Aggregator

Bij de GGD heerst onrust over de bezuinigingsplannen van zorgminister Agema. Met een structurele bezuiniging oplopend tot 300 miljoen euro koerst zij volgens de leiding van de GGD op een afbraak van de infectieziektebestrijding. Dat is een cruciale taak van de GGD, waarvoor de capaciteit juist was uitgebouwd na de ervaringen in de coronapandemie.

"Het is alsof we kort na de watersnoodramp van 1953 de bouw van de Deltawerken opeens stop zouden zetten met het argument: 'Het heeft al een tijdje niet meer gestormd'", zegt André Rouvoet, voorzitter van de landelijke koepel GGD GHOR Nederland.

GGD Utrecht vreest dat het personeel moet laten gaan als de bezuinigingen doorgaan:

Hij staat niet alleen. Ook het RIVM, dat samen met de GGD grote gezondheidscrises moet voorkomen, zegt grote zorgen te hebben over de voorgenomen bezuinigingen. En de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) heeft premier Schoof in een brief om opheldering gevraagd.

Al voor corona tekorten

De OVV kan de bezuinigingen moeilijk plaatsen. "Eens te meer nu de lessen die uit de coronacrisis getrokken zijn niet alleen ten goede komen aan pandemische paraatheid, maar in bredere zin ook aan een betere voorbereiding op andere langdurige crises met grote maatschappelijke impact."

Terechte kritiek, aldus Milo de Moraes, manager infectieziektebestrijding bij GGD regio Utrecht. "Het is niet zo dat we pas tijdens de pandemie door onze hoeven zakten. Al voordat corona begon hadden we tekorten aan personeel en middelen. Bijvoorbeeld bij een mazelenuitbraak kostte ons dat zoveel capaciteit dat we aan andere kerntaken niet toekwamen. Met andere woorden: de basis was niet eens op orde."

Inmiddels hebben onderzoekers allerlei evaluaties geschreven die de ervaring van De Moraes bevestigen. Deze rapporten zijn eensgezind: de GGD'en zijn onmisbaar. Ze moeten worden omgevormd tot sterke organisaties met genoeg personeel, die elkaar met een landelijk netwerk kunnen vinden bij een grote crisis.

Het vorige kabinet nam deze aanbeveling ter harte en reserveerde structureel 300 miljoen euro. De infectieziektebestrijding begint nu op basisniveau te komen. Er zijn in termen van fulltimebanen 148 artsen, epidemiologen, verpleegkundigen en niet-medische medewerkers aangenomen. En er staan 73 extra coördinatoren op de planning met het oog op de bestrijding van pandemieën.

Die coördinatoren zijn onmisbaar voor de landelijke crisisorganisatie die de GGD'en nu gezamenlijk met het RIVM opbouwen: de Landelijke Functionaliteit Infectieziekten (LFI). Hier moet alle kennis over de aanpak van grote crises worden verzameld en up-to-date gehouden. Als er weer een pandemie uitbreekt is de LFI dé organisatie waarmee de zorgminister de regie moet voeren over de strijd tegen het virus.

Berucht was in de coronapandemie het stroperige overleg tussen overheids- en zorgorganisaties over wie er moest gaan vaccineren: huisartsen of de GGD? Terwijl in heel Europa al werd gevaccineerd moest Nederland nog beginnen. Bij de LFI, die in 2026 operationeel moet zijn, liggen in de toekomst de draaiboeken klaar voor snellere actie.

Goed datasysteem ontbrak

Daarnaast ontbrak tijdens de pandemie een goed datasysteem. Lange tijd bleef onduidelijk hoeveel mensen waren besmet. Genomen coronamaatregelen waren niet altijd de juiste. Het RIVM en de GGD kregen daarom van het vorige kabinet tot en met 2027 ruim 200 miljoen euro om een goed informatiesysteem op te zetten.

Rouvoet van GGD GHOR denkt dat het daardoor bij een volgende pandemie mogelijk is om gerichter maatregelen te nemen, waardoor een lockdown misschien niet nodig is.

Maar bij de GGD vrezen ze dat de miljoenennota die dinsdag openbaar wordt het begin van het einde van de infectieziektebestrijding is. Want waarom een LFI opbouwen als je daar geen middelen voor hebt? De verwachting is dat het recent aangenomen personeel binnen een paar jaar weer moet vertrekken.

Haagse bronnen bevestigen de voorgenomen bezuinigingen in de begroting van VWS. Uitbreiding van het personeel bij de GGD gaat niet door. Zo blijkt uit stukken die de NOS heeft ingezien dat de 'specifieke uitkering' van de GGD wordt verlaagd en de inzet op kennis, innovatie en versterking wordt verminderd.

Risico's nemen met gezondheid

Ook plannen voor wetenschappelijk onderzoek en het verder opleiden van personeel zullen door de voorgenomen bezuinigingen niet doorgaan. Dan gaat het om zaken als het "verbeteren van de modellering van infectieziektenuitbraken en bijvoorbeeld opschaling van de IC-capaciteit", zo valt te lezen in de stukken.

"Het is onverantwoord", zegt Rouvoet. "Het negeren van de lessen van de coronapandemie en bewust bezuinigen op pandemische paraatheid betekent dat men bewust risico's wil nemen met de gezondheid van onze burgers."

Het noodweer in Midden-Europa leidt in meerdere landen tot grote overlast. In zowel Polen als Oostenrijk is een dode gemeld. Hulpdiensten komen op sommige plekken moeilijk bij mensen in nood.

Na een bijeenkomst met het crisisteam meldde de Poolse premier Donald Tusk vanochtend dat in het zuidwesten een persoon is verdronken. In het gebied, aan de grens met Tsjechië, brak vannacht een dam door. Het is onduidelijk of de persoon is overleden als gevolg van de doorbraak. Tusk herhaalde zijn oproep aan inwoners van het gebied zichzelf in veiligheid te brengen:

In de deelstaat Neder-Oostenrijk, ten noorden van Wenen, is een brandweerman om het leven gekomen. "We rouwen diep om hem", zegt gouverneur Johanna Milk-Leitner tegen de pers. "We beleven moeilijke, dramatische uren in Neder-Oostenrijk. Voor velen zullen dit de moeilijkste uren van hun leven zijn."

Rampgebied

De hele deelstaat is inmiddels uitgeroepen tot rampgebied. Talloze beken zijn buiten hun oevers getreden en op sommige plaatsen bestaat het risico op aardverschuivingen. De brandweer heeft daar afgelopen nacht meerdere mensen geëvacueerd die vastzaten in hun huizen. In Wenen zijn uit voorzorg enkele metrolijnen gesloten.

Verwacht wordt dat de Donau in Oostenrijk gaat overstromen. Dat gebeurt normaal gesproken maar eens in de dertig jaar. Ook het stuwmeer Ottenstein am Kamp, in het noorden van het land, dreigt te overstromen. Volgens bondskanselier Nehammer wordt de situatie steeds erger. Het leger staat klaar om hulp te verlenen.

Helikopter

In het noordoosten van Tsjechië zijn duizenden mensen geëvacueerd. In de regio Jeseník is de politie op zoek naar vier vermisten. Drie van hen kwamen met hun auto terecht in een rivier. De vierde vermiste zou volgens een lokale nieuwssite zijn meegesleurd terwijl hij aan het puinruimen was.

De burgemeester van de gelijknamige stad Jeseník zegt tegen een plaatselijke nieuwssite dat alles onder water staat. "Het water neemt ook auto's mee. De brandweer heeft geen kans meer om mensen te helpen die nu om evacuatie vragen. Zelfs de helikopter kan niet vliegen vanwege het weer. Bewoners die dat kunnen, moeten hun toevlucht zoeken op hogere verdiepingen."

In Roemenië kwamen gisteren zeker vier mensen om het leven door overstromingen. Dorpen liepen daar onder water:

Ook uit Duitsland komen de eerste berichten van wateroverlast door het noodweer. In de zuidelijke deelstaat Beieren zijn straten overstroomd en kelders ondergelopen.

Voorzichtig goed nieuws kwam er uit Dresden. Afgelopen woensdag stortte daar de Carolabrug in, waarbij veel puin in de rivier terechtkwam. De vraag was of de sloopwerkzaamheden afgerond konden worden voordat het noodweer aankwam.

Volgens Der Spiegel zijn de belangrijkste werkzaamheden eerder dan gepland voltooid. De brandweer verwachtte daar tot vanavond druk mee te zijn. Een deel van de brug ligt nog wel steeds in de Elbe.

Het uitzonderlijke weer in Midden-Europa wordt veroorzaakt door het water in de Middellandse Zee, dat al maanden heel erg warm is. Al dat vocht is met een grote boog uiteindelijk in het midden van Europa terechtgekomen tussen twee hogedrukgebieden in", zegt weerman Peter Kuipers Munneke. "Dat betekent dat het lagedrukgebied nergens heen kan. Het ligt daar ingeklemd, ook nog eens tussen bergen, het blijft dus maar doorregenen."

For many of us of a particular vintage, the internet blossomed in the ’90s with the invention of the Web and just a few years of development. Back then, we …read more

In Almelo is gisteravond een man om het leven gekomen bij een aanrijding met een trein. Een tweede persoon raakte gewond.

Het ongeval gebeurde in de buurt van station De Riet. Beide slachtoffers werden naar het ziekenhuis gebracht. Een 31-jarige man uit Almelo bezweek daar aan zijn verwondingen. Over de identiteit van het tweede slachtoffer is niets bekendgemaakt.

Het incident gebeurde bij de spoorwegovergang ter hoogte van de Anemoonstraat. Het was een trein van NS die als bestemming Den Haag had.

Slachtofferhulp

Een politiewoordvoerder zegt tegen omroep Oost dat het vaststaat dat het om een ongeluk gaat. Er stonden meerdere mensen bij de overgang. Twee van hen zijn om onbekende redenen onder de spoorboom doorgegaan en aangereden. Aan mensen die het ongeluk hebben zien gebeuren is slachtofferhulp aangeboden.

De politie onderzoekt wat er precies is gebeurd. Door de aanrijding reden er een tijdje geen treinen tussen Almelo en Hengelo.

De Italiaanse aanklager in Palermo heeft zes jaar cel geëist tegen vicepremier Matteo Salvini. Hij wordt ervan verdacht dat hij in 2019, toen hij nog minister van Binnenlandse Zaken was, niet toestond dat een schip met migranten zou aanmeren op het eiland Lampedusa.

Aan boord van het schip waren 147 vluchtelingen, die van de Middellandse Zee waren gered. Door de weigering van Salvini moesten ze bijna drie weken op zee dobberen tot ze aan land konden gaan. Dat gebeurde pas nadat justitie beslag had laten leggen op het schip, omdat het beleid van Salvini in strijd was met het internationale recht.

Salvini noemt de eis "dwaas": "Zes jaar gevangenisstraf voor het blokkeren van het schip en het verdedigen van Italië en de Italianen? Het beschermen van Italië is geen misdaad en ik zal nooit opgeven."

Meloni steunt Salvini

Salvini is de leider van de rechts-populistische partij Lega en staat bekend als fel anti-migratie. Hij is inmiddels minister van Infrastructuur in de regering-Meloni.

Meloni schaart zich achter Salvini: "Het is ongelooflijk dat een minister van de Italiaanse Republiek zes jaar cel riskeert voor het uitvoeren van zijn werk door de grenzen van het land te verdedigen."

Wanneer er een definitieve uitspraak komt in de zaak is nog niet duidelijk.

In Maarheeze, in Noord-Brabant, is een dode gevonden in een auto. De politie houdt rekening met een misdrijf.

Het lichaam werd gevonden in een auto aan de Fazantlaan, aan de rand van een bos. De auto had een Belgisch kenteken. De politie zegt dat er uitgebreid sporenonderzoek wordt gedaan.

Een omwonende zegt tegen het Eindhovens Dagblad dat de auto er al sinds donderdag stond. Gisteren besloot ze door het raampje te kijken, toen die er nog steeds bleek te staan. "Op de achterbank lag een blauwe plastic zak, dicht getapet. Het leek alsof er een lichaam in zat."

De krant schrijft dat het slachtoffer een man is. Meer details zijn nog niet bekend.

With all the recent attention on Mars and the search for evidence of ancient life there, it’s easy to forget that not only has the Red Planet been under the …read more

In het noordwesten van Nigeria zijn bij een bootongeluk zeer waarschijnlijk 64 mensen om het leven gekomen. Op de houten boot zaten boeren die onderweg waren naar hun landbouwgrond in de buurt van de stad Gummi.

Door onbekende oorzaak kapseisde het schip. De lokale autoriteiten zetten snel een reddingsactie op touw, maar na drie uur waren slechts zes van de zeventig opvarenden uit het water gehaald. Er wordt nog wel gezocht.

Het is de tweede keer in korte tijd dat het op deze plek misgaat. Elke dag steken meer dan 900 mensen de rivier over om hun land te gaan bewerken. Er zijn maar twee boten beschikbaar, die vaak overvol het water opgaan.

We love it when a community grabs hold of an idea and runs wild with it despite obvious practicality issues. Gridfinity by YouTuber [Zach Freedman] is one of those concepts. …read more

Nadeem Manjouneh is Angela Merkel nog altijd dankbaar. Hij ontvluchtte in 2015 de oorlog in Syrië, voer met een gammele boot naar Europa en begon een nieuw leven in Duitsland. Naast hem kwamen dat jaar één miljoen mensen naar Duitsland.

Met haar fameuze uitspraak "Wir schaffen das" liet bondskanselier Merkel mensen zoals Nadeem zich welkom voelen. "Ik was door de oorlog ontworteld geraakt, maar kon in Duitsland als een boom opnieuw aarden." De Duitse bodem was in die jaren vruchtbaar, zegt hij. "Ik heb me heel welkom gevoeld, absoluut."

Die welkomscultuur heeft in Duitsland in korte tijd plaats gemaakt voor een tegenovergestelde publieke opinie over migratie. "Wir schaffen das" is omgeslagen in "Wir schaffen das nicht". Ruim driekwart van de Duitsers wil een ommekeer in het asielbeleid, blijkt uit opinieonderzoek van de ARD. Zelfs onder kiezers van de Groenen is de helft voorstander van een Asylwende, zodat minder mensen naar Duitsland komen.

De instroom is te hoog en meer mensen moeten worden uitgezet, klinkt het daarom bij de centrumlinkse regering. De partij van Merkel, de CDU, pleit tegenwoordig voor permanente grenscontroles en een complete asielstop, tegen Europese regels in. En de radicaal-rechtse AfD wint lokaal verkiezingen met oproepen tot massale deportaties.

Afgehakte varkensoren

Manjouneh merkt dat er een andere wind waait in Duitsland. "Migranten krijgen overal de schuld van. Als uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van het onderwijs achteruitgaat, wordt er een verband gelegd met de komst van migranten, een groep die zichzelf niet kan verdedigen."

Dat gevoel wordt breder gedragen door niet-westerse inwoners in Duitsland. "Eigenlijk is het al anders sinds Merkel weg is, je voelt de verandering", zegt een winkelmedewerker in Cottbus.

Zoals "Wir schaffen das" ertoe leidde dat veel mensen zich openstelden voor nieuwkomers, zo zie je nu de anti-immigratieleuzen terug in de samenleving, zegt Manjouneh. "Zo'n boodschap wordt gespiegeld, met vijandigheid en racistische incidenten." Zo werden onlangs afgehakte varkensoren bij een kennis door de brievenbus geduwd, vertelt de Syriër.

Wanneer we op straat in de oostelijke stad Cottbus vragen wat er nog over is van de Willkommenskultur, wordt er diep gezucht. "Niets, denk ik", zegt een man vertwijfeld. "Merkel heeft goede bedoelingen gehad, maar de open grenzen hebben het land geen goed gedaan."

"Er zijn te veel mensen gekomen die we niet nodig hebben", zegt een zomers geklede inwoner van Cottbus. "Die messenstekers hebben we niet nodig." Zijn vrouw springt hem bij: "We hebben het niet geschafft, is mijn conclusie." Beiden knikken.

Maatregelen die taboe waren

Over een week zijn in de deelstaat Brandenburg, waar Cottbus ligt, deelstaatverkiezingen. De radicaal-rechtse AfD wordt daarbij mogelijk de grootste, net als twee weken geleden in Thüringen. Door geweldsincidenten en islamitische terreuraanslagen is het anti-immigratiesentiment toegenomen, vooral na de mesaanval in Solingen vorige maand.

Sindsdien heeft de landelijke regering van de SPD, de Groenen en de liberale FDP in korte tijd maatregelen aangekondigd die jarenlang taboe waren: het invoeren van grenscontroles, het uitzetten van Afghanen, het beperken van uitkeringen voor vluchtelingen en het vaker opsluiten van asielzoekers. Het tekent onder welke druk de coalitie staat om gehoor te geven aan de onvrede over het migratiedossier.

Veel onzekerheid

Tegelijkertijd klinkt er bij sommige Duitsers ook de vrees dat het debat te ver doorschiet. "Na Solingen gaat het niet over terrorismebestrijding, maar over migratie. Dat zorgt voor heel veel onzekerheid bij mensen die niets verkeerds doen", zegt Martin Kühn. Hij zet zich met zijn timmerbedrijf in Potsdam in voor de integratie van vluchtelingen. "Sinds Solingen zie ik bij hen de vraag of ze hier wel mogen blijven."

Kühn benadrukt dat Duitsland immigratie nodig heeft, vanwege het tekort aan vakmensen. "We hebben ze nodig, hoe moeilijk dat soms ook is." Dat pleidooi is bij middenpartijen weliswaar herhaaldelijk te horen, maar de nadruk ligt op het tegengaan van "irreguliere immigratie".

Hoewel Nadeem Manjouneh schrikt van de omslag, blijft hij optimistisch. "Als 30 procent op de AfD stemt, dan stemt 70 procent op andere partijen. Dat moet je niet vergeten" Nadeem gaat hoe dan ook niet weg: hij is geworteld als Duitser. "En daar ben ik trots op!"

In het gisteren gepresenteerde regeerprogramma is er veel aandacht voor het bouwen van huizen. De woningnood neemt in Nederland steeds meer toe, met een tekort van 390.000 woningen vorig jaar tot 401.000 op dit moment.

Het kabinet-Schoof is, net als het vorige kabinet, van plan 100.000 woningen per jaar bij te bouwen. Daarvoor moet 2,5 miljard euro worden geïnvesteerd in infrastructuur in nieuwe wijken, procedures moeten worden verkort en projecten die weinig stikstof uitstoten moeten voorrang krijgen.

Volgens woningmarktonderzoeker Berry Blijie duurt het gemiddeld zo'n zeven jaar voordat het plan voor een nieuwbouwwijk helemaal is gerealiseerd. Het vorige kabinet heeft al veranderingen in gang gezet. Blijie: "Er is al een forse toename ten opzichte van vijf, zes jaar geleden. De motor komt op gang."

Op dit moment worden er 70.000 woningen per jaar bijgebouwd. Als je het omzetten van kantoorgebouwen naar woningen daarbij optelt kom je op 80.000 tot 90.000 woningen. Maar opschalen duurt lang.

Wethouder Frank van Vliet (GroenLinks) van de gemeente Delft ziet dat nieuwe wijken bouwen een kwestie is van de lange adem. "Dikwijls duurt het langer dan we willen."

Hij is nu bezig met een project van een paar duizend nieuwe woningen langs de Schie. "Het bestemmingsplan is goedgekeurd door de gemeenteraad en wacht nu op goedkeuring door de Raad van State. Dat is een proces van jaren en daar zit ook een deel van de vertraging."

Of de nieuwe maatregelen van het kabinet de boel versnellen weet hij niet. "Ik denk dat het belangrijk is om vast te houden aan de plannen die je hebt. Dat zaken soms meer tijd vragen is van alle tijden."

Nieuwbouwmachine gestokt

Wanneer Nederland dan de 100.000 woningen extra per jaar haalt? Onderzoeker Blijie denkt in 2027 en 2028, waarbij hij het omzetten van kantoorpanden meerekent. "Maar elk jaar dat je het niet haalt loopt het tekort natuurlijk weer harder op." Brancheorganisatie Bouwend Nederland betwijfelt de haalbaarheid van de kabinetsplannen.

Wat de woningbouw bemoeilijkt is dat er jarenlang weinig nieuwbouw is geweest. Blijie: "Zo rond het jaar 2000 hadden we het idee: Nederland gaat niet meer verder groeien, we gaan misschien zelfs krimpen. Beleidsplannen zijn daar toen op gericht."

"Dus de nieuwbouwmachine is toen gestokt, en terwijl dat plaatsvond is de bevolkingsgroei juist op gang gekomen, met name als gevolg van migratie", aldus Blijie.

Vanaf 2010 had Nederland weer meer woningen nodig. Blijie: "Daar waren we niet klaar voor. Nu zie je hoe lang het duurt voordat die machine weer op gang komt. Dan moet je weer mensen aannemen, weer plannen maken, weer beleid gaan vormen, van Den Haag tot aan de kleinste gemeentes. Daar gaat heel veel tijd overheen."

Landen in Midden-Europa maken zich op voor uitzonderlijke overstromingen, die worden veroorzaakt door extreme regenval. Al die regen veroorzaakt al veel problemen, maar het lijkt nog maar het begin.

Steden als de Tsjechische hoofdstad Praag en het Duitse Dresden bereiden zich voor op het hoge water. Naast het zuiden van Duitsland en Tsjechië zetten ook Polen, Slowakije, Hongarije en delen van Oostenrijk zich schrap. Sommige plaatsen zijn al voor een deel geëvacueerd.

"Het komt echt niet vaak voor dat het zo lang zo hard achter elkaar regent", zegt weerman Peter Kuipers Munneke. "In de Donau worden bijvoorbeeld waterstanden verwacht die maar eens in de tien tot vijftien jaar voorkomen. In de wat kleinere rivieren, zoals de Elbe en de Oder, komt dit echt maar eens in de twintig, dertig, veertig jaar voor."

De hoogste stand in de Donau - bijna 8 meter - wordt zondag rond 07.00 uur verwacht.

Ingeklemd lagedrukgebied

Wat er in Midden-Europa gebeurt heeft te maken met het water in de Middellandse Zee, dat al maanden heel erg warm is. "Al dat vocht is met een grote boog uiteindelijk in het midden van Europa terechtgekomen tussen twee hogedrukgebieden in", zegt Kuipers Munneke. "Dat betekent dat het lagedrukgebied nergens heen kan. Het ligt daar ingeklemd, ook nog eens tussen bergen, het blijft dus maar doorregenen."

Een weerkaart met daarop het lagedrukgebied in Midden-Europa:

"Op veel plaatsen is iets meer dan de helft van de regen zo'n beetje gevallen", legt Kuipers Munneke uit. "Maar dat betekent dat er ook nog eens een keer zo veel regen bij gaat komen morgen en overmorgen. Bovendien wordt die regen afgevoerd in die grote rivieren. Daar worden de hoogste waterstanden pas begin of halverwege volgende week verwacht."

24 Oostenrijkse 'rampzones'

In Passau, een Duitse stad op de grens met Oostenrijk, zijn de eerste delen van de binnenstad afgesloten met het oog op overstromingen. De gemeente had al aangekondigd dat dit waarschijnlijk zou gaan gebeuren. In de oude binnenstad komen de rivieren de Donau, de Inn en de Ilz samen. Hulpdiensten hebben zandzakken geplaatst om het water tegen te houden.

Ook in Oostenrijk valt er veel neerslag. In Tirol viel al een meter sneeuw, dat gebeurt normaal gesproken zelden zo vroeg in het jaar. De autoriteiten hebben vanmiddag 24 dorpen in de deelstaat Neder-Oostenrijk, in het noordoosten, uit tot 'rampzones'. Evacuaties van de inwoners van die gebieden zijn begonnen.

In Roemenië kwamen zeker vier mensen om het leven door de overstromingen. Dorpen liepen daar onder water:

In Tsjechië zitten tienduizenden mensen zonder stroom, maar ook daar is de waterpiek nog niet bereikt. De Tsjechische autoriteiten waarschuwden zaterdagavond voor meer dan 70 gebieden.

Volgens de autoriteiten moeten duizenden mensen voorbereid zijn op evacuatie, omdat het blijft regenen. Dit soort overstromingen komen volgens het meteorologisch instituut ongeveer een keer per eeuw voor.

Bij een ziekenhuis in de stad Brno zijn uit voorzorg de onderste verdiepingen geëvacueerd. 180 patiënten worden naar andere ziekenhuizen en klinieken gebracht. Tussen vandaag en morgen wordt op sommige plekken in Tsjechië een derde van de hoeveelheid regen verwacht die daar doorgaans in een heel jaar valt.

In het zuidwesten van Polen leidt de extreme regenval ook tot overlast. Daar zijn door overstromingen ook al verschillende dorpen geëvacueerd.

Of the many big, unanswered questions in this Universe, the ones pertaining to the functioning of biological neural networks are probably among the most intriguing. From the lowliest neurally gifted …read more

In de omgeving van het Zeeuwse Kruiningen is gisteravond een serval gespot. De gemeente Reimerswaal, waar Kruiningen onder valt, roept mensen om zelf geen actie te ondernemen en de politie te bellen als ze het dier zien.

Het van oorsprong Afrikaanse roofdier is groter dan een huiskat, heeft lange poten en is gevlekt als een luipaard. Het is onduidelijk waar dit exemplaar vandaan komt en wie het is kwijtgeraakt.

Volgens de gemeente Reimerswaal is het dier ongevaarlijk voor mensen. Het advies is wel om honden en katten niet los te laten lopen, zolang de serval niet is gevangen. De gemeente meldt dat lokkooien zijn uitgezet in de omgeving. De politie laat weten dat er een dierenarts wordt ingeschakeld als de serval gezien wordt. Die kan het dier op de juiste manier proberen te vangen.

Lokkooi in de tuin

Inwoner Eric Dek zag hoe de serval zich gisteravond vergreep aan zijn duiven. De vogels zaten op dat moment in een rieten mand, klaar om uit te vliegen. "Hij stak zo een klauw in die rieten mand", vertelt hij aan Omroep Zeeland. Twee duiven overleefden dit niet, drie andere wisten te ontsnappen.

De dierenambulance kwam meteen in actie en plaatste een lokkooi in de tuin van Dek. "Daar liggen die dode duiven nu in, maar hij heeft nog niet toegeslagen. Ik denk dat ik er vanavond een stukje rauw vlees in stop."

Volgens Dek loopt de serval al enkele dagen rond in de Zeeuwse plaats. "Andere buren hadden de serval donderdag en vrijdag al gespot. Die hebben toen al de politie en de dierenambulance gebeld."

Hij en zijn buren hebben geen idee waar het dier vandaan komt. "We kennen niemand in de buurt die zo'n dier mist. Ik heb wel gehoord dat ze grote afstanden kunnen afleggen, dus misschien komt hij van ver."

Verboden huisdieren

In juli ontsnapten in één nacht twee servals, een in Lexmond en een in Helmond. De serval uit Lexmond werd snel daarna weer gevangen, maar de kat die in Helmond is ontsnapt is voor zover bekend nog niet gevonden.

Sinds 1 juli staat de serval op de lijst van verboden huisdieren in Nederland. Er geldt een overgangstermijn: wie voor 1 januari 2024 zo'n dier al in huis had, mag het houden totdat het doodgaat.

De politie heeft alle klimaatdemonstranten van de A12 in Den Haag gehaald. Er zijn 370 mensen aangehouden. 350 op grond van de Wet openbare manifestaties en twintig voor belemmering en vernieling, waaronder het aanbrengen van graffiti. De ontruiming begon kort na 17.00 uur en duurde in totaal zo'n twee uur.

De weg wordt momenteel schoongemaakt. De verwachting is dat de Utrechtsebaan niet voor 21.00 uur wordt vrijgegeven.

Rond het middaguur hadden honderden activisten van onder meer Extinction Rebellion (XR) de Utrechtsebaan bezet, uit protest tegen overheidssubsidies op fossiele brandstoffen. Een deel van de demonstranten had tenten bij zich, omdat ze zeiden van plan te zijn om op de snelweg te blijven slapen.

Politie voert ook actie

Omdat de politiebonden vandaag ook actievoerden, voor een nieuwe vroegpensioenregeling, had de politie van tevoren gezegd tot 17.00 uur niet te zullen ingrijpen bij de demonstratie. Er waren ook veel minder agenten aanwezig dan bij eerdere XR-demonstraties op de A12 bij het Malieveld.

Iets na 17.00 uur meldde de politie op X dat ze van burgemeester Van Zanen de opdracht hadden gekregen om de actievoerders weg te sturen. Demonstranten die daar geen gehoor aan gaven werden aangehouden. De actievoerders werden op brancards naar stadsbussen gebracht, die hen vervolgens afvoerden.

Een aantal activisten had zich vastgeketend aan hekken:

Voormalig EO-voorzitter en presentator Arie van der Veer is op 82-jarige leeftijd overleden. Hij is vandaag in het bijzijn van zijn vrouw en kinderen overleden, meldt de EO.

Van der Veer was tussen 1990 en 2008 voorzitter van de Evangelische Omroep en tussen 1991 en 1998 ook vicevoorzitter van de NOS. Bij de EO was hij ook actief als presentator van onder meer Nederland Zingt, De Kapel en Nederland Zingt op Zondag.

De laatste tijd kampte hij met verschillende gezondheidsproblemen. Zo kreeg hij in 2018 een herseninfarct en werd bij hem meermaals kanker geconstateerd. In augustus zei Van der Veer: "De chemo's hebben mijn lichaam gesloopt. Ik kan niet ver meer lopen. Ik ben intens moe."

Workaholic

De omroepman zei dat hij zo lang mogelijk wilde blijven werken. In een interview in Visie, de programmagids van EO, zei hij daarover in 2020: "Nu ben ik sowieso een werkezel, maar daarom blijf ik misschien ook wel zo lang mogelijk werken. Ik ben een beetje een workaholic. Des te groter zou de straf zijn als ik moet stoppen."

Behalve bestuurder en presentator was Van der Veer predikant bij de Christelijk Gereformeerde Kerken. Toen hij in 2008 afscheid nam bij de omroep, werd hij onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Een man die afgelopen nacht met onbekende verwondingen naar een ziekenhuis is gebracht in Dendermonde, is daar doodgeschoten door de politie.

De man keerde zich tegen de agenten nadat hij door hen naar het ziekenhuis was gebracht, melden Belgische media. De man uit Berlare, ten westen van Dendermonde, werd naar de spoedeisende hulp gebracht "na een incident tussen familieleden", meldt de krant De Morgen.

Eenmaal aangekomen in het ziekenhuis werd de man agressief. Wat er toen is gebeurd is niet geheel duidelijk, maar een van de agenten heeft de man neergeschoten. Die overleed ter plaatse aan zijn verwondingen.

Het Nieuwsblad meldt dat de man geboeid zou zijn tijdens het incident, maar dat is niet officieel bevestigd. Justitie doet verder onderzoek.

In de straten van Iraanse steden worden steeds meer vrouwen zonder hoofddoek gezien. Dat valt volgens persbureau AP op te maken uit video's die op sociale media worden geplaatst met beelden uit het alledaagse leven van Iraniërs. Het valt op dat vrouwen en meisjes langslopen met hun haar onbedekt, met name na zonsondergang.

In Iran regeert een streng islamitisch regime dat hard optreedt tegen wat het ziet als misdrijven en demonstraties. Sinds de revolutie in 1979 zijn vrouwen verplicht om hun haar te bedekken en lange, loszittende kleding te dragen. De handhaving ervan gaat echter met golfbewegingen.

Moraalpolitie

Maandag is het twee jaar geleden dat de 22-jarige Mahsa Amini in een ziekenhuis overleed, nadat ze met veel geweld was gearresteerd door de moraalpolitie. Ze zou haar hoofddoek te los hebben gedragen. Haar dood leidde tot maandenlange massale protesten die door het regime hard werden neergeslagen.

Daarbij zijn volgens een Iraanse mensenrechtenorganisatie in de VS meer dan 500 mensen om het leven gekomen. Meer dan 22.000 mensen belandden in de gevangenis. Meerdere Iraniërs zijn ter dood veroordeeld en opgehangen vanwege hun deelname aan de protesten.

Vorig jaar pakte het regime in aanloop naar de sterfdag van Amini veel activisten op. Ook werden er extra camera's rond haar graf geplaatst om betogingen op die plek te voorkomen.

Ook dit voorjaar handhaafde de moraalpolitie de kledingvoorschriften nog. In april verschenen er op sociale media nog video's waarin te zien was dat agenten hardhandig optraden tegen vrouwen die zich niet aan de voorschriften hielden.

Nieuwe president

In juli werd Masoud Pezeshkian gekozen tot nieuwe president van het land. Hij won van de conservatieve hardliner Saeed Jalili. Pezeshkian volgde president Raisi op, die in mei om het leven kwam bij een helikoptercrash.

Hij staat bekend als gematigder dan Raisi. Wel is hij loyaal aan de hoogste geestelijk leider ayatollah Khamenei, die de belangrijkste lijnen uitzet. De president heeft binnen die kaders wel bewegingsruimte, bijvoorbeeld over hoe de kledingregels worden gehandhaafd.

Van Pezeshkian wordt gezegd dat hij wil werken aan een betere relatie tussen de regering en het volk en dat hij de handhaving van de kledingregels wil versoepelen. Het lijkt erop dat vrouwen nu ook die ruimte krijgen.

Erfenis van Mahsa Amini

Persbureau AP concludeert op basis van recente beelden dat meer vrouwen hun haar onbedekt hebben, of het nu gaat om de chique noordelijke buitenwijken van Teheran of de arbeiderswijken in het zuiden van de hoofdstad. Dat gebeurt dus vooral na zonsondergang, maar ook steeds meer overdag en in het weekend in de grote parken.

Azadeh, een 25-jarige studente aan de Teheran Sharif-universiteit durft inmiddels ook weer zonder hoofddoek de straat op. "Mijn zogenaamde moed om geen hoofddoek te dragen is de erfenis van Mahsa Amini." Toch is de angst voor vervolging nog niet verdwenen, want tegenover AP wil ze alleen haar voornaam noemen uit angst voor represailles.

Politiek klimaat

Hoewel het Iraanse regime niks zegt over de toename van het aantal vrouwen dat zonder hoofdbedekking de straat op gaat, zijn er wel andere tekenen dat het politieke klimaat verandert. Zo werd vorige maand een universitair docent ontslagen die zich op de staatstelevisie neerbuigend had uitgelaten over Mahsa Amini.

Ook liet de hoofdaanklager weten dat ordediensten geen geweld mogen gebruiken tegenover vrouwen die zich niet aan de kledingregels houden. "Niemand heeft het recht om zich ongepast te gedragen, ook al begaat iemand een overtreding."

Rusland en Oekraïne hebben opnieuw gevangenen geruild. Dat meldt zowel de Oekraïense president Zelensky als het Russische ministerie van Defensie. De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) hebben bemiddeld bij de onderhandelingen. Beide landen hebben 103 krijgsgevangenen vrijgelaten.

De vrijgelaten Russische militairen bevinden zich nu in Belarus, meldt het Russische ministerie van Defensie. "Daar krijgen ze psychische en medische hulp en kunnen ze contact opnemen met hun familie." Oekraïne kreeg onder meer militairen, politiemensen en grenswachten terug.

Sommige Oekraïense krijgsgevangenen belden meteen na hun vrijlating hun familie:

Rusland en Oekraïne wisselen regelmatig krijgsgevangenen uit. Dat gebeurde sinds de inval in februari 2022 al tientallen keren. Hoeveel gevangenen er in totaal zijn geruild is niet te verifiëren.

Spanningen

De Verenigde Naties stellen dat de meeste Oekraïense gevangenen niet de juiste medische zorg hebben gekregen tijdens hun gevangenschap. Ze werden soms mishandeld of gemarteld door middel van elektrische schokken. Andersom zijn er ook meldingen van mishandelde Russische krijgsgevangenen in Oekraïne.

De laatste tijd zijn de spanningen tussen Rusland en het Westen over Oekraïne opgelopen. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk overwegen langeafstandsraketten te leveren aan Oekraïne. Daarmee zouden doelen dieper in Rusland geraakt kunnen worden.

De Duitse politie heeft meer details gegeven over hoe de grenscontroles er vanaf maandag zullen uitzien. Bij de deelstaat Noordrijn-Westfalen, die aan Nederland grenst, zal er steekproefsgewijs gecontroleerd worden op identiteitsbewijzen. Daarmee moet het verkeer zo min mogelijk verstoord worden.

De paspoortcontroles beginnen maandag om middernacht. "Dit zijn nadrukkelijk geen volledige controles van al het grensoverschrijdende personen- en goederenverkeer. Eventuele hinder moet zo beperkt mogelijk worden gehouden", schrijft de Bundespolizei.

Agenten zullen zowel in uniform als in burger controles uitvoeren, niet alleen aan de grens zelf, maar ook in een gebied van 30 kilometer rond de grens. "We zullen steekproefsgewijs, op wisselende plekken en tijdelijk bewakings- en controlemaatregelen uitvoeren."

De politie roept reizigers op om hun paspoort of ID-kaart mee te nemen als ze de grens over gaan, om de controles zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Zonder visum

De Duitse regering besloot maandag om voor zeker een half jaar langs alle landsgrenzen paspoorten te controleren. De maatregel moet het aantal mensen terugdringen dat het land zonder geldig visum inreist. Ook wil de regering Duitsland met de controles beter beschermen tegen dreigingen zoals terrorisme.

Minister Madlener van Infrastructuur zei gisteren te verwachten dat de controles aan de grens enige overlast zullen geven. "Het is niet anders."

Extra kosten

De transportbranche maakt zich grote zorgen over de gevolgen van de paspoortcontroles. De ANWB verwacht dat het extra druk zal worden op de weg richting de grens. Transportbedrijven vrezen dat dat zal leiden tot extra kosten.

De Duits-Nederlandse Handelskamer zegt bijvoorbeeld dat er elke dag ongeveer 100.000 vrachtwagens de grens passeren. Een uur vertraging kost een enkele vrachtwagen ongeveer 100 euro.