Aggregator

Speciaal burgerberaad gaat maatregelen tegen klimaatveranderingen bedenken

3 months ago

70.000 Nederlanders kregen in november een brief in de bus, 4000 reageerden op de oproep, en 175 daarvan zijn uitgekozen voor het Nationaal Burgerberaad Klimaat (NBK). In Amersfoort komen zij vandaag voor het eerst bijeen om in zes maanden een lijst adviezen op te stellen hoe we in Nederland anders kunnen reizen, eten en spullen gebruiken in de strijd tegen klimaatverandering.

Vorig jaar gaven het kabinet en de Tweede Kamer opdracht om dit burgerberaad op te zetten. Zes weekenden komen de deelnemers bijeen, eerst om bijgeschoold te worden over klimaatverandering en vervolgens om onder begeleiding in werkgroepen aan de slag te gaan. In september presenteert het NBK de adviezen aan de politiek.

Fouten uit het buitenland

"Een burgerberaad is burgerparticipatie van onderop, het is een mooie aanvulling op de Haagse politiek", zegt NBK-voorzitter Nienke Meijer. In het buitenland worden burgerberaden al vaker ingezet, vaak bij kwesties waar de politiek niet uitkomt. Een bekend voorbeeld is een burgertop in Ierland die leidde tot legalisering van abortus.

Waar politieke leiders of partijen er bij voorgestelde maatregelen rekening mee houden hoe die vallen bij hun achterban, is dat bij een burgerberaad niet het geval. "Uit burgerberaden komen geregeld maatregelen die genuanceerder zijn dan die van de politiek. En de maatregelen worden dan ook nog eens gedragen door burgers. Dat maakt het extra sterk", zegt Meijer.

In Frankrijk zette president Macron ook een burgerberaad voor het klimaat op. "Maar omdat hij het parlement niet goed had betrokken bij de opzet was de politieke opvolging niet goed geregeld", zegt Meijer, "We hebben goed naar dit soort voorbeelden gekeken en van hun fouten geleerd."

Met het oog op het Franse voorbeeld betekende dat in Nederland al vroeg de politiek betrekken bij het proces. Meijer: "Het NBK is een opdracht vanuit zowel het kabinet als de Tweede Kamer, maar er wel echt onafhankelijk van. En om te voorkomen dat het advies in een la verdwijnt, moet de politiek over elk voorstel zeggen waarom er wel of niet iets mee gedaan wordt."

Afspiegeling van de samenleving

En het NBK kon meer lessen uit het buitenland trekken. Meijer: "Tijdens het hele proces goed communiceren met de samenleving wat je aan doen bent bijvoorbeeld, en ook zorgen dat het beraad echt uit een afspiegeling van de samenleving bestaat."

Die 70.000 mensen die dus een brief ontvingen, wonen verspreid over Nederland. Uit de 4000 die ja zeiden is een selectie gemaakt op basis van zaken als leeftijd, opleidingsniveau, woonplaats en vooral houding tegenover het klimaatvraagstuk, legt Meijer uit. Deelnemers krijgen een financiële vergoeding.

Evenveel spreektijd

Meijer: "Vorige week heb ik rondje gemaakt langs een aantal deelnemers. Iedereen neemt zijn eigen perspectief en belangen mee. We gaan ervoor zorgen dat iedereen evenveel spreektijd krijgt en dat uiteindelijk tussen al die verschillende meningen zoveel mogelijk de overeenkomsten worden gevonden."

En dat zal het volgens haar ook goed doen in Den Haag. "Zowel rechtse partijen als de oppositie zeggen dat ze willen luisteren naar 'de burger'. Nou, daar is het burgerberaad bij uitstek geschikt voor."

Arrestatiebevel tegen Boliviaanse oud-president Morales in misbruikzaak

3 months ago

Een rechter in Bolivia heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen oud-president Morales. Hij had in de rechtszaal moeten verschijnen om zich te verantwoorden in een zaak die draait om seksueel misbruik van een minderjarige. Omdat hij niet voor de rechtbank verscheen, vroeg de rechter om zijn arrestatie.

De 65-jarige Morales wordt ervan beschuldigd in 2016 een kind te hebben verwekt bij een tienermeisje. Dat wordt volgens de Boliviaanse wet aangemerkt als verkrachting. Die zou hebben plaatsgevonden in de periode dat Morales nog president was van Bolivia.

Zijn aanhangers zeggen dat er sprake is van een afrekening door zijn politieke rivaal, president Arce. Morales probeert zijn arrestatie te voorkomen en heeft barricades opgeworpen bij zijn zwaarbeveiligde landgoed in Chapara, in Centraal-Bolivia. Zowel hij als Arce heeft nog niet gereageerd op het arrestatiebevel.

Eerste inheemse president

Morales was de eerste inheemse president van Bolivia en kwam in 2006 aan de macht. Hij was erg populair, totdat hij de grondwet probeerde te omzeilen en zich kandidaat stelde voor een vierde termijn. In 2020 werd hij opgevolgd door Arce.

Eind vorig jaar deed Morales nog een poging om deel te nemen aan de verkiezingen, die later dit jaar plaatsvinden. Het constitutioneel hof blokkeerde die poging.

Eind oktober zei Morales dat hij was ontsnapt aan een moordaanslag. Hij zei dat hij beschoten was door zwaargewapende mannen, die gestuurd waren door de regering van president Arce. De regering ontkende dat.

TikTok bevestigt: app morgen op zwart in VS als Biden niet ingrijpt

3 months ago

TikTok waarschuwt dat het socialemediaplatform morgen op zwart gaat in de Verenigde Staten als de regering van president Biden niet ingrijpt. Dat laat het bedrijf in een verklaring weten, enkele uren nadat het Amerikaanse Hooggerechtshof besloot een verbod op de populaire video-app niet te blokkeren.

De wet die de Chinese app verbiedt, gaat daardoor morgen in. TikTok had het verbod tevergeefs aangevochten. De regering van Biden doet de app in de ban omdat die naar eigen zeggen een gevaar vormt voor de nationale veiligheid. De app, met 170 miljoen Amerikaanse gebruikers, is in handen van het Chinese bedrijf ByteDance.

De Amerikaanse regering vreest dat Peking TikTok kan gebruiken om op grote schaal gegevens van Amerikanen te verzamelen en om hen te beïnvloeden via video's. Hard bewijs daarvoor ontbreekt. Het Witte Huis zegt dat TikTok beschikbaar kan blijven voor Amerikanen, op voorwaarde dat het een andere eigenaar krijgt. Dat is tot dusver nog niet gebeurd.

Trump wil app redden

De wet houdt in dat downloadwinkels als de App Store en Google Play TikTok niet meer mogen aanbieden en hostingproviders in de VS ook niet. "Als de regering-Biden niet onmiddellijk verklaart de regels niet te zullen naleven, zal TikTok op 19 januari helaas op zwart gaan", schrijft het bedrijf in een verklaring.

Maandag is de termijn van Biden voorbij en mag Trump zichzelf president van de VS noemen. Zijn regering is vanaf dat moment verantwoordelijk voor de uitvoering van de wet. Trump zegt van plan te zijn om de app te redden, maar hoe is nog onduidelijk. "Ik ga zeer binnenkort een besluit nemen over TikTok, maar ik heb nog even de tijd nodig om de situatie te bekijken", schreef hij op sociale media.

De topman van TikTok heeft gezegd maandag bij de inauguratie van Trump te zijn in Washington. Trump liet gisteren weten over de kwestie gebeld te hebben met de Chinese president Xi. Wat in dat telefoongesprek is besproken, is niet bekendgemaakt.

Stroomuitval in regio Sydney door noodweer

3 months ago

Tienduizenden mensen in de Australische deelstaat New South Wales zitten zonder elektriciteit na hevige wind en regenval. In de regio Sydney wordt gewaarschuwd voor overstromingen omdat er in korte tijd veel regen kan vallen.

In Sydney hebben zo'n 28.000 mensen geen stroom en in nabijgelegen gebieden zitten nog eens zo'n 15.000 inwoners zonder elektriciteit. Bij hulpdiensten zijn sinds gisteren bijna 3000 telefoontjes binnengekomen over omgewaaide bomen en schade aan huizen.

"Het is een onvoorspelbare situatie", zegt minister McAllister van Noodsituaties. "Ik raad mensen in de getroffen gebieden aan om de laatste ontwikkelingen in de gaten te houden en de adviezen van de hulpdiensten op te volgen."

Eerder deze week zaten veel meer mensen zonder stroom. Door stormen waaiden bomen en elektriciteitsmasten om en kwamen 200.000 mensen in het donker te zitten. Woensdag kwam een man van 80 om het leven in Cowra, op zo'n 300 kilometer ten westen van Sydney, toen er een boom op zijn auto viel.

Onrust Servië houdt aan: tienduizenden de straat op tegen publieke omroep

3 months ago

In de Servische hoofdstad Belgrado hebben tienduizenden mensen gisteren gedemonstreerd bij het gebouw van de publieke omroep RTS. Het was een van de grootste demonstraties in jaren tegen de omroep, die volgens de betogers een spreekbuis is van de regering. Al jaren klinkt er om die reden kritiek op de omroep.

Bekijk hier hoe massaal de demonstratie was:

Betogers zijn boos omdat de omroep melding maakt van beschuldigingen van de populistische president Vucic aan het adres van universiteitsstudenten die de protesten van de afgelopen maanden leiden. Hij beweert dat ze worden betaald door buitenlandse geheime diensten met als doel zijn regering met geweld omver te werpen.

Zwaargewonde student

De betoging van gisteren kwam een dag nadat een student in het centrum van Belgrado zwaargewond was geraakt toen een auto inreed op een groep demonstranten. De vrouw van 20 kwam terecht op het dak van de wagen en maakte daarna een smak tegen de grond. Ze raakte gewond aan haar hoofd en ligt buiten levensgevaar in het ziekenhuis. De bestuurder is opgepakt en wordt aangeklaagd voor moord.

Het protest van gisteren maakt deel uit van de bredere demonstraties die al maanden worden gehouden na de instorting van een dak van een treinstation in de noordelijke stad Novi Sad. Daarbij kwamen begin november vijftien mensen om het leven.

Bij het lawaaiprotest van gisteren hielden de demonstranten vijftien minuten stilte om de slachtoffers te herdenken. Ook riepen ze op tot een algemene staking in heel Servië.

De demonstranten willen van de regering weten hoe de overkapping heeft kunnen instorten. Velen denken dat corruptie en slechte bouw een rol hebben gespeeld. Het station was net gerenoveerd door Chinese bouwbedrijven. Servië heeft nauwe banden met China. Opmerkelijk is dat de woede over het instorten van het stationsdak niet alleen groot is onder tegenstanders van Vucic, maar ook onder zijn aanhangers.

Ook Israëlisch kabinet stemt in met staakt-het-vuren, gaat morgenochtend in

3 months ago

Ook het Israëlische kabinet heeft na een urenlang overleg ingestemd met het staakt-het-vuren met Hamas. Gisteren bevestigde premier Netanyahu al dat de onderhandelaars overeenstemming hadden bereikt met Hamas over een voorlopig bestand. Ook het Israëlische veiligheidskabinet had al ingestemd met het voorstel.

Eerder was gezegd dat de instemming van het voltallige Israëlische kabinet een formaliteit zou zijn.

Vanmiddag worden de namen bekend van de eerste drie Israëlische gijzelaars die worden vrijgelaten. Het staakt-het-vuren gaat zondagmorgen in en in de loop van de middag komen de drie vrouwelijke gijzelaars vrij uit Gaza. Gelijktijdig komen in Israël 95 gevangen Gazanen vrij. Onder hen zijn ook vrouwen.

Iedere week vrijlatingen

Vervolgens worden zes weken lang iedere week gijzelaars vrijgelaten uit Gaza in ruil voor een aantal gevangenen uit Israël. In totaal komen in de eerste fase 33 gijzelaars vrij. Dat zijn vrouwen en kinderen en mannen van boven de 50.

Als eerste worden de levende gijzelaars geruild tegen gevangenen. Later worden ook de lichamen van overleden gijzelaars vrijgegeven in ruil voor gevangenen. In totaal staan de namen van 98 gijzelaars op de lijst. Onder hen zijn ook acht Thai, twee Nepalezen en een Rus.

Ook is afgesproken dat er een crisiscentrum wordt geopend in de Egyptische stad Caïro om de Philadelphi-corridor te beheersen. Israël moet 45 dagen na het ingaan van het bestand weg zijn uit deze smalle strook land aan de grens tussen de Gazastrook en Egypte.

Sabbat

Omdat de Joodse rustdag sabbat al was ingegaan voor er gestemd zou worden, hebben orthodoxe ministers hun stem vooraf uitgebracht op papier. De meesten hebben daar ook een foto van gedeeld om te bewijzen dat ze voor het akkoord hebben gestemd.

Drie ministers, onder wie Smotrich van Financiën en Ben-Gvir van Nationale Veiligheid, stemden tegen het akkoord. De twee ultrarechtse ministers spreken zich al vele maanden uit tegen een staakt-het-vuren. Ben-Gvir heeft gisteren ook gedreigd om uit de coalitie met Netanyahu te stappen als het voorstel werd aangenomen. Dat is vooralsnog niet gebeurd.

Zo gaat het verder

Over zestien dagen beginnen de onderhandelingen voor de volgende fase van het bestand. Daarin zal onder meer worden gesproken over de vrijlating van de resterende gijzelaars, onder wie Israëlische mannen die de leeftijd hebben om te dienen in het leger.

De vervolgonderhandelingen zullen vermoedelijk nog moeizamer verlopen omdat coalitiepartners van Netanyahu grote bedenkingen hebben bij verdere toezeggingen aan Hamas.

Bekijk hier een tijdlijn van 15 maanden oorlog tussen Israël en Hamas:

Man klampt zich vast aan Duitse hogesnelheidstrein

3 months ago

In Duitsland is een man op een hogesnelheidstrein gesprongen die net was vertrokken. Hij heeft zich daarna ruim 30 kilometer tussen twee wagons ingeklemd.

De 40-jarige man uit Hongarije was in München in de ICE richting Lübeck gestapt. Hij was op het perron in Ingolstadt in Beieren uitgestapt om te roken. Toen de trein wegreed, sprong de man op een beugel die twee wagons met elkaar verbindt en hield hij zich vast aan kabels. Volgens The Guardian deed hij dat omdat zijn bagage in de trein lag.

De politie zegt tegen de krant Bild dat hij geluk heeft gehad. "Kort na vertrek was de ICE al op snelheid." Volgens Bild haalde de trein een topsnelheid van 282 kilometer per uur.

'Geen noodstop mogelijk'

Reizigers op het perron zagen hoe de man zich had vastgeklampt en waarschuwden de autoriteiten. Volgens de spoorwegpolitie kon er geen noodstop gemaakt worden, omdat de man door de kracht van de remmen waarschijnlijk van de trein zou worden geslingerd.

Na tien minuten kwam de trein gecontroleerd tot stilstand op het perron in Kinding, ook in Beieren. De man raakte niet gewond.

Hij is opgepakt omdat hij ook geen geldig vervoersbewijs had. Verder wordt hij beschuldigd van het verstoren van de dienstregeling.

Taakstraffen geëist tegen betrokkenen dodelijk speedbootongeluk op de Maas

3 months ago

Het Openbaar Ministerie heeft taakstraffen van 180 uur geëist tegen twee mannen van 65 en 59 jaar voor hun betrokkenheid bij een dodelijk speedbootongeluk in 2021 op de Maas. Een derde betrokkene (55) hoorde schuld zonder straf eisen.

De drie mannen zaten in twee speedboten die op 5 september bij Roermond met hoge snelheid op elkaar botsten. Alle vijf opvarenden raakten gewond. Een slachtoffer, een 20-jarige man, overleed later aan zijn verwondingen. Zijn destijds 18-jarige vriendin raakte voor de rest van haar leven verlamd.

Een van de bestuurders, de 65-jarige verdachte, zat alleen op de boot. De andere bestuurder, de 55-jarige man, zat samen met de derde verdachte en de twee slachtoffers in de andere speedboot.

Geen vaarbewijs

Het OM is van mening alle drie de mannen schuld hebben aan het ongeluk. De beide bestuurders zouden onvoorzichtig en te snel hebben gevaren. Gezien de drukte op het water hadden ze voorzichtiger moeten zijn, vindt justitie.

Daarnaast had de 55-jarige verdachte geen vaarbewijs. De 59-jarige man die naast hem zat had dat wel, en was daarmee gezagvoerder. Volgens het OM had hij daarom moeten ingrijpen, wat hij niet deed. "Als gezagvoerder van de boot is hij nalatig geweest", zei de officier van justitie.

Verdachte ook vader dodelijk slachtoffer

Omdat de 55-jarige bestuurder door het ongeluk zijn 20-jarige zoon verloor, eist het OM een schuldigverklaring zonder oplegging van straf tegen de man. "De nachtmerrie van iedere ouder", zei de officier van justitie.

Tegen de andere twee verdachten eist het OM naast de taakstraffen ook een ontzegging van hun vaarbewijs voor een jaar en een schadevergoeding voor het zwaargewonde slachtoffer.

Volgens omroep L1 zeiden beide bestuurders in de rechtszaal dat ze onschuldig zijn en konden ze beiden naar eigen zeggen een botsing niet voorkomen. De rechter doet over vier weken uitspraak.

Rusland en Iran sluiten samenwerkingsovereenkomst voor twintig jaar

3 months ago

Rusland en Iran hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor de komende twintig jaar. Ze gaan hun samenwerking op militair en economisch gebied uitbreiden. De Iraanse president Pezeshkian heeft een bezoek gebracht aan zijn Russische ambtgenoot Poetin in Moskou.

De twee landen willen ook de samenwerking van hun inlichtingendiensten en veiligheidsdiensten intensiveren. Daarnaast willen ze militair personeel gaan uitwisselen en de samenwerking in de olie- en gassector vergroten.

Het Russisch-Iraanse akkoord lijkt op een samenwerkingsverdrag dat Rusland vorig jaar met Noord-Korea heeft gesloten. Er is wel een belangrijk verschil: Noord-Korea en Rusland beloofden elkaar te hulp te schieten als een van de twee landen aangevallen wordt.

Die afspraak ontbreekt in de deal tussen Rusland en Iran.Wel wordt benadrukt dat als een van de twee landen "wordt blootgesteld aan agressie" het andere land de "agressor" niet zal bijstaan.

Iraanse drones

De twee landen haalden de afgelopen jaren hun banden al aan. Westerse landen beschuldigen Iran van het leveren van drones aan Rusland, die het land inzet in Oekraïne. Officieel ontkent Iran betrokken te zijn bij de oorlog.

Vorig jaar trad Iran, samen met een aantal andere landen, toe tot de groep BRICS-landen, die is opgericht als tegenwicht tegen de G7, een groep van rijke industriële landen. Tot de annexatie van de Krim in 2014 behoorde ook Rusland tot deze groep, die toen de G8 heette.

Westerse landen hebben de afgelopen jaren zowel Rusland als Iran sancties opgelegd. Met deze overeenkomst willen de landen een deel van die belemmeringen wegnemen en hun positie in de regio versterken.

As van verzet

Met de val van het Assad-regime in Syrië, vorige maand, raakte Iran opnieuw een belangrijke bondgenoot kwijt. Irans zelfverklaarde 'As van verzet', bestaande uit sjiitische regeringsleiders en militante bewegingen in het Midden-Oosten, was al verzwakt doordat in de gelederen van Hamas en Hezbollah afgelopen jaar veel slachtoffers zijn gevallen in de strijd met het Israëlische leger.

Het is de bedoeling dat de overeenkomst over twintig jaar automatisch met perioden van vijf jaar verlengd zal worden.

Gasunie legt netwerk aan voor 'het nieuwe gas', maar waar blijft de groene waterstof?

3 months ago

De Gasunie is begonnen met de aanleg van een groot nieuw netwerk. Niet voor aardgas dit keer, maar voor 'groene waterstof'. Het miljarden kostende netwerk gaat de grote industriegebieden in Nederland en het Duitse Ruhrgebied met elkaar verbinden om het 'nieuwe gas' te leveren. Maar die waterstof moet er nog wel komen.

Overheid en bedrijven gaan ervan uit dat groene waterstof essentieel is voor de toekomst van de chemische industrie. Sommige processen hebben hele hoge temperaturen of een vorm van gas nodig. Elektriciteit is niet voor alles de oplossing. Veel bedrijven hebben daarom groene waterstof nodig om afscheid te kunnen nemen van de fossiele brandstoffen aardgas of kolen.

Toch zijn er grote zorgen bij de industrie over het verdienmodel van waterstof. Groene waterstof is op dit moment veel te duur. Het maakt bedrijven huiverig om erin te investeren. Ook verloopt de bouw van het waterstofnetwerk minder vlot dan de aanleg van het aardgasnetwerk in de jaren 60.

"Op dit moment duurt het acht tot tien jaar om infrastructuur aan te leggen en de snelheid moet omhoog," zegt bestuursvoorzitter Willemien Terpstra van de Gasunie.

In Rotterdam wordt er al druk gebouwd aan het waterstofnetwerk. Het gaat om de verbinding van de eerste grote waterstoffabriek in Nederland van Shell aan de rand van de Noordzee naar de grootste raffinaderij van Shell in Pernis.

Overal langs de A15 tussen de Tweede Maasvlakte en de Benelux-tunnel liggen kilometerslange pijpleidingen klaar om ingegraven te worden. Aan het einde van dit jaar moet zowel de pijpleiding als de waterstoffabriek klaar zijn.

Zolang er bij de industrie en de transportsector nog niet genoeg vraag is naar groene waterstof gebruikt Shell het zelf voor de raffinage van benzine en kerosine. Dat gebeurt nu nog met zogenoemde 'grijze waterstof', gemaakt uit aardgas.

Het probleem van groene waterstof zijn dus de kosten. Eerst heb je duurzame elektriciteit nodig, dan een dure fabriek om er waterstof van te maken en vervolgens gaat er tijdens de elektrolyse ook nog een deel van de energie verloren.

De prijs van groene waterstof ligt daarom nu vijf keer zo hoog als grijze waterstof gemaakt uit gas. Bedrijven wachten op overheidsbeleid dat kan helpen de risico's van investeringen af te dekken.

De Gasunie wil met het netwerk het kip-eiprobleem helpen oplossen. Aanbod moet de vraag stimuleren, volgens Terpstra. "We weten dat we groene waterstof nodig hebben, des te meer reden om het te stimuleren en los te trekken in Nederland." Met het waterstofnetwerk kan er meer geproduceerd en geïmporteerd worden, waardoor de prijs omlaag gaat, als het goed is.

Voor de productie van groene waterstof is veel elektriciteit nodig. Als er veel zon en wind is, kunnen waterstoffabrieken al overtallige duurzame elektriciteit omzetten in waterstof.

De kosten voor het gebruik van het elektriciteitsnet liggen in Nederland alleen veel hoger dan in Duitsland en België. Duitsland geeft waterstoffabrieken zelfs vrijstelling van deze transportkosten, ziet Terpstra. "Op dit moment zien we dat de landen om ons heen betere condities hebben dan Nederland."

Omdat er voorlopig geen permanent overschot is van duurzame elektriciteit in Nederland, moet er ook veel waterstof geïmporteerd worden. Landen als Spanje en Portugal produceren meer duurzame elektriciteit dan ze zelf gebruiken en kunnen dit omzetten in waterstof.

Dat geldt ook voor landen in Scandinavië, het Midden-Oosten, Afrika en Latijns-Amerika. De waterstof wordt dan met tankers naar Nederland vervoerd in de vorm van ammoniak. Dat wordt in Rotterdam en de Groningse Eemshaven 'teruggekraakt' naar pure waterstof.

Die waterstof gaat vervolgens het netwerk van de Gasunie in. De plannen zijn gemaakt, maar alles staat of valt met bedrijven die de sprong naar waterstof durven te maken. Anders zou het waterstofnetwerk wel eens een industrieel gedenkteken kunnen worden van een mislukte energietransitie.

Inval bij Hongaarse anti-corruptie-chef op beschuldiging van corruptie

3 months ago

In Hongarije heeft de politie een inval gedaan bij de anti-corruptiewaakhond van het land. Gisteren doorzocht de politie het kantoorgebouw en het huis van het hoofd daarvan, Ferenc Biró. Het Openbaar Ministerie beschuldigt hem van corruptie en machtsmisbruik.

In een verklaring spreekt Biró tegen dat hij schuldig is aan corruptie, melden Hongaarse media. Wel zei hij dat zijn vrouw af en toe gebruik heeft gemaakt van de dienstauto. Biró stelt dat de inval politiek gemotiveerd is en verband houdt met lopende onderzoeken van de toezichthouder.

Bij de inval zijn namelijk duizenden documenten in beslag genomen, waaronder die van onderzoeken die nog bezig zijn, stelt Biró. Een daarvan gaat over het ministerie van communicatie en geheime diensten. Tien dagen geleden hebben de Verenigde Staten de minister op de sanctielijst gezet vanwege corruptie.

Biró zegt dat hij zijn werk zal voortzetten. Hongaarse media richten hun pijlen ook op hem: daarin wordt gemeld dat hij geld van de organisatie heeft gebruikt om zijn huis te renoveren en een honderd meter lang hek heeft laten aanleggen. Biró zegt daarover dat dit voor zijn veiligheid is, omdat hij bij zijn aantreden veel bedreigingen kreeg.

Subsidie vervalt

De instantie werd in 2022 opgericht omdat de Europese Unie beter toezicht wil op hoe EU-subsidies worden uitgegeven.

Dat jaar bevroor de Europese Commissie een miljard euro bestemd voor Hongarije, omdat het land niet voldeed aan bepaalde EU-normen en te weinig deed tegen corruptie. Eind vorig jaar maakte de Commissie bekend dat de subsidie vervalt. Het was de eerste keer dat de Europese Commissie een dergelijke maatregel nam tegen een lidstaat.

Meerdere miljarden blijven vooralsnog bevroren. Hongarije moet de komende jaren een aantal doelstellingen behalen om het geld alsnog te krijgen.

Cruciaal voor deal Israël-Hamas: de gijzelaars en gevangenen, wie zijn zij?

3 months ago

Een belangrijk onderdeel van het akkoord tussen Israël en Hamas over een staakt-het-vuren in Gaza is de vrijlating van gijzelaars en gevangenen door beide zijden. Om wie gaat het en hoeveel mensen zijn nog in leven? In dit verhaal geven we een overzicht en aan een aantal van hen een gezicht.

Bij de terreuraanslag op 7 oktober 2023 ontvoerde Hamas in totaal 251 mensen naar Gaza. Een deel is levend teruggekeerd, bijvoorbeeld bij eerdere deals over vrijlatingen, en de lichamen van tientallen dode gijzelaars zijn uit Gaza gehaald. Israël gaat ervan uit dat nu nog 60 gijzelaars in Gaza in leven zijn, van 34 gijzelaars in Gaza wordt aangenomen dat ze niet meer leven.

Kfir Bibas van 1 en zijn broer Ariel van 5 zijn volgens Israël de enige minderjarigen die nog worden gegijzeld in Gaza, net als hun vader en moeder. Op 7 oktober 2023 werd de familie meegenomen uit kibboets Nir Oz. In Gaza werd vader Yarden van de rest gescheiden. Hamas zegt dat Kfir, Ariel en moeder Shiri zijn gedood, maar Israël betwijfelt dat. Yarden zou ook nog in leven zijn.

Keith Siegel (65) is een van de twee Amerikanen die nog in Gaza worden vastgehouden en nu op de lijst staan om te worden vrijgelaten. Siegel woonde met zijn vrouw Aviva in Kfar Aza. Zij werden door Hamasleden meegenomen naar Gaza, samen met 17 buren. Aviva werd in november 2023 vrijgelaten. Zij woont nu bij hun dochter Elan (33) en hun drie kleinkinderen.

Israël schaart ook de meegenomen lichamen van gedode mensen onder de gegijzelden tijdens de terreuraanslag. Zo valt ook de gedode Israëlische sergeant Mohamad El Atrash (39) daaronder. Lang was onduidelijk of El Atrash nog in leven was, maar in juni 2024 bevestigde het Israëlische leger zijn dood.

Palestijnse gevangenen

Na 7 oktober voerde Israël het aantal arrestaties van Palestijnen in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever flink op. Het aantal Palestijnen in Israëlische gevangenissen verdubbelde sinds de oorlog naar 10.400, becijferde de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Addameer. Daardoor zitten de gevangenissen overvol.

Een derde van die gevangenen zit vast zonder proces, zogenoemde 'administratieve detentie'. De Israëlische wet staat toe dat mensen tot zes maanden zonder specifieke aanklacht worden vastgezet, als volgens Israëlische autoriteiten aannemelijk is dat ze een gevaar zijn voor de staatsveiligheid. Zo'n detentie kan steeds worden verlengd.

In de praktijk zijn het voornamelijk Palestijnse politiek activisten die in administratieve detentie worden geplaatst. Dat begrip blijkt rekbaar: Addameer zegt dat sinds oktober 2023 ook Palestijnen zijn opgepakt voor posts op sociale media, waarin ze bijvoorbeeld om familieleden rouwen.

Hussam Abu Safiya was kinderarts en directeur van het Kamal Adwan-ziekenhuis, het laatste nog operationele ziekenhuis in het noorden van Gaza. Hij weigerde maandenlang zijn ziekenhuis te verlaten, waardoor hij een prominente stem werd van de gezondheidszorg in Gaza. Zijn zoon werd bij een drone-aanval op het ziekenhuis gedood. In december 2024 werd hij bij een inval samen met collega's en patiënten opgepakt.

Marwan Barghouti is een van de prominentste politiek gevangenen in Israël. Hij leidde de militaire tak van de Palestijnse politieke partij Fatah tijdens grote Palestijnse opstanden, de zogenoemde intifada's. Israël houdt hem verantwoordelijk voor de dood van zeker vijf mensen. Sinds 2004 zit hij een levenslange gevangenisstraf uit, maar er wordt al jaren gespeculeerd dat hij kan worden vrijgelaten bij een vredesproces. Bij veel Palestijnen is hij erg populair, en Hamas heeft herhaaldelijk opgeroepen tot zijn vrijlating.

Op 4 april 2024 werd Aisha Muhaisin gearresteerd in haar huis op de Westelijke Jordaanoever. Een aantal maanden eerder werd haar broer gedood door Israëlische soldaten. Haar rouwbericht op Facebook werd door de Israëlische militair aanklager aangemerkt als opruiing. Een strafmaat is er nog niet. Muhaisin is moeder van vijf, en ze was vijf maanden zwanger toen ze werd opgepakt. Tegen mensenrechtenorganisatie Addameer zei ze dat de gevangenis haar niet genoeg eten en medische zorg geeft. Hoe het met haar kind gaat is onbekend.

Resultaat laboratoriumtesten bekend: geen MKZ, maatregelen blijven wel

3 months ago

In Nederland is het besmettelijke mond-en-klauwzeervirus (MKZ) niet aangetroffen. Dit blijkt uit de eerste resultaten van laboratoriumtesten bij 126 vleeskalver- en zes rundvleesbedrijven en één schapenbedrijf.

Landbouwminister Wiersma is opgelucht over de resultaten, maar vindt het nog niet verstandig om de maatregelen op te heffen die verspreiding moeten voorkomen. "Het is te vroeg om er helemaal gerust op te zijn", schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.

Woensdag zei de minister al dat er geen signalen waren van MKZ, maar had ze de onderzoeksresultaten nog niet in handen.

Uitvoerverbod voor kalfjes

In de buurt van de Duitse hoofdstad Berlijn dook vorige week het virus op dat evenhoevige dieren, zoals runderen, schapen, varkens en geiten, kan treffen. Het MKZ-virus is dodelijk en als één dier is besmet worden uit voorzorg alle dieren op een getroffen bedrijf gedood.

Nederland nam vanwege de Duitse uitbraak voorzorgsmaatregelen, zoals een uitvoerverbod voor kalfjes. Ook mogen vleeskalverbedrijven niet bezocht worden en werden vaccins ingeslagen.

Maar er waren sinds 1 december zeker 3600 kalveren naar Nederland gekomen vanuit de Duitse deelstaat Brandenburg, in de buurt van Berlijn. Dus Nederlandse boeren vreesden dat het virus ook hier zou opduiken.

Volgende week

Alle afgenomen testen in Nederland blijken negatief, schrijft de minister. Er komen nog meer uitslagen van laboratoriumtesten, en die worden in de loop van volgende week verwacht.

Dan besluit Wiersma of de MKZ-maatregelen in Nederland opgeheven kunnen worden. In Duitsland zijn ook geen nieuwe besmettingen gevonden.