Aggregator

Goedemorgen. De rechtbank doet uitspraak over lekken in het onderzoek naar oud-Kamervoorzitter Arib. En zo'n 180.000 scholieren wachten in spanning op een telefoontje van school of ze geslaagd zijn.

Eerst het weer: Vandaag schijnt de zon uitbundig en op veel plaatsen wordt het zomers warm met 23 tot 28 graden. Daarbij waait en matige tot vrij krachtige oostenwind.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

Het versterken van het elektriciteitsnet is moeilijker dan verwacht. In Gelderland, Flevoland en Utrecht zullen bedrijven daardoor langer moeten wachten op een nieuwe of zwaardere netaansluiting.

Oorspronkelijk was de uitbreiding gepland voor 2029, maar inmiddels gaat netbeheerder Tennet uit van 2033 of zelfs 2035. Ook producenten van wind- en zonnestroom zullen langer moeten wachten op een aansluiting in de genoemde provincies.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Voor het eerst is de onbekende zuidpool van de zon onthuld, Het ruimtevaartuig Solar Orbiter heeft de beelden teruggestuurd naar de aarde in een gezamenlijke missie van de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) en NASA.

De baanbrekende waarnemingen brachten ook een chaotische lappendeken van magnetische activiteit op de pool van de zon in kaart. Volgens de betrokken onderzoekers zijn de nieuwe unieke beelden het begin van een nieuw tijdperk in de zonnewetenschap.

Fijne dag.

Nederlanders weten meer over klimaatverandering, maar het thema verliest in hun gedachten toch aan urgentie. Zeker onder jongeren zijn de zorgen over het klimaat kleiner geworden vergeleken met eerdere jaren. Ze weten dat het desastreuze gevolgen kan hebben, maar vinden het een "abstract begrip" met "nog weinig tastbare impact op hun directe omgeving", meldt onderzoeksbureau Ipsos I&O na representatief opinieonderzoek.

Het bureau rapporteert over de vijfde meting in dit onderzoek en ziet dat de klimaatzorgen sinds 2019 nog nooit zo klein zijn geweest. Een substantieel deel van de Nederlanders vindt dat het kabinet (veel) meer moet doen om klimaatverandering tegen te gaan, maar die groep is kleiner geworden. 42 procent van de Nederlanders wil meer actie van de overheid. Twee jaar terug lag dat nog flink hoger: op 47 procent.

Hoewel jongeren vaker dan andere leeftijdsgroepen meer actie willen tegen klimaatverandering, is die groep geslonken. In 2023 vond 61 procent van de 18- tot 24-jarigen dat het kabinet meer moest doen, nu is dat nog maar net iets meer dan de helft: 54 procent. Ook bij oudere jongeren (25 tot 34 jaar) is een flinke afname te zien, van 54 procent naar 48 procent.

Jongeren zeggen tegen Ipsos I&O dat ze meer met hun dagelijkse bezigheden (opleiding, werk, rondkomen) bezig zijn en niet veel denken aan het klimaat. Lokale thema's zoals wonen en migratie staan dichter bij hen. Ook zien ze in het nieuws meer over bijvoorbeeld de Amerikaanse president Trump en de oorlogen in Oekraïne en Gaza.

Vast in systeem

"Ze zien best dat het probleem bestaat, maar ze voelen zich op allerlei manieren tegengehouden om er iets aan te doen", vertelt onderzoeker Maartje van Will. "Ze beschrijven dat ze vastzitten in een systeem en dat ze daar geen oplossing voor zien. En ze zeggen ook: als bedrijven en landen geen maatregelen treffen, is mijn eigen inzet ook zinloos." Ongeveer de helft van alle Nederlanders deelt dat beeld.

Veel jongeren vinden het moeilijk om niet mee te gaan in trends in bijvoorbeeld koopgedrag. Ze zien overconsumptie en zijn daar met het oog op klimaatverandering kritisch over, maar ontkomen er zelf ook niet aan. Ook de hogere kosten van duurzame producten wegen voor veel Nederlanders mee. Drie op de tien zegt het zich niet te kunnen veroorloven om duurzamer te leven.

Dit alles en de omvang van de klimaatproblematiek verlamt jongeren en maakt ze somber. Ze weten niet waar ze moeten beginnen bij het werken aan een oplossing en zijn somberder over de toekomst dan ouderen. Waar 51 procent van alle Nederlanders het somber inziet voor toekomstige generaties is dat voor 18- tot 24-jarigen 59 procent. Voor de groep 25-34-jarigen is het zelfs 63 procent.

VVD-stemmer: meer actie van kabinet

Hoewel het onderzoek al voor de kabinetsval is gedaan, kunnen de uitkomsten van betekenis zijn voor de partijen die nu hun verkiezingsprogramma's opstellen. "Als je kijkt naar deze resultaten zie je ook dat jongeren heel duidelijk laten weten dat ze de overheid nodig hebben om verandering te brengen", zegt Van Will.

Gekeken naar kiezers per politieke partij levert dat een redelijk voorspelbaar beeld op. Stemmers op Groenlinks-PvdA en de Partij voor de Dieren vinden vaker dat het kabinet meer moet doen, bij bijvoorbeeld de PVV-stemmer leeft die gedachte totaal niet.

Wat opvalt, zegt Van Will, is dat er bij de VVD wat meer behoefte lijkt aan actie van het kabinet. "Specifiek voor de VVD-stemmers zie je dat de groep die vindt dat het kabinet meer moet doen groter is dan in 2023. Dat zegt misschien ook wel wat over het pad dat de VVD zou kunnen kiezen bij de verkiezingen."

Menselijke gevolgen

Ipsos I&O stelt vast dat meer Nederlanders zich ervan bewust zijn dat hun gedrag gevolgen heeft voor de klimaatverandering. Zeker onder jongeren is dat idee wel doorgedrongen: slechts 20 procent van de jongeren denkt dat het niet uitmaakt wat ze doen of laten. Twee jaar eerder was dat nog bijna het dubbele: 38 procent.

Ook het aantal Nederlanders dat ziet dat de mens verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde groeide in vrijwel alle leeftijdsgroepen. Specifieker weten jongeren (60 procent) bijvoorbeeld vaker dan de gemiddelde Nederlander (41 procent) dat vleesproductie slecht is voor het klimaat. Ook kunnen jongeren makkelijker spontaan duurzame keuzes noemen, zoals minder vliegen, minder kleding kopen en beter je huis isoleren.

De uitbreiding van het hoogspanningsnet in Gelderland, Utrecht en de Flevopolder loopt jaren vertraging op. Hierdoor moeten grootverbruikers van energie zoals winkels, bedrijven, supermarkten en scholen langer wachten op een nieuwe of zwaardere aansluiting.

Oorspronkelijk was de uitbreiding gepland voor 2029, maar inmiddels gaat netbeheerder Tennet uit van 2033. Bij meer tegenslagen kan dat zelfs 2035 worden. En dat terwijl de vraag naar elektriciteit steeds groter wordt.

Boosdoener is de plaatsing van een hoogspanningsstation in Utrecht-Noord. Nu is het hoogspanningsnet in Utrecht, Gelderland en de Flevopolder nog één geheel. Vanwege de toegenomen vraag naar stroom, wil Tennet het opknippen in vier delen. Dat kan pas als er een nieuw hoogspanningsstation in Utrecht-Noord geplaatst is.

Tennet probeert al langere tijd om een geschikte locatie voor dit station te vinden, maar loopt tegen verschillende problemen aan. Zo speelt mee dat Utrecht een dichtbevolkte provincie is, en sommige inwoners bezwaarprocedures starten tegen de plaatsing van een dergelijk hoogspanningsstation.

Vraag neemt toe

Er is grote druk op het elektriciteitsnet, ook doordat consumenten en ondernemers in hoog tempo overstappen naar elektrisch rijden, produceren en verwarmen, schrijft Tennet. Op veel plekken moet het elektriciteitsnet verdubbelen, soms zelfs verdrievoudigen. Tennet meldde jaren geleden al dat het hoogspanningsnet in de regio vol was.

Dat de uitbreiding langer gaat duren "is een buitengewoon teleurstellende boodschap, niet alleen voor ondernemers en organisaties die langer moeten wachten, maar voor de hele regio", zegt Robert Kuik, directeur netplanning bij Tennet. "De druk op het elektriciteitsnet in dit gebied is al ongekend hoog. Dat is iets wat ons grote zorgen baart."

Door de vertraging moeten vooral grootverbruikers langer wachten, maar indirect kunnen ook inwoners de gevolgen merken. Bijvoorbeeld omdat ze langer moeten wachten op een nieuwe supermarkt. Ook producenten van wind- en zonnestroom zullen langer moeten wachten op een aansluiting in de provincies.

Vertragingen

Tennet en regionale netbeheerders onderzoeken de komende maanden de nieuwe situatie op het stroomnet die door de vertragingen ontstaat. In het najaar verwachten ze meer te kunnen vertellen over wat de vertraging voor klanten gaat betekenen.

In april kondigde Tennet aan dat ook enkele projecten in Noord-Brabant en Limburg langer duren dan gepland. Toen waarschuwde de netbeheerder al dat meer projecten in Nederland de komende jaren vertraging oplopen.

In verschillende Amerikaanse steden wordt opnieuw gedemonstreerd tegen de arrestatie en deportatie van migranten. Het gaat onder meer om Los Angeles, New York, San Antonio, Spokane en Indianapolis, schrijft CNN. Eerder waren ook al protesten verspreid door het land, zoals in Las Vegas, Seattle en Boston.

In New York was de sfeer gespannen. Daar zijn meerdere mensen aangehouden. In LA was opnieuw een protest voor het gemeentehuis. CNN-journalisten ter plaatse zagen agenten rubberkogels gebruiken om de menigte uiteen te drijven. Volgens de politie zaten er mensen in de menigte die "professioneel vuurwerk en stenen naar agenten gooiden".

Dit zijn beelden uit de steden Los Angeles en Spokane:

De protesten begonnen dit weekend in Los Angeles, waar sinds zaterdag bijna 400 mensen zijn aangehouden door de politie. De overgrote meerderheid van de arrestaties was omdat mensen het gebied niet wilden verlaten, ondanks verzoeken van de politie. Er zijn tot nu toe een handvol ernstigere aanklachten geweest, waaronder mishandeling van agenten en het bezit van een molotovcocktail en een wapen.

Arrestaties

Het Openbaar Ministerie in de stad stelt dat, in tegenstelling tot wat de sensationele beelden in sommige media laten zien, slechts een klein deel van de inwoners protesteert en de betogingen overwegend vreedzaam verlopen. "99,99 procent van de mensen in Los Angeles heeft zich niet met illegale activiteiten beziggehouden", zegt Nathan Hochman, officier van justitie van Los Angeles County.

Volgens Hochman worden mensen die vreedzaam protesteren beschermd. Degenen die zich bezighouden met illegale activiteiten, worden gearresteerd en vervolgd. Volgens hem hebben zo'n 4000 mensen de afgelopen dagen gedemonstreerd in Los Angeles, daarvan zijn 400 mensen aangehouden, onder meer vanwege geweld tegen agenten en verboden wapenbezit.

Opnieuw avondklok

Eerder deze week liepen de spanningen in Los Angeles verder op na de inzet van de Nationale Garde. Duizenden betogers gingen de straat op. Ze blokkeerden een snelweg en staken auto's in brand. De rest van de week staan er meer protesten gepland verspreid door de VS, schrijft CNN.

Gisteren werd in delen van het centrum van LA een avondklok ingesteld. Die avondklok geldt vanavond opnieuw van 20.00 uur tot 06.00 uur (lokale tijd).

Gisteravond zei gouverneur Gavin Newsom van Californië in een emotionele toespraak dat "de democratie voor onze ogen wordt aangevallen". Trump besloot namelijk tegen de zin van Newsom de Nationale Garde in te zetten.

Newsom heeft de regering-Trump aangeklaagd in een poging om de inzet van militairen in Los Angeles te stoppen. De zitting staat voor later vandaag gepland. Volgens critici leidt de inzet van het leger juist tot meer geweld.

Ondertussen melden functionarissen dat er binnen twee dagen ook Amerikaanse mariniers naar Los Angeles komen. Die zullen zich bij de Nationale Garde voegen op straat in Los Angeles. Ze zouden bevoegd zijn om iedereen aan te houden die immigratiemedewerkers hinderen of de confrontatie aangaat met agenten.

As there is no cure for celiac disease, people must stick to a gluten free diet to remain symptom-free. While this has become easier in recent years, scientists have found some …read more

Boven ons land was in de nacht van woensdag op donderdag een zogenoemde aardbeienmaan te zien. Wie vannacht naar de volle maan keek, kon een rode gloed zien.

Toch dankt deze aardbeienmaan zijn naam niet aan de rode kleur, maar aan de periode, want in deze tijd van het jaar worden veel aardbeien geoogst. Daarom wordt de volle maan in juni een aardbeienmaan genoemd.

De rode of oranje gloed komt doordat de maan laag aan de hemel staat en door een dikkere laag van de atmosfeer te zien is. Doordat de maan dit jaar uitzonderlijk laag aan de horizon bleef staan, was deze kleur langer zichtbaarder dan anders.

De volle maan bleef in twee decennia niet zo laag bij de horizon als vannacht. De volgende keer dat dat gebeurt is pas in 2043.

Dat leverde mooie plaatjes op in Nederland:

De junimaan werd vroeger in ons land de honingmaan genoemd, zoals ook andere manen bijzondere benamingen hadden, als hooimaan (juli), graanmaan (augustus) en oogstmaan (september).

Onder invloed van Amerikaanse media wordt voor dit jaarlijks terugkerende fenomeen steeds vaker de benaming gebruikt van de inheemse inwoners van dat continent. Daarin is bijvoorbeeld in januari de wolfmaan te zien, kent april de roze maan en heet die van oktober de jagersmaan.

Een enkele keer leidt dat tot bijzondere woordcombinaties, zoals de superwolfbloedmaan van een aantal jaren geleden. Daarbij kleurde de supermaan van januari rood door een maansverduistering.

Ook in de rest van de wereld werd de volle aardbeienmaan uitgebreid vastgelegd:

De 14-jarige Franse leerling die dinsdag een onderwijsassistente doodstak in Nogent had zich voorgenomen een willekeurige medewerker van zijn middelbare school te doden. Dat deed de dader nadat hij vrijdag op het schoolplein een standje had gekregen, omdat hij daar met zijn vriendin stond te zoenen. Dat maakte de officier van justitie bekend na het verhoor van de jongen.

De 31-jarige onderwijsassistente was niet degene die hem op het schoolplein had toegesproken. Volgens de aanklager verklaarde de jongen dat hij op zaterdag al een plan had bedacht om een medewerker te doden, maar dat het niet uitmaakte wie dat zou zijn.

De doodgestoken medewerkster was aan het helpen bij het controleren van de tassen van leerlingen, vlak voor de ingang.

Geen spijt

Dinsdag nam de dader het grootste mes van thuis mee naar school, dat volgens hem "de meeste schade kon toebrengen".

Volgens de aanklager is er geen sprake van een psychische stoornis, "maar is de jongen wel fan van gewelddadige videogames". Verder kwam hij tijdens het verhoor afstandelijk over en zei hij geen spijt te hebben van zijn daad, zegt de officier van justitie.

Willekeurige controles

Geweld op scholen is een probleem in Frankrijk. Zo werd er in april nog een meisje doodgestoken op een school in Nantes. Drie anderen raakten toen gewond.

Premier Bayrou riep daarna op tot betere controle op wapens bij scholieren, en de politie ging bij scholen willekeurige controles uitvoeren.

It’s not quite “bend, fold or mutilate” but this project comes close– it actually manufactures a spring clip for [Super Valid Designs] PETAL light system. In the video (embedded below) …read more

Een Nederlandse man is in Duitsland betrapt met 124.000 euro in een koelkast. Dat gebeurde vorig week in Reitzenhain bij de grensovergang met Tsjechië, meldt de politie. Agenten controleerden daar de auto van de 40-jarige Nederlander.

Toen de man werd gevraagd of hij geld bij zich had, zei hij dat hij zo'n 50 euro in zijn broekzak had zitten. Bij inspectie van de auto vond de politie een kleine wijnkoelkast in de achterbak. De koelkast zat nog in de originele verpakking, maar die verpakking was wel beschadigd.

De man verklaarde dat het ging om een retourzending en dat hij de koelkast vanuit Slowakije terug naar Nederland bracht. Hij kon niet zeggen of er nog spullen in de koelkast lagen. De koelkast bleek dus niet leeg te zijn: er zaten meerdere pakketten met contant geld in.

De man wordt verdacht van witwassen. Zowel het geld als de koelkast is in beslag genomen. De douane-inspectie van Dresden doet verder onderzoek.

Uitleggen

Als iemand Duitsland binnenkomt of verlaat moet diegene contant geld met een waarde van 10.000 euro of meer mondeling melden bij de douanecontrole als hiernaar gevraagd wordt.

Ook als de grens van 10.000 euro niet wordt overschreden, moet iemand desgevraagd kunnen uitleggen waar het geld vandaan komt en waar het voor gebruikt zal worden.

Deze week klinkt er voor het laatst livemuziek in De Kuip. Nog drie optredens van de Haagse band Di-rect en dan is het zaterdagavond voorbij met de grote concerten in het Rotterdamse stadion.

"We hebben besloten dat we een voetbalstadion zijn en dat we onze volle focus op het voetbal willen hebben", zegt directeur Lilian de Leeuw bij Rijnmond. "Naast Feyenoord willen we natuurlijk ook het huis van Oranje zijn en blijven. Dan blijft er beperkt ruimte over voor concerten."

Bovendien: Rotterdam wil graag woningen bouwen in de buurt. Met de huidige geluidsnormen kan dat wel, maar zouden er dure vormen van geluidsisolatie moeten komen. Vinden er geen concerten meer plaats in De Kuip, dan hoeft dat niet. Dus houden de popconcerten op. De gemeente is daar zo blij mee dat het stadion financieel wordt gecompenseerd,

"Ik begrijp de emoties. Ik ben zelf ook een groot muziekliefhebber, dus als persoon vind ik het ook jammer," zegt De Leeuw. "Maar als ik bedrijfsmatig kijk is dit een hele logische keuze."

Stromende regen

Feit is dat er deze week een eind komt aan bijna 47 jaar muziekgeschiedenis in Rotterdam-Zuid. Het eerste concert in De Kuip werd op 23 juni 1978 gegeven door Bob Dylan, samen met Eric Clapton, voor 50.000 bezoekers in de stromende regen. Pas vier jaar later waren er weer concerten: The Rolling Stones en Simon & Garfunkel.

Het was de tijd van de hele nacht doorhalen en bij de VVV 's ochtends vroeg een kaartje kopen, herinnert Erik van der Waal zich. "Ouderwets een nummer op je hand voor wie wanneer aan de beurt was."

Bij een concert van Metallica smokkelde hij een wegwerpcamera mee naar binnen omdat fotograferen toen verboden was. Ook dàt paste in het beeld van de jaren '80 en '90.

Niet lang na de Amerikaanse en Britse artiesten meldden zich ook Nederlandse artiesten in De Kuip, zoals René Froger en Marco Borsato.

Tweede ring

Rotterdammer Marcel Mulhuyzen zag alle concerten van de Rolling Stones in De Kuip, maar hij herinnert zich vooral het eerste, toen hij 32,50 gulden betaalde voor het allerlaatste kaartje. In vak RR, op de tweede ring. "In die tijd waren er nog geen videoschermen, dus ik zat twee uur lang naar piepkleine poppetjes te kijken, omdat het podium helemaal aan de andere kant stond. "Is dit het nou' dacht ik toen".

Gelukkig kwam het goed bij de twee volgende concerten, met mooie veldplaatsen: "Ik stond rechts vooraan bij het podium en zag mijn helden van dichtbij."

Kenners én bezoekers herinneren zich vooral de zomers van 1988 en 1992. In 1988 bijvoorbeeld stonden Michael Jackson, Pink Floyd, Bruce Springsteen, George Michael en Prince in het stadion. Dire Straits, Eric Clapton & Elton John, Guns n' Roses, Michael Jackson en Genesis kwamen in 1992.

Na een aantal jaren stilte zette Rammstein De Kuip in 2019 twee avonden lang op z'n kop met snoeiharde muziek en vlammenwerpers. Even later in 2019 gaf Marco Borsato opnieuw een reeks concerten.

Madonna stond te dansen

En nu is het dus - bijna - voorbij. "Ik heb zoveel mogelijk materiaal teruggekeken van al die concerten", zegt stadiondirecteur De Leeuw. "Dan zitten er zulke legendarische stukken tussen. Denk bijvoorbeeld aan Madonna, die gewoon hier op het podium stond te dansen. Maar ook juist weer de hele kleine sfeer van Simon & Garfunkel."

"Maar ik denk dat mijn echte favoriet het concert van deze week van Di-rect gaat worden. Deze gaat echt de geschiedenisboeken in", zegt ze. En als het stil wordt, zaterdagavond na het concert? "Bij dat allerlaatste moment kan je natuurlijk best een traan laten, maar ik denk dat het vooral een moment is om het glas te heffen. Dat je het moet vieren en dat je ongelofelijk trots moet zijn op de hele 47 jaar aan concerten."

De Europese Unie, Spanje en het Verenigd Koninkrijk hebben een akkoord bereikt over de status van Gibraltar. Het Britse overzeese gebiedsdeel was sinds het Brexitreferendum in 2016 onderwerp van discussie. Afgesproken is nu dat de rots die aan het zuiden van Spanje grenst bij de Schengenzone komt. Daardoor is er vrij verkeer van personen en goederen tussen Spanje en Gibraltar mogelijk zonder grenscontroles.

Grenswerkers uit Spanje en Gibraltar kunnen voortaan zonder lange wachttijden de grens over. Dat geldt ook voor de miljoenen toeristen die jaarlijks naar de rots komen. Reizigers die aankomen op de luchthaven van Gibraltar moeten hun paspoort twee keer laten zien, aan de Gibraltarese en de Spaanse douane.

Hiermee komt een einde aan jaren van politiek gesteggel over de status van "de rots". Gibraltar is sinds 1713 Brits, maar Spanje beschouwt het als bezet gebied. Bij het Brexitreferendum stemde 96 procent van de kiezers van Gibraltar tegen. De bevolking wilde dus in de EU blijven, maar moest eruit omdat de meerderheid van de Britten voor Brexit stemde.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Lammy zegt dat met de overeenkomst de Britse soevereiniteit wordt gewaarborgd en de economie van Gibraltar wordt beschermd.

Eurocommissaris van Handel Sefcovic noemt het een akkoord voor alle partijen en spreekt van "het neerhalen van het laatste hek in Europa". De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken Albares ziet het als een historisch akkoord. Volgens de Chief Minister van Gibraltar, Fabian Picardo, beschermt het akkoord toekomstige generaties op Gibraltar zonder dat de Britse soevereiniteit wordt aangetast.

Het Britse parlement moet het akkoord nog wel goedkeuren.

Britse oppositiepartijen reageren afwijzend op de overeenkomst. Volgens Reform UK toont de Labour-regering geen respect voor overzeese gebiedsdelen. De partij spreekt van "weer een overgave". De Conservatieve Partij zegt de tekst tot in detail te zullen bestuderen om er zeker van te zijn dat er geen terrein wordt prijsgegeven.

They say that if you let a million monkeys type on a million typewriters, they will eventually write the works of Shakespeare. While not quite the same thing [bbenchoff] (why …read more

"De democratie wordt voor onze ogen aangevallen", zei gouverneur Gavin Newsom van Californië gisteravond in een emotionele toespraak. De Democraat en president Trump zijn in een felle strijd verwikkeld sinds Trump besloot de Nationale Garde te mobiliseren vanwege de protesten in Los Angeles tegen het oppakken en deporteren van immigranten.

"Californië is misschien als eerste aan de beurt, maar andere staten zullen volgen", waarschuwde Newsom.

Gisteren braken er voor de vijfde dag op rij rellen uit in de stad. "Als sommigen van ons zonder huiszoekingsbevel van straat geplukt kunnen worden, alleen gebaseerd op een vermoeden of huidskleur, is niemand van ons veilig", zei Newsom.

Hij haalde ook fel uit naar het Congres. "Er is geen macht en tegenmacht meer. De rechtstaat maakt steeds meer plaats voor de heerschappij van Don."

Scheiding der machten

Wat Trump doet druist inderdaad in tegen de Amerikaanse rechtstaat, zegt de Amerikaanse hoogleraar constitutioneel recht Kim Wehle van de Universiteit van Baltimore. De Amerikaanse democratie kent een scheiding van de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. "Trump probeert alle macht naar zich toe te trekken."

"Met het mobiliseren van de nationale garde gaat Trump te ver, want er is niet voldaan aan de wettelijke trigger hiervoor", zegt Wehle. Daarvoor moeten zwaarwegende redenen zijn en het verzoek moet van de gouverneur van een staat zelf komen. Dat was nu niet het geval. De staat Californie heeft daarom aangifte gedaan tegen Trump en het ministerie van Defensie.

De demonstraties verliepen bovendien relatief vreedzaam en waren beheersbaar voor de lokale politie, zegt ze. "Het was Trump die met het sturen van de nationale garde chaos veroorzaakte. Hij escaleert. Dit is een stap richting een autoritair regime."

Trump heeft gisteren ook honderden mariniers naar Los Angeles gestuurd. "Hij gebruikt de federale militaire autoriteit in een civiele context en dat is illegaal onder de Posse Comitatus Act." De enige uitzondering hierop is de Oproerwet uit 1807. "Trump heeft zich hier officieel nog niet op beroepen, al zinspeelt hij er wel op."

Trump wil dit al langer, zegt Amerikakenner Kenneth Manusama. "Los Angeles is een vingeroefening om het leger in te zetten: hoe ver kan ik gaan, hoe reageert men?" Dat ziet ook Wehle: "Hij neemt stappen om mogelijk zijn macht uit te oefenen op manieren die we nog niet hebben gezien."

"Macht en tegenmacht zijn er niet bij de Trumpregering", zegt Manusama. "De Republikeinse meerderheid in het Congres, die Trump moet controleren, is enthousiast over zijn optreden. En de oppositie is bijzonder stil." Het geeft volgens hem aan hoe de Democratische partij worstelt met de omgang met Trump. "Ik denk dat veel Democratische kiezers opgelucht zijn dat Newsom zich wel uitspreekt."

Newsom wordt gezien als mogelijke kandidaat voor de volgende presidentsverkiezingen. "Hij is een van Trumps meest uitgesproken tegenstanders en wordt al door zijn achterban gehaat. Door Newsom te vernederen kan hij punten scoren", zegt Manusama. "Ze vinden het ook logisch om Californië aan te pakken: ze hebben al de perceptie dat die staat echt een rotzooi is: slecht georganiseerd en met veel ongedocumenteerde migranten."

Nieuwszender MSNBC meldde dat de federale immigratiedienst ICE voorbereidingen treft om ook teams te sturen naar Seattle, Chicago, Philadelphia, New York en Northern Virginia. Ook dat zijn plekken waar de Democraten in de meerderheid zijn.

Vooropgezet plan

Manusama ziet in de aankondiging een vooropgezet plan van Trump. "Met als logisch gevolg dat de aankondiging protesten gaat veroorzaken en dan de Nationale Garde weer ingezet kan worden." Die gelegenheid zal snel aangegrepen worden, denkt de Amerikakenner. "Er hoeft maar één rel te zijn, één auto in brand te staan en ze zullen het aangrijpen."

Ook de lokale handhaving worstelt hiermee. Zo zei een politiechef in Seattle dat hij niet mee wil werken aan het inperken van het demonstratierecht. Dat kan extra escalatie in de hand werken, zegt Manusama. "Als de lokale politie niet optreedt, krijg je een directe confrontatie tussen demonstranten en ICE, en vervolgens ook tussen demonstranten en de Nationale Garde."

Newsom heeft de rechter gevraagd het militaire optreden in Los Angeles een halt toe te roepen. "Ik denk dat de rechter huiverig is om in deze politieke kwestie te stappen", zegt Manusama. Als de rechter Trumps optreden veroordeelt, zal de regering de nationale garde en mariniers moeten terughalen. "Maar het is moeilijk voor te stellen dat de regering dan inbindt", zegt Manusama.

Trump lijkt nog verder te willen gaan. Hij kondigde aan dat demonstranten bij de militaire mars van komende zaterdag "met grote kracht worden aangepakt." Hij lijkt hiermee ook op vreedzame demonstranten te doelen.

"De boodschap die wordt uitgezonden is dat het gevaarlijk is om de straat op te gaan, dus om de rechten van het eerste amendement uit te oefenen", zegt Wehle.

Welke ondemocratische stappen heeft Trump de afgelopen maanden gezet? Nieuwsuur zet het op een rij in deze video:

Voormalig Hollywoodproducent Harvey Weinstein is door een jury schuldig bevonden aan aanranding. De zaak bestond uit drie aanklachten. Bij een tweede aanklacht is hij niet schuldig bevonden en over een derde aanklacht heeft de jury nog geen besluit genomen.

Het ging om de herbehandeling van twee aanklachten uit 2020 en één nieuwe aanklacht.

De jury in New York bevond in het nieuwe proces de 73-jarige Weinstein schuldig aan aanranding van productie-assistent Miriam Haley in 2006. Hij werd niet schuldig bevonden bij de nieuwe aanklacht, van Kaja Sokola. Weinstein zou Sokola in 2002 hebben aangerand toen ze 16 jaar was.

De jury heeft nog geen besluit genomen over de derde aanklacht, de vermoedelijke verkrachting van actrice Jessica Mann in 2013. Morgen zal de jury verder beraadslagen hierover.

#MeToo

In 2020 werd Weinstein veroordeeld tot 23 jaar cel voor het verkrachten van Mann en het aanranden van Haley. De zaak was een mijlpaal voor de #MeToo-beweging: nadat de beschuldigingen tegen Weinstein naar buiten waren gekomen, maakten meer vrouwen in Hollywood bekend slachtoffer te zijn van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hieruit ontstond een wereldwijde beweging tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag.

In april vorig jaar schrapte een gerechtshof het vonnis. Een meerderheid van de rechters was ervan overtuigd dat Weinstein geen eerlijk proces had gehad. Aanklagers in New York startten een nieuw proces tegen de oud-producent.

In december 2022 werd Weinstein in een andere zaak in Los Angeles veroordeeld tot zestien jaar cel. Hij werd schuldig bevonden aan het verkrachten van een vrouw, die anoniem bleef, in een hotelkamer in 2013. Hij moet deze straf aansluitend aan de straf in de New York-zaak uitzitten. Weinstein tekende vorig jaar beroep aan, volgens hem heeft hij ook in LA geen eerlijk proces gehad. De rechter moet hier nog over oordelen.

De Duitse politie heeft bij een grenscontrole een vader opgepakt die zijn drie maanden oude baby probeerde te ontvoeren. De baby was meegenomen uit een Nederlands ziekenhuis en als vermist opgegeven. De Nederlandse autoriteiten hadden een opsporingsbericht uitgevaardigd voor zowel het kind als de vader.

De bestuurder, een 45-jarige man uit Moldavië, werd vrijdag gecontroleerd op parkeerplaats Bunderneuland in Bunde, vlak over de grens bij Bad Nieuweschans in Groningen. In het voertuig lag ook zijn drie maanden oude baby.

Volgens de politie had de man het kind kort daarvoor zonder toestemming meegenomen uit een ziekenhuis in Nederland, waar het werd behandeld. Welk ziekenhuis dat is, is niet bekendgemaakt.

Het kind werd onderzocht en met een ambulance teruggebracht naar een ziekenhuis in Nederland. Tegen de vader is aangifte gedaan wegens overtreding van de verblijfswet. In Duitsland bleek dat hij al meermalen met justitie in aanraking was gekomen.

Het onderzoek naar de kinderontvoering wordt voortgezet door de Nederlandse justitie. De Nederlandse politie kon nog niets zeggen over de zaak.

This week Jonathan and Aaron chat with Ben Meadors and Garth Vander Houwen about Meshtastic! What’s changed since we talked to them last, where is the project going, and what’s …read more

De oplopende wachtlijsten voor een UWV-keuring leveren geschrokken reacties op, zowel bij maatschappelijke organisaties als in de Tweede Kamer.

Vandaag werd duidelijk dat het aantal mensen dat wacht op een medische keuring voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA), fors zal toenemen. Nu staan nog 29.000 mensen op de wachtlijst bij het UWV. Dat aantal loopt naar verwachting op naar 100.000 in 2027, en in 2030 zelfs naar 200.000.

Fatma Koşer Kaya, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad (LCR), zegt "zich dood geschrokken" te zijn. De LCR vertegenwoordigt mensen die financiële ondersteuning krijgen van de overheid, zoals een uitkering. "Dit is gigantisch. Het werkelijke probleem is dat de wetgeving zo ingewikkeld is, waardoor burgers in onzekerheid zitten en hun rechten geschaad worden. De politiek is nu echt aan zet om hier verandering in te brengen."

Verantwoordelijk demissionair minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) kondigde eerder al verschillende maatregelen aan. Zo krijgen 60-plussers tijdelijk een lichtere beoordeling. Koşer Kaya van de Cliëntenraad noemt dat "een druppel op een gloeiende plaat. Het hele systeem is het probleem."

Verzekeringsartsen

Dat herkent Laurens Buisman, verzekeringsarts en directeur van medisch adviesbureau 1MA. "Soms zie je dat één persoon wel door vier verzekeringsartsen wordt gezien. Dat is verspilling van de capaciteit. Ondertussen geeft de lange wachttijd veel onzekerheid aan mensen, omdat een medische beoordeling bepaalt of iemand een uitkering krijgt of niet."

Een belangrijke oorzaak van de lange wachttijden is ook het gebrek aan verzekeringsartsen die de keuringen uitvoeren. Volgens Buisman komt dat onder meer door de manier waarop artsen door het UWV worden aangestuurd. "Het UWV kijkt naar de aantallen mensen die een arts per dag beoordeelt, minder naar de medische inhoud."

"Dat maakt werken voor het UWV eenzijdiger en niet altijd even uitdagend voor artsen", legt Buisman uit. "Veel artsen hebben er behoefte aan om zich door te ontwikkelen, maar die mogelijkheden zijn bij het UWV beperkt."

Ook NOVAG, de beroepsvereniging en vakbond van de verzekeringsartsen bij het UWV, is kritisch over het beleid van de afgelopen periode. Voorzitter Wim van Pelt: "Er zijn de afgelopen jaren te weinig keuringsartsen opgeleid. Met 150 extra fulltime artsen zou dit probleem opgelost kunnen worden."

Politiek

"Bizar", "schrijnend" en "zorgelijk", zijn woorden die Tweede Kamerleden gebruiken over de prognoses van het UWV. "Het zijn ongekende aantallen en het is onvoorstelbaar dat de problemen juist groter worden, in plaats van kleiner", vindt VVD-Kamerlid Aartsen.

Aartsen vindt dat demissionair minister Van Hijum de nieuwe regels voor zzp'ers veel te streng interpreteert. Daardoor neemt het UWV dit jaar wat hem betreft onnodig afscheid van een groot deel van de keuringsartsen en lopen de achterstanden op. "Het UWV moet gewoon deze zzp'ers niet categorisch uitsluiten", vindt Aartsen.

GroenLinks-PvdA-Kamerlid Patijn ziet een andere oplossing: zij vindt dat de minister andere beoordelingen moet laten vallen, bijvoorbeeld die voor bedrijven die zelf verantwoordelijk zijn voor hun zieke medewerkers. "Dat zijn beoordelingen die niet nodig zijn", vindt Patijn.

Over één ding zijn de partijen het in ieder geval eens: de lange wachtrij is "buitengewoon pijnlijk" voor de mensen die erop staan. Iedereen vindt daarom ook dat het arbeidsongeschiktheidsstelsel op de schop moet. Vorig jaar gaf een speciale onderzoekscommissie al een voorzet voor deze complexe operatie, die vermoedelijk minstens tien jaar gaat duren.

Minister van Hijum is in ieder geval van plan om in zijn demissionaire periode hiervoor zoveel mogelijk voorwerk te doen. "Ik ga de voorstellen op de stip leggen, zodat een volgend kabinet hervormingen kan indienen", zo belooft hij. Een nieuw stelsel gaat echter volgens de minister "nog jaren duren".

Samen met zijn broers Carl en Dennis vormde Brian Wilson, die op 82-jarige leeftijd is overleden, het hart van de band die met zijn surfmuziek begin jaren 60 ongekend populair was: The Beach Boys.

De vrolijke, swingende 'niets aan de hand' liedjes stonden in scherp contrast met zijn mentale gesteldheid. Het grootste deel van zijn leven kampte Wilson met zware psychische problemen. Die demonen, zoals hij ze zelf noemde, verjaagde hij met muziek, tot dat niet meer lukte.

Doof aan één oor

Brian Wilson kwam 20 juni 1942 ter wereld in Hawthorne in Californië, een stadje binnen het grootstedelijk gebied van Los Angeles. De drie broers groeiden op in een gezin waar muziek centraal stond, maar waar ze ook fysiek en mentaal werden mishandeld door hun vader, een mislukte songwriter.

Toch was het ook de vader die hen stimuleerde om een band te beginnen en die een platencontract voor ze regelde. Vanaf het begin was Brian behalve bassist en zanger ook het muzikale brein van de band. Volgens zijn vader was Brian zo muzikaal dat hij voor zijn eerste verjaardag al de melodie van een liedje dat zijn vader voor hem zong kon herhalen.

Als jong kind verloor Wilson het gehoor in zijn rechteroor. Dat zou gebeurd zijn nadat hij van zijn vader een klap had gekregen op zijn oor, hoewel ook andere verhalen de ronde deden. In zijn autobiografie vertelde hij later dat zijn spraak naar de andere kant van zijn mond was geduwd doordat hij aan één kant doof was. Daardoor stond zijn mond scheef en leek het of hij een beroerte had gehad.

Surfin'

In 1961 richtten de drie Wilson-broers, hun neef Mike Love en Brian's vriend Al Jardine The Beach Boys op, een band die geïnspireerd werd door het Amerikaanse vocale kwartet The Four Freshmen. Negen maanden na de oprichting scoorden ze hun eerste hit Surfin'.

Tussen 1962 en 1965 maakte de band in hoog tempo acht albums vol met nummers over met name surfen (wat behalve Dennis Wilson niemand in deze boyband overigens kon), auto's en meisjes.

Na hits als Surfin' USA, I Get Around en California Girls was de opkomst van The Beatles voor Wilson aanleiding om de band een meer experimentele, psychedelische richting in te sturen. Hij werd daarin sterk beïnvloed door het werk van Phil Spector en zijn 'wall of sound'.

Ook besloot hij niet meer live op te treden. De verlegen Brian voelde zich veel meer op zijn gemak in de studio. Daar werkte hij aan zijn magnum opus Pet Sounds, dat in 1966 verscheen en beschouwd wordt als een van de beste rockalbums aller tijden.

Op het album werd meerstemmige zang gecombineerd met geluiden en instrumenten die nooit eerder met rock werden geassocieerd, zoals fietsbellen, fluiten, strijkorkesten en drankblikjes. Pop, jazz, klassiek en avant-garde waren allemaal vertegenwoordigd op het album.

Wilsons doel was om het Beatles-album Rubber Soul te overtreffen. Dat lukte. Paul McCartney was onder de indruk en het album vormde op zijn beurt weer de inspiratie voor het Beatlesalbum Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band.

Muzikaal genie

Sindsdien werd Wilson door recensenten en collega-musici beschouwd als een genie, wat een grote druk op hem legde. In Europa nam de populariteit van The Beach Boys na het verschijnen van Pet Sounds flink toe. De latere single Good Vibrations werd een grote hit in Europa.

Wilson wilde hierna het grote succes van Pet Sounds overtreffen met het studio-album Smile waar hij aan werkte terwijl de band, aangevuld met nieuwkomer Bruce Johnston en Wilsons buurjongen David Marks, op tournee ging.

Het werd een mislukking. De nummers kwamen niet af en de andere bandleden reageerden negatief op de teksten en de ongekend complexe muziek. Wilson stortte in. Hij raakte in een zware depressie waarbij hij soms weken zijn bed niet uitkwam en die verergerd werd door zijn excessieve drugsgebruik.

Depressie

Wilson hoorde al sinds zijn 25ste stemmen in zijn hoofd. Dat begon nadat hij LSD had gebruikt. "Elke paar minuten zeggen de stemmen iets denigrerends tegen me, wat me een beetje ontmoedigt, maar ik moet sterk genoeg zijn om tegen ze te zeggen: 'Hé, zou je willen stoppen met mij te stalken?'", zei hij in 2011 in een interview.

Begin jaren 80 deed Wilson een beroep op psychiater Eugene Landy om van zijn depressie af te komen. Landy's behandelwijze was omstreden. Niet alleen trok hij bij Wilson in, hij bemoeide zich met ieder aspect van zijn leven en wierp zich zelfs op als zijn artistieke partner.

Toen Landy ook de hoofdbegunstigde bleek te zijn in Wilsons testament, greep zijn familie in en begon een rechtszaak tegen Landy. De rechtbank oordeelde in 1992 dat de psychiater zich uit het leven van Wilson moest terugtrekken.

Holland

Ondertussen gingen The Beach Boys zonder Brian Wilson verder. Ze werden in Europa steeds populairder en traden in Nederland op tijdens het Grand Gala du Disque, waar de groep in 1972 uit handen van Willem Duys een Edison ontving voor het album Surf's Up.

Na de warme ontvangst in Nederland besloot de groep in 1972 een plaat in Baambrugge op te nemen, die de toepasselijke titel Holland kreeg. De laatste grote hit van The Beach Boys in Nederland was Kokomo (1989) uit de film Cocktail met Tom Cruise.

Niet alleen Brian had problemen, ook met zijn broer Dennis ging het eind jaren 70 bergafwaarts vanwege een alcohol- en drugsverslaving. In 1983 verdronk hij tijdens een boottocht toen hij zwaar onder invloed te water raakte. Carl Wilson overleed in 1998 aan longkanker.

Solo-album

Tussen alle depressies en angsten door bleef Wilson wel altijd muziek maken en in 1988 verscheen zijn eerste soloalbum, Brian Wilson. Het tijdschrift Rolling Stone noemde het album "een verbluffende herinnering aan wat de pop al die jaren heeft gemist".

In 2011 verscheen alsnog het mislukte Smile-album in aangepaste vorm als The Smile Sessions. Een jaar later traden The Beach Boys mét Brian Wilson voor het eerst sinds lange tijd weer samen op tijdens de uitreiking van de Grammy Awards.

Er volgden een jubileumtournee vanwege het 50-jarige jubileum van de band en een gloednieuw album met als titel That's Why God Made The Radio. Binnen de kortste keren stond het album op de eerste plaats van de Amerikaanse hitlijsten, alsof de tijd nooit had stilgestaan en The Beach Boys nooit weg waren geweest.

Dementie

Op 30 januari 2024 stierf Wilsons vrouw Melinda Ledbetter plotseling. Niet lang na haar dood werd bekendgemaakt dat Wilson dementie had en onder curatele was gesteld.

De verwachte warmte leidt er toe dat hardloopevenementen worden ingekort of afgelast. De Rijsserbergloop in Rijssen gaat vrijdag niet door. De Vuurtorenloop, de halve marathon van Hoek van Holland wordt ingekort van 21 tot 10 kilometer.

"Met deze beslissing nemen wij onze verantwoordelijkheid als organisatie om ernstig inspanning gerelateerd hitteletsel zoals een hitteberoerte te voorkomen", laat de Atletiekvereniging Rijssen weten bij RTV Oost. "Veiligheid staat voor ons voorop."

De vereniging zegt het besluit te hebben genomen in overleg met de gemeente, veiligheidsregio, GGD en het Rode Kruis. De Rijsserbergloop is een loopwedstrijd over vijf of tien kilometer door heuvels en bossen. Dit jaar hadden zich 1800 lopers ingeschreven.

Hectische week

Rob de Hair van De Vuurtorenloop zegt door de weersverwachtingen een 'hectische week' achter de rug te hebben. "Het goede nieuws is nu dat de Vuurtorenloop door kan gaan. Maar op basis van advies van de Veiligheidsregio moeten we aanpassingen doorvoeren. We hebben dit jaar gezien in Enschede en Leeuwarden dat het niet verantwoord is om ver te lopen met dit soort weersomstandigheden."

De Hair doelt op twee overlijdensgevallen. Bij de halve marathon van Leeuwarden overleed een 29-jarige deelnemer in mei. In april raakte een 25-jarige deelnemer na de finish van de Enschede Marathon onwel en overleed.

De Vuurtorenloop wordt niet alleen ingekort, hij begint ook pas om 19.00 uur. Dat is een uur later dan gepland. Ook wordt 'opgeschaald' langs de lijn, zoals De Hair het noemt: "We hebben vier verzorgingsposten voor een parcours van tien kilometer."

Zwolle

De organisatie van de Zwolse Halve Marathon, die voor zaterdag op het programma staat, twijfelt nog. Door de verwachte hitte en hoge luchtvochtigheid dit weekend, bestaat de kans dat het hardloopevenement wordt afgeblazen, waarschuwt de organisatie op de website.

In Zwolle hebben zich ruim tienduizend lopers ingeschreven.

In het oosten van Zuid-Afrika zijn zeker 49 mensen om het leven gekomen door zware overstromingen. Acht lichamen van inzittenden van een schoolbus zijn geborgen. De bus werd vandaag meegesleurd door het water.

Zuid-Afrika heeft sinds het weekend te maken met stortregen, sneeuw en harde wind.

Vooral de provincie Oost-Kaap aan de oostkust, is getroffen door het extreme weer. Honderden mensen zijn geëvacueerd, het verkeer ligt plat en de schade aan infrastructuur is groot.

Premier Lubabalo Oscar Mabuyane waarschuwt dat de provincie dringend extra hulp nodig heeft. "Het dodental blijft stijgen, de situatie is ernstig", aldus de premier.

De schoolbus die vandaag werd meegesleurd, vervoerde dertien schoolkinderen en twee volwassenen. Er zijn nog inzittenden vermist. De zoektocht naar slachtoffers gaat door, zegt een regionale functionaris tegen nieuwszender Newzroom Afrika.

President Ramaphosa heeft zijn medeleven betuigd aan de nabestaanden en de bevolking opgeroepen tot voorzichtigheid.

Overstromingen komen in Zuid-Afrika steeds vaker voor en zijn steeds heviger als gevolg van klimaatverandering.

In april 2022 eisten noodweer en zware overstromingen aan de oostkust van het land meer dan 400 mensenlevens. Duizenden mensen raakten dakloos. Er werden 10.000 militairen ingezet om onder meer opruimwerkzaamheden te verrichten.