Het Hongaarse bedrijf dat in verband wordt gebracht met de verkoop van explosieve piepers aan Hezbollah, was een dekmantel van Israël. Dat meldt The New York Times op basis van meerdere inlichtingenbronnen.
Dinsdag rond 15.30 uur ontploften in heel Libanon piepers, voornamelijk bij Hezbollah-leden. Hierbij vielen zeker twaalf doden en 3500 gewonden. Volgens inlichtingenbronnen zat de Israëlische geheime dienst Mossad achter de dodelijke aanval, hoewel dit niet door Israël bevestigd is.
Gold ApolloVrij snel na de explosies werd duidelijk dat de betrokken piepers afkomstig waren van Gold Apollo, een Taiwanese elektronicafabrikant. Maar de eigenaar en oprichter van dat bedrijf zei gisteren tegen journalisten van niets te weten.
Wel wees hij naar een Hongaars bedrijf, BAC Consultancy. Gold Apollo had daarmee een licentieovereenkomst gesloten voor het gebruik van hun bedrijfsnaam en de productie van een pieper, de AR924.
Uit openbare informatie, opgevraagd door de NOS, blijkt dat BAC Consultancy op 19 mei 2022 is geregistreerd bij de Hongaarse Kamer van Koophandel.
De oprichters van het bedrijf hebben tal van werkgebieden opgegeven: van detailhandel in parfums tot productie van keramische tegels. Ook gebruikt het bedrijf een belastingcode voor handel in telecomapparaten, zoals piepers.
In 2022 en 2023 registreerde het bedrijf een omzet van iets meer dan een half miljoen euro. Personeelskosten waren er bijna niet.
Alles moest lijken op een doodnormaal handelsbedrijf. BAC Consultancy had tot gisteren een website, waarop was te lezen dat het bedrijf telecommunicatieapparatuur faciliteerde in Azië.
Het hoofdkantoor van BAC is gevestigd in een bedrijfsverzamelgebouw in Boedapest. Ook is er een LinkedIn-pagina, compleet met regelmatige updates.
Als eigenaar van het bedrijf in Hongarije staat Cristiana Bársony-Arcidiacono geregistreerd. Tegenover de Amerikaanse nieuwszender NBC News bevestigde ze met Gold Apollo te hebben samengewerkt, maar ze heeft naar eigen zeggen niets te maken met de ontploffende piepers.
"Ik maak de pagers niet. Ik ben alleen een tussenpersoon. Dit klopt niet", zei ze volgens NBC aan de telefoon. Het is niet duidelijk wat haar rol dan wel is geweest.
Explosieve stofGisteren meldde ook het Hongaarse ministerie van Communicatie dat BAC functioneerde als tussenpersoon en dat de ontplofte piepers niet in Hongarije zijn gemaakt.
"Het bedrijf heeft één geregistreerde bestuurder op het vestigingsadres, en de betrokken apparaten zijn nooit in Hongarije geweest", benadrukte het ministerie op X.
BulgarijeNaast BAC heeft Israël nog twee bedrijven opgezet om de operatie te verhullen, schrijft The New York Times.
Mogelijk is een van die bedrijven gevestigd in de Bulgaarse hoofdstad Sofia. Wat de rol van dat bedrijf zou zijn geweest, is nog niet bekend. Ook die onderneming is in het voorjaar van 2022 geregistreerd.
De Bulgaarse veiligheidsdienst DANS en het ministerie van Binnenlandse Zaken doen onderzoek naar het bedrijf.
Volgens The New York Times werden de speciale Hezbollah-piepers voorzien van een batterij met daarin de explosieve stof PETN. Het piepertype bevat volgens de website van Gold Apollo een oplaadbare batterij die 85 uur mee kan gaan. Opladen kan met een USB-C-kabel.
OproepAl in de zomer van 2022 begon BAC met het leveren van de explosieve piepers aan Hezbollah. Om niet te veel op te vallen, nam BAC volgens de Amerikaanse krant ook andere klanten aan, die gewone apparaten ontvingen.
Toen Hezbollah-leider Nasrallah afgelopen februari opriep om geen smartphones meer te gebruiken, werden de leveringen aan Hezbollah flink opgevoerd. De oproep kwam nadat Hezbollah informatie had ontvangen dat de telefoons mogelijk gehackt waren door Israëlische inlichtingendiensten.
"Zet hem uit, begraaf hem, stop hem in een ijzeren doos en berg hem op", zei Nasrallah in een toespraak op televisie. "Doe dat in het belang van de veiligheid en om het bloed en de waardigheid van mensen te beschermen."
Als ogenschijnlijk veiliger alternatief werd voor de 'ouderwetse' piepers gekozen. Hezbollah-officieren moeten de apparaten te allen tijde bij zich dragen, om in geval van oorlog snel paraat te kunnen staan.
WalkietalkiesGistermiddag ontplofte opnieuw in heel Libanon communicatieapparatuur van Hezbollah, ditmaal walkietalkies. Hierbij vielen zeker 25 doden en 608 gewonden. Het is nog onbekend hoe deze portofoons bij Hezbollah zijn terechtgekomen.
Het type portofoon, de IC-V82, wordt volgens de Japanse producent Icom al tien jaar niet meer gemaakt. Het bedrijf zegt niet te kunnen vaststellen of de geëxplodeerde walkietalkies een namaakproduct zijn.
De apparaten hebben geen echtheidskenmerken, zoals een hologramzegel. "Het is dus niet mogelijk om te bevestigen of het product vanuit ons bedrijf is verzonden", meldt Icom in een verklaring.
De Autoriteit Financiële Markten heeft twee financiële influencers beboet. De twee 'finfluencers' hebben geld verdiend met het promoten van een illegale vermogensbeheerder.
Online promootten ze een buitenlands bedrijf, Grinta Invest. Ook hielpen ze mensen geld naar het bedrijf over te maken. Grinta zou dat geld investeren en een rendement leveren van wel 4 procent per maand. Maar sinds 2021 is het bedrijf onbereikbaar. Het overgemaakte geld zijn de beleggers kwijt.
De ene influencer, Mories van de Venne, krijgt een boete van 544.000 euro. Hij was actief onder de namen Venno Trading, Venno Art en e-Forex.
De ander, Koen Nieuwenhuijs, krijgt een boete van 256.000 euro. Hij was actief als Slapend Geld Verdienen, Spaaralternatieven en Arb Trade Invest. Voor beiden geldt dat de boete ook het bedrag is dat ze ongeveer verdienden met hun promotie van Grinta Invest.
Ze kregen een provisie van zo'n 10 procent van het door beleggers ingelegde geld. Dat betekent dat beleggers via deze twee influencers het bedrijf Grinta in totaal zo'n 8 miljoen euro toevertrouwden.
Vaker fout"Het geld van beleggers laten verdwijnen, is niet het oogmerk van ze geweest", zegt de AFM. "Maar door hun samenwerking met het bedrijf hebben ze dat wel mogelijk gemaakt." In juni kreeg een andere financiele influencer ook al een boete van 620.000 euro wegens samenwerking met hetzelfde bedrijf. Dat was toen de allereerste AFM-boete voor een finfluencer.
De AFM zegt dat de zaak niet op zichzelf staat. Al in 2021 waarschuwde de financiële waakhond dat influencers zich niet altijd aan de regels voor beleggingsadvies houden. Financieel advies geven mag niet zonder vergunning van de AFM.
De AFM roept consumenten op om, voordat ze geld overmaken, altijd te controleren of een partij een vergunning heeft. "Zeker als het aanbod te mooi is om waar te zijn."
Toneelregisseur en cabaretier Pieter Bouwman is op 66-jarige leeftijd overleden. Dat meldt acteur en cabaretier George van Houts, met wie hij jarenlang het satirische radioprogramma Radio Bergeijk heeft gemaakt bij de VPRO. Bouwman leed aan longkanker.
De in Eindhoven geboren Bouwman was begin jaren 90 een van de eerste leden van de Comedytrain, een gezelschap van stand-upcomedians dat door Raoul Heertje werd opgericht.
Later werkte Bouwman samen met Hans Teeuwen en cartoonist Gummbah in het tot televisieserie bewerkte absurdistische theaterprogramma Poelmo, slaaf van het zuiden. Met Teeuwen maakte hij daarvoor al absurdistische radiosketches in VPRO-programma De Avonden onder de titel De mannen van de radio.
Bouwman legde zich later meer toe op het regisseren van theatervoorstellingen. Zo regisseerde hij programma's van Hans Teeuwen, Jeroen van Merwijk, Hans Dorrestijn, Paul Haenen, Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten, en Micha Wertheim.
De vorig jaar overleden miljardair Mohamed al-Fayed wordt door oud-werknemers beschuldigd van seksueel misbruik. Meer dan twintig vrouwen zeggen tegen de Britse omroep BBC dat ze door de voormalig eigenaar van onder meer het Londense warenhuis Harrods zijn misbruikt. Vijf van hen zeggen te zijn verkracht.
De BBC heeft een documentaire en een podcast gemaakt, getiteld: Al-Fayed: Predator at Harrods, waarin de vrouwen zich uitspreken over het misbruik. Ook de onveilige werksfeer bij Harrods en het verdoezelen van het misbruik door mensen om Al-Fayed heen komen aan bod.
Het misbruik vond volgens de vrouwen niet alleen plaats in de kantoren van Harrods, maar ook in het appartement van Al-Fayed en op andere plekken. Een van de vrouwen, die anoniem wil blijven, werkte in de jaren 90 als persoonlijk assistent van Al-Fayed. Ze moest op een avond naar zijn appartement komen, waar hij volgens haar zijn hand op haar been legde. "Ik herinner me dat ik zijn lichaam op me voelde", vertelt ze. "Daar heeft hij mij verkracht."
Ook een andere vrouw, die volgens de BBC in de tienerleeftijd was toen het gebeurde, zegt in zijn huis te zijn verkracht. "Het was een monster, een seksueel roofdier zonder enig moreel kompas. Al de personeelsleden bij Harrods werden als speeltjes behandeld."
AngstcultuurAl-Fayed bezocht volgens oud-werknemers regelmatig de werkvloer, op zoek naar jonge vrouwelijke assistenten. Personeelsleden en ook de beveiliging waren daar volgens de documentaire van op de hoogte. "We wisten dat hij een sterke interesse had in jonge meisjes", aldus een voormalig beveiliger die er tientallen jaren werkte.
De vrouwen die de BBC sprak, spreken ook allemaal van een angstcultuur bij het bedrijf. Zo waren personeelsleden ervan overtuigd dat telefoons afgeluisterd werden en dat er verborgen camera's hingen. De werknemers waren daardoor bang om over het misbruik te praten.
Harrods heeft inmiddels gereageerd op de beschuldigingen. Een woordvoerder zegt tegen de BBC dat het bedrijf "sterk is veranderd" en van zijn fouten wil leren. Een aantal vrouwen overweegt nu juridische stappen tegen het warenhuis. De BBC vermoedt dat meer vrouwen zich zullen melden naar aanleiding van de documentaire.
Niet durven pratenHet is niet de eerste keer dat Al-Fayed in verband wordt gebracht met misbruik. Vanaf de jaren 90 tot aan 2018 werden er ook al meldingen gedaan door oud-medewerkers, wat in sommige gevallen leidde tot een politieonderzoek, maar zonder resultaat.
Al-Fayed heeft die aantijgingen altijd ontkend. De vrouwen hebben aangegeven er nu pas over te durven praten, omdat de miljardair vorig jaar is overleden.
Naast eigenaar van het warenhuis Harrods was Al-Fayed ook eigenaar van het Ritz-hotel in Parijs en van voetbalclub Fulham. Al-Fayed is de vader van Dodi al-Fayed, die samen met prinses Diana omkwam bij een auto-ongeluk in 1997.
Studentenhuisvester SSH stopt in Utrecht met hospiteren in nieuwe wooncomplexen. Studenten die een kamer zoeken kunnen zich inschrijven en komen op een wachtlijst voor zo'n nieuwbouwwoning terecht. De grootste studentenhuisvester wil daarmee iedereen een eerlijke kans geven.
Bij hospiteren worden studenten uitgenodigd om kennis te maken met de overige bewoners, vaak in de vorm van een hospiteeravond, om zo te kijken of er onderling een klik is. De bewoners kunnen dan zelf bepalen of iemand bij de groep past. Voor meer dan de helft van de studentenkamers in Nederland moet gehospiteerd worden, bleek begin deze maand uit cijfers van Kences, het kenniscentrum voor studentenhuisvesting.
Maar dat huidige hospiteerbeleid is niet voor iedereen geschikt, was ook de conclusie na een rondvraag van NOS Stories. Studenten lieten weten dat het stress, vermoeidheid en zenuwen oplevert. Ook wordt het beleid door veel studenten vergeleken met een sollicitatieproces. "Het is vermoeiend om elke keer weer je beste beentje voor te zetten en gezellig te doen", aldus een van de studenten.
Alleen nieuwe woningenVolgens het nieuwe beleid van SSH hoeven studenten niet meer te hospiteren, zegt woordvoerder Joris van Eijck in het NOS Radio 1 Journaal. "Bij hospiteren komt altijd afwijzing kijken, totdat je een kamer vindt. Dat is gewoon een nare ervaring en dat vinden we jammer om te horen."
Het aangepaste beleid geldt alleen voor nieuwe woningen in Utrecht, waar er volgens Van Eijck nu zo'n 1400 van worden gebouwd. Studenten die zich voor die kamers inschrijven worden op een wachtlijst geplaatst. Wie het langste ingeschreven staat, heeft de eerste keus.
De wachtlijsten zijn wel lang: op dit moment moeten studenten zo'n 3,5 jaar wachten, vertelt Van Eijck. "Dus op tijd inschrijven is echt belangrijk. Dat mag vanaf je zestiende."
'Geen fan'Studenten zelf reageren wisselend op het nieuwe beleid. Rinne (27) is positief en heeft zelf veel gehospiteerd, vertelt hij bij de regionale omroep RTV Utrecht. De student vergelijkt hospiteren met een "vleeskeuring" en hoopt dat meer studenten hierdoor kans hebben op een kamer.
Diedeke (27) woont in een studentenhuis en snapt het plan, maar is minder positief, omdat ze graag wil weten wie er in huis komt wonen. "Ik kan mij niet voorstellen dat er iemand bij komt met wie ik nog nooit mee heb gepraat. Ik ben er geen fan van", zegt ze tegen de regionale omroep.
Illustrator en kinderboekenschrijver Marit Törnqvist (60) krijgt dit jaar de Johannes Vermeerprijs. Dat heeft de jury unaniem besloten.
Het is voor het eerst dat de onderscheiding gaat naar een kunstenaar die zich alleen richt op kinderen en jeugd. Törnqvist krijgt 100.000 euro, geld dat besteed moet worden aan een speciaal project binnen haar eigen vakgebied.
De jury vindt dat de Zweeds-Nederlandse Törnqvist heel goed is in het oproepen van emoties, in woord en beeld. "Het werk van Marit ademt een vrije en open manier van denken, sociale bewogenheid en een liefde voor de kleine en grote mens", omschrijft de jury. "Ogenschijnlijk eenvoudig, altijd herkenbaar en treffend, soms verlangend, dan weer surrealistisch, altijd schitterend."
Zilveren GriffelHaar boeken wonnen meerdere grote prijzen en verschenen in verschillende talen. Zo werd haar boek Schildpad en ik vorig jaar bekroond met een Zilveren Griffel, de jaarlijkse vakprijs voor de beste kinderboeken.
Verder illustreerde Törnqvist onder andere het prentenboek van de Kinderboekenweek in 2014: Fabians Feest. Voor haar illustraties in het boek Pikkuhenki won ze een Gouden Penseel voor het best geïllustreerde kinderboek.
De Johannes Vermeerprijs, ook wel de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten genoemd, wordt op 4 november officieel uitgereikt in de Nieuwe Kerk in Den Haag door minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De Johannes Vermeerprijs werd in 2008 door de regering in het leven geroepen om "uitzonderlijk artistiek talent te eren en verder te stimuleren". Eerdere winnaars zijn onder anderen de vorig jaar overleden fotograaf Erwin Olaf. Hij kreeg de onderscheiding in 2011 voor zijn hele oeuvre.
Vorig jaar won operazangeres Tania Kross de prijs. De jury roemde onder meer haar "toonaangevende internationale zangcarrière en de vernieuwende wijze waarop zij opera breed toegankelijk maakt".
Twee jaar geleden ging de onderscheiding naar Arnon Grunberg. In zijn journalistieke reportages, filosofische essays, romans en columns legt hij volgens de jury regelmatig de vinger op de zere plek. "Hij behoort tot de belangrijkste, meest veelzijdige en invloedrijkste kunstenaars van dit moment."
