestiging dat de satellieten functioneren in de ruimte.

Volgens Iran is het de elfde succesvolle ruimtelancering van het land. De Mehda-satelliet van 32 kilo zou op een hoogte van 450 kilometer zijn gebracht. Ook zijn twee nanosatellieten gelanceerd, zo melden staatsmedia, veel kleinere apparaten die bedoeld zijn voor wetenschappelijke metingen.

Militaire satelliet

Na een reeks tegenslagen en mislukte lanceringen leidt het Iraanse satellietprogramma de laatste jaren wél tot resultaten. In 2020 heeft de Republikeinse Garde, het militaire elitekorps, de eerste militaire satelliet in de ruimte gebracht.

In het Westen worden deze ontwikkelingen met argusogen gevolgd. De testen met de Simorgh-raket helpen volgens de VS bij de ontwikkeling van langeafstandsraketten. Washington stelt dat de lanceringen in strijd zijn met een door de VN-Veiligheidsraad aangenomen resolutie. De VS en Israël willen voorkomen dat Iran zijn raketarsenaal nog verder uitbouwt.

Nog geen ICBM

Voor zover bekend hebben Iraanse raketten momenteel een maximaal bereik van zo'n 2000 kilometer. Dat is voldoende om vijand Israël te kunnen bereiken. Maar volgens openbare informatie beschikt Teheran nog niet over projectielen die de afstand naar de VS kunnen overbruggen. Dit betreft zogeheten intercontinentale ballistische raketten (ICBM), die een bereik hebben oplopend tot 10.000 kilometer.

Grote brand verwoest verfgroothandel Harderwijk

3 months 2 weeks ago

In Harderwijk heeft een grote brand gewoed bij een verfgroothandel. Daarbij kwam veel rook vrij, die volgens Omroep Gelderland tot in de wijde omgeving te zien was.

Vanwege de grootte van de brand kreeg de brandweer versterking van eenheden uit de buurt. Het pand van zo'n 10.000 vierkante meter is verwoest. De brandweer had aanvankelijk de vrees dat de brand kon overslaan naar andere gebouwen op het industrieterrein, maar dat is niet gebeurd.

De brand ontstond rond 05.30 uur in de groothandel, die is gevestigd op een industrieterrein in het noorden van Harderwijk. Rond 09.00 uur was de brand onder controle. Het nablussen duurt naar verwachting nog de hele ochtend.

Meer mensen, minder ruimte: het woningtekort is niet zomaar opgelost

3 months 2 weeks ago

"15 miljoen mensen, op dat hele kleine stukje aarde." Zo begint de nummer 1-hit van muziekduo Fluitsma & Van Tijn uit 1996. Dat kleine stukje aarde is bijna dertig jaar later niet groter geworden, het aantal mensen wel: naar verwachting van het CBS bereikt de Nederlandse bevolking dit jaar de 18 miljoen mensen.

Het aantal woningen is niet even snel meegegroeid, en dit probleem is niet opgelost als het bestaande woningtekort is weggewerkt, omdat de bevolking naar verwachting blijft groeien.

Over 26 jaar kunnen er nog eens 2 miljoen extra Nederlanders zijn, meldde vorige week de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050. Waar moeten die wonen? Dat plan ligt nog niet klaar, zeggen experts tegen de NOS.

Nederland heeft op woningbouw en ruimtelijke ordening een "beleidsvacuüm van vijftien jaar", zegt onderzoeker milieutechnisch ontwerpen Fransje Hooimeijer van de TU Delft. Ze doelt op het verdwijnen van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM), in 2010.

Volgens Hooimeijer staan we nu voor een inhaalslag, maar moeten we daarbij wel vooruitkijken naar de 22ste eeuw. De Noordzee staat steeds hoger, polders worden steeds dieper, rivieren hebben meer ruimte nodig. "Als we vooruit kijken, weten we wat we nu anders moeten doen."

Dat besef is in de praktijk nog niet geland, zegt haar Delftse collega Reinout Kleinhans. De stedenbouwkundige wijst op buitendijkse bouwplannen bij Arnhem en een nieuw dorp in de diepste polder van Nederland.

Het zijn locaties waar de druk van de rivieren en de Noordzee in de toekomst veel groter kan worden. "Maar omdat de bouwplannen in de uiterwaarden bij Arnhem op korte termijn nog voldoen aan de normen, kon de Raad van State niet anders dan de bezwaren tegen die bouw van tafel te vegen."

Toch verandert het denken wel. Sinds 2022 is in Nederland 'water en bodem sturend' het officiële nieuwe uitgangspunt voor ruimtelijke inrichting. Grondgebruik dient daarbij te volgen uit de geschiktheid van het landschap.

"In principe betekent water en bodem sturend dat we op lange termijn aanzienlijk minder ruimte hebben voor woningbouw", zegt Kleinhans. Dat komt doordat er meer ruimte nodig is om overtollig water op te slaan en ook elders het overstromingsrisico kan toenemen. "Alle diepe polders en uiterwaarden kunnen we afstrepen als locatie voor reguliere woningbouw, omdat we risico's niet horen af te wentelen op toekomstige generaties."

Verplaatsbare woonwijken

Wat is dan niet-reguliere woningbouw? Hooimeijer onderzoekt hoe bewoning zou kunnen meebewegen met het water. Zij noemt het amfibisch wonen - bijvoorbeeld met drijvende huizen of woningen op palen.

Ook de term 'modulair bouwen' komt voorbij. Dat suggereert dat je een huis weer kunt afbreken om het te verplaatsen. "Op hoge en droge plekken investeer je voor de lange termijn, op andere plekken kun je ervoor kiezen om tijdelijk te bouwen", zegt onderzoeker klimaatadaptatie Myrjam de Graaf van Wageningen University & Research.

Bij één losse woning kun je het je nog voorstellen, maar bij een hele woonwijk wordt het al lastiger, zegt haar collega Ingrid Coninx. Het gaat dan ook om grootschalige investeringen in algemene voorzieningen: een wegennet, riolering, scholen, supermarkten, uitbreiding van de lokale overheid. "Het sociale aspect is waarschijnlijk nog complexer", zegt Coninx. "Willen mensen wel verplaatsen?"

Kleinhans ziet niet zomaar een oplossing voor het woningtekort van de toekomst, zonder het remmen van de bevolkingsgroei. Die groei kan nog flink oplopen, zei vorige week de Staatscommissie. Uitgaande van verschillende scenario's voor immigratie, lopen de projecties uiteen van 5 miljoen extra mensen in 2050 tot een bescheiden krimp, die uitkomt vlak onder de 18 miljoen mensen.

"Die uitersten zijn heel extreem gekozen", zegt CBS-demograaf Ruben van Gaalen. "Maar ze illustreren helder het grote effect van immigratie op bevolkingsgroei. En we hebben de afgelopen jaren gezien dat immigratie zich erg moeilijk laat voorspellen."

"Als we willen sturen op de bevolkingsgroei, moeten we ook kritischer kijken naar de structuur van onze economie", zegt Kleinhans. "Zijn we niet verslaafd aan goedkope arbeid? Migratie is heel lastig stuurbaar, maar de huidige situatie op z'n beloop laten en zeggen dat allerlei bedrijven en sectoren gewoon arbeidsmigranten kunnen aantrekken, waar vervolgens huisvesting voor nodig is, is uiteindelijk ook niet vol te houden."

Wekdienst 28/01: Nationale Holocaust Herdenking • Finse presidentsverkiezingen

3 months 2 weeks ago

Goedemorgen! In Amsterdam is straks de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking. En de Finnen gaan vandaag naar de stembus om een nieuwe president te kiezen.

Eerst het weer: Na een koude start loopt de temperatuur snel op. Vanmiddag is het 7 of 8 graden in het noorden en 10 tot 12 graden in het zuiden. Er zijn verder flinke perioden met zon, maar er drijven ook hoge wolkenvelden over het land. Het blijft wel droog. Ook de komende dagen blijft het zacht en valt er amper of geen regen. Wel neemt de bewolking verder toe.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Oekraïense geheime dienst SBOe zegt dat het een fraudezaak heeft ontdekt bij het eigen leger. Ambtenaren van het ministerie van Defensie worden ervan verdacht samen met een wapenleverancier omgerekend circa 37 miljoen euro te hebben verduisterd.

In augustus 2022 tekenden ambtenaren volgens de geheime dienst een overeenkomst met wapenleverancier Lviv Arsenal. 100.000 mortiergranaten zouden aan het leger geleverd worden, maar dat gebeurde nooit. Het geld werd volgens de SBOe doorgesluisd naar buitenlandse rekeningen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

's Werelds grootste cruiseschip, Icon of the Seas, is begonnen aan haar eerste reis. Het schip vertrok uit de haven van Miami.

Er kunnen maximaal 10.000 mensen aan boord, inclusief de bemanning. Aan boord zijn zeven zwembaden, een waterpark en ook een indoor waterval. Voor zeven nachten betaal je zo'n 1000 euro. De eerste reis is uitverkocht.

Wil je weten hoe de Icon of the Seas er van buiten én binnen uitziet? Je ziet het in deze video:

Fijne zondag!