Aggregator

VS geeft Hongarije vrijstelling van sancties voor import Russische energie

3 days 10 hours ago

De Hongaarse premier Orbán zegt dat zijn land vrijstelling heeft gekregen van de Amerikaanse sancties op Russische energie, na een ontmoeting in het Witte Huis met president Trump. Daardoor kunnen Russische olie en gas voorlopig naar Hongarije blijven stromen. Het Amerikaanse persbureau AP meldt op basis van een bron in het Witte Huis dat Hongarije vrijstelling krijgt voor één jaar.

Hongarije heeft ermee ingestemd vloeibaar aardgas uit de VS in te kopen, met contracten ter waarde van omgerekend ongeveer 500 miljoen euro. De twee landen spraken ook af samen te werken op het gebied van kernenergie.

Strafmaatregelen

Orbán was naar Washington gekomen om Trump ervan te overtuigen Hongarije toe te staan Russische olie en gas te blijven importeren zonder gestraft te worden met sancties. Eerder dreigde de VS landen als India en China met sancties. Volgens Washington steunen landen die olie uit Rusland importeren de Russische oorlogseconomie.

Vorige maand stelde de VS strafmaatregelen in tegen twee Russische oliemaatschappijen: Lukoil en Rosneft. Onder die sancties mogen de oliebedrijven niet meer handelen in de VS en worden tegoeden bevroren. Bovendien kan de VS buitenlandse bedrijven die wel zaken blijven doen met de bedrijven ook straffen.

Hongarije importeert ondanks de oorlog in Oekraïne nog steeds veel olie en gas uit Rusland. Dat gebeurt via de TurkStream-pijpleiding, die Rusland met Turkije verbindt, en via de Droezjba-pijpleiding, de langste oliepijpleiding ter wereld. Orbán onderhoudt nog altijd goede betrekkingen met Moskou en Poetin.

Druk EU

De Europese Unie zet lidstaat Hongarije al langer onder druk om zijn afhankelijkheid van Russische energie te beëindigen. De meeste EU-lidstaten hebben hun invoer van Russische olie en gas sterk verminderd of volledig stopgezet.

Kort voor Orbáns komst diende een groep Amerikaanse senatoren van zowel de Democraten als de Republikeinen een resolutie in waarin Hongarije wordt opgeroepen zijn afhankelijkheid van Russische energie te beëindigen. In de tekst staat dat "Hongarije geen enkel teken heeft getoond dat het zijn afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen vermindert" en wordt Boedapest aangespoord zich te houden aan het EU-plan om uiterlijk eind 2027 te stoppen met alle invoer van Russische energie.

Orbán heeft een goede band met Trump. De Hongaarse premier heeft vaker zijn steun aan Trump uitgesproken. Andersom roemt de Amerikaanse president Orbáns migratiebeleid en zegt hij dat de premier daarvoor respect verdient. Dat Hongarije nu vrijstelling krijgt voor het importeren van Russische energie wordt gezien als bevestiging van de nauwe banden tussen Orbán en Trump.

Wekdienst 8/11: Oranje onder 17 in finale WK • Glow-festival in Eindhoven

3 days 11 hours ago

Goedemorgen! Het Nederlands Elftal onder 17 speelt vanavond de WK-finale tegen Noord-Korea en in Eindhoven begint het Glow-lichtfestival voor de twintigste keer.

Eerst het weer: het kan in de ochtend behoorlijk mistig zijn. In de loop van de ochtend trekt die mist weg en breekt soms de zon door. Dan kan het 15 graden worden. Vanavond bewolkt en motregen.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van de files en hier lees je waar werkzaamheden en storingen zijn op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In Frankrijk blijft de webwinkel Shein gewoon online bereikbaar. Premier Lecornu zei deze week dat hij de website wilde blokkeren, onder meer omdat er kindersekspoppen en wapens in de Chinese webshop te koop waren. Frankrijk zegt dat die producten nu van de site zijn verwijderd.

Volgens Lecornu blijft de webwinkel met fast fashion onder streng toezicht staan. Deze week ging in Frankijk de eerste fysieke winkel van Shein open. Dat stuitte op verzet van de modebranche, milieuactivisten en inwoners van Parijs.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

FC Porto-supporters werden donderdag met bussen naar de Galgenwaard gebracht voor de Europa League-wedstrijd tegen FC Utrecht. Nog voor aankomst ging het mis: de bussen werden vernield en de politie arresteerde veertig mensen. Gisteren maakte het busbedrijf de schade op:

Nieuw Sociaal Contract: in twee jaar van nul naar twintig zetels en weer terug

3 days 11 hours ago

Het is ruim een week na de verkiezingen en het is doodstil op de gang bij NSC in het Kamergebouw. "Donderdagochtend gaat er een bus naar partijbureau & Pieter", is een van de tien mededelingen die op een groot wit vel gekalkt staan. Met daarbij de oproep om te helpen met het volladen van de bus. De gang moet leeg, want de hele fractie neemt komende week afscheid.

"Als het Vitesse lukt om terug te komen, dan moet het ons ook kunnen lukken", zegt NSC-leider Eddy van Hijum in september nog hoopvol. Maar terwijl de Arnhemse voetbalclub, tegen de verwachtingen in, punten sprokkelt, haalt NSC nul zetels bij de verkiezingen. Die keiharde waarheid bevestigde de Kiesraad gisteren.

Na twee tumultueuze jaren is NSC tóch een politieke steekvlam gebleken - precies wat oprichter Pieter Omtzigt wilde voorkomen. "Het streven is zoals wij dat noemen: een verantwoorde groei", schreef hij bij aanvang. Zo liep het dus niet.

Dubbeltje op z'n kant

Dat NSC überhaupt wordt opgericht is een dubbeltje op zijn kant. In aanloop naar de Kamerverkiezingen van 2023 spreekt Omtzigt - na jaren bij het CDA en een tijdje als eenpitter in de Kamer - maandenlang over zijn politieke toekomst met vertrouwelingen, onder wie zijn latere opvolgers Van Hijum en Nicolien van Vroonhoven.

Er zijn serieuze twijfels over de mogelijkheden en tijdens een lunch bij Van Vroonhoven thuis in Hilversum, is de inzet om op een fijne manier uit elkaar te gaan, vertellen betrokkenen in het boek De ruk naar rechts. Maar het loopt anders. Er zijn zoveel goede ideeën en er is momentum, het is nu of nooit. De lunch mondt uit in de oprichtingsvergadering van Nieuw Sociaal Contract.

Qua inhoud ontloopt NSC de oude partij van de oprichters, het CDA, niet veel. Wel zijn er andere accenten: goed bestuur en bestaanszekerheid. Maar tijdens de campagne blijft er onduidelijkheid over de ambitie. De partij peilt niet zelden als grootste, maar Omtzigt wil niet zeggen of hij het premierschap ambieert en wil eigenlijk niet regeren met zijn nagelnieuwe partij.

Maar dan komt de uitslag en die dwingt NSC toch die kant op. De partij komt op twintig zetels en in zijn overwinningsspeech zegt Omtzigt beschikbaar te zijn voor gesprekken. "Het zal niet eenvoudig zijn", zegt hij daarbij wel.

Dat blijkt. Er volgt een moeizame formatie. Vooral omdat Omtzigt en zijn halve fractie de grote verkiezingswinnaar niet zien zitten vanwege de extreme standpunten. De PVV blijkt echter bereid om veel in te leveren. Wilders trekt omstreden wetsvoorstellen in en er wordt een "basislijn" afgesproken over de rechtsstaat. En dus wordt er door geformeerd.

Maar niet zonder hobbels. Kort voor het einde van gesprekken onder leiding van informateur Ronald Plasterk, trekt de NSC-leider voortijdig de stekker eruit. Formeel omdat hij stukken te laat heeft gekregen, maar te horen is dat scherpe tweets, beroerde omgangsvormen en onderling wantrouwen Omtzigt te veel zijn geworden.

Desondanks volgt daarna nog een aantal onderhandelingsrondes met nieuwe informateurs en mét NSC, met als resultaat het kabinet-Schoof.

Uitbarstingen

Hoewel NSC best wat plannen het regeerprogramma in heeft gekregen, doet kabinetsdeelname de partij(leider) geen goed. Kort na het aantreden krijgt Omtzigt - weer - een burn-out. Er zijn verhalen over huilbuien en emotionele uitbarstingen van Omtzigt, ook tijdens de formatie. Van Vroonhoven neemt het over, eerst alleen, daarna als duo met Omtzigt, waarna hij toch definitief afzwaait.

Vanaf de start botst NSC met coalitiegenoot PVV. Op papier zijn er afspraken, in de praktijk lopen de meningsverschillen hoog op. Zo stapt NSC-staatssecretaris Idsinga op na een "onverteerbaar" X-bericht van Wilders over Idsinga's zakelijke belangen. Even later vertrekt staatssecretaris Achahbar vanwege polariserende omgangsvormen in het kabinet. In de slipstream stoppen ook twee Kamerleden.

De coalitie houdt het daarna nog even vol, totdat de PVV eruit stapt vanwege asiel. Wilders, die zich tegengewerkt voelt, noemt NSC de "Nederlandse Sabotage Club". Van Vroonhoven spreekt van "een persoonlijke aanval". "Dat is precies de reden waarom samenwerken met u zo moeilijk was."

Een paar maanden later stapt ook NSC uit de coalitie. Minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken kan het niet verdragen dat zijn kabinet geen extra sancties wil tegen Israël. De andere NSC-bewindslieden volgen hem. En ook de fractie van NSC begint leeg te lopen: eentje vertrekt naar BBB, een ander naar JA21 en een wordt lijsttrekker van de Fryske Nasjonale Partij.

Voor de nieuwe partijleider Van Hijum volgt een campagne die nooit van de grond komt. NSC peilt een enkele keer een zetel, maar meestal nul. Met al het geharrewar en de samenwerking met tegenpool PVV vers in het geheugen, gelooft de kiezer het wel. Bovendien stemde de overgrote meerderheid eerder op NSC vanwege Omtzigt, maar die is uit beeld en zijn schoenen zijn ongevuld gebleven.

1,3 miljoen stemmen minder

NSC haalt uiteindelijk net geen 40.000 stemmen, zo'n 1,3 miljoen minder dan twee jaar terug. En dus moet de NSC-gang helemaal leeg. "Elke kamer langs, check vensterbank", staat op het grote witte vel.

NSC is hiermee overigens niet helemaal weg. "Ons fundament staat", reageert Van Hijum na de verpletterende nederlaag. "Vanaf hier gaan we herbouwen." De partij heeft nog een Europarlementariër, een burgemeester en beraadt zich nog over de gemeenteraadsverkiezingen in maart.

Ook Cornell-universiteit buigt voor Trumps eisen en ontvangt weer subsidie

3 days 11 hours ago

De Amerikaanse Cornell-universiteit heeft onder druk van president Trump een deal gesloten met de Amerikaanse regering. De universiteit belooft een aantal speerpunten van Trump door te voeren. In ruil daarvoor ontvangt Cornell voortaan weer subsidie van de regering.

De universiteit heeft toegezegd de komende jaren 30 miljoen dollar te betalen aan de overheid. Ook wordt er de komende drie jaar 30 miljoen dollar geïnvesteerd in agrarisch onderzoek, een van de specialismen van de universiteit. Dat moet uiteindelijk de Amerikaanse boeren ten goede komen, zegt bestuursvoorzitter Michael Kotlikoff.

Daarnaast moet Cornell toelatingsgegevens aanleveren van nieuwe studenten, zodat de regering kan controleren of er geen sprake is geweest van 'positieve discriminatie'. Die term houdt in dat bijvoorbeeld studenten met een migratieachtergrond zijn toegelaten, omdat dat goed zou zijn voor de diversiteit.

De zogeheten DEI-programma's (diversiteit, gelijkheid en inclusie) zijn Trump een doorn in het oog. In de deal die nu is gesloten staat dat Cornell een memo van het ministerie van Justitie gaat gebruiken als trainingsmateriaal voor personeel. Daarin wordt hogescholen en universiteiten opgedragen af te zien van diversiteits- en inclusieprogramma's en van transvriendelijk beleid.

Cornell is verplicht ieder kwartaal bij de regering aan te tonen dat de universiteit zich houdt aan de gemaakte afspraken.

Subsidie hard nodig

In ruil daarvoor krijgt de universiteit weer de beschikking over 250 miljoen dollar aan federale subsidies, die eerder door de regering-Trump werden bevroren. Dat geld is voor de universiteit van levensbelang.

Volgens Kotlikoff hadden de afgelopen maanden grote impact op de universiteit. "Het zorgde ervoor dat baanbrekend onderzoek werd stilgelegd, levens en carrières op hun kop zijn gezet en de toekomst van academische programma's in gevaar kwam."

De bestuursvoorzitter stelt dat de onafhankelijkheid van de universiteit behouden blijft. Toch maken professoren zich grote zorgen over de academische vrijheid. "Als je een deal sluit met iemand die je afperst, moedigt dat alleen maar meer afpersing aan in de toekomst", zegt politicoloog David Bateman, verbonden aan Cornell.

'Grote overwinning'

Minister van Onderwijs Linda McMahon noemt de overeenkomst een "enorme overwinning" die ervoor zal zorgen dat "onze scholen de beste ter wereld worden". Minister van Justitie Pam Bondi stelt dat universiteiten die federale financiering ontvangen, zich moeten houden aan "wetten op het gebied van burgerrechten" en ervoor moeten zorgen dat "schadelijk DEI-beleid niet discriminerend is voor studenten".

In zijn tweede termijn als president heeft Trump de strijd aangebonden met veel universiteiten, die hij als te links en 'woke' beschouwt. Om verandering af te dwingen, draait hij de landelijke geldkraan dicht, waardoor veel onderwijsinstellingen in de problemen komen.

Zo trof de Columbia University daarom een schikking en betaalde het 200 miljoen dollar. Ook Brown University en de University of Virginia sloten een deal met Trump.

Harvard, dat voorlopig niet wil buigen voor Trump, is tot nu toe al zo'n 2 miljard aan federale subsidies misgelopen. Doordat Harvard ook veel donaties en giften ontvangt, kan de instelling een tijdje zonder geld van de regering. Wel wordt het gemis steeds nijpender. Zo moesten noodgedwongen en onder druk van Trump onderzoeken naar darmkanker bij zwarte mannen en naar de uitstoot van broeikasgassen worden stopgezet.

Verdachten sluiten steeds vaker deals met het Openbaar Ministerie

3 days 12 hours ago

Het aantal keer dat verdachten en het Openbaar Ministerie afspraken maken over de hoogte van een straf, neemt in snel tempo toe. In drie jaar tijd zijn zo'n 550 keer procesafspraken gemaakt.

Verdachten en het OM sluiten dan een overeenkomst: in ruil voor een lagere straf ziet de verdachte af van een uitgebreide rechtszaak. Dat scheelt veel tijd. De afspraken moeten altijd worden goedgekeurd door de rechter.

In 2021 werden voor het eerst procesafspraken gemaakt in Nederland. Eind 2022 kwam er toestemming van de hoogste rechter voor dit nieuwe middel. Sindsdien is het aantal deals enorm gegroeid, blijkt uit een analyse van gepubliceerde uitspraken door Omroep Brabant en de NOS.

Drugshandel

"Het is een vaste praktijk geworden in Nederland", constateert strafrechtdeskundige Laura Peters van de Rijksuniversiteit Groningen. Zij doet onderzoek naar procesafspraken en telt een vergelijkbaar aantal zaken.

De afgelopen maanden maakte justitie bijvoorbeeld afspraken met een verdachte die drugstransporten organiseerde en met iemand die misdaadgeld naar Suriname sluisde. Ook met een zoon van Ridouan Taghi wordt op dit moment gewerkt aan een deal. Hij wordt verdacht van drugshandel en niet van geweld, zoals zijn vader.

Wat zijn procesafspraken?

Een procesafspraak is een overeenkomst tussen het OM en een verdachte. Ze spreken af wat bewezen kan worden en welke straf daarbij hoort. "Vaak staan daar toezeggingen aan elkaar tegenover", zegt Peters. "De verdachte werkt mee aan het vlot afdoen van een strafzaak in ruil voor een mildere strafeis."

Het OM mag maximaal een derde minder straf eisen. In ruil daarvoor voeren advocaten geen verweer, vragen ze niet om extra onderzoek en gaat de verdachte niet in hoger beroep.

De rechtbank moet akkoord geven voor de deal. Rechters kijken eerst of er genoeg bewijs ligt tegen de verdachte en daarna of het een eerlijke afspraak is.

Procesafspraken zijn ontstaan als noodgreep. De rechtbank in Limburg begon ermee in 2021 om een aantal oude zaken weg te werken. Tegelijkertijd wilde de rechtbank in Rotterdam de vaak lange processen rond georganiseerde criminaliteit sneller afhandelen.

"In het ideale geval is er geen behoefte aan procesafspraken, maar we zitten met capaciteitsgebrek", zegt strafrechtexpert Peters. "Het alternatief is dat sommige zaken nooit afgedaan worden. Dan kun je beter met wat water bij de wijn iemand toch een straf laten ondergaan."

Dat vindt ook officier van justitie Ferry van Veghel, die bij het Openbaar Ministerie de voorstellen toetst. "De afweging is of je in vier zaken bewijs verzamelt zonder het onderste uit de kan te halen, of in één zaak waarbij je tot het gaatje gaat. Dan liever dat eerste."

Drugszaken

Het OM maakt vooral afspraken met verdachten in drugs- en witwaszaken, waarin het bewijs komt uit onderschepte chatberichten. Van dit soort zaken zijn er honderden. Die kunnen nu een stuk sneller worden afgehandeld.

"We besparen daardoor best veel tijd, die we kunnen besteden aan andere typen zaken die weleens op de plank blijven liggen", zegt Jacco Janssen, strafrechter in Rotterdam. Hij was de eerste rechter die een procesafspraak goedkeurde in een grote drugszaak.

Hoeveel tijdwinst er precies is, is moeilijk te meten. Volgens het OM zijn er zaken waar tien zittingsdagen voor stonden gepland die nu binnen een dag konden worden afgerond. Bovendien spreekt het OM van tevoren af hoeveel misdaadwinst er moet worden terugbetaald. Dat scheelt een lange procedure achteraf.

Ook voor verdachten zijn er voordelen, zegt Dennis Wolters, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. "Je koopt het risico af op een hogere straf en krijgt zekerheid over hoelang het duurt voor je weer vrij bent."

Bekentenis

Toch zijn er ook valkuilen, zegt de Groningse strafrechtdeskundige Peters. Zaken waarin een deal is gesloten, worden niet meer volledig behandeld op zitting. Dat gaat ten koste van de openbaarheid. "We moeten niet afzakken tot achterkamertjesjustitie", waarschuwt Peters.

Het OM en de rechtspraak benadrukken dat procesafspraken altijd op een openbare zitting worden beoordeeld. Ook worden afspraken pas goedgekeurd als er stevig bewijs is. De verdachte hoeft niet te bekennen. Anders dan in de Verenigde Staten, waar verdachten een lagere straf kunnen krijgen in ruil voor een bekentenis om de zaak rond te krijgen.

"Dan is het een groot gevaar dat mensen iets bekennen dat ze helemaal niet hebben gedaan", zegt rechter Janssen. "Om sneller van de zaak af te zijn, of omdat ze geen goede advocaat kunnen betalen. Dat risico is er bij ons niet."

Grenzen

Procesafspraken blijken in Nederland bijna altijd te worden goedgekeurd door de rechter. Soms worden ze afgewezen omdat de rechtbank de voorgestelde straf te laag vindt.

"Het is wel belangrijk dat wettelijk wordt geregeld waaraan een procesafspraak moet voldoen", vindt onderzoeker Peters. "En voor welke delicten we dit een geschikt middel vinden en voor welke niet."

Wetgeving daarover is nog in de maak, maar de rechtspraak, het OM en de advocatuur zijn geen voorstander van strikte regels. Zij zeggen prima zelf een goede afweging te kunnen maken wanneer een deal acceptabel is en wanneer niet.

"Ik denk dat iedereen wel aanvoelt waar de grenzen liggen", zegt rechter Janssen. "Ik kan me niet voorstellen dat je procesafspraken maakt in bijvoorbeeld een moordzaak of een grote zedenzaak, omdat daar slachtoffers bij zijn. Maar wij willen liever geen zaken bij voorbaat uitsluiten."

James Bond-regisseur Lee Tamahori overleden

3 days 15 hours ago

De Nieuw-Zeelandse regisseur Lee Tamahori is overleden. Hij werd onder meer bekend van de James Bond-film Die Another Day. Tamahori overleed op 75-jarige leeftijd aan de gevolgen van Parkinson.

Tamahori maakte zijn regiedebuut in 1994 met de film Once Were Warriors. Daarna volgde onder meer de thriller The Edge met Anthony Hopkins en Alec Baldwin als hoofdrolspelers. In de film Emperor werkte Tamahori samen met de Nederlandse acteurs Rutger Hauer en Thom Hoffman.

Die Another Day (2002) bracht van alle door Tamahori geregisseerde films met 373 miljoen euro het meeste geld in het laatje. In die film speelden Pierce Brosnan en Halle Berry en had ook Madonna een kleine gastrol. Volgens entertainmentsite Variety werd het regiewerk van Tamahori voor de Bond-film geprezen, al waren de meningen over de film in het algemeen verdeeld.

De laatste jaren had Tamahori internationaal minder succes met zijn regiewerk. Hij keerde terug naar zijn geboorteland waar hij in 2023 zijn laatste film regisseerde.

Shein blijft toch online in Frankrijk, na verwijderen kindersekspoppen en wapens

3 days 17 hours ago

De Chinese webwinkel Shein blijft toch bereikbaar in Frankrijk. Premier Lecornu kondigde eerder deze week nog een blokkade aan, omdat er onder meer kindersekspoppen en wapens op het platform te koop waren. Maar die producten zijn uit het assortiment gehaald.

De Franse regering zei woensdag binnen 48 uur over te gaan tot het tijdelijk blokkeren van de website van de fast fashiongigant. Naast de kindersekspoppen en wapens zouden er ook medicijnen te koop zijn aangeboden.

Volgens het Franse ministerie van Financiën "heeft de overheid ervoor gezorgd dat Shein alle illegale producten die op het platform werden verkocht, heeft verwijderd".

Premier Lecornu zegt dat de situatie volgende week opnieuw wordt bekeken: "Shein blijft onder streng toezicht staan".

Shein onder vuur in Frankrijk

Vanwege de verkoop van de sekspoppen loopt er sowieso nog een rechtszaak in Frankrijk tegen Shein. In het zuiden van het land is ook al iemand opgepakt die zo'n pop had besteld.

De Chinese webwinkel ligt onder een vergrootglas in het land, ook omdat er deze week in Parijs een allereerste fysieke winkel open ging. Dat stuitte op verzet van de modebranche, milieuactivisten en inwoners van de Franse hoofdstad.

Shein staat bekend om de spotgoedkope kleding die inspeelt op trends, maar ook heel snel weer uit de mode zijn. Ook zijn er verhalen over consumenten die misleid worden en medewerkers die worden uitgebuit. Toch is het de grootste online kledingwinkel ter wereld, met een omzet van ongeveer 35 miljard euro.

Vogelgriep in Fries dorp Drogeham, 120.000 leghennen geruimd

3 days 19 hours ago

In Drogeham, in Friesland, is vogelgriep vastgesteld op een leghennenbedrijf. Om verspreiding van het virus te voorkomen, worden alle 120.000 dieren daar gedood, meldt het ministerie van Landbouw.

In een zone van tien kilometer rond het getroffen bedrijf liggen nog 27 pluimveebedrijven. Die worden de komende tijd extra in de gaten gehouden door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Ook geldt er in het gebied een vervoersverbod.

Door heel Nederland duikt vogelgriep meer en meer op. Zo werden daarom vorige maand bij een legkippenbedrijf in het Gelderse Dodewaard 161.000 kippen geruimd. Ook in Flevoland en Limburg is het virus al vastgesteld.

In het hele land geldt sinds 16 oktober een ophok- en afschermplicht voor vogels en pluimvee.

Doek valt voor Nationaal Vuurwerk Rotterdam, crowdfunding levert te weinig op

3 days 19 hours ago

Het Nationale Vuurwerk op de Erasmusbrug in Rotterdam gaat komende jaarwisseling definitief niet door. Een crowdfundingactie heeft lang niet genoeg geld opgeleverd.

De vuurwerkshow trok jaarlijks tienduizenden belangstellenden. Vorig jaar werd bekend dat het stadsbestuur de gemeentelijke bijdrage stopzet. De stad moest bezuinigen en deed dit onder andere door niet meer mee te betalen aan de vuurwerkshow.

Om het evenement toch te behouden werd enkele maanden geleden op initiatief van de Rotterdamse VVD een inzamelingsactie opgezet. Al snel werd duidelijk dat er niet genoeg geld binnenkwam. Om die reden deed de organisatie achter de vuurwerkshow nog één keer een beroep op de gemeente Rotterdam, maar ook dat leverde uiteindelijk niets op.

De show van 1 januari 2025 was dus de laatste, zo zag die eruit:

De drie shows kosten opgeteld 1,2 miljoen euro, maar de crowdfunding heeft uiteindelijk slechts 28.000 euro opgeleverd, schrijft de regionale omroep Rijnmond. De stichting achter Nationaal Vuurwerk stopt vandaag met de inspanningen om het geld bij elkaar te krijgen.

"Ongelofelijk", vindt Klaas Rohde, een van de organisatoren. "Ik blijf het bizar vinden dat de gemeente ervoor kiest om geen vuurwerk te doen, het is onvoorstelbaar. Ik probeer nog contact te hebben met de gemeente, ook al hebben ze allang aangegeven dat ze het niet gaan doen."

Rohde is wel blij met de inzet van de stichting. "Ze hebben het goed gedaan. Maar je betaalt al belasting, en nergens in de wereld worden vuurwerkshows niet door de overheid betaald. Je laat ook geen snelweg financieren door grote bedrijven."

Vuurwerkverbod

In Rotterdam geldt sinds 2020 al een lokaal afsteekverbod. Vanaf 2026 gaat er een landelijk vuurwerkverbod in voor particulieren. Aankomende jaarwisseling is dus voor veel mensen het laatste moment om nog vuurwerk af te steken.

Rohde is bang dat het zonder de vuurwerkshow onrustig wordt in Rotterdam. "Ik vind echt dat ze een onverantwoord risico nemen. Veel gemeenten zijn juist bezig met het opzetten van vuurwerkshows om risico's te vermijden."

VNG hekelt 'pijnlijke' reactie van minister op Wilders' verkiezingstweets

3 days 19 hours ago

De Utrechtse burgemeester Dijksma, voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, zegt dat ze "zeer bezorgd" is over opmerkingen van demissionair minister Rijkaart (BBB) van Binnenlandse Zaken over PVV-leider Wilders.

Wilders deelde vorige week tweets waarin hij de suggestie wekte dat bij de Tweede Kamerverkiezingen in drie gemeenten was gesjoemeld met stembiljetten. Bewijs daarvoor is er niet. Het kwam hem op harde kritiek te staan, omdat hij daarmee volgens experts het vertrouwen in de democratie ondermijnde.

Rijkaart zei vanmiddag tegen persbureau ANP dat hij "niet zo'n moeite" had met het doorsturen van de tweets door Wilders. "Er worden wel vaker in het vuur van de strijd dat soort berichten de ether in geslingerd", zei hij. "Ik kan me dat ook wel indenken. Soms zit er ook wel een beetje emotie in, een primaire reactie."

Rijkaart zei ook dat hij zelf geen enkele aanwijzing had om te denken dat er bij de verkiezingen iets is misgegaan.

Ronduit pijnlijk

"Ik moest het bericht oprecht twee keer lezen", schrijft Dijksma op LinkedIn. "Zulke uitlatingen, die zonder enig bewijs twijfel zaaien over de integriteit van onze democratische processen, vormen een directe bedreiging voor het vertrouwen van mensen in onze instituties."

Ze vervolgt: "Dat nota bene de minister van BZK, die zich zou moeten laten gelden als hoeder van dit democratische proces, kennelijk niet inziet wat hij met deze reactie vergoelijkt, is ronduit pijnlijk."

Dijksma noemt het van het grootste belang dat het kabinet zich krachtig uitspreekt tegen "ongefundeerde aantijgingen die het fundament van onze samenleving aantasten". Ze wil het bij het eerstvolgende overleg met premier Schoof aan de orde stellen.

Opnieuw Grammy-nominaties voor Nederlandse Roselilah, kans op vijf prijzen

3 days 20 hours ago

De Nederlandse producer en Grammy-winnares Roselilah heeft opnieuw nominaties in de wacht gesleept voor de belangrijkste Amerikaanse muziekprijzen. De 28-jarige, die voluit Roshwita Larisha Bacha heet, dingt mee in de categorieën Beste Nummer en Beste Opname voor haar bijdrage aan de hit Luther van de Amerikaanse rapper Kendrick Lamar.

Dat nummer maakt onderdeel uit van Lamars album GNX, volgens hiphopkenners een "genreoverstijgend meesterwerk". Het nummer is de grootste hit ooit van de rapper: dertien opeenvolgende weken voerde het de Billboard Hot 100 aan. Met de notering behaalde Roselilah haar eerste nummer 1-hit in de VS.

De producer uit Utrecht maakte al eerder internationaal furore en won in 2022 als eerste Nederlandse vrouw een Grammy voor beste rapnummer. Dat was voor haar coproductie van het nummer Family Ties van, wederom, Kendrick Lamar en Baby Keem.

Beats opgestuurd

"Ik had contact met het neefje van Kendrick, rapper Baby Keem", vertelt Roselilah aan de NOS. "Hij heeft mij regelmatig om beats gevraagd." Eén van de beats die zij naar Baby Keem opstuurde, heeft Lamar ook gehoord. Uiteindelijk vond hij de drumproductie dusdanig opvallend dat hij die graag wilde gebruiken in Luther.

Alleen al op YouTube is een van de video's van het nummer ruim 148 miljoen keer bekeken:

Pas kort voordat het album GNX vorig jaar november werd gelanceerd, wist Roselilah dat Lamar haar drumproductie wilde gebruiken, vertelt ze. Ze volgde vandaag live de bekendmaking van de Grammy-nominaties en zegt trots en vereerd te zijn.

Trapbaby

Haar werk maakt ook onderdeel uit van de nominaties van Lamar in de categorieën Beste Melodische Rapuitvoering, Beste Album en Beste Rapalbum. Bij winst in die categorieën ontvangt ze daar een certificaat voor; ze krijgt geen officiële Grammy. Die krijgt een muzikant alleen bij een groter aandeel in het produceren van een album. In totaal maakt zij dus kans op vijf onderscheidingen.

Eerder werkte de Nederlandse producer ook voor rappers 21 Savage, Lil Durk en GloRilla. Online staat Roselilah ook bekend onder bijnaam 'Trapbaby', verwijzend naar trapmuziek, een hiphopgenre.

De Utrechtse zal op 1 februari op het muziekprijsgala in Los Angeles zijn, in de hoop vijf onderscheidingen in ontvangst te nemen.

Historische Groene Mars naar Westelijke Sahara door Marokko uitbundig herdacht

3 days 21 hours ago

In Marokko is de nationale feestdag ter ere van de Groene Mars uitbundiger gevierd dan ooit. Tijdens de festiviteiten in Laayoune, de hoofdstad van het Sahara-gebied, waren de straten volgepakt met mensen in hun mooiste kleren.

Vijftig jaar geleden trokken zo'n 350.000 Marokkanen naar het gebied dat internationaal bekend staat als de Westelijke Sahara. Het was de bedoeling om het gebied, dat ligt ingeklemd tussen Marokko, Algerije en Mauritanië, te ontdoen van de Spaanse koloniale bezettingsmacht.

Deze gebeurtenis wordt in Marokko vooral gezien als de bevrijding van de Sahrawi-bevolking in het gebied en als het opeisen van grondgebied dat voor de kolonisering door Frankrijk en Spanje onderdeel was van het koninkrijk. Maar lang niet alle Sahrawi's zagen de ingreep van Marokko in 1975 als een bevrijding.

In het gebied was ook de verzetsbeweging Polisario actief. Door gewapende strijd probeerden zij van het Spaanse bewind af te komen en een eigen staat te stichten. Marokko werd simpelweg gezien als de volgende bezetter, en zo ontstond een conflict met Marokko dat nu nog steeds gaande is.

Einde aan conflict?

Niet alleen het 50-jarig jubileum maakt de herdenking van de Groene Mars dit jaar bijzonder. Marokko behaalde vorige week een diplomatieke overwinning in de VN-Veiligheidsraad. Daardoor zien vooral de inwoners van de Westelijke Sahara een einde aan het conflict met Polisario een stuk dichterbij komen.

Jaarlijks wordt er in de Veiligheidsraad gestemd over het mandaat van de speciale vredesmacht die is ingezet in het gebied. Dit orgaan werd in 1991 opgericht door de Verenigde Naties en had als doel om een referendum te organiseren. Daarin zou de bevolking van de Westelijke Sahara mogen stemmen voor een onafhankelijke staat of voor een vereniging met Marokko.

In 2007 kwam Marokko met een eigen voorstel, het Marokkaanse autonomieplan. De bevolking zou een hoge mate van zelfbestuur krijgen, maar het gebied zou dan officieel wel onderdeel worden van Marokko. In de afgelopen achttien jaar heeft Marokko kosten nog moeite gespaard om zo veel mogelijk internationale steun te krijgen voor dit voorstel.

Steun van de VS

Vanaf 2020 begonnen deze inspanningen hun vruchten af te werpen. De Amerikaanse president Trump ondertekende een decreet waarin de VS erkent dat de Westelijke Sahara bij Marokko hoort. Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk spraken hun steun uit voor het autonomieplan.

Begin deze maand werd er in de VN-Veiligheidsraad voor het eerst een resolutie aangenomen waarin niet langer het referendum maar het autonomieplan het belangrijkste uitgangspunt is voor de vredesonderhandelingen.

De 28-jarige ondernemer Mohammed El Moutaouakil, een Sahrawi uit Laayoune, ziet deze ontwikkelingen als een grote kans voor zijn generatie. "Sinds de erkenning van de VS en Frankrijk zijn er hier volop bedrijven en projecten uit deze landen aanwezig", vertelt hij.

Welwillend

Over het algemeen zijn de inwoners van Laayoune er niet happig op om diepgaande gesprekken te voeren over het conflict, is op straat te merken. Mohammed wil wel praten en vertelt dat een deel van de oorspronkelijke bevolking van het gebied welwillend staat tegenover het idee om deel uit te maken van Marokko.

Zo legt hij uit dat de verschillende Sahrawi-stammen hun eigen keuze hebben gemaakt in het steunen van Marokko of het streven naar een eigen staat. Maar zelf wil hij als jonge ondernemer vooral ook kijken naar de kansen die er liggen voor de mensen in deze regio.

Zijn zakenpartner Saadani Al Ansari is ook optimistisch. "Ik zie een grote toekomst voor steden als Laayoune en Dakhla. Er is nu continuïteit voor zowel buitenlandse als Marokkaanse bedrijven en handel. Dat zal ook voor meer werkgelegenheid zorgen binnen de regio."

Ook vertelt hij dat het conflict sommige families uit elkaar heeft gedreven. Bij het Algerijnse dorpje Tindouf, vlak aan de grens met de Westelijke Sahara, wonen nog altijd ongeveer 170.000 Sahrawi-vluchtelingen. Dit zijn vooral de nakomelingen van de mensen die het gebied vanwege het oorlogsgeweld in de jaren 70 zijn ontvlucht

Politie schiet man dood in woning Rozenburg

3 days 21 hours ago

De Rijksrecherche doet onderzoek naar de dood van een man in Rozenburg bij Rotterdam. Hij is door de politie neergeschoten.

Agenten waren rond 18.00 uur naar de vierde verdieping van een flatgebouw gestuurd, zegt een woordvoerder van de politie tegen regionale omroep Rijnmond. Daar werden ze geconfronteerd met een man met een mes. De agenten openden daarop het vuur.

Er zijn hulpdiensten opgeroepen, maar het is onduidelijk of de man nog leefde toen zij bij de flat aankwamen.

De Rijksrecherche is ingeschakeld om vast te stellen wat er precies is gebeurd. Dat is een standaardprocedure als een of meerdere agenten hun vuurwapen hebben gebruikt.

James Watson, die als 24-jarige baanbrekende DNA-structuur ontdekte, overleden

3 days 21 hours ago

James Watson, die medeverantwoordelijk was voor de ontdekking van de structuur van DNA, is op 97-jarige leeftijd overleden. Volgens The New York Times overleed de Amerikaanse moleculair bioloog in een hospice, nadat hij eerder in een ziekenhuis was opgenomen met een ontsteking.

Watson was pas 24 toen hij samen met drie anderen in 1953 de structuur ontdekte van DNA, waarin de erfelijke eigenschappen van levend materiaal vastliggen. Watson, Francis Crick en Maurice Wilkins kregen daarvoor in 1962 de Nobelprijs voor Geneeskunde. De vierde ontdekker, Rosalind Franklin, was een paar jaar daarvoor overleden.

"We hebben het geheim van het leven ontdekt", zeiden ze toen ze de Nobelprijs wonnen. De vier ontdekten dat de erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen in desoxyribonucleïnezuur (afgekort DNA), dat een structuur heeft van twee gedraaide strengen, een zogeheten dubbele helix. Hun ontdekking geldt als een van de grootste wetenschappelijke doorbraken van de 20ste eeuw.

Memoires

In 1968 publiceerde Watson zijn veelbesproken wetenschappelijke memoires in The Double Helix. Zijn mede-onderzoekers bekritiseerden het boek. Watson zou zijn eigen rol in het project een stuk groter en die van zijn collega's een stuk kleiner hebben gemaakt dan die in werkelijkheid was.

Maar er was ook veel lof voor het boek dat een fascinerend inkijkje gaf in een ontdekking die de wetenschap ingrijpend veranderde. The Double Helix kwam op een lijst met belangrijkste Amerikaanse literaire werken.

Racistisch

Watson was betrokken bij het menselijk genoomproject, waarvan hij van 1988 tot 1992 directeur was. Doel van dat programma was om de structuur van het menselijke DNA volledig op te helderen.

De wetenschapper was ook omstreden. Hij veroorzaakte opschudding met racistische uitspraken, waarin hij er openlijk aan twijfelde of zwarte mensen dezelfde intelligentie hadden als witte. Watson werd vanwege dit interview ook uit meerdere functies ontslagen.

COA verbaast zich over uitspraken van asielminister Keijzer over lege bedden

3 days 22 hours ago

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zegt "zeer verbaasd" te zijn over uitlatingen van demissionair asielminister Keijzer (BBB). De minister zei vanmiddag na afloop van de ministerraad dat ze ervan baalt dat het maar niet lukt om het aantal asielzoekers in het aanmeldcentrum in Ter Apel tot 2000 te beperken.

Volgens Keijzer blijven elders in Nederland honderden COA-bedden leeg. Dat is volgens haar schadelijk voor het vertrouwen in de overheid. "Ze zijn een zelfstandig bestuursorgaan, maar ik word erop aangekeken", aldus de minister.

Volgens het COA is het ministerie van Asiel en Migratie tot in detail op de hoogte van de mogelijkheden en beperkingen van het COA. De organisatie heeft in heel Nederland 76.000 bedden tot haar beschikking. "Als er bedden leegstaan, is dat in principe voor één nacht en komt de nieuwe bewoner de volgende dag", zegt een woordvoerder. "Het gaat dan om minder dan 1 procent van het geheel."

Daar komt bij dat het COA ook afspraken met gemeenten heeft. "In sommige gevallen zijn de beschikbare plaatsen niet bedoeld voor nieuwe asielzoekers uit Ter Apel, maar voor andere doelgroepen, zoals statushouders en jongeren. Daar houden we ons aan."

Ook het COA vindt het belangrijk dat het aantal asielzoekers in Ter Apel tot 2000 beperkt blijft. Dat lukt lang niet elke nacht. Elke nacht dat dit niet lukt, moet het COA 50.000 euro boete aan de gemeente Westerwolde betalen. Het boetebedrag is inmiddels opgelopen tot een bedrag van meer dan 1 miljoen euro.

Het COA wil zo snel mogelijk met de minister in gesprek. De asielketen is verstopt; handhaving van de spreidingswet en de doorstroming van statushouders naar gemeenten kunnen helpen om dat probleem op te lossen, aldus het opvangorgaan. "Daarvoor hebben wij de minister nodig."

EU-missie verjaagt Somalische piraten van gekaapte tanker en bevrijdt bemanning

3 days 22 hours ago

Een Spaans marineschip heeft voor de kust van Somalië piraten van een gekaapte tanker verjaagd. De 24 bemanningsleden van de tanker zijn bevrijd en veilig, zegt de eigenaar van het Maltese schip. De piraten zijn gevlucht. Het was de eerste keer in anderhalf jaar tijd dat een commercieel schip werd gekaapt.

De tanker, de Hellas Aphrodite, was onderweg van India naar Zuid-Afrika, toen het gisteren rond het middaguur op ruim 1000 kilometer van de Somalische kustlijn werd aangevallen. De piraten schoten met machinegeweren en draagbare raketwerpers, zegt de maritieme inlichtingendienst Ambrey.

Er waren geen gewapende beveiligers aan boord. De bemanningsleden sloten zich tijdens de aanval op, waarna piraten de tanker enterden.

Europees samenwerkingsverband

De Europese Unie heeft in 2008 een missie opgezet om piraterij rond de Hoorn van Afrika te bestrijden: Operatie Atalanta. Bij de operatie van vandaag waren naast het fregat ook een helikopter, een drone en een ander vliegtuig betrokken.

De antipiraterijmissie zegt dat de piraten na "vroeg machtsvertoon" door het Spaanse fregat de tanker ontvluchtten. Het is de Europese mariniers niet gelukt de piraten op te pakken.

De piratenaanval maakt deel uit van een toegenomen reeks aanvallen, of pogingen daartoe, voor de Somalische kust. Scheepvaartmaatschappijen stonden daardoor voor het enteren van de Hellas Aphrodite al op scherp. Op maandag was een schip dat vaart onder de vlag van de Kaaimaneilanden aangevallen. Op dat schip zaten wel gewapende beveiligers. Zij raakten verwikkeld in een schietpartij met de piraten.

Houthi-aanvallen

Verschillende maritieme informatiediensten vermoeden dat het om leden van dezelfde piratengroep gaat. De groep zou eerder in de week een Iraanse vissersboot hebben gekaapt en als uitvalsbasis gebruiken, aldus inlichtingendienst Ambrey. Iran heeft de kaping van de vissersboot, de Issamohamadi, niet bevestigd.

Dat Somalische piratenaanvallen de afgelopen tijd in een hoger tempo worden hervat, is deels het gevolg van de onveiligheid in de Rode Zee. De Houthi's in Jemen, bondgenoten van Hamas, voeren inmiddels zo'n twee jaar aanvallen uit op (commerciële) schepen die een mogelijke connectie met Israël hebben.

Somalië ligt langs belangrijke commerciële scheepvaartroutes. Kapingen en aanvallen door piraten zijn daarmee een bedreiging voor de wereldeconomie. Autoriteiten en internationale krijgsmachten proberen al decennia piraterij de kop in te drukken, maar de Indische Oceaan en de Golf van Aden zijn vanwege hun grootte moeilijk te patrouilleren.

De kustbewaking in het Oost-Afrikaanse land is verwaarloosd. Somalië kampt met een instabiele regering en terreuraanvallen op het vasteland. Ook Somaliërs maken zich zorgen over de piratenaanvallen. Ze zijn bang dat vissers onterecht voor piraten worden aangezien, met alle mogelijke gevolgen van dien.