Aggregator

Uitgescholden worden, geïntimideerd of geslagen. Supermarktmedewerkers krijgen steeds meer te maken met agressie. Albert Heijn gaat daarom maatregelen nemen, zoals het vervangen van naambordjes. Zo'n 70 procent van de Albert Heijn-medewerkers voelt zich volgens een intern onderzoek niet prettig bij het dragen van een naambordje, schrijft het AD vanochtend.

Sonja Boelhouwer, directeur van Albert Heijn, spreekt van meer dan duizend meldingen van incidenten per jaar, maar ze vermoedt dat het daadwerkelijke aantal incidenten nog veel hoger ligt. "Lang niet alle incidenten worden gemeld", zegt Boelhouwer vanmorgen in het NOS Radio 1 Journaal.

"Verbale intimidatie komt het meest voor. Bijvoorbeeld wanneer een collega een klant aanspreekt die met een hond of een step de winkel binnenkomt. De medewerker krijgt vervolgens allerlei verwensingen naar het hoofd. Maar we zien ook een toename waarbij fysiek geweld wordt gebruikt."

Sociale media

De supermarktketen neemt een reeks maatregelen om medewerkers te beschermen tegen agressie en overlast. Zo worden de naambordjes vervangen voor een variant met de tekst 'Wij zijn Team Albert Heijn'.

"Als je met intimiderende woorden wordt aangesproken, dan komen die extra dicht bij wanneer je naam daar ook bij wordt genoemd", zegt Boelhouwer. Ook wordt het op die manier moeilijker om medewerkers op sociale media te vinden.

Andere maatregelen zijn het geven van extra trainingen om met agressie om te gaan. Verder wordt het melden van incidenten en het praten erover aangemoedigd. Tot slot worden ook de huisregels aangescherpt. Naast regels als 'roken niet toegestaan' en 'geen honden binnen' worden de regels 'behandel onze collega's met respect' en 'hier mag niet worden gefilmd' toegevoegd.

Meer korte lontjes

De toename van incidenten schrijft Boelhouwer toe aan een algehele verharding van de maatschappij. "Mensen hebben een steeds korter lontje en wensen niet op hun gedrag te worden aangesproken." Volgens Boelhouwer neemt de agressie sinds de coronapandemie toe en heeft die ontwikkeling sindsdien doorgezet.

Ook supermarktmedewerkers van Jumbo en Dirk van den Broek krijgen geregeld te maken met onveilige situaties. Zo houdt Jumbo onder andere extra cameratoezicht in de winkels. En meldde Dirk van der Broek eerder dat een deel van het personeel bodycams gaat dragen, in de hoop dat dit leidt tot minder onveilige situaties.

De Europese natuurherstelwet gaat er tóch komen. Vandaag stemden de ministers van milieu uit de 27 lidstaten over de wet. Oostenrijk was intern verdeeld over de wet, maar maakte gisteren bekend toch het plan te zullen steunen.

Met de wet wil de Europese Commissie de natuurgebieden in Europa herstellen. Vooral de agrarische sector was een felle tegenstander van de beoogde plannen; zij ervaren de strengere milieuregels als een bedreiging voor hun bedrijven.

In de wet staat dat er in 2030 herstelmaatregelen moeten komen voor 30 procent van de natuurgebieden die in slechte staat zijn. En in 2050 zou er voor 90 procent een herstelplan moeten zijn. Alle lidstaten moeten op basis van de wet een eigen herstelplan maken.

De wet, een initiatief van voormalig Eurocommissaris Frans Timmermans, stond lange tijd in de ijskast. Vijf jaar geleden begon de EU voortvarend met de klimaat- en milieuplannen, maar stuitten op veel weerstand. In heel Europa waren boerenprotesten.

Landen trokken daarom hun steun voor de opgestelde natuurherstelwet in, ook Nederland. Begin maart maakte demissionair minister Van der Wal (Natuur en Stikstof), onder druk van de nieuwe Tweede Kamer, bekend dat ze met 'tegenzin' tegen de wet zou stemmen. Dit omdat Nederland niet aan de stikstof- en waterkwaliteitsdoelen zou kunnen voldoen, en er mogelijk nog meer onhaalbare doelen bij zouden komen.

Oostenrijk naar EU-hof

Nederland, Italië, Polen, Zweden, Finland, Hongarije steunden de wet bij de stemming in Luxemburg niet. België onthield zich van stemming. De voorstanders haalden samen de benodigde meerderheid, dankzij de ommezwaai van Oostenrijk. De Oostenrijkse milieuminister Leonore Gewessler, van de De Groenen-partij, besloot maandag bij de stemming toch voor te stemmen.

Kort na de uitkomst van de stemming maakte bondskanselier Nehammer van Oostenrijk bekend naar de Europese rechter te stappen. De Oostenrijkse milieuminister die de wet aan een meerderheid hielp, sprak volgens Nehammer niet namens Oostenrijk. Ze zou "niet volgens de grondwet" hebben gehandeld.

Geen verbod, wel, je best doen

Gedurende de periode van het initiatief tot aan de stemming van vandaag is de natuurherstelwet al danig afgezwakt. Het oorspronkelijke plan van de natuurherstelwet om een verbod op verslechtering van de natuur in te voeren, werd geschrapt. Nu moeten landen simpelweg hun best doen om te voorkomen dat natuurgebieden achteruitgaan.

Timmermans reageert op X verheugd: "Mooie dag voor de Europese natuur: de Raad neemt de natuurherstelwet aan. Ook mooi dat vals spel door Nederland niet is beloond. Maar bovenal: onze natuur krijgt nu een kans op herstel en dat is heel dringend nodig."

Land- en tuinbouworganisatie LTO uit zijn zorgen over de wet. "De natuurherstelwet schiet haar doel voorbij en zal vergaande gevolgen hebben voor het platteland en boerenerf", zegt de organisatie. De LTO zegt dat het sinds het begin voor natuurherstel is, "maar niet op deze manier".

"Het gaat daarbij met name over het gebruik van landbouwgrond in Nederland en de gevolgen van deze verordening voor het verdienvermogen van Nederlandse boeren en tuinders", schrijft de LTO in een verklaring.

Mozilla heeft Anonym overgenomen. Dit naar eigen zeggen 'privacyvriendelijke' advertentietechnologiebedrijf beschikt volgens Mozilla over technologie die doeltreffende digitale reclame op internet mogelijk maakt zonder daarbij de privacy van consumenten te schaden.

Onzekerheid heeft in Hollywood plaatsgemaakt voor Plezier door een sterk openingsweekend van de Pixar-film Inside out 2. Het succes geeft een tot nu toe matig filmjaar ineens meer glans.

In de Amerikaanse markt haalde de film 155 miljoen dollar binnen, de beste première van het jaar. Met gemak streeft de film Dune: Part Two voorbij, die in februari opende met 82 miljoen dollar, het beste resultaat tot nu toe. Het is daarmee ook de grootste opening van een film sinds de 162 miljoen dollar van Barbie vorig jaar.

Het is in de VS ook de op een na beste opening voor een animatiefilm ooit. Inside out 2 hoeft alleen Pixars eigen Incredibles 2 boven zich te dulden met een opbrengst van 182 miljoen dollar.

Tegenvallend seizoen

De opbrengst was aanzienlijk meer dan verwacht. Experts gingen ervan uit dat het openingsweekend vergelijkbaar zou zijn met dat van het eerste deel uit 2015, zo'n 90 miljoen dollar. Zelfs dat zou in het tot nu toe tegenvallende seizoen al een opsteker zijn geweest.

Sinds corona worstelt Hollywood er namelijk mee om publiek naar de bioscopen te krijgen. Het Barbenheimer-fenomeen slaagde daar vorig jaar prima in, maar dit jaar vielen de resultaten tegen: tot nu toe werden er een kwart minder kaartjes verkocht dan vorig jaar. De Mad Max-prequel Furiosa, die het zomerseizoen spectaculair had moeten aftrappen, opende met een povere 32 miljoen dollar, het slechtste Memorial Day-weekend in 30 jaar.

De malaise wordt nog verergerd doordat er vanwege stakingen onder schrijvers en acteurs in Hollywood vorig jaar nu minder producties gepland staan. Wel worden er met blockbusters als Despicable Me 4, Deadpool & Wolverine en Joker: Folie a Deux nog enkele grote titels verwacht die veel goed kunnen maken.

Magie hervonden

Ook Pixar kon wel weer eens een hit gebruiken. De animatiestudio die met films als Toy Story, Monsters Inc., Up en Finding Nemo alleen maar hits leek te kunnen produceren, was de afgelopen jaren zijn magie wat kwijtgeraakt met tegenvallers als Onward en Lightyear.

Nu vestigt Inside out 2 weer een wereldrecord met de internationale opbrengst van 295 miljoen dollar. De film doet het daarmee beter dan The Super Mario Bros. Movie van vorig jaar, die tot nu toe het mondiale record voor lucratiefste openingsweekend in handen had. Met deze recette heeft de film het productiebudget van een geschatte 200 miljoen dollar in ieder geval alweer terugverdiend.

Door het robuuste openingsweekend wordt er al gespeculeerd dat Inside out 2 wel eens de vijfde Pixar-film kan worden die wereldwijd meer dan een miljard dollar opbrengt, na Incredibles 2, Finding Dory en Toy Story 3 en 4. Inside out 1 bleef daar met 858 miljoen net onder.

Onzekerheid, Ennui en Verlegenheid

Inside Out 2 neemt opnieuw een kijkje in het hoofd van tiener Riley, die nu als 13-jarige naast Plezier, Angst en Woede nieuwe emoties leert kennen als Onzekerheid, Ennui en Verlegenheid. De cast met de stemmen van Amy Poehler, Tony Hale en Lewis Black is daarvoor uitgebreid met actrices als Maya Hawke en Ayo Edebiri.

De film gaat op 17 juli in Nederland in première. Naast het origineel is hier ook de nagesynchroniseerde versie te zien onder de naam Binnenstebuiten 2.

In Tilburg zijn vannacht zes auto's in vlammen opgegaan bij drie verschillende autobranden. Alle getroffen auto's stonden geparkeerd in de wijk Vlashof.

De eerste autobrand, aan de Bartokstraat, werd rond 02.45 uur ontdekt. Een minuut later werd bij de brandweer de tweede autobrand gemeld, aan de Sibeliusstraat. Daar stonden twee auto's in brand.

Rond 03.00 uur was het ook raak aan de Mahlerstraat. Daar brandden drie auto's uit.

Dit zijn beelden van de autobranden:

Agenten zetten de locaties af en doen onderzoek naar de oorzaak van de brand. Ook wordt er onderzocht of er een verband is tussen de verschillende branden.

Bestrijdingsmiddelen die in de land- en tuinbouw worden gebruikt, zijn nog lang in de verre omgeving van akkers terug te vinden. Zelfs als er kilometers van de akkers wordt gemeten, komen de stoffen nog voor. Daarover schrijft Trouw na een nieuw onderzoek van Meten=Weten, een burgerinitiatief dat onderzoek doet naar bestrijdingsmiddelen.

Die landbouwgiffen, bedoeld om planten en schimmels te doden, worden het hele jaar door gevonden. De onderzoekers deden een jaar lang regelmatig metingen op zeven verschillende plekken in Gelderland en Drenthe.

Vooral in Diever (Drenthe) werden hoge pieken gemeten van bijvoorbeeld prosulfocarb. Dat middel wordt gebruikt om onkruid bij aardappel- en graanteelt te bestrijden. België voerde eerder dit jaar een voorlopig verbod in op het middel.

'Moderne spuitkop'

In totaal traceerden de onderzoekers zo'n zeventig verschillende stoffen. "Men heeft ons altijd doen geloven dat de middelen keurig op de akkers blijven. Dat er wel een beetje drift is, maar 'met een moderne spuitkop is dat nauwelijks'. Maar die middelen verdampen en worden met de wind meegevoerd", zegt Guido Nijland, onderzoeker bij het initiatief, in het NOS Radio 1 Journaal.

Hoewel er een flink deel van het jaar minder wordt gespoten met de bestrijdingsmiddelen, zien de onderzoekers dat de filters het hele jaar door geel uitslaan. "Het is natuurlijk niet de bedoeling dat die middelen, bedoeld om planten, insecten of schimmels te doden, dat ook elders doen. Het hangt in de lucht en als mens ademen we dat 24 uur per dag in. Daar zitten een heleboel gevolgen aan", aldus Nijland.

Vermindering van insecten

Wat die gevolgen precies zijn, daar is nog te weinig onderzoek naar gedaan, stelt de onderzoeker. Maar dát het gevolgen heeft voor mens en dier, staat buiten kijf volgens hem. "We hebben 75 procent vermindering van insecten. Vogels zijn in de broedtijd afhankelijk van insecten, maar ook daar is een duidelijk aanwezige achteruitgang van vogels. Het zou daarmee te maken kunnen hebben."

De onderzoekers pleiten ervoor dat de autoriteiten de middelen die voorkomen in de meting verbieden. Nijland: "Als men de Europese richtlijnen volgt, is dat heel logisch. Want is er een redelijke kans op schade bij het gebruik van een middel, dan mogen ze niet gebruikt worden. Ook in de habitatrichtlijn staat dat natuurgebieden niet mogen verslechteren."

Wie krijgen de Europese topbanen? Een week na de Europese verkiezingen buigen de 27 staatshoofden en regeringsleiders zich vanavond in Brussel over die vraag.

Bij een diner bespreken ze wie de belangrijkste plekken gaan vervullen en daarmee de meeste invloed krijgen op de koers van de EU de komende vijf jaar. Beslissingen over de stoelendans vallen vermoedelijk over tien dagen, bij de volgende top.

Brussels juicekanaal

Achter de schermen klinken al maanden allerlei namen van wie mogelijk wat gaat doen. De ondoorzichtige procedure in de wandelgangen heeft iets van een Brussels juicekanaal, waarbij in de beste roddeltraditie namen gedropt worden om te kijken wat de reacties zijn.

De EU-leiders besluiten over vier banen: die van de voorzitter van de Europese Commissie, van de Europese Raad (die de toppen van de regeringsleiders leidt), de nieuwe buitenlandchef van de EU én de voorzitter van het Europees Parlement. Politieke voorkeur speelt de belangrijkste rol bij de verdeling, maar ook geografische spreiding en de man-vrouwverhouding zijn belangrijk.

De christendemocraten versterkten bij de verkiezingen voor het Europees Parlement vorige week hun positie van grootse fractie. Daarmee is de kans gegroeid dat Ursula von der Leyen, de Duitse voorzitter van de Europese Commissie, een tweede termijn krijgt.

De christendemocraten leveren in eerste instantie waarschijnlijk ook de voorzitter van het Europees Parlement. Dat is nu Roberta Metsola uit Malta, de verwachting is dat ze dat blijft.

De sociaaldemocraten, de tweede partij in het Parlement, gaan de voorzitter van de Europese Raad leveren. Voor die plek gaat al tijden de naam van Antonio Costa rond. De oud-premier van Portugal trad vorig jaar af omdat hij in verband gebracht werd met een corruptieschandaal. Onderzoek pleitte hem vrij, en Portugal schuift hem naar voren als hun kandidaat voor de baan.

De Estse liberale premier Kaja Kallas is in de running om de nieuwe "hoge vertegenwoordiger" te worden. De opvolger van Josep Borrell gaat over het buitenbeleid van de EU.

Kallas is een hardliner ten aanzien van Rusland en heeft veel steun van de landen in het oosten van de EU die al jaren waarschuwen voor naïviteit ten opzichte van Poetin. Eerder werd Kallas ook genoemd als kandidaat voor de positie van NAVO-baas.

Laatste van Rutte?

De gedoodverfde kandidaat voor die plek, Mark Rutte, begint mogelijk aan zijn laatste EU-top voor Nederland. Helemaal zeker is dat niet. De volgende EU-top is over tien dagen. Als het nieuwe kabinet vóór die tijd beëdigd is, zal Ruttes opvolger Schoof voor de eerste keer op 27 juni in Brussel aanschuiven. Maar het is nog altijd onduidelijk wanneer de nieuwe regeringsploeg op het bordes bij de koning staat.

Ook over de opvolging van de NAVO-baas zal vanavond ongetwijfeld weer gesproken worden met de leiders van de "drie B's", Boedapest, Boekarest en Bratislava. Hongarije, Roemenië en Slowakije zijn nog altijd niet akkoord met Ruttes kandidatuur.

'Totaalpakket'

De EU-leiders komen met een "totaalpakket" voor de functies, alle voordrachten en benoemingen hangen met elkaar samen. Ze staan onder druk om snel knopen door te hakken vanwege de geopolitieke situatie. Met de oorlog in Oekraïne en de komende Amerikaanse presidentsverkiezingen is het beter niet te lang te wachten met een nieuwe Europese club die sterk in zijn schoenen staat, is de gedachte.

De bedoeling is dat uiterlijk op de volgende top, die van 27 en 28 juni, alles rond is. Mogelijk is dat al eerder. De Franse president Macron zei vrijdag bij de G7-top: "Het lijkt erop dat het mogelijk is in de komende dagen, de komende week".

Bij een treinongeluk in het noordoosten van India zijn volgens lokale autoriteiten 15 mensen omgekomen. Ook zijn er tientallen gewonden. In de ochtend botste een goederentrein op een passagierstrein in de staat West-Bengalen.

De machinist van de goederentrein miste een sein en botste vervolgens op de achterkant van de passagierstrein, aldus de spoorwegautoriteiten. Drie wagons raakten daarbij van de rails. Een andere wagon steekt nog ver de lucht in.

De Indiase premier Narendra Modi schrijft in een korte verklaring op X dat het een triest ongeluk is en dat reddingsoperaties in gang zijn gezet. Ook wenst hij de gewonden een spoedig herstel toe.

De passagierstrein, de Kanchanjunga Express, was op weg naar Calcutta, de hoofdstad van West-Bengalen.

Dodelijke treinongelukken komen vaker voor in India. In juni vorig jaar vielen bijna 300 doden door een botsing tussen drie treinen.

Het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft een wetsvoorstel goedgekeurd waardoor drones van het Chinese DJI mogelijk verboden worden in de Verenigde Staten. Het wetsvoorstel moet nog door de Senaat en de Amerikaanse president worden goedgekeurd.

Het proces in Rusland tegen de Amerikaanse verslaggever Evan Gershkovich vindt achter gesloten deuren plaats. De zaak begint volgende week woensdag op 26 juni. Dat melden de Russische staatspersbureaus TASS en RIA, op basis van informatie van de Russische rechtbank.

Vorige week brachten de aanklagers naar buiten dat de zaak tegen Gershkovich behandeld gaat worden door een rechtbank in Jekaterinenburg, waar de verslaggever in maart 2023 werd gearresteerd. De Russen beschuldigen hem van spionage voor de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Gershkovich ontkent dit categorisch.

Gershkovich heeft altijd gezegd slechts journalistiek werk te hebben verricht, en voor de aanklacht van spionage is tot nu toe ook nooit bewijs naar buiten gebracht. Eerder dit jaar zei de Amerikaanse regering dat de journalist "ten onrechte in de cel zit", en dat zij zich inspant om hem vrij te krijgen. Ook Gershkovich' werkgever The Wall Street Journal benadrukt dat hij slechts met verslaggeving bezig was.

Volgens Washington pakt Rusland Amerikanen op om ze als ruilmiddel in te zetten. Zo werd in 2022 de veroordeelde Russische wapenhandelaar Viktor Bout, die bekendstond als Merchant of Death, uitgewisseld met de basketbalspeelster Brittney Griner.

Mogelijke ruil

Na de dood van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny zei zijn team dat hij kandidaat was geweest voor een gevangenenruil. De Russische oppositieleider zou tegelijk met twee Amerikanen die in Rusland vastzitten worden geruild voor Vadim Krasikov, een Russische geheim agent die in Duitsland is veroordeeld wegens moord.

De namen van de twee Amerikanen werden destijds niet genoemd, maar het zou naast Gershkovich gaan om de Amerikaanse oud-militair Paul Whelan. Hij werd in 2020 veroordeeld tot 16 jaar cel voor spionage. Zowel Whelan als Krasikov zit nog vast.

Kremlin-woordvoerder Peskov zei vandaag dat er gesprekken zijn geweest over dat Gershkovich betrokken zou worden bij een nieuwe mogelijke gevangenenruil, maar dat hierover niets naar buiten zal worden gebracht. Of die ruil ook echt in de maak is, is daarom niet bekend.

Meermaals in beroep

Gershkovich, zoon van Joodse Sovjet-emigranten en opgegroeid in New Jersey, spreekt vloeiend Russisch en verhuisde eind 2017 naar Moskou om zich aan te sluiten bij de Engelstalige Moscow Times. Daarna werkte hij voor het Franse persbureau AFP voordat hij aan de slag ging voor The Wall Street Journal in 2022.

Gershkovich is meermaals in beroep gegaan tegen zijn hechtenis en stond daarbij in de glazen kooien die voor verdachten in Russische rechtbanken worden gebruikt. Alle beroepen werden afgewezen.

Microsoft stopt op 16 september met de ondersteuning voor het Basic Authentication-protocol bij persoonlijke Outlook-, Hotmail- en Live.com-accounts. Vanaf dat moment kan er enkel ingelogd worden via apps of websites die het veiligere Modern Authentication-protocol ondersteunen.

Het treinverkeer in Leeuwarden ligt vanaf maandag drie weken stil door geplande onderhoudswerkzaamheden. Tot en met 9 juli geldt op verschillende trajecten een aangepaste dienstregeling en worden bussen ingezet. Reizigers moeten rekening houden met extra reistijd die kan oplopen tot een uur.

Het gaat om trajecten tussen Leeuwarden en Harlingen, Leeuwarden en Stavoren en Leeuwarden en Akkrum. Vanaf Akkrum kunnen reizigers weer met de trein verder naar Zwolle.

Op het gedeelte tussen Leeuwarden en Hurdegaryp zijn ook werkzaamheden gepland. Daar ligt het treinverkeer van vandaag tot en met donderdag stil en op dinsdag 9 juli.

Minder storingen

Met de werkzaamheden wil ProRail het spoor toekomstbestendig maken, zegt een woordvoerder tegen Omrop Fryslân. Door een aantal sporen en wissels weg te halen, zou er minder onderhoud nodig zijn en moeten de routes minder gevoelig worden voor storingen. Daarnaast zal ProRail ook de watervoorziening verbeteren, zodat overtollig regenwater kan worden afgevoerd.

ProRail raadt reizigers aan om in de periode van de werkzaamheden de reisplanners te raadplegen. Op 10 juli zijn de werkzaamheden klaar en rijden alle treinen weer.

Apple werkt aan een 'aanzienlijk' dunnere iPhone 17. Dat schrijft Bloomberg-journalist Mark Gurman in zijn wekelijkse nieuwsbrief. Het Amerikaanse techbedrijf zou momenteel ook een dunnere Macbook Pro en een dunnere variant van de Apple Watch aan het ontwikkelen zijn.

Nederlanders leven korter in goede gezondheid, hebben vaker chronische aandoeningen en 40 procent van de jongeren beweegt te weinig. Om daar verandering in te brengen moet gezondheid het uitgangspunt worden van al het overheidsbeleid, zeggen 22 gezondheidsfondsen. Een manifest met die strekking wordt vandaag aangeboden aan demissionair minister Dijkstra voor Medische Zorg.

Volgens de organisaties is "een gezondheidsramp" in de maak en kan die ook de Nederlandse welvaart aantasten. Ongezondheid kost de samenleving veel geld, schrijven ze, en vergroot personeelstekorten. "Deze ontwikkeling stopt niet vanzelf."

Onder de fondsen die zich achter het manifest scharen zijn KWF, de Hersenstichting en het Diabetes Fonds.

Verslavende werking

Volgens het manifest leven mensen met lagere inkomens acht jaar korter dan mensen met hoge inkomens. Ook zouden ze maar liefst 24 jaar korter in goede gezondheid leven. De organisaties wijzen erop dat een ongezonde leefstijl nog altijd makkelijker en goedkoper is dan gezond leven.

"De Wereldgezondheidsorganisatie zegt dat het te wijten is aan vier grote industrieën. Zij hebben een verdienmodel dat de gezondheidsproblemen creëert", zegt hoogleraar Gezondheidseconomie Jochen Mierau in het NOS Radio 1 Journaal. Hij gaf advies aan de organisaties. Volgens Mierau zijn de tabaks-, alcohol-, bewerkt voedsel- en fossiele brandstofindustrie de schuldige.

Hij noemt roken als voorbeeld. "Er is geen reden om te roken, toch zien we in Nederland dat het aantal rokers langzaam weer aan het stijgen is. We hadden tabaksreclame en de verkoop ingeperkt, maar daar is vervolgens omheen gewerkt en terug ingevoerd met de introductie van vapen."

Daarnaast zorgen voedselproducenten volgens Mierau ervoor dat ongezond eten verslavend is. "Producten worden zo gemaakt dat wij er een verlangen naar krijgen. Het lijkt uit onszelf te komen, maar het wordt heel bewust ontwikkeld zodat we er een verslavend gevoel aan krijgen."

Volgens Mierau moet Nederland het gezondheidsprobleem nu echt serieus gaan nemen. "In de grondwet staat dat de overheid maatregelen moet treffen om de volksgezondheid te beschermen", zegt hij. Ook zou het volgens hem goed zijn als er gezondheidsdoelen worden geformuleerd en daar beleid op wordt gemaakt, net zoals dat met begrotingsdoelen gebeurt.

Ook zouden bedrijven als supermarkten hier aandacht aan moeten besteden, zegt Mierau. "Ziekmakende producten moeten niet aangeprezen worden. Daarnaast moeten de maatschappelijke kosten meegenomen worden in de prijs van die producten."

Gezondheidstop

Komend jaar willen de 22 samenwerkende gezondheidsfondsen een 'gezondheidstop' organiseren. Overheid, bedrijfsleven, maar ook wetenschap, zorg- en patiëntenorganisaties moeten daar concrete afspraken maken over de bevordering van de gezondheid van Nederlanders. Voorzitter Hans Schirmbeck zegt dat de fondsen niet alleen aandacht willen voor hun zorgen, "maar tegelijkertijd in actie willen komen en het voortouw willen nemen".

De A9 bij Schiphol is weer open na uitgelopen werkzaamheden. Tussen Holendrecht en Badhoevedorp moest de weg tijdens de spits in beide richtingen nog dichtblijven, maar inmiddels is de overlast voorbij.

De overlast werd veroorzaakt door het plaatsen van een nieuw wegdek in de Schipholbrug. Afgelopen nacht werd dat wegdeel op zijn plek gehesen, maar door de harde wind liep het werk vertraging op. Het was de bedoeling geweest de weg voor 05.00 uur weer vrij te geven.

Vanwege de weersverwachting was Rijkswaterstaat het werk vrijdagavond al drie uur eerder begonnen: de weg ging toen om 20.00 uur al dicht.

Dit zijn beelden van de werkzaamheden:

Door de stremming moesten weggebruikers omrijden om de snelweg tussen Diemen en Alkmaar te vermijden. Rijkswaterstaat verwachtte vooraf dat de vertraging kan oplopen tot een uur.

Vanwege de werkzaamheden was het de afgelopen twee dagen ook al drukker op de weg rond Amsterdam. Door de afsluiting van de A9 was er op de A4, A9 en A10 sprake van langzaam rijdend tot stilstaand verkeer, iets dat ongebruikelijke is in het weekend.

De plaatsing van het brugdeel was al een keer uitgesteld. Aanvankelijk zou dat een weekend in mei gebeuren, maar door het slechte weer moest het toen worden uitgesteld. Dit weekend bleef daarna als enige optie over, omdat er in de regio ook op andere plekken al veel verkeershinder is door werkzaamheden. Zo is er op de A12 ook veel overlast.

Het nieuwe brugdeel over de Ringvaart was nodig omdat Rijkswaterstaat de A9 verbreedt naar vier rijstroken in beide richtingen en een wisselbaan aanlegt.

Goedemorgen! De wietproef wordt met nog eens acht gemeentes uitgebreid en de EU-landen komen bijeen om te praten over de topfuncties die te verdelen zijn.

Eerst het weer: in de loop van de ochtend in het oosten en zuidoosten buien, met tussendoor zon. Op andere plaatsen wordt het droog en zonnig. Bij een matige zuidwestenwind wordt het 19 tot 21 graden. In de avond wordt het droog.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is vannacht gebeurd:

Op het parkeerterrein bij de veerterminal in Harlingen staan nog tientallen auto's vast in de modder. De voertuigen zijn van mensen die Oerol op Terschelling hebben bijgewoond. De modderpoel op het terrein ontstond door de vele regen van de afgelopen dagen, zegt de gemeente.

Honderden auto's konden eerder niet voor- of achteruit door de modder. De afgelopen dag werd ongeveer twee derde van alle voertuigen die vastzaten, losgetrokken door trekkers en heftrucks. Vanochtend worden er opnieuw trekkers ingezet om eigenaren van auto's te helpen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Oranjekoorts! De fans in Hamburg konden hun geluk gisteren niet op. Na de bloedstollende EK-overwinning van Nederland op Polen (2-1) was het een groot feest.

Fijne maandag!

Zes op de tien Nederlandse jongeren zetten deze zomer mogelijk geld in op sportwedstrijden. Met name het EK voetbal, dat vrijdag begon, is daarbij populair.

30 procent geeft aan de komende tijd waarschijnlijk te gaan gokken op wedstrijden; 32 procent gaat dit misschien doen. Het zijn vooral jonge mannen die graag een 'wedje leggen'.

Dat blijkt uit een representatief onderzoek in het kader van een campagne van Loket Kansspel, het steunpunt van de overheid voor mensen met gokproblemen. Onderzoeksbureau Ruigrok ondervroeg daarvoor bijna 975 jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot 24 jaar.

Meest gevoelig voor gokverslaving

Uit onderzoek van toezichthouder de Kansspelautoriteit bleek al eerder dat jongvolwassenen van alle leeftijdsgroepen het meest online gokken en dat zij relatief vaak kiezen voor sportweddenschappen. Wel zetten zij lagere bedragen in dan oudere spelers, waarschijnlijk omdat zij minder te besteden hebben.

Maar nog altijd verliezen ook jongeren gemiddeld 52 euro per account per maand, ofwel ruim 600 euro per jaar. Jongeren zijn ook gevoeliger voor kansspelverslaving, laten rapporten zien.

Verdiepen in sport helpt niet

Vrijwel alle 18- tot 24-jarigen zijn zich ervan bewust dat gokken op wedstrijden negatief kan uitpakken, blijkt uit het nieuwe onderzoek. 44 procent van de actieve spelers heeft wel eens meer ingezet dan zij zich eigenlijk kunnen veroorloven.

Van de actieve gokkers gelooft 78 procent dat zij hun winstkansen kunnen vergroten door zich goed te verdiepen in een bepaalde sport. "Dit is een van de grootste valkuilen van gokken in het algemeen en wedden op sportwedstrijden in het bijzonder", benadrukt deskundige Tony van Rooij van het Trimbos-instituut, dat betrokken was bij de opzet van het onderzoek.

"Sportuitslagen zijn niet te voorspellen op basis van kennis en kunde. Het blijft een kwestie van geluk en toeval. Heel riskant, want langdurig en aanhoudend geld vergokken kan leiden tot grote problemen voor jezelf en voor anderen."

'Gokreclames dragen bij aan normalisering'

Van Rooij zegt zich grote zorgen te maken over de "normalisering" van het online gokken onder jongeren sinds de legalisering in oktober 2021. "Dat zag je eerder al in onderzoeken van onder meer het Mulier Instituut, hoeveel jonge leden van sportverenigingen dit er inmiddels helemaal bij vinden horen. Gokreclames, die op internet nog altijd zijn toegestaan, dragen daar aan bij."

De vorige week gestarte campagne 'Speel geen spelletjes met je geld' van Loket Kansspel komt voort uit dit soort zorgen en is er vooral op gericht jongvolwassenen te wijzen op de valkuilen van het online gokken en inzicht te geven in hun eigen gedrag. "We zien dat velen van hen van plan zijn deze zomer op sportevenementen als het EK en de Olympische Spelen in te zetten", zegt directeur Nathalie Smit. "En ook dat ze daarbij de risico's regelmatig onderschatten."

Inwoners van Goor in Overijssel en omgeving hebben het advies gekregen hun drinkwater te koken. Drinkwaterbedrijf Vitens meldt dat bij controles een verontreiniging in het drinkwater is aangetroffen. "Inwoners wordt opgeroepen kraanwater drie minuten te koken voor consumptie", zegt het bedrijf.

Op de website Waterstoring.nl wordt aangegeven dat de verwachting is dat het kookadvies zal blijven gelden tot en met 20 juni.

RTV Oost meldt dat het kookadvies is afgegeven omdat er een lichte verontreiniging met enterokokken is aangetroffen in een drinkwaterreservoir in Goor. Mensen met verminderde weerstand zouden door het drinken van het water buikklachten kunnen krijgen.

De rol van kernwapens is prominenter geworden nu geopolitieke spanningen oplopen. Dat meldt het internationale vredesonderzoeksinstituut SIPRI. Directeur Dan Smith roept de grote machten om een "stap terug te doen en na te denken".

In het jaarrapport concludeert SIPRI dat spanningen rondom oorlogen in Oekraïne en Gaza de nucleaire diplomatie hebben verzwakt, terwijl de totale voorraad operationele kernkoppen blijft groeien. Volgens de onderzoekers hebben kernwapens sinds de Koude Oorlog niet meer zo'n prominente rol gespeeld in de internationale betrekkingen.

Dat heeft een aantal oorzaken, zegt Niels van Willigen, universitair hoofddocent internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden in het NOS Radio 1 Journaal. "Allereerst inderdaad door die oorlog in Oekraïne." Sinds de Russische invasie van februari 2022 in Oekraïne heeft Rusland meerdere keren gedreigd met het inzetten van kernwapens.

Belang neemt toe

Maar het begint eigenlijk al eerder, zegt Van Willigen. "Alle negen kernmachten (de VS, Rusland, China, het VK, Frankrijk, India, Pakistan, Noord-Korea en Israël, red.) zijn bezig met het uitbreiden en moderniseren van hun kernwapenarsenaal. Het belang van kernwapens neemt toe."

Dat betekent volgens Van Willigen niet dat de kans groter is dat de kernwapens ook daadwerkelijk gebruikt zullen worden. "Die drempel ligt heel hoog. Je dreigt er vooral mee, maar je kunt ze eigenlijk niet gebruiken. Daarmee zou je een enorm taboe doorbreken. Het zou een heel nieuwe situatie in de wereld betekenen en het risico op een kernoorlog vergroten."

Toch is de huidige ontwikkeling volgens de hoogleraar een risico. "Als landen moderniseren, neemt de kans op ongelukken toe. Er kunnen lanceringen plaatsvinden die niet de bedoeling zijn, waarmee landen vervolgens een kernoorlog ontketenen."

Veel afspraken die zijn gemaakt om het risico op een kernoorlog zo klein mogelijk te maken zijn verdwenen, zegt Van Willigen. "Die diplomatie zou weer op gang moeten komen met alle landen die kernwapens hebben." China was bijvoorbeeld geen onderdeel van die verdragen, maar zou dat wel moeten zijn, zegt Van Willigen. "Maar zowel China, als de VS en Rusland hebben geen interesse in het opstellen van nieuwe verdragen."

China grote kernmacht

Volgens een schatting van SIPRI zijn er wereldwijd ruim 12.000 kernwapens. Rusland en de VS bezitten samen bijna 90 procent van alle kernwapens. Maar China is hard bezig aan een opmars, aldus Van Willigen. "De verwachting is dat als China in dit tempo doorgaat, het land in 2030 ook een grote kernmacht is.

Het instituut noemt het een tegenslag dat Rusland vorig jaar het laatste nog bestaande nucleaire verdrag met de Verenigde Staten heeft opgeschort.

In Ecuador zijn door een aardverschuiving bij een belangrijke autoweg zeker zes mensen omgekomen en worden tientallen mensen vermist onder de modder. Een stroom van modder en puin stortte van de heuvel en trof drie auto's en een bus. Ook twee huizen werden geraakt. Naast de zes lichamen die zijn geborgen zijn ook negen gewonden behandeld.

De aardverschuiving was in Baños, in het midden van het land. De weg die er doorheen loopt, is een veelgebruikte route naar het Amazonegebied, onder meer door toeristen. Er wordt geprobeerd om de weg weer snel vrij te krijgen, laat de minister van Transport weten op X.

In het gebied heeft het de afgelopen dagen veel geregend, net als in andere delen van Ecuador. Verscheidene rivieren traden buiten hun oevers.

In het hele land veroorzaakten stormen een vloed aan modder en overstromingen die snelwegen en bruggen hebben getroffen. De autoriteiten zeggen dat door aardverschuivingen in verscheidene plaatsen straten zijn geblokkeerd of weggevaagd door puin. De reddingswerkzaamheden zouden door de aanhoudende regen langzaam op gang zijn gekomen.