Tienduizenden Libanezen proberen het zuiden van het land te ontvluchten en trekken naar het noorden, melden de Libanese autoriteiten. Op de belangrijkste snelweg richting de hoofdstad Beiroet staan lange files. Ook de rijbaan in tegengestelde richting wordt gebruikt om naar het noorden te rijden.
In het zuiden van Libanon is het een chaos, zegt een inwoner die op weg is naar Beiroet tegen een verslaggever van persbureau Reuters: "Er waren luchtaanvallen. We zijn in de auto gestapt en deze kant op gereden. We weten niet wat er daar allemaal gebeurt."
Bij de aanvallen van Israël van vandaag op het zuiden van Libanon zijn volgens de Libanese autoriteiten zeker 492 doden gevallen. Het is daarmee de dodelijkste dag sinds de oorlog tussen Israël en Hezbollah in 2006. Volgens de minister van Volksgezondheid zijn bij de luchtaanvallen ook ziekenhuizen geraakt.
In de stad Habbouch in het zuiden van Libanon staat het verkeer vast:
Een andere Libanees die het zuiden ontvlucht zegt tegen Reuters: "Niemand blijft daar. Iedereen vlucht. Wij hebben onze spullen gepakt en zijn weggegaan. We weten niet waar we heen moeten."
De Libanese overheid zet opvangcentra op voor vluchtelingen uit het zuiden. Scholen en universiteiten blijven morgen gesloten.
Israël zegt dat het vandaag zo'n 800 doelen van Hezbollah in Libanon heeft bestookt. Volgens het leger gaat het om plaatsen in het zuiden en in de Bekavallei waar Hezbollah raketten, lanceerinrichtingen, drones en andere militaire middelen had verstopt.
BekavalleiHet Israëlische leger richt zich niet alleen op het zuiden van Libanon, maar ook op het oosten. Het leger waarschuwt inwoners van de Bekavallei aan de grens met Syrië. Mensen die in of dicht bij een huis zijn waar wapens van Hezbollah opgeslagen liggen, worden opgeroepen om te vertrekken. "Iedereen die dicht bij Hezbollah verblijft, riskeert zijn leven", meldt het Israëlische leger in een waarschuwingsbericht.
Hezbollah heeft op zijn beurt ook raketten afgeschoten op Israël. Daarbij zijn voor zover bekend geen doden gevallen. Wel ging op meerdere plekken in het noorden van Israël het luchtalarm af.
De Amerikaan die deze maand bij de golfbaan van Donald Trump werd opgepakt met een geweer, heeft volgens justitie maanden geleden op papier een "moordpoging" op de presidentskandidaat aangekondigd. Deze Ryan Wesley Routh zou dat hebben gedaan in een brief die nu is opgedoken.
Een getuige heeft verklaard dat enkele maanden geleden een doos met spullen bij zijn huis werd afgeleverd. De getuige zou de doos pas deze week hebben geopend, dus na Rouths arrestatie. Er zaten munitie, een metalen pijp, bouwmaterialen, gereedschap, vier telefoons en meerdere brieven van de hand van Routh in.
Een van die brieven was geadresseerd aan "De Wereld". "Dit was een moordpoging op Donald Trump maar ik heb gefaald", schrijft Routh. Hij roept anderen op om de presidentskandidaat alsnog te vermoorden. "Het is nu aan jullie om het af te maken." Hij looft een beloning van 150.000 dollar (135.000 euro) uit aan degene die het wel zou lukken.
De 58-jarige Routh zit sinds zijn arrestatie vast en is vooralsnog alleen aangeklaagd voor illegaal wapenbezit.
Op 400 meter van TrumpEen week geleden was oud-president Trump aan het golfen in Florida toen een agent van de Secret Service een man ontdekte met een vuurwapen. Routh zat volgens de beveiliging op 400 meter van Trump. De Secret Service opende het vuur, Routh sloeg op de vlucht. Kort daarna werd hij opgepakt op een snelweg.
In zijn auto lag volgens de aanklager een papier met daarop data en plekken waar Trump de komende tijd zou zijn. Ook hing hij de afgelopen maanden regelmatig rond bij het vakantieoord Mar-a-Lago van Trump.
Bewoners van zeventien appartementen in Weert kunnen weer terug naar hun woning. Eerder op de dag werden de appartementen nog ontruimd vanwege een onderzoek naar de mogelijke aanwezigheid van explosief materiaal in een garagebox. De politie meldt nu dat er geen explosieven zijn aangetroffen.
Vanwege de veiligheidsrisico's was de omgeving afgezet. Bewoners van veertig adressen in de directe omgeving was geadviseerd om ramen en deuren gesloten te houden.
Explosievenverkenners van de politie deden onderzoek. Ook de Teamleider Explosieven Veiligheid was aanwezig op de Graswinkellaan, meldt L1.
De Bredase voetbalclub NAC biedt excuses aan voor de rellen die gisteren uitbraken na de wedstrijd tegen Feyenoord in Rotterdam. Algemeen directeur Remco Oversier zegt er alles aan te willen doen om de schade op de relschoppers te verhalen. "Wij tolereren dit gedrag niet."
Om de daders te identificeren werkt NAC nauw samen met Feyenoord, de beide gemeenten en de politie. Ook de hulp van de KNVB Taskforce, die speciaal is opgericht om daders van voetbalincidenten te straffen, wordt ingeschakeld.
Naast Oversier biedt ook Paul Depla, de burgemeester van Breda, excuses aan voor het wangedrag van de relschoppers uit zijn stad. Hij zegt geen woorden te hebben voor hun gedrag. "Wat de horecamedewerkers, die daar stonden te werken om supporters gastvrij te ontvangen, hebben meegemaakt is te gek voor woorden. Ik leef heel erg met ze mee en wil een welgemeend 'sorry' zeggen tegen deze mensen."
Depla zegt dat de daders de vlag van Breda misbruiken om "vreselijk gedrag tentoon te spreiden". "Iedereen met een greintje fatsoen baalt hiervan. Deze mensen verpesten het voor alle NAC-supporters die wel van goede wil zijn", vindt hij. "Dit zijn geen voetbalsupporters, maar relschoppers die we keihard moeten aanpakken."
'Angstige momenten'NAC Breda speelde gistermiddag tegen Feyenoord in De Kuip. Na afloop van de wedstrijd, die door de Rotterdammers met 2-0 werd gewonnen, ging het mis. Een groep stadionbezoekers viel onder meer een eetkraam in het uitvak aan en bekogelde de politie.
De veelal jonge medewerkers van het eetkraam kropen er aan de achterkant uit en probeerden over het hek weg te komen. Een van hen raakte daarbij lichtgewond. Alle vijf de horecamedewerkers krijgen slachtofferhulp. Tien verdachten zijn opgepakt.
De eigenaar van het uitzendbureau waarvoor de horecamedewerkers werkten, zegt tegen de regionale omroep Rijnmond dat de medewerkers "vreselijk ontdaan zijn" door wat ze hebben meegemaakt. Een woordvoerder van Feyenoord voegt daaraan toe dat ze "angstige momenten" hebben beleefd.
NAC keerde dit seizoen na vijf jaar terug in de Eredivisie. Twee eerdere uitwedstrijden moesten al worden gespeeld zonder publiek, vanwege wangedrag na de promotiewedstrijd tegen Excelsior afgelopen seizoen. Bij de uitwedstrijd tegen FC Twente in Enschede zondag wordt extra politie ingezet.
De man die vrijdag werd aangehouden na een schietpartij in Rijswijk waarbij een 38-jarige vrouw omkwam wordt ook verdacht van poging tot doodslag op het kind van het slachtoffer en op drie buurtgenoten. Het Openbaar Ministerie heeft dat bekendgemaakt.
Het slachtoffer werd vrijdagavond dood gevonden in een portiek van een flat. De 57-jarige verdachte was in de flat toen de politie aankwam en werd direct aangehouden.
De man wordt verdacht van moord op de vrouw. Volgens het OM was haar kind in de buurt toen er werd geschoten. Verdere details over de verdenking zijn niet bekendgemaakt.
"In het belang van het onderzoek kunnen we daar niets over zeggen", zegt een woordvoerder van het OM. Wel zegt het OM dat alles waarvan de man wordt verdacht zich op dezelfde dag heeft afgespeeld.
FemicideHet motief is nog onduidelijk. Een buurtbewoner zei eerder tegen Omroep West dat de verdachte en het slachtoffer "een haat-liefderelatie" met elkaar hadden. Burgemeester Sahin zei daar zaterdag over dat er sprake lijkt te zijn van femicide: de moord op een vrouw in relationele sfeer of enkel en alleen omdat iemand een vrouw is.
De schietpartij zorgde voor veel onrust in de buurt. Vanavond is om 19.30 uur in Rijswijk een buurtbijeenkomst. Daarbij is ook burgemeester Sahin aanwezig.
"Het Midden-Oosten staat op de rand van een catastrofe", waarschuwde de VN-gezant voor Libanon, Jeanine Hennis-Plasschaert, dit weekend. De Nederlandse oud-minister voegde eraan toe dat er geen militaire oplossing voor het conflict bestaat.
De waarschuwing volgde op een week waarin Israël Hezbollah en de wereld verraste met een aanval op de terreurbeweging via piepers en walkietalkies. Ook voerde Israël een zeldzame luchtaanval uit op Beiroet, waarbij een hoge commandant werd gedood.
Hezbollah beet van zich af met raket- en droneaanvallen ver over de grens in Israël. Raketten sloegen in in de Jizreël-vallei en ook de havenstad Haifa was doelwit. Naim Qassem, de tweede man van Hezbollah, sprak van "een nieuwe fase".
Vannacht volgden grootschalige Israëlische luchtaanvallen op tal van plekken in Libanon en de oproep vanuit Tel Aviv aan Libanese burgers om een veilig heenkomen te zoeken. Er vielen bijna 500 doden. Het is een nieuwe escalatie in het conflict, die de vraag oproept of partijen inderdaad afstevenen op de "catastrofe" waar Hennis voor waarschuwt.
Libanezen in armoedeImad Salamey, politicoloog aan de Amerikaanse Universiteit van Beiroet, ziet in de grootschalige aanvallen tekenen dat het "beheersen" van het conflict niet langer het belangrijkste doel is. "Het conflict komt in een instabielere fase."
Midden-Oostendeskundige Joseph Daher, verbonden aan de universiteit van Lausanne en auteur van een boek over Hezbollah, aarzelt als hem gevraagd wordt waar dit conflict eindigt. Hij benadrukt dat alle scenario's mogelijk zijn, ook een grote regionale oorlog. Toch is hij ervan overtuigd dat Hezbollah daar niet op uit is. Ook Israël heeft volgens hem, voor nu, andere doelstellingen, al zal het de mogelijkheid van een grotere oorlog niet uitsluiten.
"Hezbollah heeft geen belang bij een totale oorlog", zegt Daher. Hij wijst erop dat de meeste Libanezen dat ook niet willen. "Grote delen van de samenleving zijn solidair met de Palestijnen, maar ze kunnen zich geen oorlog veroorloven. Ze verkeren in een enorme economische crisis, meer dan de helft van de bevolking leeft in armoede. Bovendien is het vertrouwen in Hezbollah beperkt. Volgens een in juni gepubliceerde peiling is er steun van zo'n 30 procent van de bevolking."
Rode lijnSalamey noemt het risico op verdere escalatie aanzienlijk. "Als diplomatieke interventies niet snel leiden tot een stabielere situatie, kan het conflict ontsporen met een grote Israëlische inval in Libanon", zegt Salamey. "Dat zou leiden tot een grootschalige oorlog. Hezbollah, al worden ze hard geraakt, blijft in staat tot tegenaanvallen, wat de situatie nog explosiever maakt."
Israël wil volgens Daher nu vooral de druk op Hezbollah opvoeren. "Het lijkt daarbij geen enkele 'rode lijn' meer te zien. Burgers, de gemeenschappen waarin zij leven, de hoofdstad Beiroet, worden steeds meer geraakt."
Daher zegt dat de luchtaanvallen op militaire doelen van Hezbollah, zoals lanceerinstallaties, enig effect hebben maar de impact moet niet worden overschat. Hij wijst erop dat Hezbollah zijn raketarsenaal sinds de laatste oorlog met Israël, in 2006, enorm heeft uitgebreid.
De liquidaties door Israël van kopstukken maken een groter verschil. "Strijders kunnen vervangen worden, maar de dood van hun leiders verzwakt Hezbollah." Ook de geraffineerde aanval op Hezbollahs communicatieapparatuur heeft impact: "Dat levert een vertrouwenscrisis op."
Ook Salamey denkt dat die aanval veel impact heeft. Maar Hezbollah blijft dus een bedreiging voor Israël. "Ze hebben een vrije aanvoerroute van materieel via Syrië en onbeperkte steun van Iran."
Daher schat in dat voor een Israëlische grondoorlog "groen licht" nodig is van de VS. "Daarnaast is er binnen Israël verdeeldheid over, ook onder hoge legerleiders. Een groot grondoffensief zou zeer kostbaar en complex zijn, met een Gazafront dat nog niet klaar is, een zeer gespannen Westoever en het besef dat zo'n oorlog niet beperkt blijft tot Libanon. De Jemenitische Houthi's en pro-Iraanse milities in Irak zullen zich dan ook roeren."
NiemandslandIsraël wil de druk op Hezbollah zo ver opvoeren dat ze hun belangrijkste militaire materieel en manschappen terugtrekken van de grens, denkt Daher. "De Israëlische aanvallen op het zuiden van Libanon hebben als doel het creëren van een de facto 'niemandsland' bij de grens, door civiele infrastructuur te vernietigen en het gebruik van witte fosfor op landbouwgronden."
Salamey vermoedt eveneens dat Israël de grensstreek wil 'demilitariseren', maar noemt ook afschrikking. "Israël laat hiermee zien dat het resoluut optreedt tegen Hezbollah." Als laatste noemt Salamey het belang van Israël om zo veel mogelijk strategisch voordeel te bereiken in de fase voor diplomatieke onderhandelingen of staakt-het-vuren-afspraken.
Vanuit diezelfde strategische afwegingen denkt Daher dat Israël erop uit is Hezbollah zover te krijgen een staakt-het-vuren niet langer te laten afhangen van een bestand in Gaza.
Op korte termijn ziet Daher Hezbollah daarin niet meegaan. Hezbollah wil met Hamas, en andere milities, één front blijven vormen. Ook willen ze hun achterban laten zien dat ze een reactie hebben op de Israëlische aanvallen. "De mogelijkheid voor Hezbollah om raketten af te vuren op Israël is intact. In dat opzicht zie ik een grootschalige terugtrekking niet snel gebeuren."
Paus Franciscus heeft vandaag al zijn afspraken afgezegd. Hij heeft "griepachtige symptomen", zegt het Vaticaan. Zijn geplande bezoeken aan Luxemburg en België later deze week gaan vooralsnog wel door. Die reis begint donderdag.
De 87-jarige Franciscus schrapt zijn activiteiten van vandaag uit voorzorg, zegt het Vaticaan. Hij wil uitrusten om te voorkomen dat hij zijn buitenlandse plannen moet afblazen. Op het moment zit hij ook in een rolstoel wegens knie- en rugklachten.
Meer aandacht voor misbruikDe geplande bezoeken aan België en Luxemburg staan in het teken van Europese migratie en de behoeftes van migranten, maar er is ook aandacht voor seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk.
Belgische activisten riepen hem vandaag op om dat laatste uitgebreider aan te pakken. Ze vinden dat er grotere hervormingen moeten plaatsvinden in de Rooms-Katholieke Kerk. Die roep klinkt steeds vaker in België. Begin dit jaar zette de paus een Belgische bisschop uit zijn ambt, na grote druk uit meerdere hoeken.
Net terugDe afgelopen maand bezocht de paus vier landen in Zuidoost-Azië en Oceanië in twaalf dagen. Dat was een programma met veel tijdsverschillen en tropische temperaturen. Hij woonde meer dan veertig evenementen bij. Gedurende die reis leek hij in goede gezondheid te verkeren.
De agenda voor de aanstaande week is een stuk minder intensief, het Europese bezoek duurt in totaal vier dagen en er staan twaalf evenementen gepland.
Mirjam Bolle-Levie heeft de Amsterdamse Andreaspenning ontvangen voor haar decennialange inzet voor onderwijs over de Holocaust. De 107-jarige Holocaustoverlevende is de laatste nog levende betrokkene bij de Joodse Raad.
De Andreaspenning is een onderscheiding van de gemeente Amsterdam, die wordt uitgereikt aan mensen die voor de stad een "uitzonderlijke prestatie verrichten met een landelijke uitstraling", bijvoorbeeld op het gebied van sport, wetenschap, journalistiek, kunst of politiek.
De Nederlandse ambassadeur in Israël reikte de onderscheiding namens de Amsterdamse burgemeester Halsema uit aan Bolle-Levie. De 107-jarige vrouw was in Jeruzalem bij de premièrevoorstelling van de film Verdwenen Stad. Die film gaat over de rol die de Amsterdams tramvervoersorganisatie GVB speelde bij de deportaties van Joden in de Tweede Wereldoorlog. Bolle-Levie vertelt in de film over haar oorlogservaringen.
Bolle-Levie was na de uitreiking zeer ontroerd, schrijft Het Parool. "Ik ben zeer onder de indruk van deze onderscheiding. Ik wist niet dat ik zo braaf ben geweest en zoveel heb gedaan voor de Holocausteducatie." Het is de eerste onderscheiding die ze krijgt.
Joodse RaadIn 1938 begon Bolle-Levie als secretaresse voor het Comité voor Joodsche Vluchtelingen. Dat was een Nederlandse hulporganisatie voor vluchtelingen uit nazi-Duitsland. Een aantal jaar later zetten de Duitse bezetters dat comité om in de Joodse Raad, om anti-Joodse maatregelen gemakkelijk in te voeren in Nederland.
Daarmee werd de Raad, die ooit bedoeld was om de Joden te beschermen, het doorgeefluik van de bezetter. Bolle-Levie behield haar functie en was de rechterhand van David Cohen, die samen met Abraham Asscher voorzitter was van de Raad.
Direct na de Tweede Wereldoorlog werd de handelwijze van de Joodse Raad het middelpunt van een morele discussie. Critici stellen dat de Raad zich meer tegen de Duitsers hadden kunnen verzetten.
Bolle-Levie zweeg lange tijd over dat verleden. In 1995 deed ze voor het eerst haar verhaal en verdedigde ze de Raad. "Cohen en Asscher treft geen blaam. Zij dachten destijds dat ze afspraken konden maken met de nazi's en zo de deportatie van Joden zo lang mogelijk konden uitstellen. Ze dachten dat ze goed deden."
In het verfilmde boek Het fatale dilemma werden die eerste interviews met Bolle-Levie vastgelegd.
In 2003 bracht ze het boek Ik zal je beschrijven hoe een dag er hier uitziet uit. In dagboekvorm zijn daarin de brieven gebundeld die ze tijdens de oorlog schreef aan haar verloofde. De brieven en verhalen van Bolle-Levie komen ook terug in de historische dramaserie De Joodse Raad, die begin dit jaar uitkwam.
Bekijk hieronder de special De Ooggetuigen, waarop te zien is hoe een Canadese soldaat, een oorlogscorrespondent, een Joods meisje, een verzetsstrijder, een schooljuf en vele anderen het bevrijdingsjaar beleefden.
Het kabinet wil de zorg beter en efficiënter maken met digitale oplossingen. "Om te vermijden dat het personeelstekort in de zorg onbeheersbaar wordt, is het urgent de administratietijd te halveren, zodat er meer tijd overblijft voor de patiënten. Dat vraagt om innovaties in de sfeer van digitalisering en slim gebruik van kunstmatige intelligentie", zei koning Willem-Alexander op Prinsjesdag in de Troonrede. Maar uit onderzoek blijkt dat digitale oplossingen soms juist tot een grotere zorgvraag leiden.
In Nederland zijn nu ongeveer 17.000 patiënten die met een digitaal platform werken waarmee zij thuis in de gaten gehouden kunnen worden. De bedoeling is dat dit systeem van thuismonitoring en controle door een 'e-nurse' binnen een paar jaar voor de hele zorg toegankelijk wordt: van ziekenhuizen tot huisartsen tot verpleeghuizen.
Patiënten en hulpverleners zijn er enthousiast over, vertellen ze in deze podcast, onder meer omdat de lijntjes onderling korter zijn.
Vincent van Vugt werkt als huisarts in Amsterdam Nieuw-West en doet al jaren onderzoek naar digitale zorg. Hij is een voorstander van digitalisering, omdat dit het contact tussen patiënt en zorgverlener kan versterken en de kwaliteit van de zorg kan verbeteren. Maar, zegt hij, het pr-verhaal dat dit tot een grote efficiëntieslag gaat leiden en personeelstekorten oplost getuigt niet van realisme. Uit onderzoek blijkt volgens hem dat dit zo niet werkt.
Reageren? Mail dedag@nos.nl
Presentatie en montage: Elisabeth Steinz
Redactie: IJsbrand Terpstra en Anouk Kantelberg
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.
Onze podcasts:
De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.
Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.
Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.
NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.
Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.
De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.
Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.
