Aggregator

Grote havenstaking in VS van start, wat betekent dat voor Nederland?

1 month 2 weeks ago

Er werd in de scheepvaartsector al een tijdje rekening mee gehouden, maar het gaat nu echt gebeuren. Vanaf vandaag legt het havenpersoneel langs de Amerikaanse oostkust en in de Golf van Mexico het werk neer. Het is een staking waar tienduizenden medewerkers bij betrokken zijn en die een behoorlijke impact kan hebben op de wereldwijde scheepvaarthandel.

De staking is aangekondigd door de International Longshoremen's Association (ILA), een vakbond die 47.000 arbeiders vertegenwoordigt. De gesprekken tussen de bond en rederijen over het nieuwe arbeidscontract liepen in juni vast. Sindsdien is er tussen beide partijen nauwelijks gesproken en dus zette de ILA de staking door. Het is voor het eerst sinds 1977 dat de bond staakt.

Inflatie

De havenvakbond eist een stapsgewijze loonsverhoging van 77 procent. Concreet houdt die verhoging in dat het uurtarief van de arbeiders zes jaar lang, ieder jaar met vijf dollar omhoog gaat. De ILA wil dat vanwege de stijgende inflatie. De United States Maritime Alliance, de werkgeversvereniging, is bereid om de salarissen stapsgewijs met 40 procent te laten stijgen.

Een andere eis van de vakbond is dat er meer afspraken komen over de automatisering van het werk. Op die manier willen ze voorkomen dat personeel in de toekomst hun werk kwijtraakt. De staking vindt alleen aan de oostkust plaats, medewerkers aan de westkust vallen onder een andere vakbond en hebben andere voorwaarden.

Het wordt spannend hoelang de havens platliggen. "Als de staking een week duurt zal de impact beperkt blijven voor de rest van de wereld, maar als het langer gaat duren zal er zeker impact zijn", verwacht Rico Luman, econoom bij ING.

Bij een lange staking kunnen er problemen ontstaan met de wereldwijde containercapaciteit. "Dan kunnen containers niet meer op tijd aankomen in Azië en ontstaat er een tekort. Vooral in China zullen ze dat merken", verwacht Casper Roerade van branchevereniging Evofenedex. "Daardoor ontstaat er een probleem voor iedereen die handelt met China."

Ook Luman verwacht problemen met containers. "De dagprijzen voor containers waren aan het dalen, maar die gaat waarschijnlijk weer stijgen als dit langer duurt." De staking komt bovenop de aanhoudende problemen in de Rode Zee. Door aanvallen van de Houthi's moeten schepen omvaren en zijn ze zeker tien dagen langer onderweg.

Het zijn gevolgen die we ook in Nederland merken. Schepen die nu onderweg zijn naar de Amerikaanse havens moeten wachten als de staking van start gaat. "Ze blijven voor de kust voor anker liggen, omdat er niet meer gelost kan worden", zegt Roerade. "Hetzelfde geldt voor de producten die Amerika exporteert, die blijven opgeslagen."

Omvaren duurt lang

De verwachting is niet dat we in Nederland nu lege schappen krijgen. "Vanuit Amerika komen niet heel grote volumes aan", zegt de econoom. Het gaat met name om producten voor de industrie, zoals lasers of auto-onderdelen.

Schepen kunnen omvaren naar de westkust, maar dan zijn ze weken langer onderweg. "Bedrijven hebben het misschien zien aankomen en iets meer voorraad opgebouwd, maar dit is vrij lastig te omzeilen", zegt Luman.

Minder bananen

In Amerika zullen de consequenties een stuk groter zijn. Vooral de industrie kan de staking direct voelen. "Dan gaat het bijvoorbeeld over de auto-industrie die minder onderdelen binnenkrijgen. De productie kan daardoor vertragen", vertelt Roerade.

De verwachting is dat de meeste schappen in de winkels gewoon gevuld blijven. Er kunnen wel minder bananen en kersen zijn. Die worden bijna allemaal geïmporteerd per schip.

De feestdagen lijken de dans ook te ontspringen. De staking hing al maanden in de lucht en daarom hebben bedrijven al in mei of juni inkopen gedaan, schrijft CNN. "Een staking van één dag kost drie tot vijf dagen om te herstellen. Hoe langer het duurt, hoe erger het wordt", zegt een bestuurder van de National Retail Federation, de detailhandelsbond, tegen de nieuwszender.

Het is dus vooral afwachten wanneer de partijen weer om de tafel gaan zitten. President Biden kan ervoor kiezen om een wet in te zetten om de staking te beëindigen, maar Amerikaanse media schrijven dat Biden - die de vakbonden vaak steunt - niet van plan is om in aanloop naar de presidentsverkiezingen de wet in te zetten.

Amersfoort eerste grote stad met stookverbod

1 month 2 weeks ago

In Amersfoort mag vanaf vandaag niet meer altijd de houtkachel aan. De gemeente stelt een stookverbod voor houtkachels in nadat het meldingen had gekregen van bewoners dat rook huizen binnendrong. Amersfoort is de eerste grote stad met zo'n stookverbod.

De gemeente wil bewoners beschermen tegen het inademen van schadelijke stoffen in houtrook en overlast voorkomen. Volgens PvdD-wethouder Johnas van Lammeren (Milieu) is het belangrijk dat "in een steeds dichter bevolkte stad als Amersfoort mensen rekening met elkaar houden".

Inwoners met longaandoeningen zoals COPD en astma hebben namelijk last van houtrook en kunnen daardoor niet goed ademen. Daar hebben zij meer hinder op momenten dat er gestookt wordt.

Als de zogeheten stookwijzer op code rood of oranje staat, is stoken verboden. Wanneer deze op code geel staat, is het wel toegestaan om de houtkachel aan te steken. De stookwijzer zal op rood of oranje komen te staan wanneer de kans groot is dat rook in de lucht blijft hangen, zoals bij vochtig weer of wanneer er weinig wind is.

Niet direct een boete

Alleen bij een melding van ongeoorloofd stoken gaat de handhaving bij een overtreder op bezoek. Als er gestookt wordt bij code rood of oranje, maar de buren onderlinge afspraken hebben gemaakt over het stoken, handhaaft de gemeente niet.

De maatregel is daarom volgens de wethouder vooral bedoeld om mensen te helpen als ze er onderling niet uitkomen. Een melding van een overtreding kunnen inwoners doen bij de stookwijzer, waarna de gemeente op bezoek gaat bij de houtstoker.

In eerste instantie wordt dan uitgelegd waarom de maatregel bestaat en volgt niet meteen een boete. Als er meer meldingen komen en de houtstoker niet stopt met stoken, kan een boete worden uitgeschreven van tussen de 400 en 800 euro.

Er zijn nog vragen over de juridische haalbaarheid van de maatregel. Van Lammeren denkt dat het verbod "het bij een rechterlijke toetsing wel haalt" door de nieuwe omgevingswet, maar erkent dat Amersfoort vooroploopt met dit stookverbod. "Ik verwacht wel dat er meer gemeentes zullen volgen", zegt hij.

Nieuwsuur maakte eerder deze video over overlast door houtrook en een eventueel stookverbod:

De Utrechtse raad stemde eind 2023 al in met een houtstookverbod in de buitenlucht. Vanaf 1 januari 2025 zijn vuurkorven en barbecues die op hout worden gestookt daar verboden. Voedselbereiding op gas, briketten en houtskool is dan nog wel toegestaan, net als sfeervuren waarbij geen afvalstoffen of hout worden verbrand. Het verbod geldt straks voor alle buitenruimtes, dus ook in de eigen tuin.

Renders tonen onaangekondigde Pixel 9a

1 month 2 weeks ago
Nieuwe renders, gedeeld door OnLeaks, tonen de aankomende Google Pixel 9a. Google lijkt af te stappen van de camerabalk die eerdere Pixel-modellen kenmerkte. De camera's zouden nu geïntegreerd zijn in een pilvormige module.

Inflatie zakt nauwelijks, Nederland een na hoogste inflatie van eurozone

1 month 2 weeks ago

De prijsstijgingen van goederen en diensten blijven bovengemiddeld hoog. De inflatie kwam in september uit op 3,5 procent, slechts een tiende lager dan een maand eerder.

Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De prijsstijgingen waren het hoogst in de categorie voedingsmiddelen, dranken en tabak. Gemiddeld is die categorie 6 procent duurder dan een jaar geleden. Vooral tabak werd duurder.

Diensten werden 5,6 procent duurder, energie was juist goedkoper dan een jaar eerder. Gedetailleerde cijfers over de prijsstijgingen maakt het statistiekbureau volgende week bekend.

Europese inflatie lager

Nederland is een van de landen in de eurozone met de hoogste inflatie. Alleen België heeft met 4,5 procent een hogere inflatie. Gemiddeld gaat het in de eurozone juist de goede kant op. De inflatie zakte in september van 2,2 naar 1,8 procent.

De Europese Centrale Bank is tevreden met die daling. De afgelopen jaren verhoogde de centrale bank de rente om de inflatie te bestrijden, maar de laatste maanden is de bank de rente juist aan het verlagen, omdat het probleem van de hoge inflatie binnenkort voorbij zou zijn.

De centrale bank verwacht dat de inflatie het komende jaar verder gaat zakken.

Drukste ochtendspits van het jaar: meer dan 1000 kilometer file

1 month 2 weeks ago

De regen en diverse ongelukken hebben vanmorgen tot lange files geleid op de Nederlandse snelwegen. Rond 08.30 uur meldde de ANWB meer dan 1000 kilometer file.

Daarmee was het de drukste ochtendspits van dit jaar tot nu toe. Rond 08.45 uur begon de drukte iets af te nemen, maar het duurde tot ver in de ochtend voor alle files waren opgelost.

De spits begon al vroeg op de wegen rond Rotterdam. Op de A15 richting Europoort zijn door werkzaamheden minder rijstroken beschikbaar. Op andere wegen rond Rotterdam zijn verschillende ongelukken gebeurd. Daardoor was er veel vertraging op de snelwegen rond de stad.

Ook op de A2 naar Utrecht, de A28 naar Utrecht en de A59 richting Den Bosch stonden lange files. De ANWB zei gisteren al een drukke ochtendspits te verwachten, omdat er in de kustprovincies veel wind werd verwacht. Dat bleek uiteindelijk mee te vallen. Tot 10.00 uur was in Zeeland en Zuid-Holland code geel afgegeven, maar het weeralarm is inmiddels ingetrokken.

Op dinsdagochtend is het altijd drukker op de weg dan op andere dagen. Een overzicht van alle files en werkzaamheden vind je hier.

Gerries vader kwam nooit meer thuis na de razzia in Putten, 80 jaar geleden

1 month 2 weeks ago

"Gerrie, zul je bij mamma blijven en niet stout wezen hoor, want ik ben weer gauw thuis", staat op het briefje dat Bartus Lubbersen eind 1944 nog snel uit de trein op weg naar Duitsland gooide. Maar hij kwam niet meer thuis. Bartus kwam op 19 december datzelfde jaar om in concentratiekamp Neuengamme.

Vandaag is het tachtig jaar geleden dat de Duitse bezetter in het Gelderse dorp Putten een grote razzia hield. Bartus en meer dan 600 andere mannen werden opgepakt en uiteindelijk afgevoerd naar concentratiekampen in Duitsland. Slechts 48 mannen kwamen na de oorlog terug.

De razzia op 1 oktober 1944 was een wraakactie voor een aanslag die het verzet in de nacht daarvoor had gepleegd op een auto van de Wehrmacht, aan de rand van Putten. Een Duitse officier en een verzetsman kwamen daarbij om het leven.

Bartus werkte als garagehouder in Putten en was een vrolijke man, weet zijn inmiddels 89-jarige dochter Gerrie Zeegers-Lubbersen nog. Zij - enig kind - speelde vaak in de garage als hij auto's repareerde. "Hij zong dan. Het was een fijn gezin, we hadden het goed. In één klap is dat weg, hè."

De 9-jarige Gerrie voelde wel dat er iets mis was toen er op 1 oktober aan het begin van de middag een Duitser voor de deur stond. Bartus, zijn vrouw en dochter moesten mee, net als veel andere gezinnen in het dorp. "We moesten mee om een persoonsbewijs te laten zien. Als je thuisbleef, werd je doodgeschoten."

"Ik weet nog dat mijn vader warme kleren aantrok, een coltrui. Ik snapte niet wat er ging gebeuren." De mannen werden verzameld in de school, de vrouwen en kinderen in de kerk ernaast. "Ik liep tussen mijn ouders in, en werd met een geweerkolf van mijn vader afgehaald." Met haar moeder ging Gerrie de kerk in, waar soldaten met mitrailleurs rondliepen tussen de huilende moeders en kinderen. "Ik verstond geen Duits natuurlijk, het was heel angstig."

Toen het donker werd, mochten de vrouwen en kinderen naar huis, op voorwaarde dat ze de volgende dag zouden terugkomen met eten voor de mannen, die wel werden vastgehouden. Met alle andere vrouwen moesten Gerrie en haar moeder de volgende dag in een grote kring op het kerkplein staan. "Ik weet nog precies waar ik stond. We moesten het eten afgeven, en er werd gezegd dat we voor 16.00 uur het dorp uit moesten zijn." In de uren daarna staken Duitse soldaten meer dan honderd huizen in brand.

Gerrie en haar moeder vluchtten met de buurvrouw en haar kinderen naar Ermelo, een paar kilometer verderop. Daar brachten ze met dorpsgenoten de nacht door op de grond van een grote boerderij. De volgende dag gingen Gerrie en haar moeder terug naar Putten. "Kijken of het huis er nog stond. Dat was gelukkig zo."

Naar kamp Amersfoort

Ondertussen was Gerries vader met de andere mannen afgevoerd naar kamp Amersfoort. Haar oma, de moeder van Bartus, was een van de laatsten die hem in Putten zagen. "Zij woonde aan de stationsstraat, keek uit het raam en zag hem daar lopen met de andere mannen. Dat was natuurlijk een hele shock."

De rest van de oorlog hoorden Gerrie en haar moeder niks. Een paar dorpsgenoten ontdekten na de bevrijding dat de mannen waren omgekomen in kampen. Op 10 mei 1945 maakte de dominee dat bekend in de kerk. "Iedereen moest huilen. Mijn tante lag overstuur op de grond, haar man was ook weggevoerd."

Uit documenten bleek later dat Bartus na de razzia nog maar twee maanden geleefd had. Na zo'n twee weken in kamp Amersfoort was hij op transport gezet naar Neuengamme. Daar was hij volgens de overlijdensakte op 33-jarige leeftijd overleden aan een longontsteking.

Het briefje voor zijn dochter had Bartus onderweg naar Neuengamme bij Oldenzaal uit de trein gegooid. Gerrie en haar moeder kregen dat pas na de bevrijding. "Echt een lief briefje, dat is me wel dierbaar."

'Nare maand'

Tachtig jaar later is oktober voor Gerrie "nog altijd een nare maand". Ze vindt het moeilijk dat haar vader geen eigen graf heeft. Voor de omgekomen Puttense mannen is er in Neuengamme alleen een gedenksteen.

Daarom besloot Gerrie twintig jaar geleden, toen haar moeder overleed, om ook de naam van haar vader op de grafsteen te zetten. "Nu heeft hij weer een naam."

Man steekt in supermarkt Shanghai drie mensen dood

1 month 2 weeks ago

Bij een steekpartij in een supermarkt in Shanghai zijn drie mensen doodgestoken. Ook zijn vijftien mensen gewond geraakt, meldt de politie van de Chinese stad. De gewonden zijn niet in levensgevaar.

Kort na de steekpartij werd een 37-jarige man opgepakt. Volgens de politie had hij financiële problemen en was hij naar Shanghai gekomen om zijn woede te uiten.

De aanval was in een buitenwijk van Shanghai aan de vooravond van de Nationale dag van de Volksrepubliek China. Het is vandaag precies 75 jaar geleden dat de Volksrepubliek is opgericht. Vanwege die feestdag hebben veel Chinezen een week vrij.

Oproep aan kabinet: stem niet in met kinderporno-scan op WhatsApp

1 month 2 weeks ago

Kamerleden en tech-experts spreken zich opnieuw kritisch uit tegen Europese plannen om appverkeer tussen burgers te scannen op beelden van seksueel kindermisbruik. De Europese ministers van Justitie spreken volgende week over een nieuw voorstel om populaire berichtendiensten als WhatsApp en Signal te verplichten om dergelijk materiaal te detecteren.

Nederland was altijd tegenstander van zo'n verplichting, omdat die een te grote inbreuk op de privacy zou zijn. Ons land hoorde daarmee in Europa bij een blokkerende minderheid. Maar nu ligt er een nieuw voorstel vanuit Hongarije, dat op dit moment EU-voorzitter is. Het kabinet-Schoof wil vandaag beslissen of het nu toch met deze wetgeving gaat instemmen.

Afgelopen vrijdag sprak de ministerraad al over het onderwerp, maar toen kwamen de bewindslieden er niet uit. "We willen allemaal kindermisbruik aanpakken, maar tegelijkertijd willen we niet dat grondrechten worden geschonden", zei minister Van Weel van Justitie na afloop. "Hoe doe je dat met versleutelde berichtendiensten? Dat is geen makkelijke discussie."

Van Weel denkt dat het kabinet er vandaag wel uitkomt. "Tijdsdruk helpt altijd en we moeten woensdag een standpunt innemen." Woensdag is er Europees vooroverleg, waarbij de lidstaten hun positie duidelijk moeten maken.

Tegenstanders vrezen dat het nieuwe kabinet voor het aangepaste voorstel gaat stemmen en waarschuwt het kabinet in een brief. "De overheid kan straks meelezen in ons appverkeer, dat gaat gewoon te ver", zegt Kamerlid Kathmann (GroenLinks-PvdA). "Daarmee staan de grondrechten en cyberveiligheid van alle Europeanen op het spel."

De brief is ook ondertekend door Kamerleden van D66 en SP, anti-misbruikorganisatie Offlimits en diverse cybersecuritybedrijven als Cyberveilig Nederland. "Het voorstel stort verdachtmaking uit over alle Europeanen en bouwt een achterdeurtje in om mee te kunnen lezen in privégesprekken", staat in de brief. "In de fysieke wereld scheur je zonder verdenking andermans post ook niet open."

Tot nu toe was Nederland dus onderdeel van een blokkerende minderheid in Europa, samen met landen als Duitsland en Italië. Nu het Nederlandse kabinet overweegt om toch voor het voorstel te stemmen of zich van stemming te onthouden, kan dat de doorslag geven voor een meerderheid.

'Meer mensen voor zedenpolitie'

Maar volgens de briefschrijvers is het Europese voorstel niet effectief. Het zal veel meldingen opleveren die vervolgens op een grote stapel komen te liggen, omdat de politie al te weinig personeel heeft. "Willen we echt kinderen helpen die misbruikt worden, zorg er dan voor dat de zedenpolitie meer mensen krijgt en dat de hostingbedrijven die kinderporno online zetten worden gepakt."

Het Europese voorstel zit nog in de oriëntatiefase. Als het voorstel volgende week genoeg steun krijgt onder de ministers van Justitie, gaat het daarna nog naar het Europees Parlement.

Ceefax: The Original News on Demand

1 month 2 weeks ago
Long before we had internet newsfeeds or Twitter, Ceefax delivered up-to-the-minute news right to your television screen. Launched by the BBC in 1974, Ceefax was the world’s first teletext service, …read more
Heidi Ulrich

Mark Rutte vandaag geïnstalleerd bij de NAVO, dit staat hem te wachten

1 month 2 weeks ago

Op het Brusselse hoofdkwartier van de NAVO wordt Mark Rutte vandaag geïnstalleerd als secretaris-generaal. In zijn nieuwe rol staat Rutte voor grote uitdagingen. Hij start onder turbulente omstandigheden, onder meer door de oorlog in Oekraïne.

Na het einde van de Koude Oorlog leek het belang van de NAVO af te nemen. Maar het militair bondgenootschap doet er weer toe. De Russische agressie blies de verdedigingsalliantie nieuw leven in en met het toetreden van Zweden en Finland groeide het aantal leden naar 32.

Politiek draagvlak organiseren voor blijvende steun aan Oekraïne wordt een van Ruttes belangrijkste taken, zeggen waarnemers in Brussel. De Oekraïense roep om westerse wapens blijft groot. Ook wil Oekraïne toestemming om westerse langeafstandswapens dieper in Rusland in te zetten. Maar daarover bestaat binnen de NAVO nog geen overeenstemming, met name de Verenigde Staten en Duitsland zijn tegen.

Niet alleen Oekraïne

Russische agressie treft behalve Oekraïne ook steeds vaker het bondgenootschap zelf, met hybride-aanvallen op NAVO-grondgebied. "We leven in een grijze zone: geen oorlog, geen vrede", zei minister van Defensie Brekelmans vorige maand bij de presentatie van de Defensienota.

Brekelmans wees daarbij op Russische provocaties binnen NAVO-landen. Zo worden vliegtuigen in de Baltische staten misleid door valse gps-signalen en schenden Russische drones het luchtruim van Oost-Europese NAVO-landen.

Maar ook in West-Europa is Rusland actief. Vorige week werd bijvoorbeeld bekend dat Russische schepen windmolenparken in de Noordzee bespioneren. In Duitsland werden er explosieven gevonden bij een NAVO-pijpleiding. En in Spanje werd eerder dit jaar een Russische overloper doodgeschoten. Ook zou Rusland plannen hebben gehad om de topman van de Duitse wapenfabrikant Rheinmetall te vermoorden. Dat bedrijf is een belangrijke producent van wapens die naar Oekraïne gaan.

Volgens oud-NAVO-woordvoerder Jamie Shea heeft Rutte aan deze kwesties meteen zijn handen vol. "Hij moet vandaag de hoge NAVO-functionarissen en generaals bij elkaar roepen en zeggen: zijn we er klaar voor? Het is zijn verantwoordelijkheid dat de collectieve verdediging van de NAVO op orde is."

Op 5 november zal in het NAVO-hoofdkwartier in Brussel met spanning gekeken worden naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Wie de nieuwe president wordt, is bepalend voor de toekomst van de NAVO.

Begin dit jaar veroorzaakte de Republikeinse presidentskandidaat Trump ophef met zijn uitspraak dat hij Rusland aanspoort "om te doen wat het wil" met NAVO-landen die niet genoeg uitgeven aan defensie. Als president zette Trump zijn NAVO-bondgenoten al onder druk om meer te investeren. Toen drong bij veel Europese lidstaten het besef door dat Amerikaanse militaire verdediging niet langer vanzelfsprekend was.

Gelukkig deed Rutte in zijn tijd als premier van Nederland al de nodige ervaring op met Trump, zegt Shea. "Daarnaast kan Rutte ook leren van zijn voorganger Stoltenberg. Trump wordt graag gevleid. Dat deed Stoltenberg goed. Hij gaf Trump de eer van de toenemende Europese defensie-uitgaven."

Familie

Ongeacht wie er uiteindelijk in het Witte Huis plaatsneemt, is de belangrijkste verantwoordelijkheid van de secretaris-generaal volgens Shea om "de familie bij elkaar te houden". "Niet alle 32 bondgenoten zitten tegenwoordig op hetzelfde niveau van democratie. Sommige spelen mee, andere lidstaten zoals Hongarije of Turkije niet altijd."

Ook hebben NAVO-landen soms verschillende prioriteiten. Zuid-Europese landen zien migratie als belangrijkste uitdaging. Voor landen in het oosten van de NAVO is dat de Russische agressie.

Aan Rutte de taak die verschillen te overbruggen. "Hij moet veel tijd besteden aan het bezoeken van de hoofdsteden om goede professionele relaties op te bouwen", zegt Shea. "Ook met personen die hij persoonlijk misschien niet zo aardig vindt."

Volgens Shea is er binnen de NAVO ook de hoop dat Rutte de banden met de EU kan aanhalen. De nieuwe Europese ambities om meer samen te werken op gebied van defensie klinken "als muziek in de oren" binnen de NAVO. "Maar er is risico op dubbel werk. Rutte moet dat voorkomen en de twee dichter bij elkaar brengen."

Indonesisch menu

Tijdens de jaren dat hij als Nederlandse premier EU-toppen bezocht was het in Brussel bekend dat Rutte het liefst Indonesisch at. Wegens gebrek aan goede Indonesische restaurants in Brussel zorgde de kok van de Nederlandse EU-ambassade dat Rutte aan zijn trekken kwam.

Shea hoopt dat Rutte ook de NAVO-kok instructies geeft. Decennialang bezocht hij de NAVO-kantine. Hij trekt er een vies gezicht bij. "Op het NAVO-hoofdkwartier zal iedereen Rutte dankbaar zijn als hij daar een lekker Indonesisch menu introduceert!"

Wekdienst 1/10: Rutte begint als NAVO-chef • Tweede Kamer debatteert over UWV-uitkeringen

1 month 2 weeks ago

Israël is vannacht begonnen met een grondoffensief in Libanon. En vandaag begint oud-premier Rutte aan zijn baan als secretaris-generaal van de NAVO.

Het weer:

In het midden en noorden van het land regent het. In het zuiden is het grijs, maar wel droger. In de ochtend zijn aan zee zware windstoten mogelijk. Het wordt 12 tot 15 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. Check hier de dienstregeling voor het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Israëlische leger is begonnen met een grondoffensief in Libanon. Het gaat om "beperkte en gerichte" acties tegen Hezbollah, zegt Israël. De doelen zouden een bedreiging vormen voor dorpen aan de Israëlische kant van de grens. Het is voor het eerst sinds 2006 dat Israëlische militairen op Libanees grondgebied actief zijn.

Meerdere Europese landen zijn begonnen met het evacueren van burgers en ambassadepersoneel. Duitsland haalde gisteren al ambassademedewerkers terug, ook Bulgarije heeft mensen teruggehaald. Nederland organiseert voorlopig nog geen evacuatievlucht, maar de ambassadeur in Libanon adviseert Nederlanders met gewone lijnvluchten te vertrekken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Nederland zijn 672.000 mensen ziek door roken. Zij lijden aan ziektes als COPD en kanker, blijkt uit RIVM-onderzoek. Een van hen is Chasmaine. Ze heeft door COPD moeite met stofzuigen, douchen en traplopen.

Fijne dag!

Landen evacueren burgers uit Libanon, Nederland herhaalt: 'Ga nu het nog kan'

1 month 2 weeks ago

Meerdere Europese landen zijn begonnen met het evacueren van burgers en ambassadepersoneel uit Libanon. Duitsland stuurde gisteren een defensietoestel naar Beiroet. Dat keerde met 110 ambassademedewerkers en familieleden terug naar Berlijn.

Groot-Brittannië stuurt morgen een vliegtuig naar Libanon om Britse staatsburgers op te halen. Minister Lammy van Buitenlandse Zaken sluit niet uit dat er meer vluchten komen, als de veiligheidssituatie dat tenminste toelaat.

Lammy zegt dat de veiligheidssituatie snel kan verslechteren. "Het is belangrijk dat u nu vertrekt, omdat meer evacuatievluchten niet kunnen worden gegarandeerd", waarschuwt hij landgenoten in Libanon.

Groot-Brittannië stuurt ook militairen naar Cyprus, voor als een grootschaligere evacuatie nodig zou blijken. Cyprus ligt in de Middellandse Zee, op ruim 200 kilometer van de kust van Libanon.

Bulgarije heeft gisteren 89 mensen opgehaald met een regeringsvliegtuig. In Libanon wonen zo'n 400 Bulgaren; volgens de regering in Sofia wil iets minder dan de helft van hen vertrekken.

Nederland

Nederland organiseert vooralsnog geen evacuatievlucht. "Dat is echt een laatste oplossing, dat doe je alleen als je echt niet anders kunt", zei de Nederlandse ambassadeur in Libanon, Frank Mollen, tegen de NOS. Hij kon niet zeggen hoe veel Nederlanders nu nog in Libanon zijn.

Mollen benadrukt dat Nederlanders al enige tijd wordt geadviseerd om te vertrekken, of juist niet naar Libanon af te reizen. Het is nu nog goed mogelijk om met gewone lijnvluchten het land te verlaten. "Ga nu het nog kan."

Laatste Britse kolencentrale van het net

1 month 2 weeks ago

Groot-Brittannië heeft afscheid genomen van kolencentrales. Gisteren ging de laatste dicht in Ratcliffe-on-Soar bij Nottingham, in het midden van het land. Daarmee eindigt na 142 jaar een tijdperk; in 1882 opende in Londen de wereldwijd eerste centrale waar energie werd opgewekt door de verbanding van kolen.

De sluiting past bij de Britse ambities om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Steenkool is de meest vervuilende fossiele brandstof die er is. De Britse regering spreekt dan ook van een mijlpaal. Het land wil vanaf 2030 alleen nog duurzame energie opwekken.

In 2012 waren kolencentrales nog goed voor bijna 40 procent van de totale energievraag. Dat aandeel daalde daarna snel, vooral door de opkomst van wind- en zonne-energie. Ook gas is nog altijd een grote energiebron voor Groot-Brittannië.

De directeur van de centrale in Ratcliffe-on-Soar sprak gisteren van een emotionele dag. Hij en zijn 170 collega's blijven nog zo'n twee jaar in de centrale voor de ontmanteling.

Nederland

Groot-Brittannië is het eerste land van de G7, een groep van grote geïndustrialiseerde landen, dat kolencentrales in de ban doet. Kleinere ontwikkelde landen zoals België en Zweden draaien al langer zonder stroom uit kolencentrales.

Nederland heeft nog vier kolencentrales: de Eemshavencentrale in Groningen, twee op de Maasvlakte in de Rotterdamse haven en de Amercentrale in Noord-Brabant. Die is al grotendeels overgegaan op biomassa. Vanaf 2030 mogen er in Nederland geen kolen meer worden verbrand om energie op te wekken.

Vrachtwagen stort 18 meter van viaduct in VK

1 month 2 weeks ago

In Engeland is een vrachtwagen 18 meter (60 feet) van een brug gevallen. Het voertuig stortte van een viaduct op de snelweg M6, ten oosten van Liverpool.

De wagen kwam ondersteboven neer op een dijk van het Manchester Ship Canal. Brandweerlieden hebben zich naar het voertuig laten zakken en de bestuurder uit de cabine bevrijd. Volgens de politie is er geen sprake van levensbedreigende verwondingen.

Waardoor de vrachtwagen van de snelweg is geraakt, is onduidelijk. Een deel van de weg blijft tot de ochtend dicht vanwege "ernstige schade" aan de vangrail.

Leger Israël valt Libanon binnen, schaal aanval vooralsnog onduidelijk

1 month 2 weeks ago

Het Israëlische leger is begonnen met een grondoffensief in Libanon. Het gaat om "beperkte en gerichte" acties tegen Hezbollah-doelen in het zuiden van Libanon, zegt het leger in een verklaring.

De doelen liggen volgens Israël in dorpen dicht bij de grens met Israël. Ze zouden een acute bedreiging vormen voor dorpen in Noord-Israël. De grondtroepen krijgen volgens het leger ondersteuning van de Israëlische luchtmacht voor operatie Northern Arrows.

Over het precieze verloop van de strijd is nog veel onduidelijk omdat journalisten worden weggehouden bij de gevechten. Getuigen melden aan persbureau Reuters dat het grensplaatsje Aita al-Shaab zwaar onder vuur is komen te liggen en er drones en helikopters vliegen. In het nabijgelegen Rmeish waren ook de lichtsporen van aanvallen te zien.

Bekijk hier de eerste beelden van vannacht:

In reactie op de aanval schoot Hezbollah vannacht circa vijftien raketten de grens over, richting de streek Boven-Galilea en het grensplaatsje Metula. Ongeveer de helft daarvan werd door het raketschild uitgeschakeld, de rest sloeg in zonder dat er sprake was van slachtoffers of schade. Volgens Hezbollah waren de aanvallen gericht tegen Israëlische militairen.

'Geen langdurige bezetting'

Het is de eerste keer sinds 2006 dat Israëlische militairen op Libanees grondgebied actief zijn. Toen trok Israël de grens over om enkele weken lang Hezbollah in eigen land te bestrijden. Er zijn vooralsnog geen berichten over directe confrontaties tussen Israëlische militairen en Hezbollah-militanten.

Israëlische functionarissen zeggen tegen CNN dat de militaire operatie op de grond niet zal leiden tot een "langdurige bezetting". Israël bezette tussen 1982 en 2000 grote stukken van Zuid-Libanon om een buffer te vormen tegen Palestijnse aanvallen.

De nadruk ligt dit keer volgens de bronnen echt op het uitschakelen van dreiging voor Israël, al konden de functionarissen niets zeggen over de duur van het grondoffensief.

Gisteravond gingen luchtaanvallen op doelen in Libanon door. Onder meer de zuidelijke voorsteden van Beiroet werden getroffen. Israël had daarvoor burgers in de buurt van meerdere gebouwen gewaarschuwd om te vertrekken. Op beelden waren explosies en grote rookwolken te zien.

Het dodental van Israëlische aanvallen op Libanon is opgelopen tot boven de duizend, zegt het Libanese ministerie van Volksgezondheid. Alleen al gisteren kwamen zeker 95 burgers om het leven.

Op deze geverifieerde beelden zie je explosies in Beiroet, gisteravond:

Het grondoffensief was verwacht. Minister Gallant van Defensie zei gisteren dat "de volgende fase van de oorlog spoedig zal beginnen". Amerikaanse media meldden dat de regering in Washington op de hoogte was gebracht door Israël.

In de avond wees het leger drie gebieden in Noord-Israël aan als "afgesloten militaire zone". Burgers mogen daar nu niet meer komen.

Het Israëlische veiligheidskabinet sprak afgelopen avond over de volgende stappen in de strijd tegen Hezbollah. Media berichtten na afloop dat daar groen licht is gegeven voor verdere acties.

Israël zegt dat de militaire acties zijn gericht tegen Hezbollah. In deze video zie je wat Hezbollah is:

Het noorden van Israël heeft al maandenlang te maken met raketbeschietingen door Hezbollah vanuit Libanon. Als gevolg daarvan zijn tienduizenden mensen geëvacueerd. Door de korte afstand die de raketten moeten overbruggen hebben burgers te weinig tijd om de schuilkelder op te zoeken.

Hezbollah schiet de projectielen naar eigen zeggen af om Hamas in de Gazastrook te steunen en wil pas stoppen als in Gaza een staakt-het-vuren geldt. Israël wil dat de beschietingen onmiddellijk stoppen en heeft de terugkeer van de geëvacueerde burgers afgelopen maand tot oorlogsdoel gemaakt.

De afgelopen dagen voert Israël luchtaanvallen uit op doelen verspreid over Libanon. Ook de hoofdstad Beiroet wordt geregeld onder vuur genomen. Eind vorige week werd daar Hezbollah-leider Hassan Nasrallah gedood bij een aanval.

'Israël zal doelen niet bereiken'

De nieuwe tijdelijk leider van de militante beweging, Naim Qassem, zegt dat Hezbollah is voorbereid op een grondoffensief. "Israël zal zijn doelen niet bereiken", zei hij gisteren in een videoboodschap.

Daarin zei Qassem verder dat de strijd van Hezbollah tegen Israël doorgaat. "Andere organisaties zouden in elkaar storten, maar wij niet. We zullen zegevieren." Wel zei hij dat het een lange strijd wordt en dat strijders geduld moeten hebben.

Kleinzoon SS'er financiert vertaling biografie kampoverlevende Wim Aloserij

1 month 2 weeks ago

De kleinzoon van een SS'er heeft de Duitse vertaling van een boek over kampoverlevende Wim Aloserij financieel mogelijk gemaakt. De Duitse uitgave werd vanavond gepresenteerd in het voormalige concentratiekamp Husum-Schwesing, een van de kampen waar Aloserij heeft gezeten.

Wim Aloserij, uit Lochem, overleefde in de Tweede Wereldoorlog drie kampen en de scheepsramp met de Cap Arcona waarbij ruim 7000 gevangenen omkwamen. Hij overleed in 2018 op 94-jarige leeftijd, terwijl hij in Duitsland was voor een herdenking.

Een maand voor zijn overlijden verscheen een succesvolle biografie over Aloserij, geschreven door Frank Krake. De Laatste Getuige werd in meerdere talen uitgegeven, maar nog niet in het Duits.

Toen de Duitser Jörg Siegfried over Aloserij hoorde, was hij onder de indruk van diens levensverhaal. Duitse uitgeverijen bleken niet geïnteresseerd in een vertaling, dus besloot hij er zelf iets aan te doen, met het duistere oorlogsverleden van zijn opa in zijn achterhoofd.

"Ik kan het verleden van mijn familie niet ongedaan maken. Het enige dat ik kan doen is nu zorgen voor een zo vreedzaam mogelijke wereld", aldus Siegfried over zijn motivatie om de vertaling te betalen.

Aloserij overleefde ziektes, mishandelingen en andere ontberingen in het Noord-Duitse concentratiekamp Husum-Schwesing. "We hebben dit boek in het Duits nodig omdat het belangrijk is dat dit verhaal ook in deze stad in Duitsland herinnerd wordt", zegt Siegfried tegen Omroep Gelderland. "Vaak wordt er gedacht dat deze verschrikkelijke dingen in Dachau of Neuengamme zijn gebeurd maar ze zijn ook hier in Husum voorgevallen. En de mensen wisten ervan. Nu kunnen mensen hier in Husum lezen welke verschrikkingen hier gebeurden waar ze de ogen voor sloten."

Biograaf Krake en de kinderen van Wim Aloserij zijn dankbaar voor de vertaling. "Ik denk dat mijn vader hier heel blij mee zou zijn geweest. Dat voelt toch als erkenning", zegt dochter Josavia Muis-Aloserij.