Aggregator

In een appartementencomplex in Amsterdam-West is vannacht brand uitgebroken na een explosie. Vier bewoners sprongen vanaf de eerste verdieping naar beneden om aan het vuur te ontsnappen. Een van hen raakte daarbij gewond aan zijn voet.

De vier bewoners hadden ook rook ingeademd en moesten worden behandeld in de ambulance.

Rond 00.30 uur was een harde knal te horen in de wijk De Baarsjes, meldden omwonenden aan stadszender AT5. De voordeur van een complex aan de Orteliusstraat raakte beschadigd. Vervolgens ontstond brand in de trappenhal. Door het vuur en de rook konden bewoners van de bovengelegen woningen niet meer naar buiten zonder te springen.

Bewoners niet terug

Meerdere appartementen zijn ontruimd. Hoeveel mensen het gebouw moesten verlaten is niet precies duidelijk. Het ambulancepersoneel heeft zo'n tien mensen nagekeken.

Nadat het vuur geblust was, is nog een gaslek ontdekt. Bewoners konden daarom vannacht nog niet terug naar huis. Het is onduidelijk of zij vandaag weer naar huis kunnen.

Over de explosie is verder nog niets bekend. De politie doet onderzoek.

Op verschillende plaatsen in het land wordt vandaag om 12.00 uur een minuut lang getoeterd, geloeid en ander lawaai gemaakt. Bedrijven, vakbonden en werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland vragen daarmee aandacht voor de concurrentiepositie van de Nederlandse industrie. Zij maken zich daar grote zorgen over.

Belangrijk hierin zijn de hoge energiekosten voor de Nederlandse industrie. Voor grote Nederlandse industriebedrijven liggen die volgens de actievoerende partijen "tot wel tientallen procenten hoger dan in bijvoorbeeld Duitsland".

Eerlijk speelveld

"We gaan ervan uit dat het een behoorlijk lawaai is", zegt Victor van der Chijs, voorzitter van belangenbehartiger van bedrijven in de Rotterdamse haven Deltalinqs. "Van schepen met scheepshoorns hebben we er natuurlijk veel in Rotterdam. Maar zelfs op de Coolsingel gaat het alarm luiden, want de burgemeester en wethouder gaan daar voor het stadhuis de bel luiden."

"Nederlandse bedrijven hebben echt moeite om te concurreren met het buitenland. Dat heeft te maken met hoge energiekosten hier. Het is net alsof er een penalty op elektriciteit is in Nederland", zegt van der Chijs.

Hij vertelt dat er hier in vergelijking met het buitenland extra energiebelastingen zijn en dat bedrijven moeite hebben om aansluitingen te krijgen. "Ook worden door het stikstofprobleem vergunningen traag verleend en is er wisselend overheidsbeleid waardoor bedrijven onzeker zijn over wat de toekomst brengt."

Het is niet zo dat buitenlandse industrie geen problemen ondervindt, zegt Van der Chijs. "Maar in Duitsland zorgt de nieuwe regering bijvoorbeeld voor belastingmaatregelen en verlaging van de energiekosten, zodat de industrie goed kan concurreren. Daar hebben ze gezegd dat ze de industrie zo'n belangrijk onderdeel vinden van de economie en maatschappij."

Niet alleen in de Rotterdamse haven, maar ook bij bijvoorbeeld Chemelot in Geleen en bij goederentreinen van DB Cargo klinkt vandaag protestgeluid. Vooraf werden omwonenden gewaarschuwd niet te schrikken van de actie: er dreigt geen gevaar.

Klimaatpakket

In april presenteerde minister Hermans van Klimaat en Groene Groei nog haar klimaatpakket. Die plannen helpen de Nederlandse industrie, onder meer door procedures rond het aanleggen van stroomkabels en het opslaan van CO2 te versimpelen. Ook kondigde Hermans aan de plasticheffing te schrappen. Industriebedrijven reageerden hier enthousiast op, maar wezen ook toen al op het heetste hangijzer: de hoge energiekosten.

"Ze heeft een aantal stevige maatregelen genomen, die zijn zeer nodig en welkom", zegt Van der Chijs. Maar hij benadrukt dat dit lang niet genoeg is. "Dat pakket zorgt ervoor dat de kloof met buurlanden niet groter wordt, maar ook zeker niet kleiner."

Demissionair minister Van Hijum wil dat er een einde komt aan een sluiproute waarmee arbeidskrachten van buiten de EU naar Nederland worden gehaald. Hij vindt dat zij eerst drie maanden moeten hebben gewerkt in het land waar zij een werk- en verblijfsvergunning krijgen, voordat zij hier aan de slag kunnen.

Mensen van buiten de Europese Unie mogen alleen in een EU-land werken met een werk- en verblijfsvergunning. Nederland is zeer terughoudend in het afgeven van dergelijke vergunningen. Maar bijvoorbeeld Polen en Litouwen zijn daar gemakkelijker in, schrijft Van Hijum in een brief aan de Tweede Kamer.

Volgens hem kwamen er in 2024 zeker 27.304 mensen uit landen als Georgië, Oezbekistan en Azerbeidzjan naar Nederland, nadat ze waren ingehuurd door een uitzendbureau in een ander Europees land. Het zou zelfs voorkomen dat ze daar niet eens een tussenstop maken, maar in het kader van vrij verkeer in Europa linea recta hiernaartoe komen.

Europese regels

Van Hijum wil dat hij er duidelijker regels komen, in Nederland en in Europa. Zo wil hij een termijn van ten minste drie maanden afspreken voor werknemers van buiten de EU. Daarnaast vindt hij dat zij alleen nog mogen werken in de branche waarvoor zij een werkvergunning hebben gekregen. Nu komt het nog voor dat mensen met een vergunning voor de zorg in een Nederlands slachthuis terechtkomen.

Van Hijum zegt in februari namens zeven landen al gevraagd te hebben om "schimmige constructies" in de Europese wetgeving aan te pakken. Hij wil dat Nederland zich blijft inzetten voor het onderwerp.

In De Telegraaf zei hij vanochtend dat de klus waarschijnlijk zal moeten worden afgemaakt door zijn opvolger. "Ik hoop zeer dat het heel serieus wordt voortgezet. Ik heb wel het gevoel dat er brede consensus is om misstanden in de arbeidsmigratie aan te pakken."

De kustwacht heeft urenlang gekampt met een netwerkstoring waardoor geen gebruik gemaakt kon worden van de radiosystemen. Hierdoor kon de kustwacht niet meer meeluisteren met het scheepvaartverkeer en dus ook geen noodmeldingen ontvangen via dit systeem.

De storing werd rond 06.00 uur opgemerkt. Rond 13.24 meldde de kustwacht dat de storing verholpen was. "De storing werd veroorzaakt door een probleem met een 'routeringsprotocol'. Dat is een onderdeel in het netwerk dat zorgt dat gegevens (berichten) de juiste weg volgen", schrijft de kustwacht.

De storing was alleen bij de kustwacht. Schepen konden onderling nog wel communiceren en ook Rijkswaterstaat en de kustwachten van buurlanden België en Groot-Brittannië konden nog noodmeldingen ontvangen.

Rijkswaterstaat

De Nederlandse kustwacht had onder meer Rijkswaterstaat, de Koninklijke Nederlandse Reddingmaatschappij (KNRM) en rederijen gevraagd om de meldingen goed in de gaten te houden en via de telefoon door te spelen.

Het is zeer uitzonderlijk dat het systeem er zo lang uit ligt, meldt een woordvoerder. "We hebben wel eens een storing gehad, maar dan was een reset voldoende."

Volgens de woordvoerder is het vandaag ondanks het mooie weer niet extreem druk met pleziervaart voor de kust. "Het is een doordeweekse dag en het is nog geen vakantietijd."

With immunotherapy increasingly making it out of the lab and into hospitals as a viable way to treat serious conditions like cancer, there’s a lot of pressure to optimize these …read more

Steeds meer mensen met kanker zijn vier jaar na de diagnose nog in leven. De groep is gegroeid van 51 procent in 1995 naar 72 procent in 2023, blijkt uit de nieuwste cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie. Jongeren overleven de ziekte vaker dan ouderen.

Ieder jaar nemen de overlevingskansen met gemiddeld 1 procentpunt toe, zegt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL). Tumoren die het meest succesvol worden behandeld zijn onder andere huidkanker, borstkanker, prostaatkanker en zaadbalkanker.

Bij alvleesklierkanker is de kans op overleving het kleinst, minder dan 10 procent. Dat geldt ook voor uitgezaaide kanker waarvan niet wordt ontdekt waar in het lichaam de ziekte is ontstaan.

Leeftijdsverschil

Patiënten die jonger zijn dan 65 jaar overleven de ziekte vaker dan ouderen, maar de laatste jaren nemen ook voor ouderen de overlevingskansen toe. Toch blijft er een duidelijk verschil te zien tussen de leeftijdscategorieën,

Otto Visser van het IKNL pleit daarom voor meer onderzoek naar behandelingen bij oudere kankerpatiënten. "Veel verbeteringen in behandelingen, zoals betere operaties of ruimere toepassing van chemotherapie of stamceltransplantatie zijn aanvankelijk gericht op jongere patiënten, die dit soort zware behandelingen vaak beter kunnen verdragen dan oudere patiënten."

Visser noemt het bemoedigend dat de overlevingskansen van ouderen de laatste jaren iets groter zijn worden. Dat heeft volgens hem waarschijnlijk te maken met de komst van nieuwe geneesmiddelen die ook door ouderen goed te verdragen zijn.

Ook spelen andere factoren een rol. Ouderen kunnen niet alle behandelingen even goed aan als jongeren omdat ze minder fit zijn. Daarnaast krijgen ouderen te maken met andere vormen van kanker.

Verdubbeling

Het aantal nieuwe gevallen van kanker is door de jaren heen flink toegenomen. In 1995 werden jaarlijks zo'n 66.000 gevallen ontdekt, nu zijn dat er bijna 130.000. In mei stelde IKNL vast dat kanker steeds vaker bij jongvolwassenen voorkomt.

In 2023 overleden ruim 46.000 mensen aan kanker. Dat aantal blijft sinds 2016 ongeveer gelijk, terwijl het aantal gevallen van kanker wel is toegenomen.

(Telecompaper) No less than 76 expressions of interest were filed in the European Commission's call for proposals to set up AI 'gigafactories' in the EU...

Na bijna veertig jaar verdwijnt de naam SNS Bank definitief uit het straatbeeld. Alle 1,5 miljoen klanten van de Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken, kortweg SNS, bankieren vanaf vandaag bij de Algemene Spaarbank voor Nederland: ASN Bank.

De afgelopen dagen werden alle 116 kantoren van SNS in snel tempo omgebouwd tot ASN-kantoren. De paarse kleur is nu rood en het logo met een caleidoscoop een eekhoorn. Tegelijk is in Utrecht het blauwe logo van moederbedrijf de Volksbank van de gevel gehaald. Ook die heet vanaf nu ASN Bank.

Daarmee zet de vierde bank van het land, al twaalf jaar volledig in staatshanden, een bezuinigingsplan door dat politiek niet onomstreden is. In december kondigde de Volksbank aan zijn naam te veranderen in ASN. Hierbij zouden de andere merken SNS, RegioBank en BLG Wonen verdwijnen.

De naamsverandering zou gepaard gaan met het verdwijnen van veel banen, werd meteen gezegd. Vandaag meldt de bank dat in een halfjaar tijd meer dan 700 fulltimers zijn vertrokken.

Helft kantoren weg

De verandering in ASN gaat ook ten koste van bijna de helft van de kantoren. Er blijven er 320 tot 360 over, mede omdat SNS- en Regiobank-kantoren bij elkaar in de buurt samengaan. Die stap wordt pas begin volgend jaar gezet, als ook Regiobank opgaat in ASN. Daarna verdwijnt hypotheekdochter BLG Wonen.

De transformatie naar ASN Bank is tegen het zere been van een meerderheid van de Tweede Kamer. Die wilde dat er niets zou veranderen en dat de Volksbank gewoon de Volksbank bleef heten. Ook mochten er van die Kamermeerderheid geen kantoren sluiten, zo stond in een motie.

Demissionair minister Heinen van Financiën legde vorige maand het wensenlijstje van de Kamer naast zich neer. Hij stelde dat de Staat zich niet mag bemoeien met de commerciële strategie van de Volksbank, ook al heeft de Staat alle aandelen in handen.

SNS Reaal

De Volksbank is het laatste deel van voormalig bankverzekeraar SNS Reaal, die tijdens de kredietcrisis failliet dreigde te gaan. Om het geld van spaarders te redden, werd SNS Reaal in februari 2013 genationaliseerd.

De verzekeringstak, tegenwoordig Athora geheten, werd na twee jaar verkocht. De vastgoedbank die SNS Reaal tijdens de crisis ten val bracht, werd al in 2014 verkocht. In 2017 veranderde de bankdivisie de naam in de Volksbank.

De naam SNS Bank ontstond in 1987 toen de Gelders Utrechtse Spaarbank en de Spaarbank Limburg opgingen in de Samenwerkende Nederlandse Spaarbanken, afgekort tot SNS. Hun voorgangers hebben een veel langere historie. In 1818 werd met de Maatschappij tot nut van 't Algemeen de eerste nutsspaarbank in Nederland opgericht.

Burger leren sparen

Het doel van de nutsspaarbanken was om de 'gewone burger' te leren sparen. Het aantal spaarbanken groeide sindsdien als kool, tot zij vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw steeds vaker fuseerden.

SNS Bank groeide sinds 1987 snel uit tot de vierde bank van het land doordat meer spaarbanken zich onder de SNS-vlag schaarden. In 1997 fuseerde SNS Groep met verzekeraar Reaal tot SNS Reaal.

Met de naamsverandering krijgen de 800.000 klanten van ASN er nu ook een kantoor bij. ASN, opgericht in 1960 als 'duurzame' bank door de voorloper van de vakbond FNV, heeft nooit eerder gewerkt met filialen.

Een hoogbejaarde Brit is schuldig bevonden aan een moord en verkrachting van ruim een halve eeuw oud. De 92-jarige Ryland Headley werd in november opgepakt voor wat hij Louisa Dunne in 1967 aandeed. Het is volgens de Britse politie de oudste coldcase die ze ooit hebben opgelost.

De 75-jarige weduwe Dunne werd op 28 juni 1967 thuis in Bristol overvallen. Buren meldden later dat ze een angstschreeuw in de nacht hadden gehoord, maar ze hadden pas door dat het mis was toen Dunne die ochtend haar krant niet oppikte. Agenten vonden haar gewurgd met een sjaal in de woonkamer.

"Een meedogenloze en wrede daad van een ontaarde man", omschreef de rechter de misdaad vandaag toen hij Headley tot levenslang veroordeelde. "U zult nooit meer vrijkomen. U sterft in de gevangenis."

Handafdruk

Omdat er indertijd geen verdachten waren, zette de politie een groot onderzoek op. Vanwege de vondst van een gedeeltelijke handafdruk moesten 19.000 mannen en jongens in een straal van 1,5 mijl rond het plaats delict palmafdrukken laten maken. Headley, toen 34, woonde op dat moment 1,6 mijl van Dunne's huis.

Een buurtonderzoek waarbij 8000 huizen werden aangedaan en 2000 verklaringen werden afgenomen, mocht ook niet baten. Het bewijsmateriaal werd uiteindelijk opgeslagen en de vrees bestond dat de lustmoord nooit zou worden opgelost.

DNA-match

In 2023 besloot een coldcaseteam toch nog een poging te wagen. Naast alle verklaringen en politiefoto's bleef ook de kleding bewaard die Dunne die nacht had aangehad. Het lukte rechercheurs om DNA-sporen veilig te stellen, een techniek die indertijd nog niet bestond.

Ze kregen een match door DNA-materiaal dat Headley in 2012 had afgestaan, toen hij was beschuldigd van geweld. "Een kippenvelmomentje", zegt onderzoeker Joanne Smith. Ze noemt het het bewijs dat moordenaars "nooit kunnen stoppen met over hun schouder te kijken". Hoewel na zijn arrestatie ook zijn handpalm overeen bleek te komen, weigerde Headley een bekentenis af te leggen.

Headley, die indertijd geen strafblad had, bleek zich later nog vaker schuldig te hebben gemaakt aan "huiveringwekkende soortgelijke misdaden", aldus de onderzoekers. Hij had in 1978 schuld bekend aan verkrachting van twee vrouwen van 79 en 84 in Ipswich, ook weer twee kwetsbare slachtoffers. Hij had daar zeven jaar cel voor gekregen.

Joanne Smith erkent dat Headly inmiddels een kwetsbare oude man is, maar werkte toch keihard om hem nog voor de rechter te krijgen. "Als je leest wat hij de vrouwen aandeed die hij in de jaren 70 aanviel, dan besef je wat voor gruwelijke dingen hij hen heeft aangedaan."

Dunne's kleindochter, inmiddels even oud als haar oma ten tijde van haar dood, had zich er al bij neergelegd dat de zaak nooit opgelost zou worden. "Ik heb gemerkt dat er een stigma rust op verkrachting en moord, dus praatte ik er nauwelijks over", vertelde ze de politie. "Mijn moeder is er nooit van hersteld, de angst beheerste de rest van haar leven."

Ze noemt het emotioneel zwaar dat zij nu op deze leeftijd nog de verantwoordelijkheid krijgt te spreken voor overleden dierbaren. "Het is spijtig dat al die mensen die Louisa kenden en liefhadden er niet meer zijn om het recht te zien zegevieren."

Op de wegen rond Amsterdam is vanochtend veel vertraging vanwege een ongeval en werkzaamheden.

Het zuidelijke gedeelte van de A10 is vanwege geplande werkzaamheden afgesloten. Ook de A9 tussen Raasdorp en Badhoevedorp was tot ongeveer 07.45 uur afgesloten voor een spoedreparatie en politieonderzoek.

Daar is de weg beschadigd door een aanrijding van gisteren tussen een vrachtwagen en zeker twee auto's. Gisteren werd gemeld dat er een persoon om het leven was gekomen. Vandaag meldt de politie dat ook een tweede persoon om het leven is gekomen. De slachtoffers zaten in aparte auto's.

De bestuurder van de vrachtwagen is na controle in het ziekenhuis aangehouden. Hij zit vast op verdenking van betrokkenheid bij een ongeval met zwaar lichamelijk letsel of overlijden.

Omdat de A10 Zuid is afgesloten, is de A9 aangewezen als omleidingsroute. Vanwege het ongeval kon verkeer hier echter ook geen gebruik van maken. Op het hoogtepunt was er een vertraging van zo'n 45 minuten.

De A9 is inmiddels weer open, maar het asfalt moet wel later op de dag verder worden hersteld. Er geldt voor de gehele dag een snelheidsbeperking van 70 kilometer per uur.

Het herstel van het asfalt gaat na 21.00 uur gebeuren, meldt een woordvoerder van Rijkswaterstaat aan de NOS. Het is nog onduidelijk of de gehele weg tussen Raasdorp en Badhoevedorp wordt afgesloten of dat er een rijstrook beschikbaar blijft.

De visdeurbel in Utrecht gaat na ruim drie maanden weer uit vandaag. Het trekseizoen van de vissen is voorbij en daarom neemt de livestream een pauze tot volgend jaar. De afgelopen maanden keken er volgens RTV Utrecht 2,3 miljoen mensen naar de stream, goed voor 30 miljoen bezoeken.

Via een onderwatercamera op visdeurbel.nl kunnen mensen meekijken en de sluiswachter inschakelen als er vissen wachten voor de Weerdsluis bij het centrum. De visdeurbel is bedoeld om de migratie van vissen te bevorderen.

In totaal werd er ruim 200.000 keer 'aangebeld' om vissen te helpen de sluis veilig te passeren. Via de website kunnen maximaal 2000 bezoekers tegelijkertijd aanbellen. In maart was de site zelfs overbelast omdat zoveel mensen tegelijk wilden helpen.

Populair in het buitenland

Ook buiten Nederland is de visdeurbel populair. De meeste bezoekers kwamen dit jaar, naast Nederland, uit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

De vispassage was dit jaar te zien in het Amerikaanse satirische nieuwsprogramma Last Week Tonight with John Oliver en op het journaal in Hongkong. Ierse kinderen volgden de stream via een scherm in de bibliotheek.

Utrechts icoon

"De visdeurbel is inmiddels niet alleen een Utrechts icoon, maar ook ver daarbuiten is deze niet meer weg te denken", zegt wethouder Linda Voortman van Groen en Dierenwelzijn. "Het maakt mij heel trots, omdat het laat zien hoeveel mensen plezier ervaren van de visdeurbel, maar ook hoe belangrijk deze is."

Op 2 maart 2026 gaat de visdeurbel weer aan.

Thanks to [Radical Brad] for writing in to let us know about his recent project, building a street racing bike from square tubing and old bike parts. In this 50 …read more

Gisteren was het heet en vandaag en morgen wordt het nog heter. Vanwege de extreme hitte geldt vandaag in Noord-Brabant, Limburg en Gelderland zelfs code oranje voor gevaarlijk weer, iets wat slechts vier keer eerder gebeurde en nog nooit zo vroeg in het jaar.

Maar hoe bijzonder is dat nou helemaal, die "extreme hitte"? Het is toch gewoon juli, de zomer is begonnen en bij zomerweer horen toch gewoon hoge temperaturen? Klimaatonderzoeker Hylke de Vries van het KNMI beantwoordt vijf vragen over het warme weer en wat de rol van klimaatverandering hierbij is.

Waarom is het hier nu zo warm?

"De huidige hitte komt doordat er warme lucht vanuit de Sahara, met een oorsprong ver ten zuiden van ons, geleidelijk via Spanje en Frankrijk over Nederland is uitgespreid. Koelere lucht ligt natuurlijk op de Atlantische Oceaan altijd op de loer en afhankelijk van hoe snel die zich opdringt, hebben wij deze week te maken met de extreme hitte. Dat betekent vandaag en morgen in ieder geval nog hitte. Daarna koelt het waarschijnlijk af."

'Extreme hitte' noem je het. Zo bijzonder is het toch niet dat het heet is in de zomer?

"Nee, dat het 's zomers heet is, hoort er inderdaad bij. Het Nederlandse klimaat is heel variabel en wordt voor een belangrijk deel bepaald door de opeenvolging van hoge- en lagedrukgebieden. Als de wind uit het noorden komt is het meestal kouder dan wanneer de wind uit het zuiden komt.

En soms wordt het dus zo warm dat er sprake is van een hittegolf. Hiervoor moet de maximumtemperatuur in een tijdsbestek van vijf dagen minimaal 25 graden halen, en op drie daarvan tenminste 30. Als dit criterium gehaald wordt in De Bilt is er sprake van een nationale hittegolf. Doordat de aarde vrijwel overal opwarmt door klimaatverandering, warmen hittegolven 'automatisch' mee op en duren ze langer.

Dat zit zo: in de meest eenvoudige benadering van klimaatverandering worden alle dagen wat warmer. Als je dan turft hoe vaak het 30 graden wordt, dan neemt dat aantal dagen toe. In werkelijkheid warmen de warmste dagen nog sneller op dan het gemiddelde. Hierdoor nemen de extremen aan de warme kant relatief gezien dus ook nog sneller toe."

Op wat voor manier speelt klimaatverandering een rol?

"Om de rol van klimaatverandering bij een weerverschijnsel en de intensiteit ervan te achterhalen is een wetenschap ontwikkeld die we 'klimaatattributie' noemen. Daarmee kunnen we aan de hand van waarnemingen, klimaatmodellen en statistische analyses aantonen of klimaatverandering een rol had en hoe groot die rol was.

Bij het KNMI maken we daarnaast gebruik van een techniek genaamd Future Weather, waarmee we de huidige warme periode in een model kunnen laten plaatsvinden in een koeler of warmer klimaat. Daar zie je, niet al te verrassend wellicht, dat deze minder warm is in het koelere klimaat, maar ook een stuk heter in een warmer klimaat.

Om een voorbeeld te geven: de afgelopen weken werd het al regelmatig behoorlijk warm in Maastricht, maar was daar tot deze week nog geen sprake van een regionale hittegolf. Maar als je kijkt naar een scenario waarin het wereldwijd drie graden warmer dan nu is, dan zou er lokaal in Maastricht al 22 dagen op rij sprake zijn van een hittegolf, met temperatuuruitschieters vandaag en morgen tot ruim boven de 40 graden."

Vroeger was het toch ook wel heet?

"Ja. Ook in een stationair klimaat, een stabiel klimaat zonder opwarming, heb je af en toe een enorme uitschieter. Maar vroeger had je daarna meestal een heel jaar de tijd om ervan te herstellen. Nu komt het gewoon vaker en heftiger voor."

Wat zegt deze hitte over de rest van de zomer?

"Na woensdag lijkt de warmte bij ons voorbij. Althans voor nu. Of het daarna weer zo heet wordt, en droog blijft of dat we een omslag krijgen naar koeler en natter weer, dat durf ik eigenlijk niet te zeggen. Maar omdat het op dit moment erg droog is in veel gebieden in West-Europa, ligt hitte altijd op de loer, en kan de temperatuur onder de juiste omstandigheden weer heel snel stijgen.

Daarom zie je nu ook zo vroeg in het jaar dat het al warm wordt: omdat een groot deel van Frankrijk heel droog is, verspreidt die hitte zich razendsnel over een groot gebied. Zolang die grond heel droog blijft, blijven de omstandigheden heel gevoelig voor dit soort hittegolven. Normaal gesproken zien we dat wat we nu zien pas later in het seizoen."

Op Keti Koti, de jaarlijkse viering van de afschaffing van de slavernij, dragen veel mensen deze kleurrijke outfit: de koto, wat kleding betekent. De koto zal vandaag op 1 juli, de dag dat het bevrijdingsfeest wordt gehouden, veel te zien zijn. Maar waar staat die eigenlijk voor?

Over het ontstaan ervan zijn verschillende verhalen bekend die samen een orale geschiedenis vormen van doorvertelde ervaringen, zo zeggen kenners.

"De traditionele koto wordt gedragen om de voorouders te herdenken", vertelt Andy Arduin van Sanisa, expert op het gebied van Afro-Surinaamse klederdracht. De outfit bestaat uit ten minste drie belangrijke onderdelen.

Angisa

Een van de opvallendste is de angisa, oftewel de hoofddoek. "Die ontstond in Suriname tijdens de slavenperiode. Het was toen verplicht om het hoofd te bedekken met een katoenen lap stof", zegt Arduin. "Tot slaaf gemaakten die op plantages werkten, mochten vaak niet met elkaar communiceren."

"Door de angisa op een bepaalde manier te knopen, konden vrouwen toch boodschappen naar elkaar versturen", vertelt Arduin. Zo ontstond de Feda-knoopstijl. "Dat is een hele simpele knoop, die je snel kan doen. Zo communiceerde iemand naar anderen dat die klaar was om het gevecht aan te gaan met de slavenhouder, om in opstand te komen."

Volgens hem ontstonden er na de slavernij nieuwe manieren van knopen. "Je hebt bijvoorbeeld de Let-Them-Talk en Meet-Me-At-The-Corner", zegt Arduin. "Maar mensen gingen ook voorwerpen uit hun omgeving navouwen. Zo werd de Oto Baka, gebaseerd op de bumper van een auto, op een gegeven moment de meest gedragen stijl." Toch zie je die volgens Arduin nu niet héél veel op Keti Koti. "Het is een hele lastige bindwijze. Maar iedereen die het ziet, zegt wel: wow, dit droeg mijn oma."

Michelle Piergoelam van Tailors & Wearers, een platform dat zich inzet voor het behoud van Afro-Surinaamse mode, wijst op onderzoek van Christine van Russel-Henar waarin naar voren komt dat de angisa niet tijdens maar juist na de slavernijperiode ontstond. "Door een stijfproces gaat de doek als papier aanvoelen en kan de doek in verschillende vormen worden vastgezet. Vrouwen ontwikkelden toen verschillende knoopstijlen om met elkaar te communiceren."

Yaki

Het jasje heet een yaki, een kort jasje met mouwen dat net onder de borst uitkomt. "Via de lintjes aan de achterkant, kun je zien of iemand vrijgezel is, getrouwd, of nog een vriendje erbij zoekt", zegt Arduin.

Volgens Piergoelam worden de linten nu vooral modieus gebruikt, maar hadden ze vroeger een andere betekenis. "Als alleen het onderste gedeelte gevouwen is, is de vrouw in kwestie nog vrijgezel. Is het lint over de gehele lengte geplooid, dan heeft ze een man. En is het een beetje door elkaar gedaan, dan heeft ze wel een man, maar bevindt hij zich ver weg", zegt Piergoelam.

Maar het opvallendst is misschien wel de schouderdoek. "Die kan op twee manieren worden gedragen: links of rechts", zegt Arduin. "Links gaat de doek over je hart, dus dat betekent dat je hart bezet is. Rechts ben je vrijgezel." Toch ziet Piergoelam dat veel mensen hem nu links dragen, zonder dat ze daar iets mee bedoelen.

Koto

Ook de rok heet een koto. Er zijn zeker twee soorten rokken: de bigi koto, wat grote rok betekent. En de broko bere koto, wat gebroken buik betekent. Volgens Piergoelam van Tailors & Wearers kan de rok tot wel drie meter lang zijn.

"De lengte van een bigi koto is gemiddeld zo lang als de draagster zelf. Aan de bovenkant wordt de rok dan omgeslagen. Bij de broko bere koto kan de lengte verschillen en naar wens worden aangepast. In plaats van een brede rand boven, wordt er soms een gaatje gemaakt voor een touwtje, waardoor iemand geen hulp van anderen nodig heeft om hem aan te doen."

Ook is er een verschil tussen een moderne en traditionele koto, vertelt Piergoelam. "Een moderne koto valt vaak maar tot de knie. In het traditionele model wordt ook een koj gedragen. Dat is een kussen op de rug voor meer volume aan de achterkant."

Niet veel mensen dragen de traditionele koto nog, vertelt Arduin. "Er zijn inmiddels veel moderne varianten met veel prang prang erop, oftewel blingbling." Volgens Arduin dient de 'prang prang' ook om te communiceren.

Zo borduren mensen bijvoorbeeld kaas of ontbijtkoeken op hun kleding om te laten zien waar ze vandaan komen. "En je ziet ook veel glitters, bloemen, pauwenveren en kleuren. Terwijl het vroeger alleen om de kwaliteit van de stoffen ging."

Pangi

Omdat de traditionele koto zo ingewikkeld is en gestijld moet worden, lopen de meesten volgens Arduin vandaag met een pangi, oftewel een lendendoek. "Die brachten Joden vanuit Jeruzalem naar Suriname toen ze als gastarbeiders kwamen." De verschillende pangi's dragen ook boodschappen uit. "Ze zijn veelgebruikt in de winti-cultuur. Roodkleurige pangi's staan voor water, blauwe voor bossen, wit en zwart voor lucht. En gele staan voor de aarde", vertelt Arduin.

Voor de herdenking van het slavernijverleden werd dit jaar een speciaal muziekstuk gecomponeerd:

Coalitiepartij NSC wil de impasse rond het landbouwbeleid doorbreken met een pleidooi voor een 'agrarische hoofdstructuur'. Die moet gaan bestaan uit vruchtbare gebieden waar nog veel vee welkom is en uit zones waar meer ruimte is voor natuur. Boeren die hieraan meewerken moeten daarvoor worden beloond.

NSC-Kamerlid Holman had in Kamerdebatten al gezegd dat zijn partij werkt aan een initiatiefwet. Nu zegt hij in grote lijnen wat erin staat. NSC loopt hiermee vooruit op minister Wiersma (BBB) die vermoedelijk eind deze maand duidelijk maakt wat ze van plan is met de 'grondgebonden veehouderij'.

Het gaat daarbij om de vraag welke maatregelen nodig zijn om ervoor te zorgen dat bedrijven genoeg grond hebben om hun mest op kwijt te kunnen. Met andere woorden: hoeveel koeien kunnen er op een verantwoorde manier worden gehouden per hectare grasland.

'agrarische hoofdstructuur'

Holman denkt met zijn plannen voor een 'agrarische hoofdstructuur' de mest- en vergunningsproblemen aan te kunnen pakken en jonge melkveehouders perspectief te bieden.

Nu produceren boeren vaak meer mest op hun bedrijf dan ze kwijt kunnen. Door te bepalen hoeveel dieren per hectare zijn toegestaan, hoopt Holman dat de ruimte van boeren die met hun bedrijf stoppen, terechtkomt bij boeren die hun werk voortzetten, zonder dat dit leidt tot verdere schaalvergroting.

En hij krijgt steun van maatschappelijke organisaties. VNO-NCW, Bouwend Nederland, Natuur & Milieu en Natuurmonumenten laten weten positief te zijn over het voorstel. "Dit zijn de noodzakelijke keuzes die ruimte bieden om de vergunningverlening weer op gang te brengen. Keuzes die jarenlang zijn uitgesteld. Dit biedt het langverwachte perspectief voor boeren, bouwers, ondernemers en de natuur. We rekenen op brede steun in de Tweede Kamer", aldus de organisaties.

Gevoelig onderwerp

Het is een gevoelig onderwerp waar al jaren over gesteggeld wordt. Nederland beloofde de EU eerder om per 2032 toe te werken naar zogenoemde 'grondgebonden landbouw' of kringlooplandbouw. Maar over wat dit precies is, werden partijen het niet eens.

Het stuklopen van het landbouwakkoord in 2023 kwam zelfs grotendeels door onenigheid hierover en ook het huidige demissionaire kabinet worstelt ermee. Het heeft namelijk gevolgen voor bedrijven met veel vee op weinig land. Als er minder dieren per hectare zijn toegestaan dan moeten zij dieren inleveren, of grond zien bij te kopen.

Minister Wiersma wilde tot nu toe nog niet laten weten wat ze gaat doen, omdat ze het een "ingrijpende keuze" noemt. Zij heeft extra onderzoek laten doen, omdat ze zich zorgen maakt over de gevolgen voor boeren met veel vee.

Twee normen

Maar volgens NSC'er Holman dringt de tijd, omdat als er geen keuzes gemaakt worden kleinere bedrijven niet zullen overleven. In zijn voorstel staan twee normen.

De ene norm, die lijkt op een norm die eerder al eens is voorgesteld, komt neer op ongeveer drie dieren per hectare grasland. Die norm moet volgens NSC gelden op door de provincie aan te wijzen vruchtbare landbouwgrond, de 'agrarische hoofdstructuur'.

Daarnaast moet er een ongeveer twee keer zo strenge norm per hectare komen voor wat NSC maatschappelijke gronden noemt. Dat zijn bijvoorbeeld kwetsbare veengebieden. Daar moeten boeren dan extra geld krijgen als beloning voor 'diensten' aan de natuur.

De Wageningen Universiteit berekende eerder dat meer dan twee derde van de melkveehouders al aan de eerste norm voldoet. Door uitzonderingen toe te staan, bijvoorbeeld voor bedrijven die een akkoord sluiten met akkerbouwers over hun mestafzet, hoopt NSC de impact ook voor anderen te beperken.

NSC-Kamerlid Holman hoopt dat de sector tot 2034 de tijd krijgt om zich aan te passen. In de afspraken die met de EU zijn gemaakt wordt het jaartal 2032 genoemd.

'Perspectief bieden'

Holman hoopt "dat dit ook weer perspectief kan bieden aan jonge boeren. Door duidelijk te maken waar landbouw juist wél in de toekomst mogelijk is. En aan de andere kant ook duidelijk te maken dat boeren in andere gebieden fatsoenlijke compensatie krijgen voor maatschappelijke diensten."

Na het zomerreces wil NSC de initiatiefwet naar de Kamer sturen. Door de val van het kabinet ziet Holman zijn kans om het voorstel zelf door de Kamer te loodsen in rook opgaan.

Hij gaat ervan uit dat collega's, eventueel van andere partijen, de wet in de Kamer zullen verdedigen. Want hij heeft zelf al aangekondigd bij de volgende verkiezingen niet mee te doen; hij gaat met pensioen.

Goedemorgen! Het is vandaag Keti Koti, de viering van de afschaffing van de slavernij. En een aantal nieuwe regels en wetten gaan in. Zo gaat het minimumloon omhoog en wordt een nieuwe wet van kracht die regelt dat persoonsgegevens van slachtoffers niet meer standaard in strafdossiers komen.

Eerst het weer: vandaag wordt het een hete zomerdag met temperaturen van 32 tot 37 graden. Vanmiddag komen landinwaarts enkele stapelwolken tot ontwikkeling, maar het blijft waarschijnlijk droog. Komende nacht koelt het niet verder af dan 15 tot 21 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Israëlische leger erkent dat er Palestijnse burgers zijn omgekomen door Israëlische beschietingen in de buurt van distributiepunten in de Gazastrook. Dat melden Israëlische media. Het Israëlische leger spreekt van "drie tragische incidenten" en claimt dat militairen alleen hebben geschoten omdat zij zich bedreigd voelden.

Volgens Hamas zijn bijna 550 Palestijnen doodgeschoten terwijl ze een hulppunt probeerden te bereiken. De VN noemt een dodental van "meer dan 400". Israëlische militairen vertelden onlangs aan de krant Haaretz dat zij opdracht krijgen om op Palestijnen te schieten bij de hulppunten zonder dat sprake was van een acuut gevaar. Premier Netanyahu deed dat af als een "bloedsprookje".

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In de tuin van Paleis Huis ten Bosch poseerden koning Willem-Alexander, koningin Máxima en hun dochters Amalia, Alexia en Ariane gisteren voor het halfjaarlijkse fotomoment van het Koninklijk Huis. Prinses Amalia beantwoordde er vragen over haar gebroken arm en koning Willem-Alexander blikte terug op de NAVO-top.

Fijne dinsdag!

Het Commando Luchtstrijdkrachten heet vanaf 1 juli, vandaag dus, het Commando Lucht en Ruimtestrijdkrachten. Achter die naamswijziging gaan de nieuwe kosmische ambities van Defensie schuil. Vorige week heeft de krijgsmacht zijn eerste operationele satelliet gelanceerd.

De VS hebben sinds 2019 een Space Force, in het leven geroepen vanwege het toegenomen belang van militaire satellieten en supersnelle ballistische raketten die hun doel via de ruimte bereiken. Ook in Europa is daar steeds meer aandacht voor. Er is bijvoorbeeld een eigen Europees satellietcommunicatienetwerk gepland, Irissquare, dat autonoom van China, Rusland en de VS kan opereren.

De Nederlandse krijgsmacht wil voor zijn informatie minder afhankelijk zijn van andere landen. Satellieten die de ruimte in gestuurd zullen vooral extra informatie geven aan Defensie. "Inlichtingen zijn ook handel", zegt Peter Wijninga, defensiespecialist bij het Haags Centrum Strategische Studies. "Als je iets te bieden hebt, kun je er iets voor terugkrijgen."

Volgens Wijninga loopt Nederland flink achter op dat gebied. "We beschikten lange tijd gewoon niet over de middelen om zelf inlichtingen te verzamelen. Dat proberen we nu te herstellen. We waren te veel afhankelijk van inlichtingen van bondgenoten. Dat maakt je ook kwetsbaar."

Nederlandse satellieten

Defensie heeft zijn eerste stappen in de ruimte al gezet. Op 23 juni werd vanaf Vandenberg met een Falcon 9-raket van SpaceX de eerste van vier minisatellieten met radartechnologie gelanceerd. Met die SAR-kunstmanen kan het leger onder alle weersomstandigheden, en ook in het donker, gedetailleerde beelden van het aardoppervlak maken, wereldwijd.

"Deze satellieten gaan ons echt militaire capaciteiten leveren", zei Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal André Steur na de lancering vorige week. "Ze gaan ons helpen bij het in beeld brengen van wat er in de wereld gebeurt en waarschuwingen geven. Om te begrijpen, te voorspellen en te reageren op wat er gebeurt in de wereld. Dat is cruciaal voor onze krijgsmacht."

Het zijn trouwens niet de allereerste satellieten die het Nederlandse leger de ruimte instuurt. In 2021 was er al een andere minisatelliet, BRIK II, vooral bedoeld om communicatie te testen, radiosignalen op te vangen en de afkomst ervan te bepalen. Samen met Noorwegen werd die technologie doorontwikkeld. De twee identieke satellietjes die daaruit voortkwamen, Huygens en Birkeland, zijn in 2023 de ruimte in gegaan.

Grondstation in Dongen

Een andere samenwerking met Noorwegen is SmallCAT. Samen met TNO en de Nederlandse Defensie is daarvoor technologie voor lasercommunicatie ontwikkeld. Met de Noorse satelliet wordt een prototype getest om te kijken of de technologie in NAVO-verband inzetbaar is.

Voor 2027 staat verder de lancering van PAMI-1 gepland (de eerste in een serie), die eveneens inlichtingen gaat verzamelen voor de Nederlandse krijgsmacht.

Defensie heeft een grondstation in het Brabantse Dongen, waar signalen van Nederlandse satellieten worden opgevangen. Sinds 2014 is er in Breda het Defence Space Security Centre. Een kantoor dat zich onder meer richt op inlichtingen, navigatie en shared early warning, een satellietsysteem dat ballistische raketlanceringen kan waarnemen en tijdig kan waarschuwen. Het centrum wordt de komende jaren uitgebreid.

In de Mexicaanse stad Ciudad Juárez heeft de politie 383 lichamen gevonden in een crematorium. De lichamen lagen opgestapeld in verschillende kleine ruimtes in het gebouw. Volgens de autoriteiten lagen sommige lichamen er al meer dan vier jaar.

De zaak kwam aan het licht na meldingen van stankoverlast. Het crematorium beschikte niet over goede koelsystemen om de lichamen in te bewaren.

Meerdere lichamen zijn er zo slecht aan toe dat het erg moeilijk is om ze te identificeren. Ook zijn er op verschillende plekken in het pand lichaamsdelen gevonden.

Onderzoek

Waarom de lichamen daar lagen is onduidelijk. Het Openbaar Ministerie onderzoekt ook hoe de nabestaanden van de overledenen zijn behandeld. Mogelijk kregen zij as van het crematorium die niet van de overledenen was.

De politie heeft twee personen aangehouden, onder wie de eigenaar van het crematorium.

Certain styles of photography or videography immediately evoke an era. Black-and-white movies of flappers in bob cuts put us right in the roaring 20s, while a soft-focused, pastel heavy image …read more

Het Israëlische leger erkent dat Palestijnse burgers zijn omgekomen en gewond geraakt door Israëlisch vuur in de buurt van distributiepunten in de Gazastrook. Dat melden verschillende Israëlische media, waaronder The Times of Israel.

Volgens het leger hebben militairen alleen geschoten wanneer zij zich bedreigd voelden, bijvoorbeeld toen tientallen mensen buiten de aangewezen routes of buiten de openingstijden het gebied naderden.

De distributiepunten worden beheerd door de omstreden Israëlisch-Amerikaanse organisatie GHF. Het is de enige hulpleverancier die van Israël mag opereren in het overgrote deel van Gaza. Sinds de organisatie eind mei daarmee begon zijn er volgens de woordvoering van Hamas minstens 549 Palestijnen doodgeschoten terwijl ze een uitgiftepunt probeerden te bereiken. De VN noemt een dodental van "meer dan 400".

'Tragische incidenten'

Het Israëlische leger spreekt over drie "tragische incidenten" waarbij een aantal mensen door het vuur is geraakt. Exacte aantallen worden niet genoemd. Er werd volgens het leger geschoten in een poging te voorkomen dat Palestijnen bepaalde zones rond de hulppunten zouden bereiken.

Israël erkent dat het "niet had hoeven gebeuren" en zegt dat het niet de bedoeling was om burgers te raken. Om incidenten in de toekomst te voorkomen zegt het bezig te zijn met het verbeteren van de infrastructuur en de communicatie rond de hulpposten. Ook wordt er onderzoek gedaan naar de incidenten.

Vorige week meldde de Israëlische krant Haaretz op basis van gesprekken met Israëlische militairen dat de militairen opdracht krijgen om te schieten op Palestijnen bij de distributiepunten in de Gazastrook. Ook als ze geen bedreiging vormen.

Tegen de krant zeiden verschillende militairen en officieren dat het leger op mensen vuurt die buiten openingstijd nog in de buurt zijn van distributiecentra. "Het is een plek geworden met eigen regels. Het verlies van een mensenleven betekent niets. Het is niet eens een 'ongelukkig incident', zoals ze vroeger zeiden", zegt een reservist die tot vorige week actief was in het gebied.

Voordat Israël GHF toeliet in de Gazastrook, liet het maandenlang geen enkele vorm van hulp toe in het gebied. Onder meer door druk van de VS en andere bondgenoten werd er wat hulp toegelaten. Verschillende hulporganisaties waarschuwen dat de hulp van GHF bij lange na niet genoeg is voor wat de bevolking in Gaza nodig heeft.