Aggregator

De rust in de VVD is teruggekeerd nu de onvrede over samenwerking met de PVV lijkt te zijn verdwenen. Partijleider Dilan Yesilgöz kon gisteren vol overtuiging met PVV-leider Wilders optrekken met de roep om meer grenscontroles. En ze kan met een gerust hart de presentatie van het regeerprogramma van kabinet aanstaande vrijdag tegemoetzien. Het zal haar partij niet meer verdelen.

Het rommelde volop in de VVD, vlak voor de zomer. Prominente liberalen maakten geen geheim van hun principiële bezwaren tegen de samenwerking met de PVV. Er kwam zelfs een heuse petitie waarin de partijtop de opdracht kreeg de liberale grenzen te bewaken. De afzenders ervan stonden recht tegenover andere VVD'ers die juist wilden dat de VVD een gewoon kabinet ging vormen met Geert Wilders. In die hoek van de partij vonden ze de gedoogconstructie die Yesilgöz zei te willen maar niks.

Voor Yesilgöz was het een balanceeract: als ze naar links zou buigen had ze met de rechtse VVD'ers een probleem, als ze in een gewoon kabinet met Wilders zou stappen had de andere kant daar moeite mee gehad.

Bloedhete zaal

Maandagavond kwamen VVD'ers voor het eerst bij elkaar sinds die onrustige maanden om in gesprek te gaan met Yesilgöz. Zo'n 150 mensen hadden er een avond in een bloedhete zaal in Amersfoort voor over. En in die hete zaal gebeurde iets verrassends. Van principiële bezwaren tegen de samenstelling van het kabinet was niks meer te merken.

Natuurlijk waren er wel vragen: over de langstudeerboete en de energietransitie, over het zzp-beleid en de belasting op vakantieparken maar er kwam niet één vraag of opmerking over eventuele nadelen van de coalitie met de PVV. Sterker nog, het woord PVV viel nauwelijks. Welgeteld één keer: nota bene toen een VVD'er wilde weten of het niet een beetje sneller kon met dat migratiebeleid zodat het onderwerp niet geclaimd kon worden door de PVV. Eén keer, daar bleef het bij want Yesilgöz vermeed in haar antwoord de naam te noemen.

VVD'ers zijn pragmatisch, was in Amersfoort te horen: nu het kabinet er eenmaal zit moet er maar het beste van gemaakt worden. En misschien kan er nu eindelijk iets gebeuren om de problemen met migratie op te lossen, hopen ze. De achterban van de VVD is over migratie immers behoorlijk eensgezind en de redenering van Yesilgöz dat in deze coalitie eindelijk gedaan kan worden wat in de vorige kabinetten met linkse partijen steeds niet lukte slaat wel aan.

Twijfels over rol Omtzigt

Bovendien begint haar achterban zich af te vragen waar de instabiliteit in de coalitie echt zit. Klopt de verwachting wel dat vooral de PVV voor instabiliteit zou zorgen? Sinds de gebeurtenissen van de laatste weken hebben VVD-leden ook twijfels over NSC en de rol van Pieter Omtzigt.

Hun eigen partijleider kreeg een paar maanden geleden hooguit nog het voordeel van de twijfel maar in Amersfoort zijn ze dik tevreden. Het hoofdlijnenakkoord heeft een heel groot VVD-gehalte bij de thema's die belangrijk zijn, de migratieplannen van de VVD zijn één-op-één overgenomen en het beheer van de schatkist is in liberale handen.

De avond in Amersfoort smaakt kennelijk ook naar meer: de komende maanden gaat Yesilgöz op tournee door het land om haar leiderschap te verstevigen.

In de Duitse stad Dresden is een brug over de rivier de Elbe ingestort. Er is voor zover bekend niemand gewond geraakt. Het gaat om het deel van de brug voor fietsers, voetgangers en trams. Over een lengte van ongeveer 100 meter ligt een brugdeel in het water. Het scheepvaartverkeer is gestremd.

De ingestorte Carolabrug verbindt het noordelijke stadsdeel met het centrum van Dresden. Door het instorten zijn ook leidingen van de stadsverwarming beschadigd geraakt. Uit twee leidingen stroomt warm water en heel Dresden zit daardoor zonder stadsverwarming.

Vanwege verder instortingsgevaar heeft de brandweer van Dresden het gebied rond de brug afgezet:

De brug begaf het tegen 03.00 uur vannacht. Waardoor dat kon gebeuren, is niet duidelijk. Het deel waarover de auto's rijden is niet ingestort, maar wel afgezet. Dat levert hinder op, maar in de omgeving zijn ook nog drie andere bruggen over de Elbe.

Met de bouw van de Carolabrug werd in 1967 begonnen, hij kwam in 1971 gereed. Tot 1991 heette hij de Dr.-Rudolf-Friedrichs-brug. Friedrichs was na de Tweede Wereldoorlog premier van de deelstaat Saksen in de toenmalige DDR.

Na een dambreuk zijn in het noordoosten van Nigeria overstromingen ontstaan waarbij krokodillen en slangen uit de lokale dierentuin zijn meegevoerd naar bewoonde gebieden. Dat heeft de directeur van de dierentuin laten weten.

De Alau-dam in de staat Borno stortte gisteren in, net als 30 jaar geleden, toen veel bewoners hun huizen moesten ontvluchten. Vanwege de vele regenval was het reservoir achter de dam gisteren volledig gevuld, meldt de regering van de deelstaat. De dambreuk zorgde voor de ergste overstromingen in decennia.

Door de overstromingen staat 15 procent van de nabijgelegen hoofdstad van Borno, Maiduguri, onder water. Lokale autoriteiten gaven na de dambreuk een evacuatiebevel af voor bewoners in de buurt van de rivieroevers, aldus een lokale commissaris. Of er slachtoffers zijn gevallen, is nog onbekend.

Volgens VN-hulporganisatie OCHA zijn meer dan 239.000 mensen getroffen door de overstromingen, onder wie vluchtelingen uit eigen land die in opvangkampen wonen. De organisatie verwacht dat die cijfers nog kunnen veranderen zodra er meer informatie over het rampgebied beschikbaar komt.

Weggespoeld

In de Sanda Kyarimi Park Zoo midden in de stad is zo'n 80 procent van de dieren door de overstroming omgekomen, zegt dierentuindirecteur Ali Abatcha Don Best tegen persbureau Reuters. "Sommige dodelijke dieren zijn weggespoeld naar onze gemeenschappen, dieren zoals krokodillen en slangen."

Door de instorting van de dam verergert de humanitaire crisis in Borno. De staat had het afgelopen decennium te maken met veel geweld gepleegd door rebellen van terreurbeweging Boko Haram. Eerder dit jaar werden minstens 18 mensen gedood door zelfmoordterroristen bij een gecoördineerde aanval op een bruiloft, een begrafenis en een ziekenhuis in Borno.

Goedemorgen! Tussen 04.00 uur en 08.00 uur rijden er amper treinen door een staking van medewerkers van de NS en het streekvervoer. En de Kamer debatteert met minister Agema (Volksgezondheid) over het wel of niet doneren van mpox-vaccins aan Afrika.

Eerst het weer: de zon breekt af en toe door, maar er zijn ook op tal van plekken buien, vooral in de kustgebieden. De zwaarste buien leveren ook onweer en windstoten op. Het wordt zo'n 15 graden en er waait een stevige westenwind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vannacht was het eerste debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten Kamala Harris en Donald Trump. De twee begroetten elkaar met een handdruk en vielen elkaar daarna scherp aan. Trump probeerde vooral het huidige beleid van de regering-Biden. Harris zei op haar beurt dat het tijd was "voor een nieuwe generatie leiders".

Er stond veel op het spel voor beide kandidaten. Sinds Harris Joe Biden opvolgde als Democratisch kandidaat, is de strijd om het Witte Huis uitgelopen op een nek-aan-nekrace. Vooral de voor veel kiezers nog onbekende Harris moest in dit debat haar visitekaartje afgeven

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Leopoldsburg (België) startte gisteren de herdenking van Operatie Market Garden. Het offensief om een einde te maken aan de Tweede Wereldoorlog strandde bij Arnhem. Voor de herdenking wordt de route opnieuw afgelegd:

Fijne woensdag!

In Vietnam is het dodental als gevolg van orkaan Yagi opgelopen tot 141, meldt de regering. Die waarschuwt dat het waterpeil in de Rode Rivier, die vanuit China dwars door het land naar zee loopt, dusdanig snel stijgt dat het centrum van hoofdstad Hanoi dreigt te overstromen.

Sommige scholen in Hanoi hebben leerlingen gevraagd de rest van de week thuis te blijven vanwege zorgen over overstromingen. Daarnaast zijn duizenden inwoners van laaggelegen gebieden geëvacueerd, meldt persbureau Reuters op basis van overheidsbronnen.

Yagi, de krachtigste orkaan in de regio in 30 jaar, kwam zaterdag aan land met windsnelheden van zo'n 150 kilometer per uur. De zware regenval die daarmee gepaard ging, heeft dodelijke aardverschuivingen en overstromingen veroorzaakt in Noord-Vietnam. Er worden nog zeker 59 mensen vermist, aldus de nationale rampendienst.

Fabrieken beschadigd

De overstromingen hebben ook veel schade toegebracht aan fabrieken in de provincie Haiphong. De regio timmert hard aan de weg als productielocatie voor grote namen als Apple. Apparatuur en machines zijn door al het water zwaar beschadigd geraakt.

Ook de bij toeristen populaire Ha Longbaai is getroffen. In de buurt van het Unesco-Werelderfgoed raakten tientallen boten verwoest of zwaar beschadigd door de harde wind en hoge golven.

Het debat tussen Donald Trump en Kamala Harris begon vannacht nog beleefd: de Democratische presidentskandidaat stak bij aanvang het podium over om de hand te drukken van haar Republikeinse rivaal, iets wat Joe Biden nooit deed. "Kamala Harris", stelde ze zich voor. "Laten we een goed debat hebben." Daarna werd de toon meteen een stuk feller.

Trump en Harris vielen elkaar scherp aan, meestal op beleid, maar geregeld ook op de persoon. Trump probeerde de huidige vicepresident weg te zetten als een zwak leider die haar eigen baas aan de kant had gezet. Harris hamerde erop dat het tijd is om een nieuwe bladzijde om te slaan. "Het is tijd voor een nieuwe generatie leiders", zei ze tegen de 78-jarige Trump.

Er stond veel op het spel voor beide kandidaten. Sinds Harris Joe Biden opvolgde als Democratisch kandidaat, is de strijd om het Witte Huis uitgelopen op een nek-aan-nekrace. Vooral de voor veel kiezers nog onbekende Harris moest in dit debat haar visitekaartje afgeven. Ze omschreef zichzelf als een kind uit de middenklasse dat "niet 400 miljoen dollar op een zilveren schaal kreeg aangereikt en zes keer faillissement aanvroeg".

Ze vergeleek ook meteen haar debatstijl met haar tegenstander. "Hij komt weer met hetzelfde sleetse riedeltje: leugens, wrok en scheldnamen", voorspelde ze in de eerste minuten van het debat zijn tactiek. "Ik denk dat het Amerikaanse volk een president wil die ons samenbrengt, omdat we meer gemeen hebben dan we verschillen."

Trump koos er juist voor zijn beklag te doen over het beleid van de Democraten door telkens terug te keren naar het thema immigratie. Zo leidde hij ook een vraag over de economie terug naar grensproblemen. "Miljoenen mensen stromen ons land binnen, uit gevangenissen, uit psychiatrische inrichtingen. En zij nemen de banen over van Afro-Amerikanen, Latino's en vakbondsmensen."

'Ze eten huisdieren'

De vraag waarom hij in dat geval dan niet zijn steun had uitgesproken aan een wet die meer geld vrijmaakte voor grenscontroles, liet Trump onbeantwoord. Harris had wel een antwoord: "Donald Trump belde zijn partijgenoten in het Congres en zei: 'Weg met die wet'. Weet je waarom? Hij voert liever campagne over een probleem dan het probleem op te lossen."

Trump reageerde door een onbewezen gerucht over Ohio aan te halen dat de afgelopen dagen zich verspreidde. "Ze eten de honden, die mensen die binnenkomen. Eten de katten. Eten de huisdieren van de mensen die daar wonen. Schandalig."

Bekijk hier de aantijgingen en Harris' reactie:

Het bizarre moment kwam voort uit een Facebookbericht dat de afgelopen dagen rondging over Haïtiaanse vluchtelingen die in de stad Springfield huisdieren en gevogelte uit het park voor consumptie zouden slachten. De burgemeester van de stad zei dat daar geen enkel bewijs voor is, de politie had er geen enkele melding over ontvangen.

Toen moderator David Muir de oud-president erop wees dat het om een onbewezen roddel ging, zei Trump dat hij er slachtoffers over op televisie had zien praten.

Tegengas

Het was niet de enige keer dat de moderatoren Trump tegengas gaven. Toen Trump zei dat hij het sarcastisch bedoelde toen hij recentelijk toegaf "de verkiezingen nipt te hebben verloren", zei Muir dat sarcasme niet te hebben opgepikt in het gesprek. Hij voegde er ook nog even aan toe dat de president bovendien wel degelijk had verloren van Joe Biden.

Geregeld uitten de kandidaten persoonlijke kritiek op de ander. Trump noemde Harris de slechtste vicepresident uit de geschiedenis en maakte haar uit voor marxist. Harris probeerde geregeld onder Trumps huid te komen met venijnige aanvallen.

Zo maakte Harris Trumps campagnebijeenkomsten belachelijk:

Bloedserieus werd Harris toen abortus ter sprake kwam, een belangrijk thema voor beide partijen. "Het is niet dat je je geloof verloochent als je vindt dat de regering - en Donald Trump al helemaal - niet mag bepalen wat een vrouw met haar lichaam doet." Ze haalde gevallen aan van vrouwen die geen abortus konden krijgen na incest of onvoldoende behandelingen kregen na een miskraam.

Trump zei juist dat hij trots was te hebben geholpen de keuzes over abortus weer bij de staten te leggen. "Het is aan het volk, niet meer aan de federale overheid. Ik heb het land een dienst bewezen, het was erg moedig."

Zie hier hoe de kandidaten abortus bespraken:

De kandidaten waren het ook fundamenteel oneens over het buitenlandbeleid van de ander. Harris zette Trump neer als iemand die zich laat ringeloren door dictators die hij naïef als zijn vrienden ziet.

Trump beet terug dat het Witte Huis juist de grote internationale crises niet het hoofd wist te bieden: hij sprak over "miljoenen" slachtoffers in Oekraïne, zei dat Biden de terugtrekking uit Afghanistan "had verknald" en voorspelde dat Israël niet meer zou bestaan over twee jaar als de Democraten aan de macht blijven. "Onder Donald Trump was Iran blut" stelde hij. "Iran had helemaal geen geld voor Hamas of Hezbollah of andere terroristen."

"Ze wil dit doen, ze wil dat doen, al die prachtdingen", somde hij zijn kritiek op. "Waarom hebben ze dat de afgelopen 3,5 jaar niet gedaan?"

De kandidaten over het buitenlandbeleid van de VS:

De komende dagen zal moeten blijken hoe het debat valt onder de kiezers.

Steunbetuiging van Taylor Swift

Een belangrijke steunbetuiging heeft Harris inmiddels al binnen: direct na het debat postte Taylor Swift op sociale media dat zij van plan is in november op haar te stemmen. Ze legde uit haar keuze bekend te maken omdat de Trump-campagne het recent deed voorkomen dat zij hem zou steunen.

"Ik vind haar stabiel, een getalenteerd leider en denk dat we zoveel meer kunnen bereiken als we geleid worden door kalmte in plaats van chaos."

Honderden Mexicaanse demonstranten zijn tijdens een verhit debat over omstreden hervormingen van het rechterlijk systeem de Senaat in de hoofdstad binnengedrongen. Daarop besloot de voorzitter de vergadering te beëindigen, waardoor de stemming over het voorstel uitbleef.

De betogers willen dat de plannen, zoals het publiekelijk kiezen van rechters, van tafel gaan. "Het rechtssysteem zal niet omvallen", scandeerden de met Mexicaanse vlaggen wapperende demonstranten, onder wie gerechtelijk medewerkers en rechtenstudenten.

De demonstranten gingen het parlementsgebouw binnen na berichten dat de partij van president López Obrador genoeg stemmen zou hebben verzameld om het voorstel aangenomen te krijgen. Een derde benodigd oppositielid zou zijn overtuigd voor te stemmen en daarmee voor een meerderheid zorgen. Eerder deze week stemde de Kamer van Afgevaardigden, de Mexicaanse Tweede Kamer, al in.

Chaos in het Mexicaanse parlement na de bestorming:

Meer macht voor drugskartels

In Mexico zijn al weken protesten gaande tegen de voorgenomen hervorming van de scheidend president, die komende maand het stokje overdraagt aan partijgenoot Sheinbaum. Zo'n 1700 rechters hebben drie weken geleden voor onbepaalde tijd hun werk neergelegd, evenals duizenden rechtbankmedewerkers.

Zij vrezen dat machtige drugskartels meer invloed kunnen gaan uitoefenen op het gerechtelijk systeem als de bevolking rechters gaat kiezen. De georganiseerde misdaad zou bijvoorbeeld het stemgedrag van mensen kunnen sturen, waarschuwen ze. Ook bestaat de angst dat de politiek bij gekozen, mogelijk onervaren rechters een grotere invloed op de rechterlijke macht gaat krijgen.

Ze wijzen daarbij op aanvaringen tussen López Obrador en de rechterlijke macht. Zo heeft de huidige president het hooggerechtshof eerder beschuldigd van het bevoordelen van criminelen zonder daarvoor bewijs te leveren. Ook haalde hij uit naar individuele leden van het hof nadat zij tegen eerdere hervormingsplannen van hem hadden gestemd.

Handelsrelaties

Ondanks internationale druk om de plannen aan te passen, onder andere van het mensenrechtenorgaan van de VN, houdt de Mexicaanse regering vast aan de aanpassingen van het rechterlijk systeem. Toen de ambassadeur van de VS vorige maand aangaf dat de handelsrelatie tussen de buurlanden onder druk komt te staan door het plan, deed López Obrador dat af als bemoeienis met binnenlandse aangelegenheden.

Een paar uur na de onderbreking hervatte de Senaat het debat over de voorstellen. De stemming staat voor morgen gepland.

Het openbaar vervoer is weer op gang gekomen na de landelijke staking vanochtend van personeel van de NS en streekvervoerbedrijven. Zij legden tussen 04.00 uur en 08.00 uur het werk neer. Treinen reden er alleen tussen Amsterdam Centraal en Schiphol.

Het duurde even voordat alle treinen weer reden zoals gepland, meldt een woordvoerder van de NS. "Dat gebeurt in stapjes. Ons advies is om kort voor vertrek de reisplanner te bekijken", aldus de woordvoerder. Ook na 08.30 uur vielen nog meerdere treinen uit op onder meer Utrecht Centraal en Amsterdam.

Sommige wachtende reizigers toonden begrip voor de staking:

Op enkele reizigers na, waren de meeste mensen op de hoogte van de staking. Stations waren overal nagenoeg leeg. Ook Schiphol laat weten dat de ochtend "beheersbaar" is verlopen, mede doordat er wel treinen van en naar de luchthaven reden tijdens de staking.

Hiertoe besloot de rechter gisteren. Schiphol had samen met de gemeente Haarlemmermeer een kort geding aangespannen. Burgemeester Schuurmans verwachtte een 'grote toename van het wegverkeer' rond luchthaven Schiphol. Een mogelijk 'verkeersinfarct' zou tot een onveilige situatie op de luchthaven kunnen leiden. De rechter ging hierin mee. Drukte op de weg bleef tijdens de uren van de staking volgens de ANWB uit.

"Ook de volgende keer zal ik dit weer zo doen", zegt burgemeester Schuurmans. Schiphol ligt geïsoleerd, legt ze uit. "Mensen die er rondlopen kunnen niet weg als er geen enkele vorm van vervoer is. De paar taxi's die er staan zijn niet genoeg."

Geld-terug-regeling

In Amsterdam, Rotterdam en Den Haag reden wel trams, bussen en metro's. Daar staakten werknemers van de stadsvervoerders gisterochtend al. De rest van het land kon niet rekenen op vervangend busvervoer van de NS. "Daarvoor gaat het om te veel reizigers en bussen."

In een gisteravond verstuurde mail schrijft de NS dat reizigers die "hinder ondervinden van de staking" gebruik kunnen maken van de geld-terug-regeling bij vertraging. Hoeveel de staking de NS naar verwachting zal kosten, meldt het bedrijf niet. "Vanzelfsprekend kost dit geld, maar hier doen we geen mededeling over."

Het personeel van NS en streekvervoerders als Arriva, Keolis en Qbuzz staakten vandaag om een regeling om eerder te kunnen stoppen met werken te behouden. De huidige vroegpensioenregeling voor mensen met zware beroepen loopt volgend jaar af. Daarin is geregeld dat deze werknemers drie jaar eerder kunnen stoppen met werken. De vakbonden willen door te staken een nieuwe en betere regeling afdwingen.

Deze week zijn er op meerdere plekken in het land stakingen van leden van de vakbonden FNV en CNV en de Vakcentrale voor Professionals (VCP). Zo heeft de politie aangekondigd deze dagen niet in te grijpen bij een meerdaagse mars van XR van Arnhem naar Den Haag. Komende zondag gaat Ajax-FC Utrecht niet door vanwege aangekondigde acties van de politiebonden.

Als de kabinetsmaatregelen die effect hebben op cultuur doorgaan, komen alle inkomstenbronnen van de sector onder druk te staan en ontstaat een negatief domino-effect. Dat komt naar voren uit een onderzoek in opdracht van private financiers, gemeenten en de kunst- en cultuursector, waaronder het Cultuurfonds en Kunsten '92.

Het kabinet wil dat de cultuursector de eigen broek ophoudt en minder afhankelijk wordt van overheidssubsidies. In het coalitieakkoord was er geen paragraaf gewijd aan cultuur, maar in de financiële plannen staan wel maatregelen die een negatief effect hebben op de sector.

De sector zal daardoor jaarlijks zo'n 200 tot 350 miljoen euro mislopen, stelt het onderzoek, terwijl er toch al "geen vet op de botten zit". De cultuursector is niet de enige die zich uitspreekt tegen de kabinetsplannen. Ook de sportwereld en vakantieverhuurders zijn bezorgd over wat met name de btw-verhoging met hun inkomsten gaat doen.

Minder inkomsten vanuit publiek

Het onderzoek laat volgens de cultuursector zien dat de kabinetsmaatregelen niet alleen leiden tot minder geld uit subsidies, maar ook tot minder inkomsten uit kaartverkoop (door de btw-verhoging) en minder subsidie vanuit loterijen (vanwege de verhoogde kansspelbelasting) en vanuit gemeenten (vanwege begrotingstekorten daar).

In het onderzoek werd ook gekeken naar het effect van het verlagen van de giftenaftrek, maar dat is inmiddels deels achterhaald. De mogelijkheid om als particulier (deels) belastingvrij aan de cultuursector te schenken zou worden ingeperkt. Dat gebeurt nog steeds, maar minder ingrijpend dan eerst het plan was.

Ongeveer de helft van het geld binnen de cultuursector (exclusief filmsector, archieven en bibliotheken) komt van het Rijk en gemeenten in de vorm van subsidies. Tegelijk maakt niet elke culturele instelling, kunstenaar of gezelschap gebruik van subsidies.

Het kabinet wil de btw op de meeste culturele goederen, van podiumkunsten en boeken tot hotelovernachting, verhogen van 9 naar 21 procent, de protesten vanuit de sector ten spijt. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Sport (OCW) kwam tot de conclusie dat deze verhoging 5 tot 6 procent minder bezoekers zal opleveren.

Dit onderzoek uit de sector spreekt van een teruggang van 9 tot 12 procent, omdat volgens de onderzoekers niet de hele verhoging van de prijzen van de kaartjes is meegerekend. Om de stijgende loonkosten en andere kosten in de sector te kunnen betalen, moeten de prijzen voor kaartjes mee omhoog. Ook niet volledig meestijgende subsidies drijven de tarieven op.

Uit een Kamerbrief van staatssecretaris Idsinga (Fiscaliteit en Belastingdienst) bleek gisteren dat de overheid geen zogeheten impactanalyse voor de btw-verhoging heeft uitgevoerd. Met zo'n analyse kunnen de (financiële) gevolgen van voorgenomen besluiten worden getoetst.

Subsidiebronnen

Het ministerie van OCW heeft te maken met bezuinigingen vanuit het Rijk. Het moet de komende jaren een miljard euro bezuinigingen. Dat gaat met een begroting van ruim 50 miljard euro lang niet allemaal ten koste van cultuur, maar cultuur zal er ook niet aan ontkomen: ongeveer 1,3 miljard van de begroting is voor cultuur. Daarbij komt dat de subsidies vanuit het Rijk de afgelopen jaren ongeveer gelijk zijn gebleven en dus niet zijn gecorrigeerd voor inflatie.

Bij gemeenten zit de cultuurbegroting anders in elkaar. Zij krijgen geld van het Rijk in het Gemeentefonds. Vanaf 2026 verwachten gemeenten in het 'ravijnjaar' een begrotingstekort van 1,1 miljard euro.

Aangezien bijdragen voor kunst- en cultuur niet geoormerkt zijn (dus gemeenten mogen zelf bepalen of ze daar geld aan uitgeven), bestaat de kans dat zij ervoor kiezen het beschikbare geld aan andere posten te besteden. Een voorbeeld is Bergen op Zoom, waar coronasteungeld voor de cultuursector werd besteed aan reorganisatie van de gemeente en salarissen van topambtenaren.

Een andere factor die bepalend is voor de cultuurinkomsten is de verhoging van de kansspelbelasting. Het bedrag dat de cultuursector krijgt van organisaties als de Nationale Postcodeloterij zal dalen omdat de belasting omhoog gaat, verwachten de onderzoekers.

'Kaalslag'

"Dit heeft niets te maken met survival of the fittest", zegt Cathelijne Broers, directeur van het Cultuurfonds. "Alle kunstenaars, instellingen of gezelschappen in Nederland gaan er financieel op achteruit, ook als je niet afhankelijk bent van subsidies. Dit wordt een kaalslag: voor gesubsidieerde en niet-gesubsidieerde instellingen, voor gerenommeerde kunstenaars en nieuw talent, voor binnen en buiten de Randstad."

Of het kabinet alle plannen doorzet, zal aankomende vrijdag bij het presenteren van het regeerprogramma en volgende week dinsdag op Prinsjesdag duidelijk worden. Eerder werd gelekt dat de verhoging van de btw waarschijnlijk doorgaat.

Reddingswerkers hebben op de Mont Blanc de lichamen van vier bergbeklimmers aangetroffen. Het gaat om twee Italiaanse en twee Zuid-Koreaanse bergbeklimmers die afgelopen weekend vermist raakten.

De klimmers werden gevonden op een hoogte van ongeveer 4700 meter, niet ver van de top van de Mont Blanc. Volgens de autoriteiten in het Franse departement Haute-Savoie zijn ze overleden door uitputting en onderkoeling.

Drie groepen bergbeklimmers zonder gidsen deden zaterdag noodoproepen nadat ze in de problemen waren geraakt door slecht weer. Daarop gingen Franse en Italiaanse reddingswerkers naar ze op zoek. Twee Zuid-Koreanen konden zondagochtend worden gered op zo'n 4100 meter hoogte.

Een Frans team kon de bergtop door de slechte weersomstandigheden pas vandaag per helikopter bereiken. De daar aangetroffen lichamen zijn vervolgens naar beneden gebracht.

IJsblok

Begin augustus kwam in het Mont Blancmassief een Franse bergbeklimmer om het leven toen een ijsblok van een gletsjer loskwam en naar beneden viel. Twee Duitse klimmers raakten vermist in de daaropvolgende lawine. De zoektocht naar hen werd na enkele dagen gestaakt.

De Scheveningse pier gaat mogelijk flink op de schop. Om de pier rendabel te maken, moeten er een hotel, een wellnesscentrum en een congrescentrum komen, staat in herontwikkelingsplannen die vanavond zijn gepresenteerd.

Het reuzenrad moet blijven en het gebouw moet in de toekomst energiezuinig zijn, staat in de plannen van projectontwikkelaar en mede-eigenaar Re:born. Omwonenden, ondernemers en bezoekers waren betrokken bij het maken van de plannen.

De Haagse gemeenteraad drong er bij de eigenaren van de pier op aan om plannen te maken voor het 300 meter lange bouwwerk, schrijft Omroep West. In 2022 bleek uit bouwkundig onderzoek dat de staat van de pier zo slecht was dat grote delen op korte termijn moeten worden vervangen of gerepareerd om de veiligheid van bezoekers te kunnen garanderen.

Nu de plannen er zijn, moet er snel worden gebouwd, zegt Saman Mohammadi van ontwikkelaar Re:born: "Hoe langer we wachten met de herontwikkeling, hoe hoger de kosten van het herstellen van de constructie. De eerste 70 meter van de pier is er slecht aan toe. Dat stuk is nu veilig, omdat we het gestut hebben. Maar we moeten wel snel beginnen."

De gemeente Den Haag moet de plannen nog goedkeuren. Zo moet het bestemmingsplan aangepast worden zodat er een hotel kan worden gebouwd. De Haagse wethouder Robert van Asten (D66) is in ieder geval enthousiast. Volgens hem zijn er de afgelopen jaren meerdere partijen geweest die iets van de pier wilden maken, maar lukte dat steeds niet.

"Deze partij lijkt een concept te hebben waarmee er vier seizoenen per jaar iets te doen is op de pier met verschillende doelgroepen. Van zakelijke vergadertijgers tot opa's en oma's die met hun kleinkinderen een ijsje komen eten. In deze combinatie heb ik vertrouwen", aldus de wethouder.

Ook raadslid Richard de Mos (Hart voor Den Haag) ziet de herontwikkeling zitten. "We hebben de plannen bekeken en ze zien er fantastisch uit. De combinatie van meerdere bestemmingen op de pier leidt tot vreugde bij ons", aldus De Mos.

De kosten voor de herontwikkeling bedragen volgens de ontwikkelaar tientallen miljoenen euro's. Mohammadi hoopt in 2026 te kunnen beginnen met de verbouwing en verwacht de nieuwe pier twee jaar later te kunnen openen.

Lange geschiedenis

Al sinds 1901 kent Scheveningen een pier. De toenmalige houten constructie werd in 1943 door de Duitse bezetter gesloopt na een brand. De huidige pier werd in 1961 geopend door prins Bernhard.

Het gebouw werd in 2013 op last van de brandweer gesloten omdat het niet meer voldeed aan de veiligheidseisen. Pas na twee jaar ging de pier weer gedeeltelijk open.

Weerexperts hadden voor de afgelopen weken de meeste orkanen ooit verwacht boven de Atlantische Oceaan, maar sinds halverwege augustus bleef het ongewoon stil.

Na orkaan Ernesto heeft zich wekenlang geen orkaan meer gevormd boven de Atlantische Oceaan. Dat is de langste periode zonder orkaan in een orkaanseizoen in 56 jaar, meldde onder meer CNN. Het seizoen loopt van 1 juni tot en met 30 november.

De Colorado State University hield rekening met elf orkanen, waarvan vijf van de hoogste categorie. De Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration verwachtte acht tot dertig orkanen. De helft daarvan zou tot een zware orkaan kunnen uitgroeien. Die bereiken windsnelheden van 179 kilometer per uur en hoger.

Maar met nog minder dan drie maanden te gaan is de tussenstand: drie orkanen, waarvan één zware.

Onweersbuien trekken richting Marokko

Een verklaring voor het uitblijven van orkanen is dat clusters onweersbuien boven het Afrikaanse vasteland naar het noorden, de Sahara, trokken in plaats van naar de Atlantische Oceaan, legt het KNMI uit. En vanuit die clusters op zee ontstaan orkanen. Maar nu trokken de onweersbuien richting onder meer naar Marokko, waar ze tot overstromingen leidden in het zuiden van Marokko. Het Marokkaanse ministerie van Binnenlandse Zaken spreekt van een "uitzonderlijk" weerfenomeen in het gebied.

Weerman Peter Kuipers Munneke vertelde in het NOS Journaal over de uitzonderlijke regenval in het noorden van Afrika:

Dat de clusters zich niet naar de Atlantische Oceaan verplaatsen, is verrassend, zegt Phil Klotzbach, orkaanexpert en onderzoeker aan de Colorado State University tegen CNN. Hij vermoedt dat de verplaatsing naar het noorden te maken kan hebben met extreem warm water in de Atlantische Oceaan dat reageert op een stukje abnormaal koud water bij de evenaar.

Omdat het seizoen nog lang duurt, is het lastig te zeggen of ook de komende tijd weinig orkanen zullen ontstaan. In de buurt van de kust van Texas heeft zich inmiddels storm Francine gevormd. Die zwelt naar verwachting aan tot een orkaan terwijl hij richting Louisiana raast. De orkaan komt daar naar verwachting morgen aan land.

In Louisiana zijn evacuatiebevelen uitgevaardigd. Ook blijven morgen en overmorgen meerdere scholen gesloten.

De Australische regering wil sociale media dit jaar gaan verbieden voor kinderen tot een bepaalde leeftijd. Dit vanwege de risico's voor de mentale gezondheid, zoals pesten en een laag zelfbeeld.

De Australische premier Anthony Albanese zegt binnenkort de technologie te gaan testen om het verbod in de praktijk te kunnen brengen. De minimale leeftijd zal 14, 15 of 16 jaar worden.

"Ik wil niet meer dat kinderen op hun telefoon zitten. Ik wil dat ze échte dingen meemaken, met échte mensen. Want we weten dat sociale media sociale schade toebrengen", aldus de premier.

Er is ook kritiek. Zo zeggen critici dat een verbod het probleem niet bij de bron aanpakt, want pesten, vrouwenhaat en racisme blijven nog steeds bestaan online. Daarnaast hebben sommige kinderen juist wel baat bij sociale media, omdat er ook heel behulpzame content op staat.

Drie verdachten van een dodelijke mishandeling van een 23-jarige Somalische man in Den Haag worden door Duitsland aan Nederland overgeleverd. Dat bevestigt het Duitse Openbaar Ministerie (OM) aan Omroep West.

De mishandeling was op 21 juli rond 00.50 uur op het Plein, tegenover een horecagelegenheid. Het slachtoffer werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij die ochtend overleed.

De politie zei eerder te vermoeden dat er voor de mishandeling ruzie ontstond op de Lange Poten, de straat die langs het Plein loopt. Op de plek van de mishandeling werden borden geplaatst met een oproep aan getuigen. Ook werden flyers uitgedeeld en vroegen agenten mensen op het Plein of ze iets hadden gezien.

Uit het onderzoek kwamen vier verdachten uit Duitsland naar voren. Ze werden aangehouden in Remscheid, bij Wuppertal. Het zijn een 19-jarige man, een 21-jarige man, en twee mannen van 23. Het uitleveringsverzoek van een van de verdachten loopt nog.

De drie andere mannen komen binnen enkele maanden naar Nederland, verwacht het Nederlandse OM.

De Duitse regering en oppositiepartij CDU/CSU zijn het niet eens geworden over aanscherping van het migratiebeleid. De oppositie stapte aan het eind van de middag uit het migratieoverleg in Berlijn, omdat de voorstellen die op tafel lagen volgens hen niet leiden tot meer afwijzingen van migranten aan de grens.

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser zou hebben voorgesteld om migranten aan de Duitse grens af te wijzen als zij al door andere EU-lidstaten gereisd zijn en daar asiel hebben aangevraagd. De politie moet op zulke eerdere asielaanvragen controleren.

Afgewezen migranten worden, als het aan de minister ligt, in de buurt van de grens ondergebracht en snel teruggestuurd naar het land waar ze al asiel hadden aangevraagd.

Deur niet helemaal dicht

Volgens CDU/CSU kunnen andere EU-lidstaten in dat geval stoppen met het registreren van asielzoekers, zodat een migrant formeel pas in Duitsland de eerste asielaanvraag doet en daar de asielprocedure mag doorlopen. In dat scenario lost het plan van de minister dus niets op, stellen de christendemocraten.

"De poging om een gemeenschappelijk pad te vinden is mislukt", zei CDU-leider Friedrich Merz. De beoogde maatregelen aan de Duitse grens zijn volgens de christendemocraten wel een verbetering, maar gaan niet ver genoeg. De partij gooit de deur niet helemaal dicht. Ze sluit niet uit dat ze bepaalde wetsvoorstellen steunt in het parlement.

Minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser kondigde gisteren paspoortcontroles bij de nationale grenzen aan. De maatregel gaat volgende week maandag in en geldt zeker zes maanden. Faeser wil hiermee ook Duitsland beschermen tegen dreigingen zoals islamitisch terrorisme en grensoverschrijdende criminaliteit.

Hoe de controles er in de praktijk uit gaan zien, is nog niet bekend. De roep om strengere grenscontroles is in Duitsland is zowel in de samenleving als in de politiek sterk toegenomen na de terreuraanvallen in onder meer Solingen en Mannheim.

Het is het eerste, en misschien wel enige tv-debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten. En als Kamala Harris en Donald Trump vannacht om 03.00 uur Nederlandse tijd (21.00 uur lokale tijd) het podium van het National Constitution Center in Philadelphia betreden, zullen de meeste ogen gericht zijn op de Democratische kandidaat Harris.

Uit een peiling van The New York Times/Siena College blijkt dat 28 procent van de kiezers aangeeft eerst meer over haar te willen weten, voor ze op haar stemmen. Want ook al kennen mensen haar als vicepresident, veel Amerikanen weten niet waar ze voor staat. Aan Harris de opdracht daar in dit debat verandering in te brengen.

De afgesproken regels zijn weer streng. Zo is er geen publiek welkom in de studio van tv-zender ABC, die het debat dit keer organiseert. Ook ruggespraak is niet toegestaan. Als een kandidaat niet aan het woord is, wordt zijn of haar microfoon uitgezet. Daardoor kunnen de twee elkaar niet interrumperen en alleen de debatleiders mogen vragen stellen.

Verder zal Harris voor de kijkers rechts staan en heeft de Republikeinse kandidaat Trump er, na het winnen van de toss, voor gekozen als laatste een slotverklaring te geven.

Veel op het spel

Voor beide kandidaten staat er veel op het spel. Daarvan is iedereen zich terdege bewust sinds het voor de inmiddels voormalige Democratische kandidaat Biden dramatisch verlopen eerste debat.

Een voordeel voor Trump is dat hij zich minder hoeft te profileren dan Harris. Uit eerdergenoemd onderzoek van The New York Times/Siena blijkt dat maar 9 procent van de Amerikanen de behoefte heeft meer over hem te weten te komen. Gek is dat niet. Het is tenslotte al de derde keer dat hij meedoet aan de presidentsverkiezingen. Bij Trump zal er daarom vooral op gelet worden of hij zich weet te beheersen.

De druk tijdens dit debat ligt dus vooral op Harris, die het voor het eerst opneemt tegen de altijd onvoorspelbare Trump. De twee hebben elkaar zelfs nog nooit eerder ontmoet.

Verlangen naar verandering

Sinds Harris kandidaat is voor de Democratische partij heeft ze ook pas één interview gegeven. De kiezers kregen in dat gesprek een inkijkje in haar beweegredenen om voor het presidentschap te gaan. Maar dat was maar kort en tijdens de rest van haar optredens las ze haar speeches voor van een autocue.

Ze zal zich presenteren als de kandidaat die zich wil richten op de toekomst in plaats van iemand die teruggrijpt op het verleden, zoals Trump doet met zijn leus Make America Great Again. Potentiële kiezers willen vooral ook weten op welke onderwerpen ze zich onderscheidt van Biden. Want de Amerikanen verlangen, na vier jaar met torenhoge inflatie, naar verandering. Kan zij die bieden?

Harris zal dus aan de zwevende kiezers duidelijk moeten maken wat zij zal doen om het leven weer betaalbaarder te maken. Want de economie en nationale veiligheid staan bovenaan de lijstjes van onderwerpen die de Amerikanen belangrijk vinden.

Een ander heet hangijzer is de grensproblematiek en het is ook de vraag hoe ze die beter wil aanpakken. Trump verwijt Harris dat onder haar vicepresidentschap miljoenen migranten illegaal de grens met de VS zijn overgestoken.

De afgelopen weken ging Harris over dit onderwerp in het offensief door te stellen dat er wel degelijk een akkoord op tafel lag om de grensproblematiek aan te pakken, maar dat Trump dat blokkeerde door druk te zetten op zijn vertrouwelingen in het Congres.

Nog een vraag is of ze een verbod wil op fracking. In 2019, toen Harris zich verkiesbaar stelde als kandidaat, was ze nog voor een verbod op deze omstreden methode om gas te winnen. Nu zegt ze daartegen te zijn. Trump zal haar proberen weg te zetten als een draaier.

Belangrijkste negentig minuten van campagne

Maar Harris is een ervaren debater, die niet bang is de confrontatie aan te gaan. Zo zette ze vier jaar geleden tijdens het vicepresidentiële debat Mike Pence op zijn plaats toen hij haar onderbrak. Voormalig politiek adviseur van Harris Jim Stearns zegt tegen The New York Times: "Ze begrijpt als geen ander dat er maar één manier is om te dealen met iemand die je constant aanvalt en dat is harder terugslaan dan hij jou raakt".

Harris gaat het debat dus in als de underdog, Trump als de oudste presidentskandidaat ooit. Het zullen waarschijnlijk de belangrijkste negentig minuten van deze campagne voor de presidentsverkiezingen worden, aangezien de kans groot is dat dit de enige keer is dat de kandidaten recht tegenover elkaar staan.

Nadat Biden zich had teruggetrokken als Democratische kandidaat profiteerde Harris een maand van het enthousiasme dat zij als jongere vrouwelijke kandidaat van kleur teweegbracht. Inmiddels is die euforie aan het wegebben en gaan Trump en Harris in de cruciale staten met veel zwevende kiezers vrijwel gelijk op.

Het is vandaag precies een jaar geleden dat een kwart van de Libische stad Derna werd weggevaagd. De zwaarste tropische storm ooit gemeten in de regio kwam daar toen aan land. Twee slecht onderhouden dammen, iets buiten Derna, hielden geen stand tegen de ongekende stortregens die storm Daniël veroorzaakte.

Dikke modderstromen raasden door de stad en vernielden hele woonwijken, bruggen en toegangswegen. Volgens de VN kwamen ruim 5000 mensen om het leven en zeker 8000 mensen worden nog steeds vermist. Maar de schattingen over het aantal vermisten lopen sterk uiteen.

"Die aantallen worden opzettelijk laag gehouden omdat de autoriteiten de verantwoordelijkheid niet willen nemen. Een kwart van een stad met 120.000 mensen werd verwoest. Dat zouden 30.000 doden kunnen zijn, maar niemand die dat met zekerheid kan zeggen omdat er zoveel onduidelijk is," zegt Libië-expert Anas El Gomati, directeur van de denktank Sadeq Institute.

Slecht bereikbaar

De onduidelijkheid over de aantallen slachtoffers illustreert het gebrek aan transparantie in de nasleep. Direct na de ramp bleek het moeilijk om noodhulp richting Derna te krijgen. Het rampgebied was in eerste instantie slecht bereikbaar en toegang werd al snel belemmerd door de autoriteiten.

Ook de wederopbouw kwam langzaam op gang. Inmiddels, een jaar later, staat een deel van het getroffen gebied in de steigers. Meer dan 43.000 mensen raakten ontheemd en 18.500 huizen werden onbewoonbaar.

Vanuit de lucht is goed te zien hoe zwaar Derna werd geraakt door de vloedgolf en nu, een jaar later, hoeveel er wordt gebouwd:

Ook rondom de wederopbouw is veel onduidelijk. "Een van de grote zorgen die wij hebben is dat er geen nationaal plan voor de wederopbouw en voor de aanpak van de verwoesting in Derna is," vertelt Hanan Salah, Libië-expert bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. Ze maakt zich zorgen over het gebrek aan transparantie.

"Wie zijn de begunstigden? Wie betaalt de wederopbouw? Dat is allemaal onduidelijk. Bovendien is er is geen internationale druk om dit wel openbaar te maken." Dat er in het verscheurde land geen centraal gezag is en verschillende autoriteiten zich met de wederopbouw bemoeien maakt het geheel alleen nog maar complexer.

Onderzoek van de Wereldbank, de Verenigde Naties en de Europese Unie concludeerde begin dit jaar dat het 1,63 miljard euro zou kosten om de schade te herstellen. El Gomati: "Worden de inwoners van Derna geraadpleegd over de wederopbouw van hun eigen stad? Nee. Want alle details zijn in nevelen gehuld. We kennen de werkelijke kosten en de tijdlijn niet. We weten niet of er veilig wordt gebouwd. Er is absoluut geen financieel toezicht, waardoor geld makkelijk in diepe zakken kan verdwijnen."

Zware trauma's

Hoewel het voor veel inwoners van Derna goed voelt dat er beweging zit in de wederopbouw, is het trauma nog altijd vers. "De bouwwerkzaamheden gaan best goed maar wij, de mensen, hebben het zwaar. Het kost veel tijd om te helen", zegt Malak Alhanoshi.

In haar opvangcentrum in Derna komen honderden kinderen met zware trauma's die ze maar moeilijk kunnen verwerken. Hier krijgen ze hulp en kunnen ze zich uiten door georganiseerde activiteiten.

De muur hangt vol met tekeningen van kapotte huizen. "Veel van hen durfden eerst niets te vertellen maar langzaam komen de verhalen en praten ze over die verschrikkelijke nacht", vertelt een van de medewerkers.

Lang wachten

Internationale onderzoekers concludeerden vorig jaar dat de ramp deels veroorzaakt werd door fouten in het ontwerp van beide dammen. Volgens experts wisten de autoriteiten al jaren dat de stuwdammen boven de vallei verouderd waren en hoognodig onderhouden moesten worden. Dat gebrek aan onderhoud bleek fataal. Aan de bezweken dammen is sinds vorig jaar, voor zover bekend, nog altijd niet gewerkt.

Wel legde een rechtbank deze zomer gevangenisstraffen op van 9 tot 27 jaar op aan twaalf functionarissen. Die waren verantwoordelijk voor het waterbeheer bij Derna en het onderhoud van de stuwdammen. Ze zijn veroordeeld wegens nalatigheid, moord met voorbedachten rade en verspilling van overheidsgeld. Maar het proces is grotendeels achter de schermen gehouden, details ontbreken.

Alhanoshi, die zelf 25 familieleden verloor, vindt deze gevangenisstraffen pas het begin. Ze vertelt dat nabestaanden nog altijd met veel vragen zitten. Liggen hun geliefden in een massagraf, onder het puin van hun eigen huis of zijn ze in zee verdwenen? En hoe zit het met compensatie? Zonder antwoorden kan ze niet door. Ze kan het niet afsluiten. Maar naar alle waarschijnlijkheid zal ze nog lang moeten wachten.

Zo'n 1200 wetenschappers die door geplande bezuinigingen van dit kabinet hun baan aan de universiteit dreigden te verliezen, kunnen toch aanblijven. De coalitie wilde 215 miljoen euro bezuinigen op de sectorplannen, geld dat bedoeld is om de werkdruk op universiteiten te verminderen.

Na grote weerstand van universiteiten gaat deze bezuiniging niet door, laten bronnen aan de NOS weten. Dit betekent wel dat het afgesproken bedrag elders moet worden gevonden. Minister Bruins schrapt beurzen voor startende wetenschappers.

Academisch jaar

In het coalitieakkoord dat de fractieleiders voor de zomer sloten, staat dat er 1 miljard euro op het hoger onderwijs wordt bezuinigd. Dit leidde bij de opening van het academisch jaar tot demonstraties van studenten en medewerkers

De hele aangekondigde bezuiniging leidde tot onvrede, maar het schrappen van 1200 banen lag in het bijzonder gevoelig. Het draait om geld dat de vorige Onderwijsminister, Dijkgraaf, nog geen twee jaar geleden beschikbaar stelde om de werkdruk te verlagen en universiteiten beter te laten samenwerken.

Dijkgraaf vroeg universiteiten om de koppen bij elkaar te steken over onderzoekthema's waaraan ze prioriteit willen geven en deze thema's onderling te verdelen. Met het geld konden de universiteiten wetenschappers een vast contract aanbieden. En dat hebben de universiteiten gedaan.

1200 onderzoekers hebben nog maar kort geleden zo'n vast contract gekregen, aldus de universiteiten. Dat zou met deze bezuiniging weer moeten worden teruggedraaid.

Starters- en stimuleringsfondsen

De nieuwe minister van Onderwijs, Bruins, kiest er nu voor om de starters- en stimuleringsfondsen te schrappen, die ook waren ook ingevoerd door zijn voorganger. Ze waren bedoeld om startende wetenschappers een onderzoeksbeurs te geven. Bestaande beurzen blijven bestaan, maar er worden straks geen nieuwe meer uitgekeerd.

Door de bezuiniging om te gooien wijkt de minister dus af van het hoofdlijnenakkoord. De verwachting is dat deze bezuiniging minder pijnlijk is omdat niet direct mensen ontslagen hoeven te worden. De uitgewerkte plannen van de minister worden vrijdag bekendgemaakt tijdens de presentatie van het regeerprogramma.

Universiteiten zien in het omgooien van de bezuinigingen nog weinig positiefs. "De sectorplannen worden weliswaar niet geschrapt, maar wat de minister doet is broekzak- vestzak. De één miljard bezuiniging staat nog steeds, dus de dreun voor studenten en medewerkers blijft hiermee even groot", aldus Caspar van den Berg, voorzitter Universiteiten van Nederland in een reactie aan de NOS.

De Tweede Kamer wil af van 'private equity' in de zorg. Tegen de zin van minister Agema van Volksgezondheid heeft de Kamer een motie van de SP aangenomen, waarin het kabinet wordt gevraagd een verbod in te stellen op het steken van geld door particuliere investeerders in de zorg.

In de motie staat dat puur op winst gerichte investeerders een groot risico vormen voor de zorg en dat de Kamer al meerdere keren oproepen heeft gedaan om private equity in de zorg een halt toe te roepen.

De SP-motie werd niet alleen gesteund door de oppositiepartijen GroenLinks-PvdA, CDA, Denk, Partij voor de Dieren en ChristenUnie, maar ook regeringspartij PVV stemde ervoor. Die partij ging dus in tegen zijn eigen minister.

Kind niet met badwater weggooien

Agema toonde zich als Kamerlid ook altijd kritisch over private equity in de zorg. Maar vorige maand schreef ze als minister aan de Kamer dat een verbod tot gevolg kan hebben dat het betalen van onderdelen van de zorg moeilijker wordt en dat het daarmee de toegankelijkheid van zorg kan beperken.

Vorige week zei Agema in de Kamer dat ze de 'graaiers' in de zorg wil aanpakken, maar dat ze het zonde zou vinden om "het kind met het badwater weg te gooien" en dat ze daarom de motie ontraadde.

Hard nodig

Als voorbeeld noemde ze private investeerders die bijvoorbeeld de backoffice van huisartspraktijken op orde brengen en daarmee de administratietijd verminderen. Volgens haar zijn dat soort investeerders hard nodig.

De Kamer heeft ook twee moties van GroenLinks-PvdA aangenomen over verdere beperking van winsten in de zorg. Tegen die uitspraken van de Kamer verzette Agema zich niet.

Ridouan Taghi is opnieuw verplaatst binnen de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught. Dat bevestigt zijn detentieadvocaat Thomas van der Horst, na berichtgeving van persbureau ANP. Hij zit nu weer alleen op een afdeling.

Vorige week werd bekend dat Taghi eind juli was verplaatst naar een andere afdeling binnen de EBI. In dit deel zitten ook veroordeelden als Saïd R., die geldt als rechterhand van Taghi, en Willem Holleeder. Dat leidde tot verontwaardiging in onder meer de Tweede Kamer. Meerdere partijen vroegen om opheldering bij staatssecretaris Coenradie van Justitie .

Die erkende daarna in een brief dat EBI-gevangen recent zo'n twintig seconden contact met elkaar hebben gehad door een "foutieve handeling". Volgens Coenradie was dit vanwege de veiligheid "zeer onwenselijk", waarna ze vroeg om een "grondige" evaluatie, "en waar mogelijk extra maatregelen te treffen".

Advocaat Van der Horst zegt dat Taghi vandaag is overgeplaatst, en dat die overplaatsing "wederom niet was gemotiveerd". Hij sluit niet uit dat de berichtgeving van vorige week heeft geleid tot de overplaatsing.

Arrestatie zoon

Taghi werd in februari, samen met Saïd R. en Mario R. veroordeeld tot levenslang in het veelbesproken Marengo-proces. De EBI had speciaal voor Taghi's komst een extra vleugel gebouwd met een eenpersoonsafdeling, de E1, zodat hij volledig afgezonderd van de andere gevangenen zijn straf kon uitzitten.

De verplaatsing eind juli had te maken met de komst van Faissal Taghi, Ridouan's 23-jarige zoon. Die werd eind juli aan Nederland uitgeleverd nadat hij was opgepakt in Dubai. Hij wordt ervan verdacht het criminele netwerk van zijn vader te hebben voortgezet, en zit nu in de E1 in plaats van zijn vader.

Schimmelcel

Taghi zit sinds vandaag in een deel van de EBI dat niet meer gebruikt werd vanwege een geplande verbouwing. Dat deel voldoet volgens advocaat Van der Horst "niet aan de detentiestandaarden waaraan Nederland zich volgens internationaal recht heeft te houden".

Van der Horst: "De gordijnen en de douche in de cel van cliënt zijn beschimmeld en op het bureau en het matras zijn voetstappen zichtbaar van kennelijk de werkmannen die de afdeling nog moeten verbouwen. In de schimmelcel ligt overal stof en vuiligheid."

Taghi werd in 2019 gearresteerd als hoofdverdachte in het Marengo-proces, de grote rechtszaak tegen kopstukken van een groot crimineel netwerk dat verantwoordelijk is voor meerdere moorden en liquidaties.