Alternatief voor eendenbek heeft nog lange weg te gaan: wie betaalt 'm?
Het wordt ook wel een middeleeuws martelwerktuig genoemd: het speculum of de eendenbek. Huisartsen en gynaecologen gebruiken die bijvoorbeeld bij het zetten van een spiraaltje of het nemen van een uitstrijkje, maar voor vrouwen is het vaak pijnlijk.
Op de TU Delft hebben twee onderzoekers daarom een vrouwvriendelijker alternatief bedacht in de vorm van een bloem. Toch is het niet vanzelfsprekend dat artsen het nieuwe apparaat ook gaan gebruiken. Het grote probleem: geld.
"Nadat onze uitvinding in het nieuws kwam vorige maand, kregen we heel veel reacties van vrouwen die zelf graag wilden doneren", zegt projectleider Tamara Hoveling. "Dus nu zijn we maar een crowdfundingsactie gestart."
Er is flink wat innovatie op medisch gebied. Zo zijn er ook pijnlozere alternatieven voor een mammografie waarbij nu vrouwenborsten tussen twee platen worden geplet. Maar die innovaties halen lang niet altijd de eindstreep.
Voorwaarden"Je kan wel subsidie-aanvragen doen", vertelt Hoveling. "Maar de kans dat je goedkeuring krijgt, is klein. Je moet hard je best doen om te bewijzen dat je uitvinding superrelevant is op dit moment."
Zelfs als je die goedkeuring krijgt, is het nog maar de vraag onder welke voorwaarden. Hoveling: "Investeerders stellen vaak allerlei eisen, maar wij willen in de hand houden wat er met ons alternatief van de eendenbek gaat gebeuren."
Eén van die eisen kan te maken hebben met gewenning. "Iemand zei tegen ons dat we niet drastisch iets anders moeten doen dan wat er nu is. Artsen vinden gewenning fijn. De werkdruk is voor hen al hoog en het kost tijd en moeite om een heel nieuw product te leren gebruiken."
Lange termijnVolgens Hoveling zouden investeerders meer moeten kijken naar het rendement op de lange termijn. "Er zijn vrouwen die zich niet willen laten controleren op baarmoederhalskanker, vanwege de eendenbek. Als dan niet op tijd wordt ontdekt dat je ziek bent, kost dat op den duur juist meer geld."
Om de kosten te drukken is het ook de bedoeling dat de 'bloem' duurzaam wordt. "In tegenstelling tot sommige producten die 1500 euro kosten en één keer worden gebruikt voor tien minuten."
Toch moeten we niet alles vanuit puur commercieel perspectief benaderen, vindt Sanne Allers. Zij deed promotie-onderzoek op de Erasmus Universiteit naar het financieren van innovaties in de zorg. "Misschien levert het alternatief voor de eendenbek niet direct geld op, maar het maakt de behandeling prettiger. Dat is ook winst: fysieke en emotionele winst voor vrouwen."
De crowdfunding voor de nieuwe eendenbek begon woensdag met als doel om 100.000 euro binnen te halen. De afgelopen dagen kwamen al tienduizenden euro's binnen en vandaag kwam de actie in een stroomversnelling. Vanavond rond 20.00 uur stond de teller op zo'n 120.000 euro.
Met het gedoneerde geld moeten er medische prototypes gemaakt worden, in samenwerking met gecertificeerde partners. Dan kan er getest worden bij klinieken, huisartsen en ziekenhuizen. Hoveling: "Pas dan kunnen we vervolgstappen zetten om het product breder in de markt te zetten. Anders moeten we opnieuw de pilotfase in."
Volgens onderzoeker Allers is crowdfunding in dit soort situaties niet uitzonderlijk. "Het gebeurt steeds vaker. Innovators merken ook dat als je geld nodig hebt voor een sociaal doel er soms best veel mensen bereid zijn om daaraan uit eigen zak bij te dragen."
Hoveling hoopt dat het alternatief voor de eendenbek over vijf jaar op de markt is. "Ik denk niet dat dat onrealistisch is. Het is eigenlijk een vrij simpel apparaat. We hebben het niet over een echomachine."