Aggregator

Rijk maar achtergesteld: Pakistaans Beloetsjistan al jaren toneel van geweld

3 weeks 3 days ago

De Pakistaanse provincie Beloetsjistan, waar het afgelopen etmaal tientallen doden zijn gevallen bij aanslagen door separatisten op een groot aantal verschillende plekken, is al jarenlang het toneel van een opstand tegen het centrale gezag in Islamabad.

De militanten vielen gisteravond en vanochtend onder meer politieposten en spoorlijnen aan. Het treinverkeer vanuit de provinciehoofdstad Quetta werd stilgelegd na een aanslag op een spoorbrug die de stad verbindt met de rest van het land. De politie heeft bij die brug zes doden gevonden. Ook een spoorlijn naar buurland Iran werd aangevallen.

Op een belangrijke snelweg hielden de daders auto's, bussen en vrachtwagens staande en vroegen inzittenden om hun identiteitsbewijs. Wie niet uit Beloetsjistan kwam werd zonder pardon doodgeschoten, de daders hadden het vooral voorzien op mensen uit de naburige provincie Punjab. Dat heeft volgens officiële cijfers 23 mensen het leven gekost, 35 voertuigen zijn in brand gestoken.

Bij daaropvolgende gevechten tussen leger en politie met de separatisten zouden veertien militairen en politiemensen en 21 militanten zijn omgekomen.

Beloetsjistan ligt in het zuidwesten van Pakistan en grenst aan zowel Afghanistan als Iran. Het is verreweg de grootste provincie van het land, maar ook de dunst bevolkte: er woont slechts 6 procent van de bevolking van Pakistan. De meeste inwoners zijn Beloetsjen, die overigens ook in Iran en Afghanistan leven.

Rijk aan grondstoffen

Een belangrijke verklaring voor het telkens weer de kop opstekende geweld in het gebied is de rijkdom aan grondstoffen, zoals gas, koper en goud. De lokale bevolking ziet vrijwel niets terug van de opbrengsten daarvan.

De reden dat Punjabi's op de snelweg uit hun auto werden gehaald en vermoord is dat de separatisten een afkeer hebben van vreemdelingen, die door hen worden gezien als dieven: veel mensen uit Punjab werken in Beloetsjistan. Ook China speelt er economisch een grote rol.

Beloetsjistan is onderdeel van het omvangrijke Belt and Road Initiative, ook wel de Nieuwe Zijderoute genoemd, waarmee Peking al jaren aan de weg timmert en veel invloed verwerft in Centraal-Azië. De Chinezen exploiteren mijnen en bouwen een grote haven en een vliegveld in de zuidelijke stad Gwadar aan de Arabische Zee, zeer tegen de zin van de separatisten.

Separatisten

De verantwoordelijkheid voor de serie aanslagen is opgeëist door de grootste separatistische groepering in Beloetsjistan, het Baloch Liberation Army (BLA). Die is al jaren actief in het gebied en Pakistan beschuldigt Iran en aartsvijand India ervan dat zij het BLA steunen, wat beide ontkennen. Behalve in Pakistan zelf staat het BLA op de lijst van terroristische groepen in onder meer de VS en het Verenigd Koninkrijk.

Een door het BLA veel gebruikte methode is dus om willekeurige mensen om hun legitimatie te vragen, wie niet uit Beloetsjistan komt kan worden ontvoerd of omgebracht. Behalve het BLA zijn overigens ook andere groepen actief in de provincie, zoals het Baloch Liberation Front en de Pakistaanse Taliban.

De Pakistaanse regering verklaart keer op keer dat de opstand de kop is ingedrukt. Ook nu klinkt het weer dat "terroristen en iedereen die hen steunt zich nergens zullen kunnen verbergen" en dat degenen die achter de aanslagen zitten voor de rechter zullen worden gebracht. Maar gezien de omvang van deze actie is het endemische geweld in Baloetsjistan nog lang niet ten einde.

Arbeidsmigranten vaker slachtoffer van (dodelijke) ongelukken op het werk

3 weeks 3 days ago

Arbeidsmigranten zijn vaker het slachtoffer van een ongeluk op het werk dan andere werknemers. Dat blijkt uit onderzoek van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

De inspectie keek naar alle ongelukken op de werkvloer in de jaren 2022 en 2023. Het gaat om gebroken benen, verdrukte voeten en soms zelfs de dood. In totaal 4471 gevallen.

Bij een op twintig ongelukken was het slachtoffer een arbeidsmigrant die ingeschreven stond in een speciale registratie. Die registratie is bedoeld voor mensen die korter dan vier maanden in Nederland verblijven en hier willen werken.

Bekneld in de persmachine

Zoals de Roemeense migrant die werk vond bij een Nederlands recyclebedrijf. Hij werkte een maand bij het bedrijf toen hij bekneld raakte in een persmachine, beschrijft de inspectie.

De Roemeen is een van de 208 van dit soort arbeidsmigranten die een ongeval had in de afgelopen twee jaar. En daarmee gebeurde dat bij deze groep gemiddeld 1,4 keer vaker dan bij andere werknemers. Negen van de slachtoffers overleden door het ongeluk. Dat is relatief dubbel zo vaak als bij andere werknemers.

Bij het recyclebedrijf werkte de Roemeen samen met Poolse collega's. Elkaars taal spraken ze niet. Zo kon het dat hij nauwelijks instructies kreeg toen hij met de persmachine aan de slag moest. Wat hem nog wel duidelijk was gemaakt was dat als de pers vastliep, hij in de machine moest gaan staan om hem weer aan de praat te krijgen.

De pers liep vast. De Roemeen klom in de machine, eerst met een voet. Toen dat niet werkte met twee. Dat was niet de bedoeling. Hij kwam vast te zitten, kon er niet meer uitkomen. De machine sprong weer aan en de Roemeen raakte bekneld. Hij overleefde het ongeluk, maar is wel zijn twee onderbenen kwijt.

Taalverschillen en afhankelijkheid

Taalverschillen op de werkvloer zijn een van de mogelijke oorzaken die de Arbeidsinspectie aandraagt als reden voor het grotere aantal ongelukken onder arbeidsmigranten.

Daarnaast werken ze ook vaker op risicovolle werkplekken, zoals in de metaalindustrie en slachterijen. Ook kan er sprake zijn van een situatie waar de arbeidsmigrant afhankelijk is van de werkgever, bijvoorbeeld voor hun slaapplek. Daardoor zijn ze mogelijk minder geneigd te klagen over onveilige omstandigheden.

Constantijn wil niet louter linten doorknippen, springt in de bres voor Laurentien

3 weeks 3 days ago

Prins Constantijn voelt er weinig voor om alleen nog ceremoniële taken te doen, dat zijn niet-politieke of -maatschappelijke activiteiten. "Ik hoop dat ik door kan gaan", zei de prins in het NPO Radio 1-programma Sven op 1. "Ik heb het gevoel dat het nu goed geregeld is."

De broer van de koning reageert op recente uitspraken van NSC-leider Omtzigt om de leden van het Koninklijk Huis in hun vrijheid te beperken bij het kiezen van hun werkzaamheden. Daarvoor hield hij eind juli een pleidooi in het weekblad EW. Hij vindt dat de premier niet de verantwoordelijkheid kan dragen voor hun meer inhoudelijke werkzaamheden.

Publiciteit

De NSC-leider begon de discussie over het beperken van de maatschappelijke activiteiten van de Oranjes juist in een tijd dat er veel publiciteit is over prinses Laurentien en haar werk voor de Stichting (Gelijk)waardig Herstel (SGH). Die houdt zich bezig met een alternatieve afhandeling van de toeslagenaffaire.

Prinses Laurentien heeft de afgelopen maanden niet alleen in het openbaar stevige kritiek gehad op de manier waarop het ministerie van Financiën omgaat met getroffen toeslagenouders. Ook zijn er berichten naar buiten gekomen over het optreden van de prinses, waarbij de term 'grensoverschrijdend gedrag' viel.

Openbaar

Constantijn en Laurentien lid zijn van het Koninklijk Huis en dat betekent dat ze in het openbaar niet alles kunnen zeggen. Ze moeten hun uitspraken en activiteiten vooraf voorleggen aan de verantwoordelijke bewindspersoon.

Omtzigt vindt dat er nu te veel onduidelijkheid is over die ministeriële verantwoordelijkheid en vraagt zich af of de premier of een minister altijd verantwoordelijk moet zijn voor de uitspraken van leden van het Koninklijk Huis. PVV-leider Wilders is het eens met het pleidooi van Omtzigt.

Geen toelage

Prins Constantijn benadrukt in zijn reactie dat hij geen ceremoniële activiteiten doet en net als zijn vrouw voor zijn eigen inkomen moet zorgen. Zij krijgen geen toelage, in tegenstelling tot de koning, koningin Máxima, kroonprinses Amalia en prinses Beatrix. De prins zet zich in op het gebied van innovatie, nieuwe bedrijven en ondernemerschap en "dat gaat altijd goed", zegt hij. Hij overlegt regelmatig met allerlei ministeries.

Hij vindt ook niet dat zijn vrouw buiten haar boekje is gegaan. "De aantijgingen zijn nergens op gebaseerd", zegt Constantijn, verwijzend naar de berichtgeving over heftig optreden van zijn vrouw. "Ik ben supertrots op wat ze heeft bereikt." Hij vindt het goed dat Laurentien zich bezighoudt met een maatschappelijke kwestie zoals het vinden van een oplossing voor de toeslagenouders.

Achtergrond

Premier Schoof wil zich nog niet over de ophef rond prinses Laurentien uitlaten en wacht eerst op een onderzoek, wat hij zelf noemt een "terugblik". Het is uiteindelijk aan hem en aan de verantwoordelijk staatssecretaris Toeslagen Achahbar (NSC) om te kijken of de prinses zich meer op de achtergrond moet opstellen.

De premier had vandaag voor het eerst zijn wekelijks overleg met koning Willem-Alexander op Paleis Noordeinde. Het is gebruikelijk dat het staatshoofd en de premier op deze basis bijpraten. Wat er besproken wordt blijft geheim en wordt het "geheim van het paleis" genoemd. Er worden geen notulen gemaakt en er zijn ook geen ambtenaren bij.

Kijk hier naar de ontvangst door de koning:

Het is dus onduidelijk of premier de kwestie-Laurentien met de koning heeft besproken. De discussie over de beperking van de actieradius van de leden van het Koninklijk Huis zal later nog verder worden gevoerd in de Tweede Kamer. Dan moet duidelijk worden of NSC, gesteund door andere partijen met concrete voorstellen hiervoor komt.

Veilige haven of vergaarbak? 5 vragen na de arrestatie van Telegram-topman

3 weeks 3 days ago

De topman van Telegram Pavel Doerov is afgelopen weekend in Frankrijk gearresteerd. Wat zegt de arrestatie over het chatplatform? Vijf vragen over Telegram.

Waarom is de Telegram-baas gearresteerd?

Nadat hij zaterdag landde met zijn privévliegtuig in de buurt van Parijs is de Russische techmiljardair Pavel Doerov, oprichter en topman van Telegram, gearresteerd. Tv-zender TF1 meldde het nieuws als eerste, president Macron en de politie bevestigden de aanhouding vandaag.

Doerov is onderwerp in een lopend onderzoek van de Franse cybercrime-eenheid en het nationale fraudebureau, meldt de politie aan persbureau Reuters. Volgens Macron is de aanhouding niet politiek gemotiveerd.

Telegram doet amper aan moderatie in groepchats op zijn platform, waardoor criminelen er vrij spel hebben. Ook staat het bedrijf erom bekend nauwelijks informatie te delen met justitie. De Franse justitie acht Telegram daardoor medeplichtig aan zaken als drugshandel, fraude, terrorisme en witwassen, aldus TF1. Telegram heeft laten weten dat Doerov niets te verbergen heeft en noemt de arrestatie "absurd".

Wat is het idee achter Telegram?

In 2006 richtten de broers Nikolai en Pavel Doerov Vkontakte op, de Russische variant van Facebook. De broers weigerden om informatie over gebruikers af te staan. Ook legden ze het verzoek van de Russische overheid om oppositiekanalen te sluiten naast zich neer. Ze raakten het bedrijf daarop kwijt aan zakenlieden die gelieerd zijn aan het Kremlin.

In 2013 richtte Pavel Doerov Telegram op. Deze chatapp belooft gebruikers dat zij volledig veilig en, desgewenst, anoniem met elkaar kunnen chatten. Dit moet gebruikers beschermen tegen kwaadwillende overheden die willen meelezen met online gesprekken.

Rusland was niet blij met de app en verbood 'm in 2018 officieel. Doerov was vier jaar eerder al met zijn bedrijf vertrokken naar Dubai.

Wie gebruikt Telegram?

Wereldwijd gebruiken 700 miljoen mensen de app. Die wordt onder meer veelvuldig gebruikt om informatie te delen over de oorlog in Oekraïne.

Maar er is ook kritiek op de app. Telegram biedt ook kanalen en groepchats aan waar wel 200.000 mensen aan kunnen deelnemen. Dit is niet alleen een plek om in alle vrijheid je mening te uiten; deze groepen zijn ook doelwit van nepnieuws.

Ook zijn er groepen die digitaal onderdak bieden aan criminelen. Er vindt van alles plaats wat niet door de beugel kan en daar staat vrijwel geen moderatie tegenover. Zo bestaan er groepen waarin criminelen wapens, drugs en illegale porno verhandelen.

NOS op 3 sprak eerder dit jaar met een dealer die handelt op Telegram, de chatapp waarop criminelen ongestoord hun gang kunnen gaan:

Wat doet Telegram er aan om misbruik tegen te gaan?

"De houding van Telegram is ons een doorn in het oog", zegt Bobby Markus, woordvoerder online criminaliteit van de Landelijke Politie. "9 van de 10 keer doet Telegram niets." De politie klopt regelmatig aan bij Telegram, maar volgens de politie wordt er vaak helemaal niet gereageerd. "Een enkele keer, bijvoorbeeld bij heel zwaar pornografisch materiaal, willen ze nog wel iets verwijderen."

Volgens Mariëlle Wijermars, universitair docent internetbestuur, komt dit beeld overeen met hoe er in de wereld van cybersecurity wordt gekeken naar Telegram. "Ze verstrekken vrijwel nooit informatie over gebruikers die in verband worden gebracht met misdrijven. Ze geven geen cijfers over hoe vaak ze verzoeken krijgen van de politie. Ook weten we niet hoe vaak ze aan die verzoeken gehoor geven. Dit in tegenstelling tot andere sociale media."

Is Telegram zo veilig als het zegt te zijn?

Behalve de ruimte voor criminele communicatie houdt Telegram zich ook niet aan zijn eigen privacy-belofte, zegt Mariëlle Wijersmans. "Telegram is minder veilig dan het graag wil uitstralen. Het wordt vaak als berichtenservice gezien, maar de groepen en kanalen zijn minder veilig."

Dat komt mede doordat Telegram-berichten niet standaard end-to-end versleuteld zijn. Daarbij is de communicatie volledig versleuteld, vanaf de afzender van een bericht tot de ontvanger. Andere berichtendiensten als WhatsApp en Signal hebben die functie wel standaard ingebouwd. Bij Telegram geldt dat enkel bij de functie 'geheime chats'.

Pavel Doerov draagt niet bij aan een veilig Telegram-imago, denkt Wijermans. "Hij is een behoorlijk mysterieus figuur en dat cultiveert hij ook. Enerzijds is hij een voorvechter van privacy. Dat kan een positief effect hebben. Zo geeft het mensen in Iran en Oekraïne een platform om online veilig berichten te sturen. Anderzijds staat hij ook voor een zeer extreme opvatting van de vrijheid van meningsuiting. Hij vindt dat de overheid niet mag ingrijpen en dat biedt natuurlijk ook ruimte aan criminelen."

Chinees verkenningsvliegtuig schendt luchtruim Japan, regering ontstemd

3 weeks 3 days ago

De regering in Japan heeft de Chinese ambassadeur in Tokio op het matje geroepen omdat een Chinees verkenningsvliegtuig vandaag korte tijd het Japanse luchtruim heeft geschonden.

Een Chinees verkenningsvliegtuig van het type Y-9 cirkelde twee minuten boven Danjo Islands, een groepje kleine eilanden ten zuidwesten van Kyushu, een van de grootste eilanden van Japan.

De Japanse luchtmacht liet straaljagers opstijgen om het Chinese verkenningsvliegtuig te waarschuwen, waarna het toestel het luchtruim verliet.

Eerste keer geschonden

Volgens het Japanse ministerie van Defensie vloog het verkenningsvliegtuig door het luchtruim om militaire activiteiten te analyseren. Het is volgens het ministerie voor het eerst dat een Chinees militair toestel het Japanse luchtruim binnenvloog.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Chinese ambassadeur Shi Yong in Tokio laten weten dat het de Chinese schending scherp veroordeelt. Ook eist het ministerie van China dat het maatregelen neemt om dergelijke luchtruimschendingen in de toekomst te voorkomen.

China heeft nog niet op het incident gereageerd.

Groeiende zorgen

Japanse defensiefunctionarissen maken zich al langere tijd zorgen over de groeiende samenwerking tussen de Chinese en Russische luchtmacht. Volgens de functionarissen neemt China een steeds assertievere houding aan in Japanse wateren en het luchtruim.

Dat heeft ertoe geleid dat de Japanse regering de verdediging in het zuidwesten aanzienlijk heeft versterkt.

Complotdenker 'Bodegraven' krijgt boetes en celstraf als ze niet stopt met uitingen

3 weeks 3 days ago

Een vrouw die beweert dat in de gemeente Bodegraven-Reeuwijk een 'satanistisch pedonetwerk' bestaat, moet stoppen met het delen van deze complottheorie. Dat heeft de rechtbank in Zutphen bepaald.

Sinds begin april 2023 deelt de oud-agent uit Doetinchem op sociale media berichten waarin ze uitlatingen van anderen over onder meer kindermoorden door een satanisch-pedofiel netwerk in de gemeente Bodegraven-Reeuwijk herhaalt. Bewijs daarvoor is nooit geleverd.

Als de vrouw daar niet mee ophoudt, moet ze per keer dat ze de complottheorie verspreidt een bedrag van 5000 euro betalen, met een maximum van 400.000 euro.

Ze moet zestig dagen de cel in als dat bedrag bereikt wordt en ze zich nog steeds niet houdt aan het verbod. Ook heeft de rechter de vrouw verplicht eerdere uitingen over dit complot te verwijderen van sociale media.

8 augustus droeg de gemeente haar op te stoppen met het verspreiden van het complot en haar eerdere berichten hierover te verwijderen. Aan dit verzoek gaf ze geen gehoor. Ze is dit "in nog heftigere bewoordingen nog meer gaan doen", stelt de rechtbank vast.

Het complot

Verschillende complotdenkers, onder wie de vrouw uit Doetinchem, beweren dat in de gemeente een satanisch-pedofiel netwerk bestaat dat kinderen misbruikt en vermoordt. Bedenker van dit complot is Joost Knevel, die in het Zuid-Hollandse Bodegraven opgroeide. Hij beweerde dat hij in de jaren 80 slachtoffer was geworden van dit netwerk. Bewijs daarvoor is nooit geleverd.

Hij zei dat onder anderen RIVM-directeur Jaap van Dissel en een lokale huisarts hierbij betrokken waren. Complotdenkers Micha Kat en Wouter Raatgever zijn met dit verhaal aan de haal gegaan en besteedden hier op hun socialemediakanalen aandacht aan. Ze werden daarvoor veroordeeld. De RIVM-topman en de huisarts, maar ook Mark Rutte ontvingen doodsbedreigingen als gevolg van de beschuldigingen van de complotdenkers.

Hun onbewezen uitlatingen leidden er ook toe dat in 2020 graven van kinderen op een begraafplaats in Bodegraven werden overspoeld door bloemen, tot onvrede en verdriet van nabestaanden, bewoners en de gemeente Bodegraven-Reeuwijk. De begraafplaats moest als gevolg van overlast worden beveiligd.

Voor het bestaan van dit satanisch-pedofiele netwerk bestaat geen enkel bewijs, oordeelt de rechtbank. Dit is in eerdere rechtszaken al meerdere keren vastgesteld. "Ook nu ontbreekt iedere feitelijke aanwijzing daarvoor." De rechter noemt de inhoud van de uitingen van de vrouw zeer bedreigend en beschadigend voor inwoners en medewerkers van de gemeente.

Complotdenkers bij zaak aanwezig

Bij de zitting vorige week waren veel sympathisanten aanwezig, onder wie Max van den Berg. Hij zat vijf maanden in de cel voor het bedreigen van Sigrid Kaag nadat hij met een brandende fakkel voor haar huis stond, terwijl hij complottheorieën vertelde.

Nieuwsuur maakte eerder onderstaande video over complottheorieën in Nederland.

WHO wil 135 miljoen euro voor bestrijding mpox

3 weeks 3 days ago

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt 135 miljoen euro nodig te hebben voor de bestrijding van mpox. De WHO bestempelde de opmars van een nieuwe variant van het mpox-virus begin deze maand als internationale noodsituatie.

De organisatie komt vandaag met een plan om het virus, eerder bekend als apenpokken, een halt toe te roepen. De WHO zegt dat internationaal een gecoördineerde aanpak nodig is om verspreiding tegen te gaan en levens te redden. Het gaat onder meer om het inzetten van extra medisch personeel in de Afrikaanse landen waar het virus om zich heen grijpt en het vaccineren van de bevolking daar.

Vandaag werd ook bekend dat Duitsland 100.000 doses van een mpox-vaccin doneert. De vaccins komen uit de voorraad van de strijdkrachten, zegt een regeringswoordvoerder.

Forse uitbraak in Congo

Het uitroepen van de noodsituatie volgde na een forse uitbraak in de Democratische Republiek Congo. Het virus is ook opgedoken in omliggende landen.

Afgelopen dinsdag meldde Congo de afgelopen week meer dan 1000 nieuwe mpox-gevallen. In hun laatste update over de uitbraak meldde de Afrikaanse volksgezondheidsorganisatie Africa CDC dat er dit jaar in twaalf Afrikaanse landen meer dan 21.300 vermoedelijke of bevestigde gevallen en 590 sterfgevallen zijn gemeld.

Ook in Nederland

Het virus werd voor het eerst bij mensen vastgesteld in 1970 in de Democratische Republiek Congo. Iedereen kan het mpox-virus krijgen: het komt voor bij bij jong en oud en voornamelijk in Afrikaanse landen.

In 2022 dook een mildere variant op in Europa - ook in Nederland. In het Westen is de ziekte zelden dodelijk.

Winkelketen Bristol vraagt 'met pijn in het hart' faillissement aan

3 weeks 3 days ago

De Nederlandse tak van Bristol heeft faillissement aangevraagd. Daarmee verdwijnt het winkelbedrijf na zo'n 60 jaar uit Nederland. Ongeveer 370 werknemers verliezen hun baan.

"Het is met pijn in het hart dat wij het faillissement moeten aanvragen voor Bristol BV", laat de Belgische topvrouw Elise Vanaudenhove weten. Maar onverwacht kwam het niet. Al sinds 2019 kampt het moederbedrijf in Vlaanderen met economische problemen. Dat er daarna een pandemie volgde en de energiekosten sterk stegen hielp niet.

'De laatste etappe'

Afgelopen maanden zakte het doek voor Bristol steeds wat verder. In België werd een overnamekandidaat gevonden voor de winkels daar. In Nederland lukte dat niet. In juni gooide het de deuren hier open voor koopjesjagers met een totale leegverkoop. Ook de inkomsten daarvan bleken niet genoeg om de schulden af te lossen.

En dus gaat de van oorsprong Nederlandse schoenenketen - die sinds 1991 in Belgische handen is - na ruim een halve eeuw definitief uit de winkelstraat verdwijnen.

Vanaudenhove: "Sinds duidelijk werd dat er voor Bristol geen toekomst meer is, hebben we er alles aan gedaan om het verhaal zo netjes mogelijk af te sluiten en vandaag is daar de laatste etappe van in Nederland."

Resten van mogelijk middeleeuws kasteel gevonden in meer bij Zeewolde

3 weeks 3 days ago

In het Nijkerkernauw bij Zeewolde zijn mogelijk resten gevonden van een middeleeuws kasteel. De restanten zijn in beeld gebracht door een verslaggever van Omroep Flevoland, die maandenlang onderzoek deed naar het bouwwerk.

Kasteel Hulkenstein werd rond 1517 als verdedigingswerk gebouwd door Karel van Egmond, de hertog van Gelre. In de loop der jaren raakte het kasteel in de vergetelheid, en werd nooit teruggevonden.

Verslaggever Arend Dubbelboer wilde de resten van het kasteel vinden en deed onderzoek naar het bouwwerk. "Het natuurgebied bij Zeewolde, genaamd het Hulkesteinse Bos, is vernoemd naar het slot wat hier ooit zou hebben gestaan", zegt hij. "De grote vraag is alleen: waar is dat slot?"

Het kasteel lag destijds aan de Zuiderzee en is nog te vinden op oude kaarten: "Vermoedelijk ligt het nu aan wat de rand is van de vaargeul van het Nijkerkernauw." Dubbelboer vermoedt dat de resten van het slot ergens op de bodem van het meer liggen.

Baggerwerkzaamheden

Dat vermoeden werd eind jaren '80 sterker, toen in 1989 de vaargeul in het Nijkerkernauw werd uitgebaggerd. "Tijdens de werkzaamheden zijn toen enkele stenen gevonden", zegt Dubbelboer. Uit onderzoek werd duidelijk dat het ging om zogenoemde kloostermoppen, die werden gebruikt voor funderingen.

Het werk werd daarna stilgelegd en in 1992 werd de locatie onderzocht door archeologisch onderzoeksbureau RAAP. "Duikers gingen toen het water in en voelden een muur", vertelt Dubbelboer. Aan de hand van hun bevindingen maakten onderzoekers een ruwe schets van hoe de fundering eruit zou zien.

De locatie raakte daarna in de vergetelheid, tot het in 2007 nieuwe aandacht kreeg van een amateurarcheoloog, die de contouren van het slot dacht te zien op Google Earth. Er werd opnieuw in het water gezocht, maar er werd niets gevonden.

Nieuwe technologie

Dubbelboer hoopt nu, met nieuwe technologie, meer geluk te hebben. Dankzij onderzoek kon een locatie worden vastgesteld. Met een boot uitgerust met een sonar en twee duikers aan boord werd er op het water gezocht.

Na het scannen van het Nijkerkernauw kwamen drie plekken in beeld waar mogelijk restanten te vinden waren. Bij de eerste twee locaties werd niets gevonden. Op de derde locatie troffen de duikers muurresten aan.

"Ze nemen twee losse stenen mee naar boven. Ik hang over de reling van de boot om de twee rode bakstenen aan te pakken. Het slik zit om de stenen heen. Schelpjes zitten er nog aan vast. Ik realiseer me dat ik stenen van misschien 500 jaar oud vast heb", zegt Dubbelboer.

Bekijk hier de beelden van de duikactie:

De gevonden stenen en andere nieuwe gegevens zijn onderzocht door maritiem archeoloog Yftinus van Popta, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij heeft meerdere onderzoeken gedaan in Flevoland naar onder andere scheepswrakken en verdronken dorpen.

De recente gegevens zijn gecombineerd met onder andere de sonarbeelden die in de jaren 90 zijn gemaakt. "Ze matchen volledig met de waarnemingen van toen", zegt Van Popta. "Dat zijn de plekken waar we nu van uitgaan dat het muurresten zijn."

Uit de gegevens werden de contouren van een bouwwerk zichtbaar. Het gaat om fundamenten van een bouwwerk van circa twintig bij twintig meter groot. Daarnaast zijn nog enkele muurresten gevonden naast het hoofdbouwwerk van zo'n elf meter lang.

'Damwanden en leegpompen'

Duidelijk is dat er muurresten zijn gevonden, maar of het daadwerkelijk gaat om Kasteel Hulkenstein, is nog te vroeg om te zeggen. Als het aan Van Popta ligt, volgt groot onderzoek naar de resten.

"Ik zou er damwanden omheen slaan, de boel droogleggen en dan echt alles opgraven en documenteren", zegt hij. "Want je ziet nu muurresten, als je dieper in die vaste bodem gaat, dan ga je waarschijnlijk ook sporen terugvinden. Dus misschien wel afvalkuilen, mestkuilen, beerputten."

Van Popta hoopt dan ook dat verschillende partijen rond de tafel gaan zitten. De provincies Flevoland en Gelderland horen daar zeker bij, vindt hij. "Het hoort een beetje bij het cultureel erfgoed van beide provincies. We hebben een unieke vindplaats; een verdronken kasteel. Dat vind je bijna nergens."

Podcast De Dag: Het Rotterdam van Carola Schouten

3 weeks 3 days ago

De aankomend burgemeester van Rotterdam, Carola Schouten, kan haar borst nat maken, want Rotterdam is geen makkelijke stad om te besturen. Dat zeggen Rotterdammers zelf en zei ook vertrekkend burgemeester Aboutaleb gisteren tijdens zijn afscheid. Hoewel Schouten de stad goed kent, en er volgens de gemeenteraad ook goed past, is haar taak complex.

In deze podcast hoor je verschillende bekende en minder bekende Rotterdammers met hun boodschap aan de nieuwe burgemeester. En Eeva Liukku, hoofdredacteur van het Rotterdamse journalistieke platform Vers Beton, schetst hoe moeilijk het is voor de burgemeester om aan de verwachtingen te voldoen - deels door de altijd kritische houding van Rotterdammers, maar ook omdat de mogelijkheden van een burgemeester beperkt zijn.

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: IJsbrand Terpstra en Lieke Loman

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Scholz bezoekt Solingen: dit was terrorisme tegen ons allemaal

3 weeks 3 days ago

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft een bezoek gebracht aan Solingen, waar afgelopen vrijdag drie mensen werden doodgestoken tijdens een feest rond het 650-jarig bestaan van de stad. "Dit was terrorisme tegen ons allemaal", verklaarde hij naderhand.

Scholz sprak onder meer met medewerkers van de hulpdiensten. Hij zei op een persconferentie woedend te zijn over de aanslag en stelde strengere wapenwetgeving in het vooruitzicht. Ook pleitte hij voor het aanpakken van irreguliere immigratie. "We moeten alles doen om te zorgen dat degenen die niet in Duitsland kunnen en mogen blijven gerepatrieerd en teruggestuurd worden."

Ook legde Scholz een witte roos op de plek van de aanslag.

Politieke discussie

De verantwoordelijkheid voor de aanslag is opgeëist door terreurgroep IS en leidt in Duitsland tot politieke discussie over maatregelen om herhaling te voorkomen. Zo is opgeroepen tot een aanscherping van wapenwetten en pleitte oppositiekopstuk Friedrich Merz (CDU) ervoor geen vluchtelingen uit Afghanistan en Syrië meer op te nemen. "Het is genoeg geweest", schreef de christendemocraat.

De vermoedelijke dader van de mesaanval, waarbij ook meerdere mensen gewond raakten, heeft zichzelf aangegeven. Het gaat om een Syriër die woonde in een vluchtelingopvang. Hij meldde zich bij een politiepatrouille.

Hij zou volgens Die Welt worden overgedragen aan Bulgarije, omdat hij vanuit dat land naar Duitsland was gereisd.

Ook in Nederland wordt vandaag stilgestaan bij de gebeurtenissen in Solingen. Zo hangt op het stadhuis van Gouda de vlag halfstok. De stad is zustergemeente van Solingen en heeft ook een condoleanceboek geopend. De burgemeester van Gouda was op de avond van de aanslag ook in Solingen.

"Onze gedachten gaan uit naar de nabestaanden en iedereen die zich betrokken voelt. We leven intens mee", aldus het stadsbestuur.

Oktoberfest

De veiligheidsmaatregelen voor het wereldberoemde Oktoberfest in München worden aangescherpt na de aanslag. De controles worden nog strenger. Daardoor kunnen langere wachttijden ontstaan bij de ingangen. Veiligheid komt op de eerste plaats, aldus burgemeester Dieter Reiter.

Het Oktoberfest wordt het grootste volksfeest ter wereld genoemd en trekt elk jaar miljoenen gasten uit de hele wereld, ook uit Nederland. Dit jaar is het van 21 september tot 6 oktober.

3D-scan van Grote Kerk Naarden moet duidelijk maken wie schilderingen maakten

3 weeks 3 days ago

Een groep internationale studenten gaat een 3D-scan maken van de plafondschildering in de Grote Kerk in Naarden. Ze hopen daarmee onder meer te kunnen achterhalen wie de schilderingen hebben gemaakt.

De Grote Kerk wordt ook wel de Sixtijnse Kapel van het Noorden genoemd, naar de beroemde kerk in Rome met fresco's van Michelangelo. Het plafondgewelf van de kerk in Naarden is volledig beschilderd met zestiende-eeuwse Bijbelse taferelen.

Sanne Frequin is universitair docent digitale kunstgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht en begeleider van het project. "Ik denk dat we een stukje dichter bij wie het gemaakt heeft kunnen komen", vertelde ze in het NOS Radio 1 Journaal. "Of we het vraagstuk helemaal gaan oplossen weet ik niet, want dan zouden we ergens een handtekening moeten vinden en dat gaat niet gebeuren denk ik."

Al jaren zingt de naam van Jacob Cornelisz van Oostsanen rond, een schilder uit de zestiende eeuw die in Amsterdam woonde. "Van hem wordt gezegd dat hij in ieder geval een deel van het gewelf gemaakt zou kunnen hebben. En dat gaan we nu proberen uit te zoeken."

Volgens Frequin is het daarnaast vrijwel zeker dat het werk niet door één schilder is gemaakt. "Het is een interessant gewelf omdat er gebruik is gemaakt van veel voorbeelden. Er is gekopieerd uit stukjes van prenten. We denken ook zeker dat er meerdere mensen uit een atelier aan het plafondgewelf hebben meegewerkt."

Restauratie

De studenten mogen hun gang gaan in de kerk voorafgaand aan een grootschalige restauratie. "Het wordt nu mogelijk om zulke grote oppervlakten op zulk detail vast te leggen. En we willen dus ook uitzoeken hoe we de restaurateurs kunnen helpen."

Bijvoorbeeld door ingrepen die zij willen uitproberen digitaal te laten zien. "Het grote voordeel is dat we dingen kunnen uitproberen die we niet met het echte gewelf kunnen testen. Want dan moet het natuurlijk in één keer lukken."

Het gaat om 700 vierkante meter aan beschilderde planken en onderliggende beschilderde balken. De restauratie na het onderzoek met de scan zal 2,5 jaar in beslag nemen en kost ruim twee miljoen euro.

De informatie van de scan is ook nuttig voor de toekomst, zegt Frequin. "Denk aan klimaatverandering, want wat voor invloed heeft bijvoorbeeld droogte op zo'n schildering? Dat kun je in de loop der jaren hiermee in kaart brengen."

Zoekactie naar vermiste zwemmer in Scheveningen gestaakt, wel extra surveillance

3 weeks 3 days ago

Een grote zoekactie naar een zwemmer die sinds gisteravond in Scheveningen wordt vermist, is stopgezet. Wel wordt vandaag langs de kust en op zee nog extra gesurveilleerd, zegt de brandweer.

Hulpdiensten werden gisteravond rond 20.15 uur gealarmeerd over zwemmers in nood bij het Zuidelijk Havenhoofd in Scheveningen. Drie zwemmers konden uit zee worden gered en werden naar het ziekenhuis gebracht. Naar een vierde zwemmer werd lange tijd gezocht, maar de zoekactie werd gestaakt omdat het te donker werd. Het gaat om een Britse vrouw van 19 jaar.

Extra surveillance

Vandaag heeft de zoektocht een andere vorm gekregen: meer gericht op het vinden van het lichaam van de zwemmer. "Het is niet zo dat we helemaal stoppen met zoeken, want er is nog steeds sprake van een vermissing", zegt een woordvoerder van de brandweer. "Er worden vandaag alleen geen grote zoekacties opgezet."

Daarom is er nu geen grootschalige inzet van bijvoorbeeld boten en helikopters, zoals gisteravond wel het geval was. "De reddingsbrigade houdt tijdens hun reguliere werk op zee en op de stranden de ogen extra open", zegt de woordvoerder. Ook een vliegtuig van de kustwacht surveilleert extra boven de zee bij Scheveningen.

De brandweer laat aan Omroep West weten dat er zo nodig weer wordt opgeschaald. "Dat zal in de eerste plaats door de politie worden gedaan, waarbij de brandweer assisteert waar nodig."

Dambreuk Sudan: twintig dorpen verwoest, 50.000 mensen dakloos

3 weeks 3 days ago

In het noordoosten van Sudan zijn twintig dorpen verwoest als gevolg van een dambreuk na zware regenval. 50.000 mensen zijn dakloos geworden, meldt de VN. Er zijn zeker dertig mensen omgekomen, gevreesd wordt dat dat aantal nog sterk zal oplopen.

In de deelstaat Rode Zee, die grenst aan de gelijknamige zee, zijn huizen in de buurt van de Arbaat-dam onder water gelopen. Het stuwmeer bij de dam voorzag de bevolking van drinkwater. Hulpdiensten zijn naar het gebied gestuurd om mensen te redden die naar hoger gelegen gebieden zijn gevlucht en daar vastzitten.

Door de burgeroorlog in Sudan is de informatie uit het rampgebied nog schaars. Er zijn nauwelijks hulpverleners of journalisten in het land, omdat het te gevaarlijk is om er te werken.

Tien miljoen mensen op de vlucht

De dam ligt op 40 kilometer ten noorden van Port Sudan, een kuststad waar veel topfunctionarissen naartoe zijn gevlucht nadat in april 2023 een burgeroorlog was uitgebroken tussen het regeringsleger en de paramilitaire Rapid Support Forces (RSF).

Door de oorlog is de civiele infrastructuur verwoest, net als het toch al gebrekkige zorgsysteem. Naar schatting tienduizenden mensen zijn omgekomen en ruim tien miljoen mensen zijn op de vlucht geslagen voor het geweld. Meer dan de helft van de bevolking van ruim 25 miljoen mensen heeft dringend humanitaire hulp nodig.

De bevolking wordt verder bedreigd door een cholera-uitbraak, die wordt aangewakkerd door overstromingen en slechte sanitaire voorzieningen. Op 12 augustus stelde de Wereldgezondheidsorganisatie de uitbraak vast. Sindsdien steeg het aantal besmettingen naar 650 en het aantal sterfgevallen naar 28, verdeeld over vijf staten.

Voedselhulp

Vorige week kwamen voor het eerst sinds februari hulpgoederen de staat Darfur binnen, via het westelijke buurland Tsjaad. Lang werd de grens dichtgehouden door het regeringsleger, omdat de RSF-militie het grootste deel van Darfur in handen heeft. De regering zegt de grensovergang drie maanden open te houden om meer voedselhulp het land in te krijgen.

Uit een rapport van een internationale organisatie bleek onlangs dat zo'n 500.000 bewoners van vluchtelingenkamp Zamzam in het noorden van Darfur honger lijden.

Onze correspondent sprak vorig jaar in een vluchtelingenkamp met mensen uit Darfur, die vertelden over de verschrikkingen daar:

Explosies bij woning en schoonheidssalon in Den Haag

3 weeks 3 days ago

In Den Haag zijn vannacht vlak na elkaar twee explosieven afgegaan. De eerste explosie was bij een woning in de wijk Moerwijk. Enkele minuten later volgde een tweede ontploffing bij een schoonheidssalon in de buurt.

Het eerste incident was rond 03.00 uur bij een portiekwoning aan de Reviusstraat. Daar sneuvelden meerdere ramen en raakte een deur beschadigd, meldt Omroep West. Enkele bewoners zijn door de hulpdiensten nagekeken omdat ze rook hadden ingeademd.

Niet veel later was er een explosie bij een schoonheidssalon aan de nabijgelegen Lau Mazirellaan. Volgens de omroep raakten de voordeur en de gevel van het pand zwaar beschadigd. Ook de ramen ernaast zijn gesneuveld.

De politie doet onderzoek naar de explosies en bekijkt ook of er een verband is. Er is nog niemand aangehouden.

'Italiaanse justitie onderzoekt rol kapitein bij zinken superjacht'

3 weeks 3 days ago

Het Italiaanse Openbaar Ministerie doet onderzoek naar de rol die de kapitein heeft gespeeld bij de ramp met het superjacht Bayesian, dat vorige week zonk voor de kust van Sicilië. Dat melden Italiaanse media. Zeven opvarenden kwamen om het leven toen het schip in zwaar weer terechtkwam en omsloeg.

De 51-jarige Nieuw-Zeelandse kapitein James Cutfield was de gezagvoerder en was daarmee verantwoordelijk voor de veiligheid aan boord. Hij en veertien anderen overleefden het ongeval.

De Italiaanse justitie onderzoekt of hem meervoudige doodslag en het veroorzaken van schipbreuk door nalatigheid ten laste kunnen worden gelegd.

Veel vragen

Een week na de ramp zijn er nog veel vragen over hoe het zo mis kon gaan. Zo is het de vraag waarom vijftien opvarenden op tijd een reddingsvest wisten te grijpen, terwijl zeven anderen - allen passagiers - te laat waren. Mogelijk lagen ze te slapen, wat de vraag oproept waarom bemanningsleden hen niet hebben gewaarschuwd.

Volgens aanklagers komt dat mogelijk doordat de ramp zich snel voltrok. Dat het schip in de problemen kwam, zou het gevolg kunnen zijn van een valwind - een plaatselijke, krachtige wind die tijdens zware onweersbuien neerdaalt en snel veel schade kan veroorzaken. Aanvankelijk ging men ervan uit dat het jacht was getroffen door een waterhoos.

Een andere vraag is waarom kapitein Cutfield en de bemanning niet waren voorbereid op de storm. Cutfield verklaarde volgens de Italiaanse krant Corriere della Sera tegen de politie dat hij zich geen zorgen maakte over het weer, omdat er geen stormwaarschuwing was afgegeven.

Ook is onduidelijk hoe het jacht kon zinken, aangezien het was ontworpen op het weerstaan van extreme weersomstandigheden. De baas van het bedrijf dat het superjacht heeft ontworpen wees met de beschuldigende vinger naar de bemanning, die volgens hem niet "in staat van paraatheid" was. De passagiers hadden niet in hun hutten mogen verblijven, maar op een centrale verzamelplaats moeten zijn, zo stelt hij.

Techmiljardair

De eigenaar van het 56 meter lange superjacht, de Britse techmiljardair Mike Lynch (59), had familie, vrienden en collega's uitgenodigd voor een vakantie op het superjacht. Hij vierde daarmee dat hij was vrijgesproken in een jarenlange fraudezaak in de Verenigde Staten.

Lynch kwam om het leven, net als zijn 18-jarige dochter. Zijn vrouw, tevens de moeder van zijn dochter, overleefde het wel. Inmiddels zijn de lichamen van alle zeven slachtoffers geborgen. Ze waren in het scheepswrak naar de zeebodem gezonken.