Aggregator

Koop meer Amerikaanse olie, aardgas en steenkool, en stop met het kopen van Russische energie. Die boodschap heeft de Amerikaanse minister van Energie Chris Wright waarschijnlijk als hij vandaag de Eurocommissaris voor Energie Dan Jørgensen ontmoet.

Onder president Trump speelt klimaat nauwelijks nog een rol. De Verenigde Staten zetten volop in op fossiele brandstoffen, zoals vloeibaar aardgas. Europa is een belangrijke afzetmarkt. Nu al kopen EU-landen jaarlijks voor 77 tot 85 miljard euro energie in de VS. Om een handelsoorlog af te wenden, en vanwege de militaire afhankelijkheid van de VS, beloofde de EU eind juli jaarlijks zelfs 214 miljard euro te gaan inkopen.

Grote getallen

"Dat is een belachelijk getal. Het gaat niet gebeuren", zegt Ben McWilliams, analist energie en klimaat bij de in Brussel gevestigde denktank Bruegel. Volgens McWilliams zou de import wel iets kunnen stijgen. Maar het afspreken van "grote getallen" lijkt vooral een politiek signaal.

In de praktijk bepalen de Verenigde Staten en Europese Unie niet waar bedrijven gas kopen. Het is een vrije markt. Europese bedrijven kunnen dus ook gas kopen in andere landen. En Amerikaanse bedrijven die elders een hogere prijs kunnen vragen, zullen daar hun gas verkopen. Vaak zijn er langlopende contracten getekend om gas te leveren.

Bovendien gebruikt Europa juist steeds minder gas. Het kopen van extra Amerikaans gas gaat dus ten koste van andere leveranciers. Wright benadrukte vrijdag in de Financial Times dat hij wil dat Europa stopt met het kopen van Russische olie en gas en het op die manier steunen van Poetins oorlog in Oekraïne. Dat zou helpen steun te krijgen voor verdere sancties tegen Rusland en kopers van Russische energie.

Volgens cijfers van de Europese Commissie haalden Europese landen vorig jaar bijna 19 procent van hun gasimport in Rusland.

Slowakije en Hongarije tegen

De EU beloofde eerder de import van Russische olie en gas te staken voor 2028. Maar dat gaat niet vanzelf, zegt McWilliams. "Daarvoor moeten sancties worden aangenomen. En ik zie het momentum daarvoor niet gebeuren." De Europese landen zijn verdeeld, met zeker Hongarije en Slowakije als tegenstanders. McWilliams: "De Amerikaanse druk zou kunnen helpen in het bereiken van overeenstemming."

Tegen persbureau Reuters zei Eurocommissaris Jørgensen vorige week er vertrouwen in te hebben dat 2028 wordt gehaald. Hij zei geen Amerikaanse druk te ervaren om dit naar voren te halen.

Potentiële chantage

Door de Amerikaanse import op te voeren, wordt Europa afhankelijker van één leverancier. Net als eerder van Rusland, dat Europa onder druk zette door de kraan dicht te draaien. "De VS is steeds meer een wispelturige partner", zegt Mathieu Blondeel, universitair docent energiepolitiek aan de Vrije Universiteit. "Als je de importafhankelijkheid vergroot, creëer je een situatie waarin je je blootstelt aan potentiële chantage van de regering-Trump."

Blondeel merkt dat het onderwerp klimaat ondersneeuwt in energiediscussies. De EU wil afspreken dat in 2040 lidstaten 90 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. De Europese Commissie zegt volgens Blondeel dat berekeningen aangeven dat de gasimport hiermee niet op gespannen voet staat. Zelf is hij sceptisch. Hij ziet dat Europese bedrijven nu al gascontracten sluiten voor de komende twintig jaar. "Dat staat haaks op de klimaatdoelstellingen."

Ook leidt het gebruik van lng al tot meer uitstoot van broeikasgassen en dus opwarming, dan wanneer lokaal gewonnen aardgas gebruikt zou worden.

Klimaat uit beeld

In de VS speelt klimaat intussen nauwelijks nog een rol. De regering-Trump staakt klimaatonderzoek, snoeit in wetgeving en zet in op fossiele energie. Energieminister Wright ontkent niet dat klimaatverandering plaatsvindt. Maar volgens hem zijn de gevolgen te overzien, zelfs nu de aarde in 2024 door de grens van 1,5 graad Celsius opwarming is gebroken. Wright vindt het belangrijker te zorgen dat mensen overvloedige energie tot hun beschikking hebben. Het doel om in 2050 netto geen broeikasgassen uit te stoten noemde hij eerder "sinister".

Uit de handelsdeal van afgelopen juli blijkt dat de VS druk uitoefent op de EU om te snoeien in klimaat- en duurzaamheidswetgeving. De EU beloofde te kijken of er "flexibiliteit" mogelijk is in wetten die bedrijven dwingen meer verantwoording af te leggen over duurzaamheid, de uitstoot van het broeikasgas methaan en een CO2-heffing aan de grens.

"Het staat er in wollige, diplomatieke taal", zegt Blondeel. In de praktijk moet blijken in hoeverre de regels worden afgezwakt. En ook binnen de EU zijn er mensen die pleiten voor versoepeling. Toch vindt Blondeel het opvallend hoe de EU hier "door de knieën" gaat voor de VS. "De VS gebruikt zijn economische en geopolitieke macht om het uiterste eruit te halen."

De honderden Zuid-Koreanen die vorige week door immigratiedienst ICE waren gearresteerd in een Hyundai-fabriek in de staat Georgia, vertrekken vandaag naar Zuid-Korea.

Het Zuid-Koreaanse ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat de Amerikaanse autoriteiten 330 fabrieksmedewerkers hebben vrijgelaten, onder wie 316 Koreanen. Zij zijn naar verwachting morgenmiddag weer in eigen land.

De werknemers hebben op de valreep van de Amerikaanse president Trump een voorstel gekregen om in de VS te blijven om Amerikaanse werknemers op te leiden. Slechts één Zuid-Koreaan besloot op dat aanbod in te gaan.

Schokgolf in Zuid-Korea

Bij de inval afgelopen vrijdag in de in aanbouw zijnde batterijenfabriek van Hyundai werden in totaal 475 mensen gearresteerd. Het leidde tot grote woede in Zuid-Korea. Kort daarvoor had Seoul honderden miljarden dollars aan Amerikaanse investeringen toegezegd als zoenoffer tegen de hoge importtarieven van de regering-Trump.

De inval veroorzaakte een schokgolf in Zuid-Korea en riep bij Zuid-Koreaanse bedrijven vragen op over de levensvatbaarheid van zakendoen in de Verenigde Staten. Koreaanse bedrijven hebben geklaagd over de strenge Amerikaanse beperkingen op visa voor geschoolde buitenlandse werknemers.

Volgens hen is het hierdoor lastig om snel personeel te sturen of om lokale werknemers op te leiden.

Gabi Verberg, correspondent Oost-Azië:

Dat nou juist de samenwerking met de VS, traditioneel gezien een bondgenoot, zo stroef verloopt, hadden weinigen in Zuid-Korea verwacht.

President Lee herhaalde op een persconferentie de zorgen van de Zuid-Koreaanse bedrijven. Toch lijkt van een koerswijziging geen sprake en lijkt de president vooral op zoek naar oplossingen.

Zuid-Korea en de VS zijn volop in overleg om visumzaken in de toekomst beter te regelen. Ook vloog eerder deze week een Zuid-Koreaanse delegatie naar Washington om verder te praten over de details van het Zuid-Koreaanse investeringsplan in de VS.

Een leidinggevende in het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid beweerde vrijdag dat sommige van de arrestanten illegaal de grens zouden hebben overgestoken. Voor anderen gold volgens hem dat ze een verlopen visum of een visumvrijstelling hadden waarmee ze niet mochten werken.

Sinds het aantreden van president Trump is het aantal uitzettingen enorm toegenomen. Het aanpakken van illegale immigratie was een belangrijke verkiezingsbelofte van Trump voor zijn tweede termijn als president.

Dat beleid heeft ook een keerzijde, namelijk ongewenste economische bijeffecten. Zo klaagden de hotelsector en boerenbedrijven eerder al dat werknemers niet meer komen opdagen uit angst dat ze op hun werk worden opgepakt.

Zo verdeeld als de reacties op zijn uitspraken waren tijdens zijn leven, zo uiteenlopend zijn ook de reacties op de gewelddadige dood van de Amerikaanse politiek activist en invloedrijk mediapersoonlijkheid Charlie Kirk. Naast de gebruikelijke oproepen tot kalmte, verdraagzaamheid en gebed, zijn er ook mensen die zich afvragen of Kirk het er niet naar gemaakt heeft. En er zijn aansporingen af te rekenen met zijn politieke vijanden, allemaal nog voordat er ook maar een dader is gearresteerd of een motief bekend is.

Prominente stem

Charlie Kirk groeide de afgelopen jaren uit tot een prominente stem van conservatief Amerika. Lees hier een uitgebreid profiel.

"Opnieuw heeft een kogel een welbespraakt redenaar het zwijgen opgelegd", reageert gezondheidsminister Robert F. Kennedy jr., zoon en neef van een vermoord politicus. Hij noemt Kirk een "moedig kruisvaarder voor het vrije woord".

Democrate Nancy Pelosi, zelf doelwit van een politieke aanval waarbij haar man zwaargewond raakte, spreekt van een vreselijke schietpartij. "Politiek geweld heeft absoluut geen plek in onze maatschappij." Oud-president Obama beaamt dat in een reactie.

"Dit moet stoppen", reageerde de Republikeinse Huisvoorzitter Mike Johnson. "Dit is niet wie we zijn." Toen hij echter opriep tot een moment stilte in het Congres, leidde dat enige tijd tot geschreeuw over en weer tussen politieke tegenstanders. "Voer wapenwetten in", riep een Democraat tegen de regeringspartij, terwijl een Republikein de Democraten toebeet: "jullie hebben dit veroorzaakt".

Ook president Trump wees met een beschuldigende vinger naar politieke tegenstanders. "Dit is de tragische consequentie van het demoniseren van andersdenkenden, dag na dag, jaar na jaar, op de meest hatelijke manier." om in de daaropvolgende zin direct de schuld bij links te leggen. "Jarenlang heeft radicaal links Charlie vergeleken met nazi's en massamoordenaars. Deze retoriek is direct verantwoordelijk voor de terreur die we zien en moet stoppen."

Andere rechtse influencers deelden die analyse. "Ons land wordt verteerd door politieke geweld van radicaal links, dat geweld acceptabel vindt om een vrij en open debat te smoren", meent de door Trump geliefde Laura Loomer. "Links is de partij van moord", twitterde Elon Musk.

'Hartverscheurend', noemen burgers zijn dood:

Het is ontegenzeggelijk waar dat de VS een periode van hevig politiek geweld kent. Het is echter zeker niet zo dat alleen Republikeinen daar slachtoffer van zijn. Trump zelf haalde de moordaanslag op hemzelf vorig jaar en een partijgenoot in 2017 aan, maar zweeg over een ontvoeringspoging van de Democratische gouverneur in Michigan, de brandstichting bij haar partijgenoot in Pennsylvania of de bestorming van het Capitool door zijn eigen aanhangers waarbij meerdere Congresleden voor hun leven moesten vluchten.

Democratisch gouverneur Pritzker van Illinois wees in zijn condoleances aan Kirks familie op de rol die Trump zelf speelt. "De retoriek van de president stookt dit op", zei hij over Trump, die geregeld beledigende bijnamen voor tegenstanders gebruikt, immigranten neerzet als verkrachters en moordenaars en de vrije pers meermaals "de vijand van het volk" noemde.

"Er begon een nieuw tijdperk van politiek geweld toen de relschoppers het Capitool bestormden", vulde Pritzker aan. "En wat deed de president? Hij gaf ze gratie. Wat voor boodschap geef je dan aan mensen die politiek geweld plegen?"

In verschillende online-reacties wordt zelfs afgevraagd of Charlie Kirk het er met zijn felle uitvallen niet zelf naar gemaakt heeft. Hij liet zich in het verleden laatdunkend uit over immigranten, racisme en vrouwenrechten en zei over strengere wapenwetten dat "het grondwettelijk recht op wapens wel een paar vuurwapendoden per jaar waard is". Wie haat zaait, zal haat oogsten, is de teneur bij een aanzienlijk deel van de reacties onder het NOS-Facebookbericht over zijn dood.

Introspectie

Twee oud-presidenten van beide partijen proberen in hun reactie het gezond verstand te laten prevaleren. "Leden van andere politieke partijen zijn niet onze vijanden, het zijn medeburgers", benadrukt Republikein George W. Bush in zijn rouwbericht. "Een jonge man is in koelen bloede vermoord terwijl hij zijn mening verkondigde. Op een universiteitscampus nog wel, waar het uitwisselen van tegengestelde ideeën heilig moet zijn."

"Ik hoop dat we allemaal grondig aan zelfreflectie zullen doen en ons extra inzetten om het debat gepassioneerd maar vredig voort te zetten", reageert Bill Clinton. Hij schrijft dat de moord op Kirk hem boos en verdrietig maakt.

First lady Melania Trump herinnert in haar reactie aan de leegte die Kirk zal achterlaten als mens. "Charlies kinderen zullen opgroeien met verhalen in plaats van herinneringen, foto's in plaats van vreugde en een stilte in plaats van de stem van hun vader." Op het Witte Huis hangt de vlag halfstok.

Omdat veel Nederlanders hem waarschijnlijk niet kennen, laten we in deze video enkele standpunten van Charlie Kirk zien. Hij ging vaak met politieke tegenstanders in debat:

We’ll admit it. We have access to great debugging tools and, yes, sometimes they are invaluable. But most of the time, we’ll just throw a few print statements in whatever …read more

In Den Haag is een bronzen beeld onthuld van cabaretier Paul van Vliet. Van Vliet werd geboren in Den Haag en overleed in 2023 op 87-jarige leeftijd in de Hofstad.

Het geld voor het beeld van kunstenaar Loek Bos werd via crowdfunding ingezameld. Ook werd een aantal persoonlijke spullen van Van Vliet geveild, zoals een foto van de cabaretier samen met actrice Audrey Hepburn uit 1992. In totaal werd meer dan 110.000 euro ingezameld. De gemeente Den Haag legde de laatste benodigde 8500 euro bij.

Van Vliet was in de jaren 70 en 80 een van de bekendste cabaretiers van Nederland. Hij stond tientallen jaren op de planken. Met typetjes als Majoor Kees en Haagse Benny verwierf Van Vliet bekendheid. Muzikale hoogtepunten waren de liedjes Meisjes van dertien en Veilig achterop bij vader op de fiets. In 2008 kreeg hij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap.

Vlak bij theater

Het levensgrote beeld is gistermiddag onthuld op zijn geboortedag. Nabestaanden, vrienden en belangstellenden kwamen daarvoor samen.

Onder de aanwezigen waren ook bekende Nederlanders als Claudia de Breij en Youp van 't Hek. "Ik leerde Paul kennen in de jaren 70, in zijn Theater PePijn. Hier heb ik mijn eerste kilometers gemaakt, daar huurde ik bij hem een zaaltje. We zijn vrienden geworden, en altijd gebleven", zegt Van 't Hek tegen Omroep West.

Er was veel belangstelling voor de onthulling van het beeld:

De locatie van het beeld ligt op de route van theaters PePijn en Diligentia en schuin tegenover het huis waar hij woonde met zijn vrouw Lidewij de Iongh. Ze is ontroerd door het beeld: "Ja, bizar. Ik had hem liever aan het ontbijt gehad."

Bij het beeld staat de titel van Van Vliets nummer Er is nog zoveel niet gezegd. Schrijfster Yvonne Keuls was een van de initiatiefnemers van het beeld. Keuls: "Het gemis went nooit, maar het beeld vind ik fantastisch."

(Telecompaper) New Zealand operator Spark has announced a new five-year strategy, SPK-30, which places stronger emphasis on its core connectivity services and...

(Telecompaper) Oracle has reported a surge in orders for its cloud infrastructure services. During the past quarter to end August, the company booked four multi-billion-dollar contracts with three customers...

In Nederland is de rechtspraak onafhankelijk. Toch kan de minister van Justitie tegen het Openbaar Ministerie zeggen of iemand wel of niet vervolgd moet worden. Dat wil een aantal partijen anders, waaronder D66, NSC en SP. Zij zeggen dat een kabinet die bevoegdheid kan misbruiken om bijvoorbeeld tegenstanders te laten vervolgen.

Niet alle partijen delen die vrees: onder meer VVD en BBB zien niets in een plan van D66-Kamerlid Sneller om de zogenoemde aanwijzingsbevoegdheid te schrappen.

Vandaag verdedigt Sneller zijn initiatiefwetsvoorstel in de Tweede Kamer. "We moeten zorgen dat onze wetgeving bestand is tegen iemand die aan de macht komt en kwaad wil", zegt hij.

Het plan schrapt de 'bijzondere aanwijzingsbevoegdheid' van de minister van Justitie. Nu kan die nog een opdracht (aanwijzing) geven tot opsporing, vervolging of juist tot niet-vervolgen. Ook kan een minister zich in theorie bemoeien met de manier waarop het OM een zaak aanpakt, bijvoorbeeld met de strafeis.

Drempel verhogen

Aanwijzingen zijn al tientallen jaren niet gedaan door een minister, maar alleen de mogelijkheid ervan kan volgens Sneller al effect hebben. Concreet zou het OM bijvoorbeeld na een gesprek met een minister kunnen besluiten om iemand te vervolgen, met de gedachte 'de minister lijkt dit te willen en zo voorkomen we een dienstopdracht'.

In het voorstel wordt ook de plicht van het OM om de minister te informeren over zaken flink ingeperkt. Die verplichting leidt volgens Kamerlid Sneller tot "mogelijkheden voor beïnvloeding". "Die drempel wil ik ook verhogen."

Uiterst middel

Niet iedereen in de Kamer staat te springen. BBB bijvoorbeeld wijst erop dat een minister in bijzondere gevallen moet kunnen ingrijpen. "Juist omdat de bevoegdheid bijna nooit wordt gebruikt, is zij van waarde", zegt Kamerlid Wijen-Nass. "Als uiterst middel kan de minister optreden bij een crisis." Met het voorstel van D66 wordt dat moeilijker.

Daarnaast, zegt het BBB-Kamerlid, is de minister politiek verantwoordelijk voor het OM en dan moet hij of zij ook wel bevoegdheden hebben. Soortgelijke kritiek op het plan had de Raad van State eerder ook en de VVD kijkt er ook zo naar. "Het huidige stelsel zorgt voor een goed evenwicht tussen aan de ene kant de onafhankelijkheid van het OM en aan de andere kant de verantwoordelijkheid van de minister", aldus Kamerlid Ellian.

Wijen-Nass voegt eraan toe dat ze de kans op ongelukken niet groot acht. "Het is niet zo dat als één politieke partij roept: 'we willen dat er vervolgd wordt' dat dat dan ook daadwerkelijk gebeurt."

Vriendjespolitiek

SP-Kamerlid Van Nispen vindt het wel een goed voorstel. "Het versterkt de scheiding der machten: we willen geen politieke vervolgingen en ook geen vriendjespolitiek." Maar hij wijst erop dat informele beïnvloeding van het OM wel mogelijk blijft. "Hoe kunnen we ook dit soort bemoeienis voorkomen?", is volgens Van Nispen de vraag.

De aanwijzingsbevoegdheid heeft nooit tot problemen geleid, maar dat is geen garantie voor de toekomst, vindt NSC. "Juist in onstuimige tijden moet de politiek zich richten op het voorkomen van problemen", zegt Kamerlid Six Dijkstra. "Vóór die uitmonden in een crisissituatie en de samenleving de klappen moet opvangen."

Initiatiefnemer Sneller kijkt daarbij naar andere landen - hij noemt Hongarije en de VS - waar instituties worden afgebroken. "Heel lang dachten we: iedereen in het kabinet heeft het goed voor met de democratie. Maar we hebben de afgelopen jaren gezien dat dat gewoon niet zo is." Sneller refereert daarbij aan het laatste kabinet, waarbij er zorgen waren over het rechtsstatelijke gehalte van de standpunten van coalitiepartij PVV, ook binnen de coalitie.

Vanavond debatteert de Tweede Kamer over het plan. Of het voorstel een meerderheid gaat halen, is nog onduidelijk. Een aantal partijen heeft of wil nog niet laten weten wat hun standpunt is. In elk geval D66, GroenLinks-PvdA, SP, NSC, CDA, FvD en Volt staan positief tegenover het idee. Tegen zijn VVD, BBB, SGP en JA21.

Bredere zorgen

In politiek Den Haag zijn de afgelopen tijd meer zorgen te horen over of onze democratie wel zo weerbaar is. Zo zijn er Kamervragen gesteld over of de politiek zich wel moet kunnen bemoeien met de benoemingen in de rechterlijke macht en met hoe en waarvoor de rechtspraak geld krijgt.

En ook de Raad van State, het belangrijkste juridische adviesorgaan van de regering, maakt zich zorgen. Onder Trump in de VS wordt de rechtsstaat "vermorzeld", zei RvS-vicepresident Thom de Graaf deze week in een toespraak. Zo erg is het hier volgens hem niet, maar ook in Nederland worden "feiten in twijfel getrokken of ronduit genegeerd" door politici.

De Graaf: "Ook hier klinkt het verwijt dat onafhankelijke rechters en adviesorganen bevooroordeeld zijn omdat hun uitspraken en adviezen soms niet bevallen." Volgens hem kan "ons rechtsstatelijk en politiek bestel wel wat extra bescherming gebruiken".

Does the in 65F02 “F” stand for “fast” or “FPGA”? [Jurgen] doesn’t know, but his drop-in replacement board for the 6502 and 65c02 is out there and open source, whatever …read more

Goedemorgen! In de Tweede Kamer wordt gedebatteerd over de oorlog in Oekraïne en in de Vuelta staat de individuele tijdrit op het programma, die om veiligheidsredenen flink is ingekort.

Eerst het weer: de dag start droog met wat zon. In de middag trekken stevige buien over het land, vanuit het zuidwesten. Hierbij is kans op onweer en hagel. Er waait een stevige zuidwestenwind en het wordt maximaal 20 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In de VS is een klopjacht gaande op de persoon die politiek activist en invloedrijke mediapersoonlijkheid Charlie Kirk doodschoot. Kirk werd neergeschoten bij een bijeenkomst op een universiteit in de staat Utah en overleed kort daarna.

FBI-directeur Patel meldde in eerste instantie op X dat de vermoedelijke schutter was opgepakt. Later werd duidelijk dat deze persoon niet de schutter was. Die is daarop vrijgelaten. De autoriteiten maken nu jacht op de schutter. Volgens onbevestigde berichten bevond die zich tijdens de aanslag op een dak op de universiteitscampus. Hij of zij zou zwarte kleding hebben gedragen. Een naam is niet bekend.

De moord schokt de VS. President Trump omschreef Kirk als legendarisch en als iemand die "als geen ander het hart van de jeugd in de Verenigde Staten" begreep.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Cuijk in Noord-Brabant is bij archeologische opgravingen op de plek waar vroeger een Romeins grafveld lag een olielampje gevonden. Het voorwerp van zo'n 1800 jaar oud is nagenoeg intact. Een archeoloog spreekt van "een echt topstuk" en volgens hem is de kans aanzienlijk dat er nog veel meer wordt gevonden. Pas 15 procent van het grafveld is onderzocht. "Het zou zomaar kunnen dat er nog veel rijkere graven liggen te wachten."

Fijne dag!

De koopkracht van huishoudens in Nederland is vorig jaar fors toegenomen. Dat kwam vooral doordat de lonen flink stegen. Het doorsnee huishouden zag de koopkracht in 2024 met 3,6 procent stijgen. En dat is de grootste stijging sinds 2001, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Dat de doorsnee koopkracht met 3,6 procent steeg, betekent dat de ene helft van de bevolking een lagere koopkrachtontwikkeling had. En er waren ook huishoudens van wie de koopkracht daalde. De andere helft van de bevolking had een koopkrachtstijging die minstens zo hoog was als die 3,6 procent.

Niet alle groepen in de samenleving hadden dus een even grote koopkrachtstijging. Werknemers zagen hun koopkracht het sterkst stijgen, de gemiddelde werknemer met 5,3 procent.

De prijzen stegen vorig jaar flink: de inflatie was 3,1 procent. Maar daartegenover stond een gemiddelde cao-loonstijging van 6,8 procent. Werkenden profiteerden bovendien van een aantal belastingaanpassingen. Ook veranderden sommige mensen van baan en gingen meer verdienen.

De koopkracht van het doorsnee huishouden met een bijstandsuitkering steeg veel minder, met maar 0,2 procent. Mensen met een uitkering kregen in 2023 nog een energietoeslag van 1300 euro vanwege de hoge energieprijzen. Maar in 2024 was die toeslag er niet meer. Dat hun koopkracht ondanks het wegvallen van de energietoeslag nog wel steeg, hebben ze te danken aan de verhoging van uitkeringen en de verruiming van de huurtoeslag en het kindgebondenbudget.

De koopkracht van zelfstandigen steeg met 3,1 procent. Maatregelen zoals de verlaging van de zelfstandigenaftrek drukten hun koopkrachtstijging. Gepensioneerden zagen een plus van 1,8 procent. Dat was de eerste koopkrachtstijging voor gepensioneerden na drie jaar koopkrachtdaling op rij.

De organisatie van een festival in Gent heeft een optreden van een Duits orkest afgezegd omdat de dirigent ook chef-dirigent is van het Israëlisch Filharmonisch Orkest. Het gaat om dirigent Lahav Shani van het Münchner Philharmoniker. Het optreden "zou een van de artistieke hoogtepunten" van het Gent Festival 2025 worden, maar gaat dus niet door.

In een verklaring zegt de organisatie: "Lahav Shani heeft zich in het verleden diverse malen uitgesproken voor vrede en verzoening, maar in het licht van zijn functie als chef-dirigent van het Israëlisch Filharmonisch Orkest kunnen wij onvoldoende duidelijkheid verschaffen over zijn houding ten opzichte van het genocidale regime in Tel Aviv." Het festival wil geen samenwerkingen aangaan "met partners die daarvan niet ondubbelzinnig afstand nemen".

Het Münchner Philharmoniker zou op 18 september spelen in de beroemde Sint-Baafskathedraal in Gent. Mensen die een kaartje hadden gekocht, krijgen hun geld terug.

Ook in Rotterdam

De 36-jarige Lahav Shani werkt sinds 2016 ook als chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Die functie geeft hij volgend jaar op, om chef-dirigent in München te worden. Voor het Beierse orkest werkt hij nu al als gewone dirigent.

Duitse politici reageren woedend op het besluit van het Vlaamse festival. Cultuurminister Weimer zegt dat een grens is overschreden. "Onder het mom van Israël-kritiek wordt hier een cultuurboycot bedreven. Dit is puur antisemitisme en een aanval op de fundamenten van onze cultuur."

Burgemeester Reiter van München zegt niets van het besluit te begrijpen. De Beierse cultuurminister Blume is "verbijsterd dat uitgerekend een muziekfestival de internationaal verbindende kracht van muziek misbruikt voor verdeling en hetze." Het orkest zelf zegt dat Shani als mens en als musicus staat voor wederzijds begrip, humanisme en dialoog.

Het Gent Festival noemt Gaza in de verklaring niet letterlijk, maar spreekt van "de huidige onmenselijke situatie, die ook in onze samenleving tot emotionele reacties leidt". De organisatie acht het daarom "niet wenselijk om dit concert te laten doorgaan".

Israël en Duitsland spreken allebei tegen dat in Gaza sprake is van genocide. Steeds meer deskundigen zeggen dat Israël zich wel schuldig maakt aan genocidaal geweld.

De vermoorde politiek activist Charlie Kirk (31) groeide de afgelopen jaren uit tot een prominente stem van conservatief Amerika. Hij wordt gezien als een invloedrijk maar omstreden figuur, die erin slaagde jonge kiezers te mobiliseren voor Donald Trump toen die in 2024 presidentskandidaat was.

Het internet en de campussen van hogescholen en universiteiten waren zijn speelveld. Behalve succesvolle socialemedia-accounts en een podcast ging hij ook actief de dialoog aan op Amerikaanse campussen met andersdenkenden om zijn conservatieve denkbeelden te verspreiden. Tegenstanders noemen die racistisch, xenofoob en misogyn.

"Campussen zijn een plek geworden waar iedereen er anders uitziet, maar precies hetzelfde denkt", zei hij eerder dit jaar nog. "Conservatisme is ondervertegenwoordigd. Dan bedoel ik westerse waarden, de vrije markt, de rechtsstaat, individueel initiatief, de grondwet. Noem maar op."

Omdat veel Nederlanders hem waarschijnlijk niet kennen, laten we in deze video enkele standpunten van Charlie Kirk zien. Hij ging vaak met politieke tegenstanders in debat:

Gisteren werd Kirk op de Utah Valley University aan de tand gevoeld, waar hij zijn nieuwe 'American Comeback Tour' aftrapte. Het optreden voor studenten daar zou zijn laatste worden. Tijdens een vraag over vuurwapengeweld werd hij in de hals geschoten. President Trump maakte later zijn dood bekend.

Het politieke leven van Kirk gaat terug tot 2012. Als 18-jarige richtte hij toen de activistische jeugdorganisatie Turning Point USA op. Hij zette zich af tegen liberale ideeën en richtte zich met zijn standpunten tot andere jongeren, vooral op onderwijsinstellingen.

Later ontwikkelde Kirk zich ook tot succesvol podcaster en socialemediapersoonlijkheid. Op Instagram heette hij charliekirk1776 - een verwijzing naar het jaar van de Amerikaanse onafhankelijkheid. Hij had er voor zijn dood ruim 7 miljoen volgers. Die zagen er onder meer filmpjes van zijn toespraken en debatten met studenten, over onderwerpen als gender, traditionele familiewaarden en religie. Persbureau AP noemt Kirk een culture warrior, een cultuurstrijder.

Felle reacties

Ook op TikTok en X bereikte Kirk miljoenen mensen, net als met zijn podcast The Charlie Kirk Show. Daarin ging het eveneens vaak over de Amerikaanse politiek, conservatieve waarden, wapenbezit en het christendom.

In zijn laatste podcast sneed hij bijvoorbeeld rassengeweld in de VS aan, met name zwarte criminelen die witte vrouwen aanvallen. "Weer zo'n willekeurige zwarte man die weer een witte vrouw vermoordt", zei hij over verschillende recente zaken. "Zie je het patroon? Links vindt het maar niks als ik dit soort dingen zeg." Dit soort uitspraken leidden vaak tot felle reacties van tegenstanders, die er bijvoorbeeld op wijzen dat slachtoffer en dader veel vaker dezelfde huidskleur hebben.

Kirks werkwijze werd vorige maand nog door tekenfilmserie South Park op de hak genomen. Als Cartman in die aflevering in de ban raakt van commentatoren als Kirk publiceert hij filmpjes met titels in diens aanvallende stijl, zoals "Eric Cartman overtroeft woke progressieve studenten". Kirk noemde de parodie hilarisch en een bewijs van zijn succes.

Omstreden uitspraken

Eerder leidden discriminerende uitspraken al tot ophef. Zo zei hij: "Als ik een zwarte piloot zie, hoop ik maar dat die bekwaam is" als kritiek op beleid dat minderheden zou voortrekken. Dat witte Amerikanen meer privileges zouden hebben, deed hij af als "een racistische leugen".

Ook op gebied van genderkwesties was hij fel. Vrouwen behoorden zich volgens hem te richten op het krijgen van kinderen en zouden maar "boos en bitter" worden van anticonceptiemiddelen. Ook erkende hij maar twee geslachten en deed hij alle alternatieven af als "seksuele anarchie".

Burgerrechtenwetgeving uit de jaren 60 noemde hij "een enorme fout" omdat die had geleid tot een bureaucratie die uit was op diversiteit en inclusie. George Floyd zette hij weg als een "smeerlap" die aan een overdosis was gestorven. De in de grondwet vastgelegde scheiding van kerk en staat was volgens hem een verzinsel van humanisten. Empathie vond hij een gevaarlijk newageconcept.

Met zijn manier van optreden en zijn invloed op jongeren speelde hij zich al jaren geleden in de kijker bij Trump en zijn zoons. In de presidentscampagne van 2016 was Kirk persoonlijk medewerker van Donald Trump junior. Zowel in Trumps eerste als tweede termijn was hij een geregeld bezoeker van het Witte Huis en Trumps buitenverblijf Mar-a-Lago in Florida.

"Charlie was niet zomaar een vriend, hij was als een kleine broer voor me - en voor miljoenen wereldwijd", laat Trumps zoon Donald jr. weten. "Hij was een ware inspiratie."

VS-correspondent Rudy Bouma over Kirk:

"Charlie Kirk voerde actief campagne voor Trump, die op zijn beurt meerdere evenementen van de jonge activist bezocht. Kirk zette de politieke strijd met de Democraten neer als een religieuze strijd en hij zette dominees onder druk om actiever campagne te voeren voor Trump.

Kirk haalde fel uit naar 'woke' en 'diversiteit' en noemde Black Lives Matter 'een terroristische organisatie die de westerse beschaving wil vernietigen'. Hij werd gehaat door veel liberalen, die vonden dat hij desinformatie over covid-19 verspreidde en Trumps leugens over verkiezingsfraude normaliseerde."

Bij de presidentsverkiezingen van vorig jaar had Kirk volgens Amerikaanse media een aandeel in het 'binnenhalen' van de staat Arizona voor Trump. In die staat registreerden zich veel nieuwe kiezers. De Democraat Joe Biden won er in 2020, maar nu ging de staat met 5 procentpunten verschil naar Trump.

Donald Trump jr. zegt het op X zo: "Het lijdt geen twijfel dat Charlies werk en zijn stem mijn vader hebben geholpen het presidentschap te winnen. Hij heeft de koers van dit land veranderd."

Charlie Kirk was getrouwd met Erika Frantzve, een voormalige Miss Arizona. Het stel had twee kinderen. "Charlie was een man met een diep, diep geloof", reageerde president Trump in een video op zijn dood. "We kunnen ons troosten met de gedachte dat hij bij God in de hemel is."

There are a variety of robot mower systems on the market employing different navigation methods, and [Eelco] has the story of how one of these was reverse engineered. Second hand …read more

In Mexico-Stad zijn zeker drie mensen om het leven gekomen bij de explosie van een tankwagen. Er zijn zeventig gewonden, zegt de burgemeester van de stad.

De oplegger, die was gevuld met gas, kantelde en ontplofte bij een snelwegknooppunt. Door de explosie ontstond een grote drukgolf. Achttien auto's in de buurt vlogen in brand.

Op video's die online circuleren zijn mensen te zien met brandwonden en gescheurde kleding. Na het ongeluk zei de burgemeester dat negentien mensen er slecht aan toe zijn. Zij hebben tweede- en derdegraads brandwonden opgelopen. Later bleek dat meerdere mensen het ongeluk niet hebben overleefd.

Waardoor de tankwagen kantelde, is nog onduidelijk. Het Openbaar Ministerie doet onderzoek naar de toedracht.

Het ongeluk gebeurde bij een knooppunt in het oosten van Mexico-Stad, langs de snelweg die de hoofdstad met de miljoenenstad Puebla verbindt. Op de plek van het ongeluk zijn meerdere viaducten.

In Berlijn zitten twee dagen na een sabotageactie bij twee hoogspanningsmasten nog steeds duizenden mensen zonder stroom. Het gaat om de langste stroomstoring in 25 jaar in de Duitse hoofdstad.

Aanvankelijk waren zo'n 45.000 huishoudens en bedrijven getroffen. Zo'n 20.000 daarvan zitten nog steeds in het donker. Veel huishoudens hebben ook geen warm water.

Gisteren lukte het de netbeheerder om een deel van aansluitingen te herstellen via een noodverbinding. Die begaf het 's avonds, waardoor duizenden mensen opnieuw geen stroom hadden. De verwachting is dat de problemen vandaag definitief worden verholpen.

Brandstichting

De stroomstoring ontstond in de nacht van maandag op dinsdag door brandstichting. Het stadsbestuur en de politie gaan ervan uit dat de daders een politiek motief hadden.

Een anarchistische groepering heeft de aanval opgeëist. In een online gepubliceerde brief schrijft de groep dat een bedrijventerrein in het zuidoosten van Berlijn het doelwit was. Dat wordt in de brief omschreven als een "militair-industrieel complex" dat moet worden aangepakt.

Het stadsbestuur denkt dat de daders al eerder actief waren. Begin vorig jaar werd in de regio de stroomtoevoer naar een Tesla-fabriek onderbroken door brand. Het werk in de fabriek lag toen enkele dagen stil.

De Verenigde Staten zijn opgeschrikt door de moord op de politiek activist en invloedrijke mediapersoonlijkheid Charlie Kirk. Hij werd gisteren neergeschoten bij een bijeenkomst op een universiteit in de staat Utah. Later maakte president Trump zijn overlijden bekend.

In dit artikel praten we je bij over wat er is gebeurd, over de klopjacht op de schutter en over de belangrijkste reacties.

De aanslag

Charlie Kirk was voor de start van zijn 'America Comeback Tour' afgereisd naar de Utah Valley University in Orem in Utah. Hij hield daar een toespraak voor studenten. Toen het ging over vuurwapengeweld, viel plotseling een schot.

Kirk werd geraakt in de halsstreek. Voor zover bekend is er één schot afgevuurd. Beveiligers hebben Kirk hevig bloedend afgevoerd.

President Trump maakte rond 22.30 uur Nederlandse tijd de dood van Kirk bekend. Later bevestigden de lokale autoriteiten dat Kirk de aanslag niet heeft overleefd. De gouverneur sprak van een politieke moord.

Bij de bijeenkomst op de universiteit in Utah waren zo'n 3000 mensen. Dit zijn beelden (van veraf gefilmd) van de aanslag en de paniek bij de toeschouwers daarna:

Op een persconferentie zei de gouverneur dat een person of interest was aangehouden, iemand die in het onderzoek op de radar was gekomen. FBI-directeur Patel meldde dat de vermoedelijke schutter was opgepakt.

Later werd duidelijk dat deze persoon niet de schutter was. Die is daarop vrijgelaten.

De autoriteiten maken nu jacht op de schutter. Volgens onbevestigde berichten bevond die zich tijdens de aanslag op een dak op de universiteitscampus. Hij of zij zou zwarte kleding hebben gedragen. Een naam is niet bekend.

Wie was Charlie Kirk?

Kirk werd door persbureau AP omschreven als culture warrior. Hij streed voor conservatieve waarden en bereikte daarmee miljoenen Amerikanen. Ook werd hij gezien als stemmentrekker voor Trump. In dit artikel lees je meer over hem.

De reacties

President Trump heeft Kirk op zijn platform Truth Social omschreven als legendarisch en als iemand die "als geen ander het hart van de jeugd in de Verenigde Staten" begreep. In een videoboodschap veroordeelde hij later het "demoniseren" van politieke tegenstanders.

Trump heeft opdracht gegeven om Amerikaanse vlaggen op het Witte Huis en andere overheidsgebouwen tot zondag halfstok te hangen, als eerbetoon aan Kirk.

Trumps zoon, Donald junior, noemt Kirk een van de moedigste mensen die hij heeft gekend. Trump jr. was bevriend met Kirk. Die werkte in 2016 als zijn persoonlijk medewerker. "Charlie wijdde zijn leven aan iets groters dan hijzelf. Hij vocht onvermoeibaar voor dit land, voor de waarden die Amerika groot maken, en voor de volgende generatie." Ook zegt Trump jr. dat hij altijd vreedzaam zijn doelen nastreefde en naar iedereen luisterde.

Ook andere kopstukken uit de regering-Trump reageren, onder wie vice-president JD Vance en minister van Defensie Hegseth. Die twittert: "Goed gedaan, goede en trouwe dienaar."

Ook aan de andere kant van het politieke spectrum wordt met verslagenheid gereageerd. De oud-presidenten Biden en Obama zeggen beiden dat er in de VS geen plaats is voor zulk geweld. "Dit moet nu ophouden", aldus Biden.

Released in July of 2025, the Tamagotchi Paradise may look somewhat like the late 90s toy that terrorized parents and teachers alike for years, but it’s significantly more complex and …read more

Voor het eerst in ruim anderhalf jaar hebben de Britse koning Charles en prins Harry elkaar ontmoet. Vader en zoon spraken elkaar zo'n vijftig minuten in Clarence House, de Londense woning van Charles.

De relatie tussen Charles en Harry is al tijden moeizaam. Hun laatste ontmoeting was in februari 2024, kort nadat Charles een kankerdiagnose had gekregen. Ook Harry's band met zijn broer, kroonprins William, is naar verluidt niet al te best.

Het Britse paleis heeft geen details bekendgemaakt over de ontmoeting, behalve dat er thee is gedronken.

Vervreemding

Harry woont met zijn vrouw Meghan Markle en hun kinderen Archie en Lilibet in de Verenigde Staten. Voor hun vertrek namen ze afstand van de koninklijke familie. In media-optredens en in zijn autobiografie Spare sprak Harry over de vervreemding van zijn familie en over aanvaringen met andere royals.

VK-correspondent Fleur Launspach over de ontmoeting:

Zou dit de eerste stap kunnen zijn naar het helen van de pijnlijke breuk die de Britse koninklijke familie sinds 2020 verdeelt nadat Harry en Meghan zich uit het koningshuis terugtrokken?

De afgelopen dagen werd er al druk gespeculeerd: is Harry wel of niet welkom bij de koning? De prins verblijft namelijk enkele dagen in Engeland, vanuit Californië. Zijn agenda zat vol, maar royal watchers hielden er rekening mee dat hij mogelijk toch voor het eerst in lange tijd door zijn vader ontvangen zou worden.

Dat Harry uit is op verzoening, is geen geheim. In een emotioneel interview in mei met de BBC zei hij: "Ik weet niet hoe lang mijn vader nog heeft," doelend op de kankerdiagnose van koning Charles. Dat gesprek deed de al beschadigde relatie echter geen goed: het paleis ziet liever niet dat Harry en zijn vrouw Meghan familiezaken via de media proberen uit te spelen.

De ontmoeting van nu lijkt erop te wijzen dat er tóch weer ruimte is voor toenadering.

In mei liet Harry weten dat hij de familiebanden wilde aanhalen. "Ik zou graag verzoening willen met mijn familie", zei hij toen tegen de BBC.

In de zomer volgde een ontmoeting van medewerkers van Charles en Harry. Een foto daarvan verscheen in de krant The Mail on Sunday, die schreef over een "geheime Harry-vredestop".

In Cuijk in Noord-Brabant is bij archeologische opgravingen een Romeins olielampje gevonden. Het voorwerp van zo'n 1800 jaar oud is nagenoeg intact. "Het is bovendien mooi versierd en dat maakt het echt een topstuk", zegt archeoloog Johan van Kampen tegen Omroep Brabant.

De vondst werd gedaan op het voormalige Nutricia-terrein, waar vroeger een Romeins grafveld lag. Sinds de opgravingen afgelopen juni zijn begonnen, werden er ruim zeventig graven blootgelegd. "De verwachtingen waren hoog, maar zelfs die zijn overtroffen", zegt Van Kampen.

Bijzondere vondst

Er zijn onder meer munten, complete vazen en andere sierstukken gevonden, waaronder het olielampje. Van Kampen spreekt van een bijzondere vondst. "Het olielampje komt uit de tweede eeuw na Christus en is nog helemaal heel", zegt hij. Er worden in Nederland vaker olielampjes gevonden, maar vooral de versieringen maken de vondst uniek.

Volgens de archeoloog werd het lampje in het graf meegegeven. "Zodat men in de reis naar het hiernamaals een lichtje had."

De opgravingen zijn nog maar net begonnen, maar nu al staat vast dat het grafveld veel groter is dan gedacht. "We onderzoeken nu een terrein van 1,6 hectare, maar dat is waarschijnlijk nog geen kwart van het geheel", legt hij uit. "We schatten dat het grafveld in totaal wel 5,5 tot 6 hectare groot kan zijn."

Voor de archeologen is het Romeinse grafveld een mooie klus. "Normaal vind je vaak scherven, maar hier zijn de vondsten vaak nog bijna helemaal heel", legt Van Kampen uit. "Dat komt doordat de spullen die hier in de graven liggen vaak een eerbetoon zijn die mensen meekregen. Vervolgens werd er meteen een laag zand overheen gedaan."

Het grafveld was onderdeel van een Romeinse nederzetting met de naam Ceuclum, de Romeinse naam voor Cuijk. Cuijk lag voor de Romeinen handig op de route langs de Maas van Maastricht naar Nijmegen.

"Door de hoeveelheid en aard van het materiaal dat we in de graven vinden, kunnen we ook te weten komen hoe de welvaart was van de mensen die hier leefden", zegt Van Kampen.

De ontdekkingen zijn nog lang niet voorbij. Pas 15 procent van het grafveld is onderzocht. "Het zou zomaar kunnen dat er nog veel rijkere graven liggen te wachten."