Aggregator

In een woning in Roermond waar gisteren een grote brand woedde, is het lichaam gevonden van een overleden persoon, meldt de politie. Onderzocht wordt of het de bewoner is.

De woning brandde in de nacht van donderdag op vrijdag volledig uit. Ook drie auto's gingen in vlammen op. De politie vermoedt brandstichting: het vuur was waarschijnlijk aangestoken bij auto's die voor het huis geparkeerd stonden.

Het was niet duidelijk of er tijdens de brand mensen in het huis waren. De brandweer probeerde daar gisteren duidelijkheid over te krijgen, maar het was toen nog niet veilig genoeg om in de woning te zoeken. De politie heeft daarom met drones gezocht naar mogelijke slachtoffers, maar dat leverde gisteren niets op.

Vanochtend werd de zoektocht hervat, volgens L1 Nieuws was een bouwbedrijf aanwezig om het huis te verstevigen

De verwachting dat de reünieconcerten van de Britse band Oasis extreem populair zouden zijn, is waargemaakt. De band meldt zelf op Instagram dat de ruim een miljoen kaartjes voor de tournee in het Verenigd Koninkrijk en Ierland binnen krap twaalf uur zijn uitverkocht.

De tickets voor de zeventien concerten in Cardiff, Manchester, Londen, Edinburgh en Dublin vlogen vandaag over de online toonbank van Ticketmaster. Dat ging, zoals wel vaker, niet helemaal vlekkeloos.

De verkoop voor de twee optredens in Dublin begon vanochtend om 09.00 uur Nederlandse tijd. Die voor de andere concerten startte precies een uur later. Per persoon gold een maximum van vier kaartjes. De twee reünieconcerten in de Ierse hoofdstad Dublin geeft, zijn inmiddels uitverkocht.

"Het was een soort achtbaan vanochtend, met een site die niet werkte en uitgelogd worden tegen je wil in", zegt Bram uit Utrecht. Hij zat er vanochtend ruim voor 9.00 uur klaar voor. Het lukte hem om kaartjes te bemachtigen voor een van de concerten in Edinburgh. Daar is hij natuurlijk ontzettend blij mee. "Het is heel gaaf."

Hij kreeg uiteindelijk nummer 13.000 in de wachtrij. "Dan denk je: 'Zal het, zal het, zal het?' En ja, het is gelukt! Ik ben vooral heel erg blij en opgelucht." Hoe hij en zijn vrienden volgende zomer naar Schotland reizen, weet hij nog niet precies. "Dat zien we dan wel weer."

Veel wachtrijen

Kaartjesverkoper Ticketmaster leek de grote bezoekersaantallen in eerste instantie goed aan te kunnen. Bij de eerste verkoopronde, voor de Ierse tickets, waren er voor zover bekend geen moeilijkheden.

Maar veel fans die even later een poging waagden voor kaartjes in de andere steden, hadden een andere ervaring. In eerste instantie belandden fans in een wachtrij om toegang te krijgen tot de site. "Veel fans gebruiken momenteel onze site, dus u bent in een wachtrij geplaatst", kregen zij te lezen.

De mazzelaars kwamen vervolgens vlak voor de verkoop begon in een online wachtkamer terecht. Na 10.00 uur kregen zij een plekje in de daadwerkelijke wachtrij, nu met een nummer dat aanduidde hoeveel mensen er nog voor hen in de rij 'stonden'.

Een fan klaagde op X over de vele wachtrijen en vatte het als volgt samen: "In de rij om op een website te komen om in de rij te komen om in de wachtkamer te komen om in de rij te komen om Oasiskaartjes te krijgen."

Ook zeggen verschillende fans dat ze foutmeldingen kregen, niet konden inloggen of plotseling werden uitgelogd. Verder waren er mensen bij wie de site volledig vastliep toen ze eenmaal vooraan de rij kwamen.

"Zoals verwacht, is Oasis ontzettend populair", schreef Ticketmaster in een van de laatste updates die fans te zien kregen. "We verwerken bestellingen zo snel mogelijk, dus houd alstublieft uw plaats in de rij."

Waarschuwing voor doorverkoop

Sommige fans mochten gisteravond al kaartjes kopen. Zij kregen een uitnodiging om zich in te schrijven voor een speciale voorverkoop en maakten zo kans om ingeloot te worden. Het is niet duidelijk om hoeveel kaarten het gisteravond ging, maar wel werden er gisteravond al direct tickets voor hoge prijzen op andere sites te koop aangeboden.

Zo staan er kaartjes te koop voor 6000 pond, ongeveer 40 keer de officiële prijs. Ook op Marktplaats verscheen gisteravond een advertentie voor kaartjes van 1500 euro per stuk.

Oasis waarschuwde daar gisteravond en vanochtend voor. "We merken vast dat mensen tickets proberen te verkopen op de secundaire markt", schrijft de band. "Let op dat tickets alleen voor de nominale waarde doorverkocht kunnen worden via Ticketmaster en Twickets." Kaartjes die op die "secundaire sites" verschijnen, zijn volgens Oasis nep of worden geannuleerd door de officiële verkoopsites.

Vijftien jaar geleden ging Oasis uit elkaar, na jarenlange ruzies tussen de broers Noel en Liam Gallagher. Deze week werd bekendgemaakt dat de band volgende zomer weer bij elkaar komt voor een serie optredens in het Verenigd Koninkrijk en Ierland.

Oasis maakte in de jaren 90 furore tijdens de hoogtijdagen van de Britpop-stroming en verkocht miljoenen albums met onder meer Definitely Maybe en (What's the Story) Morning Glory. Er stonden hits op als Live Forever en Wonderwall.

De spirituele Noorse prinses Märtha Louise trouwt vandaag met haar 'sjamaan' Durek Verrett. Een huwelijk dat de gemoederen van de Noren bezighoudt, aangezien hij beweert kanker te kunnen genezen en zij zegt te kunnen praten met engelen en dieren.

Volgens Verrett kennen ze elkaar uit een vorig leven in het oude Egypte, waarbij hij de farao was en zij de koningin.

Het stel is veelvuldig belachelijk gemaakt en bekritiseerd, maar wordt gesteund door de Noorse koninklijke familie. Bijna alle familieleden zijn op de bruiloft, hoewel het geen officieel koninklijk huwelijk is.

Ook prins Constantijn en prinses Laurentien zijn van de partij in het Noorse Geiranger. Het huwelijksfeest duurt vier dagen.

Wel prinses, geen koninklijke taken

De 52-jarige prinses heeft twee jaar geleden afstand gedaan van al haar koninklijke taken. Haar titel als prinses is ze niet kwijtgeraakt, al mag ze die niet gebruiken bij zakelijke activiteiten.

Daar ging ze onlangs nog mee de fout in, omdat het stel een gin uitbracht met het woord 'prinses' erop. De drank is inmiddels uit de schappen gehaald.

De Noorse regering heeft afstand genomen van het stel, omdat Verrett tijdens de coronapandemie medaillons van 200 euro verkocht die mensen zouden genezen van corona.

Het viel ook slecht dat de toekomstige man van de prinses in zijn boek Spirit Hacking schreef dat kinderen kanker kunnen krijgen als ze niet blij zijn. Märtha Louise promootte het boek op haar Instagram.

Prinses Märtha Louise is niet de troonopvolger in Noorwegen, dat is haar broer, kroonprins Haakon. Ze is wel het oudste kind van koning Harald V en koningin Sonja, maar toen ze opgroeide bestond nog de regel dat mannelijke troonopvolgers voorrang krijgen op de troon. Deze bepaling is nu geschrapt, maar niet met terugwerkende kracht.

Märtha heeft drie kinderen met schrijver Ari Behn. Het stel scheidde in 2017. Behn maakte drie jaar later een einde aan zijn leven.

De prinses bouwde aan een succesvolle carrière als spreker, auteur en eigenaar van een kledingmerk. Als zelfbenoemde helderziende heeft ze ook een 'engelenschool' geopend. Toen ze in 2010 in een Noorse krant vertelde over haar communicatie met dode mensen leverde dat veel kritiek op. Sindsdien wil ze niet meer praten met Noorse media.

Racisme

Verrett wordt als eerste zwarte man lid van een Europese koninklijke familie, al zal hij geen koninklijke titel krijgen.

In een interview met Hello! zegt de prinses dat ze sinds ze met hem is dubbel zoveel kritiek krijgt. "Ik wist niet dat er zoveel niveaus van racisme waren voordat ik hem kende." Ze stelt dat sommige mensen hem niet vertrouwen omdat hij zwart is.

De bruiloft wordt exclusief vastgelegd door het tijdschrift Hello! en Netflix. Het stel zou daar flink betaald voor krijgen.

De Samsung Galaxy S24 FE is opgedoken bij de Amerikaanse FCC. Uit de keuring blijkt dat het toestel 162mm lang en 77,3mm breed is. De smartphone beschikt over een plat scherm, ondersteunt Wi-Fi 6E, nfc en 5G-connectiviteit. De S24 FE zou in oktober worden geïntroduceerd.

In de Tweede Kamer is een meerderheid voor een leeftijdsgrens voor bestuurders van een fatbike. De grootste regeringspartij, de PVV, is nu ook voor, maakte PVV-Kamerlid Heutink vanmorgen op X bekend.

BBB-leider Van der Plas riep vanmorgen, ook op X, verkeersminister Madlener op zo snel mogelijk een helmplicht en een leeftijdsgrens van 16 jaar in te voeren.

Heutink benadrukt dat de PVV nog aan het nadenken is over de precieze minimale leeftijd. Verder onderstreept het Kamerlid dat de fatbikeregels wel "handhaafbaar" moeten zijn en dat er een onderscheid moet komen tussen fatbikes en reguliere elektrische fietsen. Dat laatste wil ook onder meer de PvdA.

In de Tweede Kamer gaan al langer stemmen om iets te doen aan het toenemend aantal ongelukken en de overlast door fatbikes. De PVV wilde tot nu toe alleen betere handhaving.

Met het nieuwe standpunt is er wel een meerderheid voor een leeftijdsgrens, maar nog geen overeenstemming over wat de leeftijd precies moet zijn.

School

PVV-minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat voelt op dit moment niets voor een leeftijdsgrens, zei hij deze week tegen RTL Nieuws. Hij denkt met een betere voorlichting en strengere handhaving van het verbod op opgevoerde fatbikes het aantal ongelukken te verlagen.

Madlener vreest dat bij een leeftijdsgrens scholieren niet meer met een elektrische fiets naar school kunnen.

Een fatbike is wettelijk een elektrische fiets, en het is dus de vraag hoe het mogelijk is alleen een helmplicht of leeftijdsgrens voor deze fiets met dikke banden in te voeren.

Partijen in de Tweede Kamer hebben uiteenlopende voorstellen gedaan om het aantal ongelukken te verminderen. GroenLinks-PvdA wil een leeftijdsgrens van 12 jaar, een helmplicht en een aparte categorie in de wet voor de fatbike. Dan worden ook jonge fietsers van gewone elektrische fietsen niet getroffen.

Regeringspartij NSC denkt ook al langer aan een leeftijdsgrens, in combinatie met betere handhaving, en komt over enkele weken met een concreet plan.

Hersenletsel

De populaire elektrische fietsen mogen niet harder dan 25 kilometer per uur, maar worden opgevoerd tot wel 45 tot 50 kilometer per uur. Iedereen, ook jonge kinderen, mag op een fatbike rijden. Dat leidt tot ernstige ongelukken, blijkt uit recente cijfers van VeiligheidNL. In meer dan de helft van de gevallen gaat het om kinderen tussen de 10 en 14 jaar. Een kwart van de slachtoffers belandt met hersenletsel op de spoedeisende hulp.

De politie pleit voor een minimumleeftijd van 16 jaar voor bestuurders van een fatbike. Daarmee zou die grens gelijkgetrokken worden met die van bromfietsen.

Een woordvoerder van de minister laat weten dat Madlener er nu niet voor is, ook omdat het juridsch complex is. "Maar hij sluit geen maatregelen uit". Er worden nog gesprekken gevoerd met betrokkenen en ook in het regeerakkoord komen verkeersveiligheid en fatbikes aan de orde.

Over twee weken debatteert de Tweede Kamer ook over verkeersveiligheid. Begin september start een campagne om iedereen te wijzen op het gevaar van verkeerd gebruik van de fiets.

In een jachthaven in Hoorn heeft een brand gewoed op drie boten. Inmiddels is de brand onder controle. Er raakte niemand gewond.

De brand brak rond 11.00 uur uit op een van de schepen en sloeg over naar twee naastgelegen boten. De brandweer had het vuur al snel onder controle, maar kon niet voorkomen dat de boten beschadigd raakten.

Volgens de veiligheidsregio zijn twee schepen gezonken. "De brandweer probeert nu te voorkomen dat de derde boot ook zinkt", zegt een woordvoerder tegen NH. Ook wordt er nog nageblust en wordt vervuild water opgeruimd.

Persoon overboord

Eerder bestond het vermoeden dat er iemand aanwezig was op de boot waar de brand uitbrak, en dat die persoon overboord was geslagen. Een duikteam heeft gezocht naar mensen in het water, maar daar werd niemand aangetroffen.

Inmiddels is duidelijk dat er geen mensen aan boord waren. "De eigenaar van de boot waar de brand begon heeft bevestigd dat er niemand op de boot aanwezig was", meldt de veiligheidsregio.

Bij de brand kwam veel rook vrij, volgens NH was boven de haven een enorme rookwolk te zien. De veiligheidsregio riep omwonenden op om uit de rook te blijven en ramen en deuren te sluiten. Boten die in de rook lagen, werden met behulp van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) verplaatst.

Qualcomm gaat tijdens de IFA-beurs in Berlijn een goedkopere variant van de Snapdragon X Plus-chipset introduceren. Dat zegt de bekende leaker Evan Blass. De Amerikaanse chipontwerper zou met de chips op laptops met een vanafprijs van ongeveer 800 dollar mikken.

In Volos, aan de oostkust van Griekenland, is de noodtoestand uitgeroepen, omdat het water bij de toeristische stad bedekt is door honderdduizenden dode vissen. Het zijn zoetwatervissen die door overstromingen in zout water zijn terechtgekomen, waar ze niet kunnen overleven.

Zowel de haven als een nabijgelegen rivier ligt zo vol met dode vissen, dat aan het oppervlak bijna geen water te zien is. Het leidt tot een enorme stank in de stad. Speciale boten moeten de vissen opruimen.

Vorig jaar werd Volos getroffen door uitzonderlijke regenval. Een deel van de stad stond onder water. Bewoners werden met boten uit hun huis gehaald.

Dat regenwater stroomde een nabijgelegen meer in, dat daardoor drie keer zijn normale omvang kreeg. Daardoor kwamen zoetwatervissen uit dat meer in rivieren terecht die naar de zee stroomden. Toen ze in aanraking kwamen met het zoute water uit de zee gingen ze dood.

Tonnen dode vis

De lokale bevolking vreest dat de dode vissen en de stank ervoor zorgen dat de toeristen voorlopig wegblijven uit Volos, dat zo'n 160 kilometer ten noorden van Athene ligt.

De noodtoestand is uitgeroepen om meer geld vrij te maken voor opruimwerkzaamheden. De autoriteiten zijn daar al druk mee bezig, onder meer met speciale netten. Dinsdag alleen werd 57 ton aan dode vis uit het water gehaald.

DuckDuckGo heeft de broncode van zijn macOS-browser open source gemaakt. Dat heeft het bedrijf aangekondigd via Reddit. De broncode van de Windows-versie wordt binnenkort ook open source gemaakt. Wanneer dat precies gebeurt, is nog niet duidelijk.

Intel komt eind september met een nieuwe statusupdate over het onderzoek naar de stabiliteitsproblemen bij de 13e en 14e generatie chips. Het bedrijf meldt dat de volgende generatie chips over een andere architectuur beschikt en geen last heeft van de spanningsbug.

Socialemediaplatform X wordt geblokkeerd in Brazilië. Dat heeft het Braziliaanse hooggerechtshof beslist. De rechtbank nam deze beslissing omdat X niet tijdig een juridische vertegenwoordiger heeft aangesteld in het land. Het platform mag in Brazilië niet meer worden gebruikt.

In Zandvoort is een strandtent verwoest door een brand. Het vuur werd vannacht rond 4.00 uur ontdekt bij strandpaviljoen Hippie Fish, aan de boulevard.

Volgens NH werd het vuur ontdekt door een schoonmaker. De brandweer zegt dat het pand al snel helemaal in brand stond. "Er bleek geen houden aan, daarom hebben we het gecontroleerd laten uitbranden", zegt de brandweer.

Niemand is gewond geraakt. Van de strandtent is niets meer over, een shovel trekt de resten uit elkaar zodat de brandweer kan nablussen.

Omwonenden hadden geen last van de rook, doordat de wind richting zee stond. Over de oorzaak van de brand is niets bekend.

Het Amerikaanse leger heeft met bondgenoten in Irak een aanval uitgevoerd op terreurorganisatie Islamitische Staat. Bij die actie zijn zeker zeven militairen van de VS gewond geraakt, zeggen functionarissen tegen AP. Het leger meldt dat vijftien IS-strijders zijn gedood.

Volgens de verklaring van US Central Command is er geen indicatie voor burgerslachtoffers. De aanval werd uitgevoerd in het westen van Irak. De IS-militanten hadden "talloze wapens, granaten, en zelfmoordgordels", aldus het leger. Er zouden meerdere IS-kopstukken zijn gedood.

'Gewonden niet in levensgevaar'

Het Pentagon heeft geen informatie gegeven over de gewonde militairen. Geen van hen verkeert in levensgevaar, zegt een anonieme functionaris tegen AP. Twee militairen zouden door een val gewond zijn geraakt.

Islamitische Staat is nog altijd actief in Irak en Syrië. Het aantal aanslagen is de afgelopen tijd fors toegenomen.

Tien jaar geleden, in juni 2014, riep IS een 'kalifaat' uit in grote delen van Syrië en Irak. De terreurbeweging heerste op haar hoogtepunt over een gebied half zo groot als het Verenigd Koninkrijk. Een militaire coalitie onder leiding van de VS heeft IS verdreven uit dit gebied, maar restanten van de militie blijven actief.

Lokale overheden vragen met spoed om geld van het rijk om de infrastructuur op peil te houden. 80 procent van alle bruggen, sluizen, viaducten en wegen is in beheer van gemeenten. Veel daarvan zijn aan het einde van hun levensduur, maar lokale overheden schuiven onderhoud en vernieuwing voor zich uit, omdat ze het geld ervoor niet hebben of het niet genoeg prioriteit geven.

Veel infrastructuur dateert uit de jaren 60 en 70, en daardoor zijn veel constructies aan vervanging toe. Wegen worden bovendien steeds meer en zwaarder belast. Dat versnelt slijtage.

Nederland staat hiermee dus voor een grote uitdaging. Nu al is jaarlijks 2,4 miljard euro nodig. Dat loopt op tot 3 miljard per jaar in 2040, blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau TNO dat vorig jaar uitkwam.

Gemeenten draaien op voor meer dan de helft voor deze kosten. Daarin zijn de kosten die gemaakt moeten worden als gevolg van bodemdaling, zwaardere voertuigen en verduurzaming nog niet meegenomen.

Lokale overheden moeten onderhoudskosten betalen uit het gemeentefonds, dat wordt gevuld door het rijk. Gemeenten mogen zelf bepalen waar ze het geld aan uitgeven.

"Veel van dat geld gaat naar sociale dienstverlening en ondersteuning van inwoners, zoals de bijstand, energietoeslag, jeugdzorg", zegt Van Burgsteden namens de VNG. "En dat betekent dat er minder geld overblijft voor onderhoud van wegen." Hij maakt de vergelijking met een sluipmoordenaar. "Je ziet het pas als het te laat is."

Uitstelgedrag

Het jarenlange uitgestelgedrag van gemeenten heeft drie redenen, zegt Marcel Boogers, bijzonder hoogleraar Democratie en Transitie van de Universiteit Utrecht. Ten eerste is er jarenlang bezuinigd op infrastructuur. In 2020 gaf meer dan 40 procent van de gemeenten aan te bezuinigen op onderhoud.

Ook is vaak onduidelijk wie de eigenaar is van bijvoorbeeld een brug. De constructie kan van Rijkswaterstaat zijn, maar het wegdek is dan weer van de gemeente, en daardoor worden er geen besluiten genomen. "En veel gemeenten hebben financiële problemen. Dus die komen daar nog eens bovenop."

Gemeenten willen dus extra geld van de landelijke overheid om hun infrastructuur op peil te brengen. Maar of dat ook echt de oplossing is, betwijfelt Boogers. "Het kan alleen werken als gemeenten geoormerkt geld krijgen. Anders kunnen ze het alsnog aan andere zaken uitgeven."

Volgens hem is het wel goed dat het beheer van deze infrastructuur bij gemeenten of provincies blijft. "Die zitten er dichter op dan het rijk."

Keuzes maken, zegt minister

Minister Madlener (PVV) wijst erop dat infrastructuur "een van de kerntaken" is van gemeenten. "Als er bepaalde tekorten zijn, zullen gemeenten keuzes moeten maken. Dat kunnen ook pijnlijke keuzes zijn. Dat kan ik niet mooier maken dan het is."

Zelfs als er extra geld vanuit Den Haag komt, zijn de problemen nog niet opgelost. Uit een rapport van onderzoeksbureau TNO van vorig jaar blijkt dat gemeenten zich er over het algemeen onvoldoende van bewust zijn dat er een vervangingsopgave is. Van de 342 gemeenten had slechts 12 een prognose van de vernieuwingsopgave. Ook geven lokale overheden niet altijd prioriteit aan deze vernieuwingen en zijn er vragen over eigenaarschap.

"En daar komen de regelmatige bestuurswisselingen bovenop", zegt Peter Rasker, marktdirecteur gebouwde omgeving bij TNO. "Die maken het lastig voor gemeenten om voor lange termijn geld te reserveren."

Oplossing?

Van Burgsteden ziet het liefst dat er een fonds wordt opgericht van gemeenten, provincies en het rijk, omdat gemeenten de grote onderhoudsopgave niet alleen aankunnen. De Algemene Rekenkamer constateerde eerder al dat lokale overheden te weinig geld vrijmaken voor onderhoud.

Ook Rasker denkt dat samenwerken de meest voor de hand liggende oplossing is. "Beschouw niet elke brug als een apart nieuw project. Vervang ze in series, alsof ze uit de fabriek komen. Als je dat samen regelt, hoeft niet elke gemeente het wiel opnieuw uit te vinden. De vernieuwing komt dan in een versnelling."

Ook is het een-op-een vervangen niet altijd nodig, zegt Rasker. "Je kan ook renoveren, versterken of opnieuw berekenen of die ene brug of viaduct ook langer mee kan. Maar ook dat moet wel gebeuren en kost geld. En als je dat niet doet is een-op-een vervanging uiteindelijk onvermijdelijk."

Goedemorgen! Voetgangers kunnen vandaag een rondje lopen over de nieuwe ringweg rond Groningen, waaraan sinds 2018 is gewerkt. In Noorwegen is het veelbesproken huwelijkt tussen prinses Märthe-Louise en de zelfbenoemde sjamaan Durek Verrett.

Eerst het weer: in een groot deel van het land is er veel bewolking. Alleen in het noorden zijn er opklaringen en het koelt af naar 11 of 12 graden. Er trekken buien over de zuidelijke provincies en daarbij kan het onweren. In de ochtend is er nog veel bewolking en plaatselijk een bui. Daarna wordt het droog en breekt de zon door. Het warmt op naar 20 tot 26 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Braziliaanse Hooggerechtshof heeft opgedragen X in het land te blokkeren. Een van de opperrechters van het land, Alexandre de Moraes, legde de maatregel op nadat X-baas Elon Musk weigerde om een juridische vertegenwoordiger aan te stellen.

Musk weigert al maandenlang het rechterlijke bevel op te volgen om op te treden tegen de verspreiding van haat en fake news. De Moraes wil dat hij een vertegenwoordiger aanstelt om X in Brazilië aansprakelijk te kunnen stellen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Sanne van den Tempel heeft een restaurant in Nieuwegein, vlak bij de A2. Die is dit weekend nog steeds afgesloten tussen de knooppunten Oudenrijn en Everdingen. Er zou bij Van den Tempel een groot gezelschap komen lunchen en dineren, maar vanwege de werkzaamheden durfden ze het niet aan:

Fijne dag!

Eén of twee asielzoekers uit Ter Apel onderbrengen bij alle andere opvanglocaties in het land. Op die manier wil het kabinet onder de afgesproken bovengrens van 2000 mensen in het Groningse aanmeldcentrum komen, in de hoop daarmee een nieuwe rechtszaak van de gemeente Westerwolde af te wenden. Vijf vragen over de overvolle asielopvang in Ter Apel.

Waarom komt de bezetting in het aanmeldcentrum maar niet onder de 2000?

De korte uitleg: er komen meer asielzoekers binnen dan er weggaan. In Ter Apel zit het aanmeldcentrum van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Iedereen die in Nederland asiel aanvraagt moet zich melden in het Groningse azc. Elke asielzoeker die zich meldt bij een politiebureau in Nederland krijgt een trein- en buskaartje naar Ter Apel.

Mensen zouden eigenlijk snel moeten doorstromen naar andere locaties in het land, maar dat gebeurt onvoldoende omdat er te weinig opvangplekken zijn. "Bovendien wachten zo'n 11.000 statushouders langer dan de afgesproken termijn van veertien weken op een woning", zegt een woordvoerder van het COA. "Dit komt door de woningnood."

Hoe kan het dat er nu geen mensen in het gras moeten slapen?

De opvangcrisis was zelden zo zichtbaar als tijdens de zomer van 2022. Vanwege de enorme drukte in het aanmeldcentrum moesten honderden mensen noodgedwongen buiten de nacht doorbrengen, op stoelen of op het grasveld voor het azc. Ook was er geen drinkwater en waren er te weinig douches en toiletten beschikbaar.

Zulke situaties zijn nu niet aan de orde, zegt een COA-woordvoerder, omdat Ter Apel een capaciteit van 2370 bedden heeft. "Daardoor hebben we de laatste maanden kunnen voorkomen dat er mensen in het gras moeten slapen."

Ook de hulp van gemeenten in de regio "heeft enorm geholpen", aldus het COA. Zo biedt momenteel de gemeente Pekela in de nacht plek aan circa 200 asielzoekers voor wie in de opvang geen bed is.

Hoe is de situatie nu in Ter Apel?

De Inspectie Justitie en Veiligheid heeft meermaals gewaarschuwd voor de gevaarlijke en onleefbare situatie in het Groningse azc. Asielzoekers en medewerkers van het COA lopen een "onacceptabel risico om slachtoffer te worden van geweldsincidenten". Zo zijn er geregeld vechtpartijen en steekincidenten en is er een toename van het aantal in beslag genomen wapens. De inspectie noemt de veiligheidssituatie "zeer ernstig".

Ook in het dorp Ter Apel zelf lopen de spanningen soms behoorlijk op. Afgelopen juni schoot een politieagent in de plaatselijke HEMA een asielzoeker in zijn been, na een melding van overlast. "Dat er nog geen dodelijke slachtoffers zijn gevallen, is meer geluk dan wijsheid", zei burgemeester Velema van Westerwolde recent tegen NRC.

Is een nieuwe rechtszaak nog te voorkomen?

Dat ligt eraan hoeveel geduld de gemeente Westerwolde nog heeft. Al bijna een halfjaar verblijven er meer dan de afgesproken 2000 asielzoekers in Ter Apel. Gisteren stond de teller op 2117. Dat zijn er iets minder dan tot voor kort, onder meer doordat er de laatste maanden minder asielzoekers naar Nederland komen.

Het COA zegt een aantal grotere opvanglocaties "in de pijplijn" te hebben. Zo komen er in Zaandam twee grote accommodaties die onderdak moeten gaan bieden aan zo'n 1000 mensen. Daarnaast zullen er op het evenemententerrein van Walibi Holland in Biddinghuizen in het najaar tijdelijk weer zo'n 1250 asielzoekers worden opgevangen.

Bij die plannen kwam gisteren de opdracht van minister Faber van Asiel en Migratie aan het COA om bij alle andere opvanglocaties een of twee asielzoekers uit Ter Apel onder te brengen. Onduidelijk is nog of de gemeenten gehoor geven aan de oproep. Het is ook de vraag of alle vooruitzichten voor de gemeente voldoende zijn.

Zal een nieuwe rechtszaak verschil maken in Ter Apel?

De verwachtingen daarover zijn minimaal, ook bij de gemeente. Bij de vorige rechtszaak over deze kwestie werd het COA veroordeeld tot het betalen van een dwangsom van 15.000 euro voor elke dag dat er meer dan 2000 asielzoekers in Ter Apel verbleven. Uiteindelijk liepen de boetes op tot het maximum van 1,5 miljoen euro.

Dat is geen onwil, benadrukt het COA. "Wij zetten al lange tijd alles op alles om nieuwe locaties te realiseren. Daarvoor hebben we wel de hulp van gemeenten nodig."

Ook Westerwolde zou liever geen nieuwe rechtszaak zien. Burgemeester Velema zegt tegen NRC dat het de gemeente niet om het geld te doen is. "We hebben 1,5 miljoen ontvangen van het COA. Ik zou liever 1,5 miljoen betalen zodat het weer veilig is."

In het Duitse deel van de Noordzee is het wrak gevonden van een Urker visserschip dat in 1967 in een zware storm is vergaan. De vijf bemanningsleden kwamen daarbij om het leven. Van twee opvarenden werd later het lichaam gevonden, van de drie anderen niet.

Het schip UK 154 was op 17 oktober 1967 vertrokken vanuit Delfzijl om in de Duitse Bocht te gaan vissen. Het weer was slecht en kapitein en eigenaar Pieter van Slooten meldde via zijn zender aan boord dat hij vanwege de barre omstandigheden stopte met vissen. Daarna werd er niets meer van de UK 154 vernomen.

Twee dagen later vond een ander vissersschip ten westen van het Duitse eiland Helgoland het lichaam van een van de opvarenden en zes dagen daarna werd nog een tweede lichaam in zee aangetroffen.

Zoon van de kapitein

Naar het vergaan van het 25-meter lange schip is onderzoek gedaan door de stichting Onderzoek Maritieme Vermisten, die vermiste schepen probeert te lokaliseren. De man achter de stichting, Cees Meeldijk, werd begin dit jaar benaderd door de zoon van de kapitein van het Urker schip. De zoon heet net als zijn vader Pieter van Slooten.

Door archieven te raadplegen en dat te combineren met gegevens over de vindplaatsen van de lichamen, het weer en de stroming van destijds werd bepaald in welk gebied het wrak van het schip zich zou kunnen bevinden. Na het raadplegen van een zogeheten wrakkenkaart van een Duitse hydrografische dienst bleven er twee mogelijke locaties over.

Wrakduikteam Zeester uit Lauwersoog, waarmee de stichting van Meeldijk samenwerkt, heeft gisteren op een van de plekken bij Helgoland gedoken en vastgesteld dat het inderdaad om het wrak van de UK 154 gaat. Het schip lijkt sprekend op de foto's van het schip, maar wat de doorslag gaf is dat op de boeg de aanduiding UK 154 goed zichtbaar is.

De nabestaanden zijn opgelucht nu het wrak is gelokaliseerd:

Het is volgens Meeldijk niet mogelijk het wrak te bergen. Doordat het zo lang op de zeebodem heeft gelegen, zou het volgens hem direct uiteenvallen als wordt geprobeerd het naar boven te halen.

De vondst is volgens hem vooral belangrijk voor de nabestaanden van de opvarenden. "Voor hen vind ik dit supermooi. Het maakt me blij en trots. Het is voor hen heel belangrijk dat nu echt vaststaat wat er met het schip is gebeurd", zegt Meeldijk.

Zwanger

Zoon Pieter van Slooten (56) heeft zijn vader, die 30 was toen hij omkwam, nooit gekend. Zijn moeder was zo'n tien weken zwanger van hem toen de UK 154 verging. Aan boord waren verder de broer van Pieter senior Louwe (23), Jan Arjen Jenema (24), Jelle Kaptein (23) en Maarten van der Zwan (25). De lichamen van Jenema en Kaptein werden gevonden, de andere niet.

Van Slooten noemt het "aangrijpend en heel bijzonder" dat het wrak nu is gevonden, voor hemzelf, maar ook voor zijn 83-jarige moeder. Hij noemt de scheepsramp "een open wond", ook omdat er nooit een begrafenis is geweest. Zijn moeder sprak er de laatste jaren meer over dan vroeger. "Voor haar is dit een opluchting."

"Je verwerkt het, maar het komt toch vaak terug", zegt Van Slooten. "Het is een goed geparkeerd laatje dat van tijd tot tijd opengaat."

Hij hoopt dat de expeditie van duikteam De Zeester een vervolg kan krijgen. "Misschien is het mogelijk om een of meer onderdelen van de UK 154 als aandenken omhoog te halen." Bij eerdere vergane schepen die gelokaliseerd zijn, is dat ook gelukt.

Texelse kotter

De stichting van Meeldijk heeft vaker succes met het lokaliseren van vermiste schepen. Zo werd vorige maand het wrak gevonden van de Texelse kotter TX 26. Dat schip werd aangetroffen op zo'n 80 kilometer ten westen van Texel.

Bij een Russische aanval in de stad Charkiv, in het noordoosten van Oekraïne, zijn gisteren volgens de Oekraïense autoriteiten zeven doden gevallen en raakten ruim 70 mensen gewond. In de Russische stad Belgorod vielen volgens Russisch staatspersbureau Ria Novosti gisteren ook doden bij een Oekraïense aanval.

Bij de aanval op Charkiv werd onder meer een woontoren van twaalf verdiepingen en een speelplaats geraakt. Een van de doden is een 14-jarig meisje. De Oekraïense president Zelensky condoleerde op X de familie van de slachtoffers en herhaalde zijn oproep aan het westen voor meer langeafstandswapens.

Aanvallen zijn afgenomen

Charkiv ligt op zo'n 40 kilometer van de Russische grens en wordt regelmatig aangevallen door Rusland. De afgelopen weken is het aantal aanvallen afgenomen. Dat komt mogelijk omdat de Oekraïners een verrassingsaanval uitvoerden op Russisch grondgebied in de regio Koersk en ook in de aangrenzende regio Belgorod de aanvallen opvoerden. Vanuit die regio voert Rusland een groot deel van de aanvallen op Charkiv uit.

Ondertussen meldt ook Rusland doden na Oekraïense beschietingen. Volgens Ria Novosti kwamen bij Oekraïense luchtaanvallen in de stad Belgorod gisteren vijf mensen om het leven en raakten 37 mensen gewond. De gouverneur van de regio zegt dat meerdere appartementsgebouwen en meerdere winkels beschadigd raakten.

De stad Belgorod, de grootste stad in de regio Belgorod, en Charkiv liggen op nog geen 80 kilometer van elkaar.

Een hogeschool voor vrouwen in de Amerikaanse staat Virginia heeft besloten dat transgender personen vanaf volgend schooljaar niet meer welkom zijn. De meeste andere hogescholen voor vrouwen in het land laten transgender studenten wel toe.

Sweet Briar College, een private hogeschool met ongeveer 460 leerlingen, baseert zich voor het verbod op de "juridisch bindende regels van de oprichtster" die in 1900 overleed. De school werd op haar landgoed gevestigd na haar dood naar aanleiding van haar testament. Indiana Fletcher Williams schreef daarin dat de school "een plek is voor meisjes en jonge vrouwen". De huidige leiding stelt dat die zinsnede moet worden toegepast "zoals die werd geïnterpreteerd in de tijd waarin de regel werd opgesteld".

Steeds minder vrouwenhogescholen

De regel betekent volgens het opleidingsinstituut dat een nieuwe leerling moet "bevestigen dat haar bij geboorte toegekende geslacht vrouwelijk is en dat zij consequent als vrouw leeft en zich identificeert als vrouw".

Er zijn in de Verenigde Staten steeds minder private hogescholen en universiteiten voor vrouwen. In de jaren zestig waren er nog meer dan tweehonderd van dergelijke hogescholen en universiteiten. Nu zijn daar nog dertig van over.

Toelatingsbeleid

The Stonewell Center, een aan de Universiteit van Massachussetts verbonden informatiegroep voor lhbti'ers meldt aan persbureau AP dat 23 van deze historische vrouwenhogescholen en universiteiten een beleid voeren waarbij "in ieder geval sommige trans studenten" worden toegelaten. Drie onderwijsinstituten, waaronder Sweet Briar weren trans vrouwen.

Een deel van de studenten en een grote groep docenten is het niet eens met de nieuwe regels. Zij vrezen dat het nieuwe beleid ook studenten afschrikt die niet transgender vrouw zijn, terwijl iedere student hard nodig is. In 2015 dreigde de school, net als veel andere vrouwenhogescholen, al te sluiten. Dat kon toen met financiële hulp van oud-studenten ternauwernood worden voorkomen.

Selectief

Tegenstanders wijzen er daarnaast op dat de schoolleiding de regels die Fletcher Williams opstelde nogal selectief toepast. Zo schreef de oprichtster ook dat de school een plek moest zijn "voor de educatie van witte meisjes en jonge vrouwen". Pas na de invoering van de Civlil Righs Act in 1964 waren zwarte studenten er welkom. In deze landelijke wet staat onder meer dat discriminatie op basis van huiskleur niet is toegestaan.

De regering-Biden breidde onlangs een maatregelenpakket uit 1972 uit dat seksediscriminatie in het onderwijs verbiedt. Private universiteiten en hogescholen hoeven zich echter niet aan deze zogenoemde Title IX-wetten te houden omdat zij een uitzonderingspositie hebben.

Het Braziliaanse Hooggerechtshof heeft opgedragen X in het land te blokkeren. Een van de opperrechters van het land, Alexandre de Moraes, legde de maatregel op nadat X-baas Elon Musk weigerde om een juridische vertegenwoordiger aan te stellen.

Musk weigert al maandenlang het rechterlijke bevel op te volgen om op te treden tegen de verspreiding van haat en fake news. De Moraes wil dat hij een vertegenwoordiger aanstelt om X in Brazilië aansprakelijk te kunnen stellen.

De Moraes had Musk woensdag al gewaarschuwd dat het socialemediaplatform in Brazilië zou worden geblokkeerd als Musk niet binnen 24 uur een vertegenwoordiger aan zou stellen. X kondigde eerder deze maand aan per direct te stoppen met zijn bedrijfsactiviteiten in Brazilië. Hij zegt dat hij pal staat voor de vrijheid van meningsuiting en weigert daarom extreemrechtse accounts die haat en desinformatie verspreiden te sluiten.

Eisen

De rechter geeft internetproviders en appstores vijf dagen om toegang tot X te blokkeren. Volgens hem blijft X geblokkeerd totdat het platform aan de eisen voldoet. Bedrijven en individuen die in Brazilië de blokkade proberen te omzeilen via bijvoorbeeld VPN-diensten riskeren een dagelijkse boete van 50.000 Braziliaanse real, omgerekend zo'n 8000 euro.

De Moraes doet onderzoek naar verspreiding van nepnieuws en haat in de periode dat oud-president Bolsonaro aan de macht was. Als onderdeel van dat onderzoek vroeg hij het platform eerder dit jaar om bepaalde accounts te blokkeren. Musk is daar groot tegenstander van en zegt dat een rechter zich niet mag bemoeien met vrijheid van meningsuiting.

Brazilië is een grote afzetmarkt voor het socialemediaplatform. Het Amerikaans-Duitse marktonderzoekbureau Emarkteter schat dat zo'n 40 miljoen Brazilianen minstens een keer per maand op het platform actief zijn.

Tegoeden Starlink ook bevroren

De Moraes liet ook de tegoeden van Starlink bevriezen, de satellietdienst van Musk. Hierdoor kan het bedrijf geen financiële transacties meer doen in het land waar het meer dan 250.000 klanten heeft. Volgens De Moraes was het besluit nodig omdat X niet genoeg geld heeft om de oplopende boetes in het land te betalen en kan Starlink daarvoor opdraaien omdat de twee bedrijven tot dezelfde groep behoren.

De satellietdienst kondigde direct aan naar de rechter te stappen om de maatregel ongedaan te maken. "Deze maatregel is gebaseerd op de ongefundeerde mening dat Starlink verantwoordelijk moet zijn voor de boetes die op ongrondwettelijke wijze aan X zijn opgelegd", meldt Starlink.

'Crimineel van de ergste soort'

Musk noemde de opperrechter in een reactie "een crimineel van de ergste soort die zich voordoet als rechter". Hij beloofde dat zijn bedrijf SpaceX, dat Starlink beheert, gratis internet gaat aanbieden in Brazilië "totdat de kwestie is opgelost".

Het is niet de eerste keer dat een platform tijdelijk uit de lucht gaat in het land. Omdat Facebook-moederbedrijf Meta weigerde om gebruikersgegevens aan de politie te leveren, lieten rechters in 2015 en 2016 de service meerdere keren blokkeren. En in 2022 dreigde De Moraes berichtenapp Telegram met een landelijke sluiting. Volgens De Moraes weigerde de service om bepaalde profielen te blokkeren. Omdat Telegram uiteindelijk een lokale vertegenwoordiger benoemde, bleef de app in het land online.