Aggregator

Je Facebook- of Instagram-account wordt geblokkeerd, zonder uitleg waarom. Of je wil de klantenservice van een webwinkel bellen, maar kunt alleen maar chatten met een robot. Het zijn in de communicatie met online bedrijven niet alleen veel voorkomende irritaties, maar het mag ook niet van de wet.

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) liet onderzoek doen naar de problemen die mensen ervaren met online diensten. De organisatie houdt toezicht op een nieuwe Europese wet die regelt dat deze diensten betrouwbaar zijn: de Digital Services Act, in het Nederlands vertaald als digitaledienstenwet.

Het vaakst geven mensen aan dat het niet lukt om in contact te komen met een bedrijf. Bijvoorbeeld omdat mensen alleen 'in gesprek' kunnen met een chatrobot of een computerstem als telefonist. Volgens de wet moeten bedrijven altijd de optie aanbieden om met een mens in contact te komen.

Account geblokkeerd, reclame niet duidelijk

Mensen geven in het onderzoek ook aan dat hun account zonder duidelijke reden wordt geblokkeerd. Of dat van reclame in de Google-zoekmachine of tussen de berichten op Facebook, Instagram en LinkedIn niet duidelijk is dat het om een advertentie gaat. Een woordvoerder van de ACM bevestigt dat: "We zien in de praktijk dat dit niet altijd het geval is."

De Europese wet geldt voor allerlei grote en kleine internetbedrijven. Dan gaat het niet alleen om sociale media zoals Facebook, Instagram, TikTok en Snapchat. Maar bijvoorbeeld ook om diensten om je bestanden online op te slaan als Google Drive, Microsoft OneDrive en Apple iCloud.

Oproep

Heb jij contact gezocht met een bedrijf, maar kon dat alleen via een chatrobot of een telefoonrobot? Of werd je account bij een online dienst zonder uitleg geblokkeerd? En wil je daarover vertellen? Stuur een bericht naar oproep@nos.nl om je ervaring te delen.

De grootste online diensten staan onder Europees toezicht uit Brussel. Het gaat onder meer om die van grote Amerikaanse techbedrijven als Apple, Google en Microsoft en de Chinese webshops AliExpress, Shein en Temu.

De Autoriteit Consument & Markt houdt toezicht op andere bedrijven, zoals Marktplaats, Thuisbezorgd en webwinkel Bol. De regels gelden soms ook voor kleinere online winkels, bijvoorbeeld als mensen een recensie kunnen achterlaten.

Toezichthouder verzamelt meldingen

De ACM zegt dat mensen die een probleem ervaren met de communicatie van een online dienst, eerst moeten proberen om het samen met het bedrijf op lossen. "Dat is heel belangrijk", zegt Edwin van Houten, directeur consumenten bij de toezichthouder. "Zij zijn zelf verantwoordelijk voor een zorgvuldige klachtenafhandeling."

"Als dat niet lukt, of niet naar tevredenheid, meld het dan ook bij de Autoriteit Consument & Markt. Op basis van alle signalen die wij binnenkrijgen, kunnen wij bepalen wat de platforms zijn waar wij mee aan de slag moeten."

De ACM ontving vorig jaar ruim 250 klachten die gingen over de Digital Services Act. Een deel daarvan stuurde de organisatie door naar toezichthouders in het buitenland. Dat gebeurde wanneer het (Europese) hoofdkantoor van de betreffende online dienst niet in Nederland zit.

Honderd klachten gingen over online diensten in Nederland waar de ACM wél toezicht op houdt. Hoewel de klachten vorig jaar binnenkwamen, kan de toezichthouder pas sinds afgelopen februari handhaven. Voor die tijd was de ACM nog niet officieel benoemd als toezichthouder.

De ACM wil niet zeggen of er op dit moment onderzoeken lopen over mogelijke overtredingen van de wet.

Australië wil dat de Iraanse ambassadeur en drie andere Iraanse diplomaten binnen een week het land verlaten. Zij zijn door de Australische regering tot persona non grata verklaard, omdat Iran volgens de Australische geheime dienst achter zeker twee antisemitische aanvallen zat.

"Dit waren uitzonderlijk gevaarlijke daden van agressie, georkestreerd door een ander land op Australisch grondgebied", zei premier Albanese in een toelichting op het besluit.

Australië heeft de werkzaamheden van de eigen ambassade in Iran opgeschort. en de medewerkers hebben Iran verlaten. De regering waarschuwt Australiërs in Iran om het land te verlaten als dat veilig kan en om niet naar Iran te reizen.

Twee aanvallen

De antisemitische aanvallen die Albanese bedoelt zijn die op een synagoge in Melbourne in december vorig jaar en op een kosher cateringbedrijf in Sydney twee maanden eerder.

Albanese zei dat de Australische inlichtingendienst ASIO genoeg betrouwbare informatie heeft verzameld om tot de conclusie te komen dat Iran erachter zat. Welke informatie dat is, zei hij niet.

Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat Australië een ambassadeur het land uitzet.

Revolutionaire Garde

De Australische regering besloot ook om de Iraanse Revolutionaire Garde op de lijst van terroristische organisaties te zetten. Deze elite-eenheid werd opgericht in 1979 om de islamitische revolutie in Iran te beschermen.

Volgens westerse landen zet de garde in het buitenland lokale aanhangers en criminelen in om aanslagen op dissidenten en Israëliërs te plegen. Iran ontkent dat.

In 2019 maakte de Nederlandse regering bekend dat Iran vrijwel zeker achter twee liquidaties in Nederland zat: die op Mohammad Samadi in 2015 in Almere en op Ahmad Nissi in 2017 in Den Haag. Ook dat waren tegenstanders van het Iraanse regime.

Ruzie met Israël

De uitzetting van de Iraanse diplomaten komt een week nadat de relatie tussen Australië en Israël een dieptepunt heeft bereikt. De Israëlische premier Netanyahu noemde Albanese "een zwakke leider die Israël verraadt". Netanyahu reageerde op het besluit van Australië van twee weken geleden om de Palestijnse staat te erkennen.

De Israëlische ambassade in Australië noemt het plaatsen van de Revolutionaire Garde op de terreurlijst "een krachtige en belangrijke zet". "Het Iraanse regime bedreigt niet alleen de Joden in Israël, het brengt de gehele vrije wereld in gevaar."

Correspondent Australië Meike Wijers:

"Het is een uitzonderlijke stap van de regering van premier Albanese. Al maanden geleden waren er geruchten dat er mogelijk buitenlandse krachten aan het werk waren in Australië om chaos en verdeeldheid te veroorzaken, maar dat deze aanvallen werden aangestuurd door een buitenlandse regeringsmacht komt als een grote schok. Bovendien is niet uitgesloten dat Iran ook betrokken is bij nog meer antisemitische incidenten. Daar doet de Australische veiligheidsdienst nog onderzoek naar.

Joodse Australiërs hebben geschokt gereageerd. Ze zeggen al maanden dat ze zich onveilig voelen in eigen land en zijn opgelucht dat de regering nu deze verregaande maatregel neemt. Antisemitisme in Australië is toegenomen sinds het uitbreken van de oorlog in Gaza. De Joodse gemeenschap roept de regering op om nog meer te doen om dat te bestrijden en Joodse Australiërs te beschermen."

Door de orkaan Kajiki zijn in Vietnam zeker drie mensen om het leven gekomen en tien mensen gewond geraakt, melden staatsmedia in het Zuidoost-Aziatische land. Door de vele regen zijn onder meer in de hoofdstad Hanoi straten onder water komen te staan.

Volgens de autoriteiten heeft de orkaan, die inmiddels is afgezwakt, bijna 7000 huizen beschadigd en zo'n 18.000 bomen omvergeblazen. Ook zijn honderden elektriciteitspalen omgewaaid, waardoor in verschillende provincies in het noorden en midden van het land plaatselijk de stroom is uitgevallen. Twee vliegvelden blijven ook vandaag gesloten.

Volgens Vietnamese media zijn 44.000 mensen geëvacueerd naar veiliger gebied. Meer dan 16.500 militairen en 107.000 paramilitairen hielpen bij de operatie.

Het nationale weerbureau van Vietnam verwacht dat er nog veel meer regen zal vallen, waardoor plotselinge overstromingen en aardverschuivingen kunnen voorkomen. Kajiki trekt nu over Laos, waar ook veel neerslag wordt verwacht. Omdat de rivieren die door Vietnam stromen in het buurland ontstaan, waarschuwt het weerbureau voor meer hoogwater.

Wetenschappers hebben gewaarschuwd dat klimaatverandering ertoe zal leiden dat orkanen in Zuidoost-Azië dichter bij land komen en dat ze sneller aan kracht winnen en langer aanhouden.

We can understand why shaderacademy.com chose that name over “the shady school,” but whatever they call it, if you are looking to brush up on graphics programming with GPUs, it …read more

De Amerikaanse president Trump heeft bestuurder Lisa Cook van het stelsel van centrale banken ontslagen. Volgens hem is die stap geoorloofd omdat zij documenten zou hebben vervalst om een gunstige hypotheek te krijgen. Cook spreekt de beschuldigingen tegen.

Cook is de eerste zwarte vrouw in het bestuur van de Federal Reserve. Vorige week dreigde Trump al met haar ontslag, als ze niet uit eigen beweging zou opstappen. Daarop zei ze dat ze zich niet liet wegpesten. Het ministerie van Justitie is een onderzoek begonnen naar de beschuldigingen tegen Cook.

Volgens de president staat hij in zijn recht bij het ontslaan van Fed-bestuurders, maar dat kan volgens de wet alleen als er een gegronde reden voor is. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om een veroordeling voor een misdrijf, schrijft The New York Times.

Rechtszaak

Cook is nog nergens voor aangeklaagd, laat staan veroordeeld. Het ontslag zal dan ook naar alle waarschijnlijkheid leiden tot een rechtszaak, schrijft persbureau AP. Cook zou gedurende de zaak op haar plek kunnen blijven zitten. Haar termijn loopt tot 2038.

Trump verkeert al maanden op voet van oorlog met de Fed, met name met voorzitter Jerome Powell. De president eist dat hij de rente flink verlaagt, maar daarvan wilde Powell lange tijd niets weten.

Vrijdag liet hij doorschemeren inmiddels open te staan voor een kleine renteverlaging. Amerikaanse media zien in het ontslag van Cook een poging van Trump om de macht te grijpen bij een financieel instituut waarvan de onafhankelijkheid wereldwijd als cruciaal wordt gezien.

De Amerikaanse president Trump wil nog dit jaar een ontmoeting hebben met de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-un. Dat zei hij in het Witte Huis tijdens een overleg met de Zuid-Koreaanse president Lee. "Ik zie ernaar uit."

In zijn eerste ambtstermijn had Trump drie ontmoetingen met Kim: in Singapore, Hanoi en tenslotte op de grens van Noord- en Zuid-Korea. Hij zette toen als eerste Amerikaanse president voet op Noord-Koreaans grondgebied.

Ook nu nog kijkt Trump daar met veel genoegen op terug, bleek bij de bijeenkomst met Lee. Hij sprak veelvuldig over zijn goede band met de Noord-Koreaanse leider en zei dat Noord-Korea "geweldig veel potentieel" heeft als land.

Trump-complex in Noord-Korea

De Zuid-Koreaanse president weersprak hem niet. Hij zei te hopen dat Trump vrede kan brengen op het Koreaanse schiereiland. "Dan kunt u Kim Jong-un ontmoeten en een Trump-complex bouwen in Noord-Korea, zodat ik daar kan golfen en zodat u echt de rol van de grootste vredestichter wereldwijd op zich kunt nemen", zei Lee.

De gesprekken achter gesloten deuren verliepen volgens Lee boven verwachting. Hij zei dat hij Trump had beloofd om het defensiebudget van Zuid-Korea te verhogen. De Amerikaanse president vindt dat de Aziatische bondgenoten van de VS, net als de NAVO-landen, meer moeten betalen voor de Amerikaanse militaire aanwezigheid in hun landen.

Voor Lee was het zijn eerste bezoek aan Washington als president van Zuid-Korea. De liberaal werd in juni gekozen, nadat zijn voorganger na een machtsgreep was afgezet.

Afgelopen weekend was hij in Japan om de banden met Tokio aan te halen. Hij brak daarmee met de traditie dat een nieuwe Zuid-Koreaanse president als eerste een bezoek brengt aan de VS.

Noord-Korea heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van Trump over een eventuele ontmoeting. Een maand geleden zei Kims zus dat het land geen belang heeft bij gesprekken met Zuid-Korea.

When someone hacks together a digital camera with a Raspberry Pi, the limiting factor for serious photography is usually the sensor. No offense to the fine folks at the foundation, …read more

De vier grootste Amerikaanse vermogensbeheerders BlackRock, Vanguard, State Street en Fidelity hebben ruim 10 procent van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven in beheer. Dat blijkt uit onderzoek van SOMO, een stichting die multinationals onder de loep neemt. Het onderzoek is gepubliceerd in economenblad ESB. Het Amerikaanse aandeel kan van invloed zijn op duurzaamheidsdoelen van Nederlandse bedrijven nu in de VS op klimaatgebied een andere wind waait, zegt SOMO.

Meer dan twee jaar geleden concludeerde de NOS al dat Nederlandse beursgenoteerde bedrijven in steeds grotere mate in handen van Amerikaanse vermogensbeheerders kwamen. SOMO concludeert op basis van data dat in 2005 de herkomst van vermogensbeheerders voor het grootste deel nog Nederlands was. Inmiddels is dat nog maar 0,9 procent, tegen bijvoorbeeld bijna 12 procent Amerikaans.

In de VS ligt de focus van beleggers veel sterker op het halen van een maximaal rendement. Maatschappelijke opvattingen mogen het rendement niet in de weg staan, is daar het idee, en het bestaan van klimaatverandering staat er ter discussie. In Europa werkt het voor bedrijven andersom: klimaatwetgeving dwingt bedrijven om duurzame keuzes te maken.

Wat doen vermogensbeheerders?

Vermogensbeheerders investeren geld van anderen, zoals particulieren, pensioenfondsen of verzekeraars, en krijgen daar een vergoeding voor.

Aandeelhouders stemmen over resoluties die van invloed zijn op de koers van een bedrijf. Daar zitten ook milieu- en duurzaamheidsresoluties tussen. Vermogensbeheerders kunnen in opdracht van hun klanten stemmen.

Sinds het aantreden van president Trump gaat het klimaatbeleid in de VS in rap tempo door de shredder. Veel Amerikaanse bedrijven gaan daarin mee of worden daartoe gedwongen. Waar BlackRock-baas Larry Fink in 2020 een inmiddels bekende brief publiceerde waarin hij de urgentie van klimaatverandering benadrukte en de energietransitie omarmde, is hij inmiddels gedraaid.

Een duidelijk voorbeeld is de klimaatbeleggersclub waaraan BlackRock verbonden was. Leden van die club hebben zich gecommitteerd aan internationale afspraken om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Begin dit jaar stapte BlackRock eruit. Daarop besloot de Amerikaanse staat Texas om de vermogensbeheerder van een zwarte lijst te halen met bedrijven die volgens de staat waren doorgeschoten in maatschappelijke en milieudoelstellingen.

De invloed van Amerikaanse vermogensbeheerders op Nederlandse bedrijven is waarschijnlijk niet heel groot, denkt Martijn Rozemuller, CEO Europa bij vermogensbeheerder Van Eck. Hij merkt wel dat een aantal grote bedrijven minder hoog van de toren blaast over hoe begaan ze zijn met het milieu of mensenrechten.

"Wat betreft invloed gaat het er vooral om wat voor vermogensbeheerders het zijn", legt Rozemuller uit. "Beleggen ze actief of passief? Actieve beleggers kunnen met hun voeten stemmen, dus weglopen als ze het ergens niet mee eens zijn. Passieve beleggers beleggen passief, dus volgend, en zitten vaak overal in, ook bij concurrenten." BlackRock beheert zo'n 355 miljard euro van Nederlandse klanten, met name via pensioenfondsen.

'Doorgeef-stemmen'

Veel beleggers die via een vermogensbeheerder beleggen, maken geen gebruik van het stemrecht dat je als aandeelhouder hebt, al zijn er wel steeds meer vermogensbeheerders die klanten de optie geven via hen te stemmen, oftewel 'doorgeef-stemmen'.

Uit cijfers van BlackRock zelf blijkt dat dit niet bij elke soort belegging kan en dat er bij slechts 10 procent van hun vermogen sprake van is. Voor de overige 90 procent stemt BlackRock volgens de eigen interne richtlijnen.

Joeri de Wilde, econoom bij Triodos Bank, maakt zich daarom wel zorgen over deze ontwikkeling: "Zodra een klant geen gebruik maakt van 'doorgeef-stemmen', geldt de richtlijn van BlackRock. Die waren al niet progressief als het gaat om duurzaamheid en zijn dat nu nog minder. Je ziet de toegenomen invloed van Trump op het bedrijfsleven: er is een gure wind tegen duurzaamheid gaan waaien." BlackRock zelf zegt dat klimaat tot de top 5 prioriteiten behoort waarover het met bedrijven waarin het investeert spreekt.

BlackRock: bedrijven zelf verantwoordelijk

Uit onderzoek van ShareAction in de VS blijkt dat vorig jaar grote vermogensbeheerders, waaronder de vier genoemd in dit artikel, bij slechts 1,4 procent van de maatschappelijke en milieuresoluties voor stemden. Volgens de onderzoekers was dat het laagste cijfer sinds ze begonnen met meten. SOMO concludeert dat de Nederlandse en Amerikaanse richtlijnen van BlackRock niet veel van elkaar verschillen.

"En het gaat verder dan dat", zegt Boris Schellekens van SOMO. "Als je grootste aandeelhouder duurzaamheid niet hoog in het vaandel heeft, en BlackRock is bij 14 van de 25 Nederlandse beursgenoteerde bedrijven de grootste, ga je ook geen duurzame voorstellen schrijven of in stemming brengen."

BlackRock zegt in een reactie dat het als minderheidsaandeelhouder niet de strategie van een bedrijf kan bepalen. "Dat blijft de verantwoordelijkheid van het management van het bedrijf zelf", zegt een woordvoerder. "Voor klanten die zelf hun stemrecht willen uitoefenen hebben we een speciaal programma. Daarnaast hebben wij een speciaal programma voor fondsen die expliciet klimaatgerelateerde doelen hebben."

De Amerikaanse rapper Lil Nas X ontkent dat hij politiemensen heeft aangevallen toen die hem vorige week aanspraken op naaktlopen. Bij zijn voorgeleiding voor de rechter in Los Angeles bleek dat hij zichzelf onschuldig acht aan de vier aanklachten tegen hem, die onder meer gaan over het veroorzaken van letsel bij een agent.

Lil Nas X werd afgelopen donderdag in de vroege ochtend bloot op straat gezien in de wijk Studio City, vernoemd naar de filmstudio's die er zijn gevestigd. Aanvankelijk liep hij in zijn onderbroek over straat, maar op beelden van entertainmentsite TMZ is te zien dat hij later poedelnaakt was.

Volgens de politieagenten viel hij hen aan toen ze hem aanspraken. Daarop werd hij gearresteerd en meegenomen naar een ziekenhuis omdat de agenten vermoedden dat hij te veel drugs had gebruikt. Enkele uren later werd hij naar de gevangenis overgebracht.

De artiest, die in 2018 wereldberoemd werd met Old Town Road, moet 15 september opnieuw voorkomen. De rechter bepaalde dat hij op borgtocht vrij kon komen als hij 75.000 dollar betaalt, omgerekend 65.000 euro, en naar praatgroepen gaat voor drugsverslaafden. TMZ meldt dat Lil Nas X kort geleden de gevangenis heeft verlaten.

In Leeuwarden en omgeving hebben zo'n 25.000 adressen urenlang zonder stroom gezeten. De storing ontstond toen een schip met een kraan tegen hoogspanningskabels aan was gevaren. Rond 21.30 uur gisteravond meldde netbeheerder Tennet dat de storing was verholpen.

De aanvaring was gistermiddag op het Van Harinxmakanaal bij Franeker. Rond 14.30 uur voer het schip daar tegen de kabels aan. Er raakte niemand gewond, maar door het ongeluk raakten de hoogspanningsmast en enkele kabels beschadigd. Dat leidde tot de grote stroomstoring.

Hoewel de storing nu is verholpen, moet de schade aan de elektriciteitsmast en de kabels nog wel worden hersteld, zegt Tennet. Vannacht is daaraan doorgewerkt, maar dat zal nog zeker tot de middag duren.

Op de plek van de aanvaring heeft de veiligheidsregio de schade in kaart gebracht. Uit voorzorg was een gebied rond de getroffen elektriciteitsmast en een aantal andere masten ontruimd. "Er is een risico dat de mast valt en daarmee ook andere masten in de omgeving", meldde de veiligheidsregio.

Treinverkeer gestremd

Ook was een deel van de rondweg in Franeker afgezet. Het treinverkeer is ook vanochtend nog gestremd tussen Leeuwarden en Harlingen. Volgens Arriva duurt dat tot zeker 12.15 uur.

Vannacht zijn er rijplaten gelegd naar de beschadigde mast. "In de ochtend kan een zware kraan dan de beschadigde mast stabiel maken, zodat de lijnen veilig kunnen worden verwijderd", zegt Tennet. De verwachting is dat de ontruiming in de loop van de ochtend kan worden beëindigd.

Bij de landing van een luchtballon in het gehucht Numero Dertien bij Veendam is iemand gewond geraakt. Het gaat om een van de passagiers.

De gewonde is aanspreekbaar, maar moet wel naar het ziekenhuis, zegt de politie. Verdere details over het ongeluk ontbreken.

Vandaag kwam de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) met het advies dat er richtlijnen nodig zijn voor het instappen in heteluchtballonnen. Dat advies volgde op een ongeluk in Houten in 2023, waarbij twee luchtballonnen kort na het opstijgen op elkaar botsten.

Deze maand kwam bij een harde landing in Friesland een 66-jarige vrouw om het leven. Het advies dat de OVV uitbracht staat los van dat ongeluk. De OVV is een verkennend onderzoek begonnen naar het ongeluk. De raad doet ook onderzoek naar drie andere ballonongelukken dit jaar.

De Britse artiest Sting is aangeklaagd door twee oud-leden van The Police, de band waarvan hij de voorman was. Het gaat om miljoenen ponden aan royalty's die gitarist Andy Summers en drummer Stewart Copeland niet kregen voor hun aandeel in de muziek. Dat melden diverse Britse media.

De drie zouden meerdere keren hebben geprobeerd om er met advocaten onderling uit te komen, maar die pogingen slaagden niet. "Summer en Copeland zagen geen andere keuze dan naar de rechter te stappen", zegt een bron tegen The Sun. "Ze zeggen dat ze nog miljoenen aan royalties tegoed hebben."

Alleen al voor de hit Every Breath You Take zou Sting jaarlijks nog ruim een half miljoen pond aan royalty's ontvangen. Summers en Copeland hebben daarentegen geen credits gekregen voor het schrijven ervan, terwijl ze daar naar eigen zeggen wel aan hebben bijgedragen. Een woordvoerder van Sting ontkent tegenover The Sun dat het geschil te maken heeft met dit nummer, maar gaf verder geen uitleg.

Summers en Copeland hebben de zaak ingediend bij het High Court in Londen. In de rechtbankdocumenten staat Sting als aangeklaagde vermeld onder zijn echte naam, Gordon Matthew Sumner. Ook zijn bedrijf is aangeklaagd.

75 miljoen platen

The Police werd opgericht in 1977 en ging in de jaren 80 uit elkaar. In 2007 en 2008 deden ze een reünietournee.

Wereldwijd verkochten ze ruim 75 miljoen platen. Sting (73) is een van 's werelds succesvolste artiesten. Hij verkocht ruim honderd miljoen albums.

Ever ruin a perfectly serviceable piece of toast by trying (and failing) to spread a little pat of rock-solid butter? [John Dingley] doesn’t! Not since he created the Butta Melta …read more

Langzaam maar zeker beginnen westerse landen hun geduld met Israël te verliezen. Zo zijn steeds meer regeringen van plan om de Palestijnse staat te erkennen. En zelfs Duitsland - dat Israël altijd verdedigt - wil geen wapens meer leveren die in Gaza gebruikt kunnen worden.

In Nederland speelt de kwestie ook volop. Demissionair minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken, naar eigen zeggen een "vriend van Israël", bepleitte maatregelen tegen Israël vanwege het geweld in Gaza en de bezette Westelijke Jordaanoever. Toen hij daarvoor niet genoeg steun kreeg van zijn coalitiepartners, besloot hij af te treden, met zijn NSC-collega's in zijn kielzog.

'Zorgwekkend'

Dat is ook in Israël nieuws. Tegen de zender Kanaal 12 zegt de afgetreden Veldkamp dat de regering van premier Netanyahu in de ogen van de wereld zijn legitimiteit heeft verloren. De journalist die hem interviewde, Tomer Almogor, noemt dat zorgwekkend. "Het is het klassieke voorbeeld van hoe Israël de steun van politici verliest die eerder positief tegenover Israël stonden."

Toch lijkt de Israëlische regering zich weinig aan te trekken van de aanzwellende buitenlandse kritiek. Netanyahu kiest juist voor de tegenaanval. Zo noemde hij premier Albanese van Australië "een zwakke leider die Israël verraadt", omdat hij de Palestijnse staat wil erkennen. Toen de Franse president Macron dat ook aankondigde, zei Netanyahu dat Macron "het antisemitische vuur in Frankrijk aanwakkert". Israël zou nu overwegen om het Franse consulaat in Jeruzalem te sluiten.

Niet begrepen

Eran Etzion, een voormalige hoge adviseur van de Israëlische regering, herkent dat beeld. "De huidige regering wil niet naar vrienden luisteren. Ze voelen zich aangevallen en dat is vanuit hun perspectief ook begrijpelijk."

De regering heeft volgens Etzion slechts de steun van een minderheid van het land. "20 tot 30 procent van de bevolking boeit het niet wat de wereld denkt. Veel van hen geloven in Joodse superioriteit in de theologische en nationalistische zin van het woord. Maar zij zijn niet de meerderheid van de Israëliërs."

In het algemeen, stelt Etzion, voelen de meeste Israëliërs zich niet begrepen door de buitenwereld. "Zowat elke Israëliër kampt met trauma's en die zijn nog niet verwerkt", zegt hij. "Daardoor is er heel weinig begrip voor kritiek. Sinds 7 oktober verdedigen we ons, maar de halve wereld heeft het over genocide en oorlogsmisdaden." Daar komt bij dat de meeste Israëliërs door de regering en de meeste media 'afgeschermd' worden van wat er in Gaza gebeurt, zegt Etzion.

Liberale democratie als bedreiging

Ondanks alle kritiek zijn er ook nog landen die Israël wel blijven steunen, met de Verenigde Staten voorop. De regering van president Trump is ook ideologisch nauw verbonden met de Israëlische regering. Etzion: "Deze regering ziet de liberale democratie als een bedreiging. Zo zien ze bijvoorbeeld de Hongaarse premier Orbán als een vriend."

Wat daar nog bij komt: ondanks alle harde woorden uit het Westen zijn er nog weinig concrete maatregelen tegen Israël. Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Canada verklaarden in mei dat Israël zijn militaire operaties in Gaza moest staken en hulpgoederen moest toelaten. Als Israël dat niet zou doen kondigden de landen "verdere concrete maatregelen" aan. Maar behalve het vooral symbolische dreigement om de Palestijnse staat te erkennen is er van concrete maatregelen nog weinig vernomen.

Ook niet van de Nederlandse regering, of wat daar nog van over is. En niet van de Europese Unie. Die kwam vorige maand nog bij elkaar om maatregelen te bespreken. Maar er was geen vereiste meerderheid om het handelsverdrag met Israël op te zeggen.

De 15-jarige jongen die vorige week donderdag werd aangehouden na een vechtpartij in een vakantiepark in Westerhoven is weer vrij. Vandaag werd hij voorgeleid. Hij mag van de rechtbank de rest van het onderzoek in vrijheid afwachten.

Bij een paintball-spel op een Center Parcs-terrein in Noord-Brabant kreeg een groep uit Maarssen en een groep Israëlische toeristen vorige week ruzie. Dat ontaardde in een vechtpartij, waarbij twee Israëlische toeristen gewond raakten. Het gaat om een 27-jarige en 41-jarige man. Tegen de jongen is aangifte gedaan van mishandeling.

De politie sprak in eerste instantie van "geweld met een mogelijk discriminerende context". Het Openbaar Ministerie laat nu weten dat er "over en weer" beschuldigingen zijn gedaan van discriminerende uitingen en dat inmiddels met alle betrokkenen is gesproken. "Onderzoek heeft tot dusver geen onafhankelijke bevestiging opgeleverd van dergelijke uitingen", schrijft het OM.

Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken maakte vorige week al snel de vergelijking met de rellen in Amsterdam na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv. "Opnieuw worden Israëliërs in Nederland aangevallen. Israël roept de Nederlandse regering op daadkrachtig op te treden om aanvallen op Israëliërs op haar grondgebied te voorkomen, de daders op te sporen en ze voor de rechter te brengen."

We’re used to interfaces such as I2C and one-wire as easy ways to hook up sensors and other peripherals to microcontrollers. While they’re fine within the confines of a small …read more

Amerikaanse publieke omroepen staan in de overlevingsstand. Nu president Trump de geldkraan dichtdraait, vrezen zeker honderd lokale tv- en radiozenders voor hun voortbestaan. Vooral buiten de grote steden, het dunbevolkte Alaska voorop: maar liefst 21 zenders staan daar op omvallen.

Voor James Devens van KCHU, een lokale radiozender in het zuiden van Alaska, had de timing niet slechter gekund. Smeltwater uit een gletsjer heeft een gat geslagen in de oever waarin zijn honderd meter hoge zendmast is verankerd. Een stuk grond ter grootte van een voetbalveld is verdwenen.

"De gletsjer smelt sneller dan ooit tevoren, dat zorgt voor plotselinge krachtige stromingen", wijst Devens. Een provisorisch dijkje biedt weer wat soelaas voor de mast, die een gebied bedient dat ruim 2,5 keer groter is dan Nederland. "Zelfs als we de mast weer in orde krijgen, zitten we met een gat in de begroting van 70 procent."

Sesamstraat

Ooit werden publieke omroepen opgericht om Amerikanen in alle uithoeken van het land te bereiken. Met kinderprogramma's als Sesamstraat. Om nieuws, kennis en verhalen uit het land te delen. En de omroepen worden gebruikt als rampenzender, juist ook op afgelegen plekken.

Bij de aardbeving en tsunami van 1964, nog altijd de grootste aardbeving ooit gemeten in Noord-Amerika, bestond KCHU nog niet. Tientallen inwoners van Valdez en het nabijgelegen Chenega kwamen om. "Vandaag zouden ze door ons gewaarschuwd worden, morgen misschien door niemand meer", verzucht Devens.

In 1989, toen een olietanker van Exxon stukliep op de rotsen, was zijn radiostation wel in de lucht. Elf miljoen vaten olie belandden in het water voor de kust van Valdez. "KCHU bracht het nieuws als eerste", vertelt Devens, wiens grootvader destijds burgemeester was van het dorp. "Op de nationale televisie vertelde hij dat hij door het radiostation was wakker gebeld."

In een enquête zei ruim twee derde van de Amerikanen publieke omroepen te zien als levenslijn voor het platteland. Bijna net zoveel Amerikanen willen dat de omroepen gratis toegankelijk blijven. Een minderheid van 44 procent zei wel vóór de bezuinigingen te zijn.

Trump zette de financiering toch stop. "Ze laten CNN eerlijk lijken", vergeleek hij publieke media met de door hem gehate nieuwszender. Trump kreeg net genoeg senatoren aan boord om zijn wet door het Congres te loodsen. "We zijn ervan af, af van de miljarden dollars die daaraan verspild werden", stelde hij.

In totaal is er voor dit jaar 545 miljoen dollar begroot. Grofweg de helft ging naar lokale tv-zenders, 83 miljoen dollar naar lokale radiozenders. Maar per 1 oktober stopt die financiering uit Washington. In Alaska hoeven zenders er niet op te rekenen dat hun overheid bijspringt, omdat de gouverneur dat weigert.

"Als dit 1990 of 1980 was geweest, was het een ander verhaal geweest", stelt gouverneur Dunleavy in Anchorage. "Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen een smartphone en internettoegang", zegt de Trump-loyalist.

"Er zijn satellietmogelijkheden waaronder Starlink van Musk", zegt Dunleavy, gevraagd naar de effecten van de bezuinigingen op de lokale journalistiek en rampenparaatheid. Vulkaanuitbarstingen, aardbevingen en tsunami's: ook in de afgelopen weken gingen er weer meerdere waarschuwingen uit. "Het is de vraag of je de schaarse middelen nog wel in dit soort initiatieven moet steken."

Devens ziet dat anders. "Niet iedereen heeft altijd toegang tot een mobiele telefoon of internet. Er zijn in Alaska kleine gemeenschappen waar geen netwerkdekking is, en waar die ook nooit zal komen. Zonder waarschuwingen zouden mensen simpelweg overvallen worden door rampen. Een draagbare radio kost minder dan een smartphone."

Niet te redden

Spotjes op zijn zender, waarin wordt opgeroepen tot donaties, hebben al tienduizenden dollars binnengebracht. "Overweldigend", noemt Devens die steun, maar hij is bang dat er niet veel meer bijkomt. Het aantal potentiële donateurs voor kleinere stations als het zijne is beperkt.

Devens bereikt zo'n 7000 mensen. "Er wonen gewoon heel weinig mensen, verspreid over een enorm gebied." Lokale kranten zijn er bijna niet meer. "Zonder toegang tot de publieke omroep hebben sommigen helemaal geen toegang tot media. We leven van dag tot dag. Maar ik blijf vechten tot het einde."

Dat moet hij voorlopig doen met een kleiner bereik. De AM-zendmast kon niet meer gered worden. Uit veiligheidsoverwegingen is de toren naar beneden gehaald, vertelt Devens kort na ons bezoek aan de telefoon. "Niets meer dan schroot. We verliezen een paar honderd luisteraars. Maar dat zijn juist de mensen die het verst buiten de gebaande paden wonen."

VVD-vicefractievoorzitter Bente Becker staat niet meer in de top vijf van de kandidatenlijst van de liberalen voor de verkiezingen op 29 oktober. De leden hebben haar op plaats zes gezet, terwijl ze in de conceptlijst nog op plek drie stond. Dat blijkt uit de definitieve lijst, die de VVD heeft bekendgemaakt.

In plaats van Becker staat de huidige demissionair minister van Defensie, Ruben Brekelmans op drie, gevolgd door Vincent Karremans (minister van Economische Zaken) en Kamerlid Eric van der Burg.

Ook Thierry Aartsen, sinds twee maanden staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, zakt op de lijst van 13 naar 14. Hij ruilt van plek met Ulysse Ellian, die zich als Kamerlid tot voor kort bezighield met Justitie. Tegenwoordig is hij defensiewoordvoerder van de fractie.

Dilan Yesilgöz voert de VVD-lijst aan, net als bij de vorige verkiezingen. Eelco Heinen, demissionair minister van Financiën, staat op twee. Op dit moment heeft de VVD 24 zetels, in de laatste Peilingwijzer staat de partij op 20 tot 24 zetels.

In Polen is een flinke clash ontstaan tussen de regering-Tusk en president Nawrocki, vanwege een veto van de president. Nawrocki blokkeerde vandaag wetgeving over het verlengen van financiële steun voor Oekraïense vluchtelingen. Maar door dat besluit dreigt ook een automatisch einde te komen aan de Poolse financiering van het satellietennetwerk Starlink voor Oekraïne, zegt de regering.

De wet is volgens minister Gawkowski van Digitale Zaken namelijk ook de basis voor de betalingen voor Starlink. "Ik kan mij geen mooier cadeau voor Poetins troepen bedenken", schrijft hij cynisch in een bericht op X.

Starlink, van ruimtevaartbedrijf SpaceX, is een netwerk van satellieten dat overal op de wereld breedbandinternet biedt, ook op afgelegen plekken. In de oorlog met Rusland is Starlink cruciaal voor het Oekraïense leger. Het netwerk wordt onder meer gebruikt voor het aansturen van drones, communicatie en het uitvoeren van operaties.

50 miljoen per jaar

Polen betaalt zo'n 50 miljoen dollar per jaar om Oekraïne te voorzien van Starlink, zei buitenlandminister Sikorski eerder. Door het veto van Nawrocki is er vanaf 1 oktober geen wettelijke basis meer voor die betaling, aldus minister Gawkowski. Het veto treft volgens hem ook het opslaan van Oekraïense overheidsgegevens "op een veilige locatie".

In de door de president gevetode wet draait het onder meer om de toegang van Oekraïense vluchtelingen tot subsidies als kinderbijslag en de zorg. Polen huisvest bijna een miljoen gevluchte Oekraïners. Nawrocki wil dat alleen werkende Oekraïners de uitkeringen blijven ontvangen.

Tegenover persbureau Reuters laat een woordvoerder van de president weten dat de Starlink-financiering alsnog in de wet verankerd kan worden, als het parlement een door Nawrocki ingediende wet aanneemt. Minister Gawkowski beschuldigt de president van het voeren van "een politieke machtsstrijd", ten koste van Oekraïne.

Vetorecht

Nawrocki, een conservatieve nationalist, won in juni de presidentsverkiezingen. Hij komt net als zijn voorganger Duda uit het kamp van oppositiepartij PiS en werd begin deze maand beëdigd. Zijn winst was een tegenvaller voor de centrum-linkse regering van de pro-Europese premier Tusk, die hoopte op een president die zijn regering beter gezind was.

In Polen heeft de president namelijk vetorecht, waarmee hij wetgeving kan blokkeren en dus regeringsbeleid kan dwarsbomen. Vorige week blokkeerde Nawrocki ook al een wet die was bedoeld om de regels voor groene energie te versoepelen.

Drie dagen na het opstappen van alle NSC-bewindspersonen is politiek Den Haag naarstig op zoek naar een uitweg uit de crisis. Daarbij circuleren verschillende scenario's, waarvan een aantal behoorlijk vergaand zijn. Dat blijkt uit gesprekken die de NOS heeft gevoerd met betrokkenen.

Het overgebleven rompkabinet van VVD en BBB steunt nu nog maar op 32 zetels in de Tweede Kamer. Om het nog enige slagkracht te geven hoopt demissionair premier Schoof op hulp van een of meerdere oppositiepartijen. Maar met de verkiezingen van 29 oktober in zicht staat niemand te springen om het kabinet uit de brand te helpen. Of er moeten grote toezeggingen komen.

Woensdag debatteert de Tweede Kamer over de ontstane situatie. Mogelijk wordt dan een verkenner aangesteld die gaat onderzoeken hoe het nu verder moet. Want als er na de verkiezingen weer een moeizame formatie volgt, dan moet de huidige ploeg het misschien nog wel een jaar volhouden.

Verkenner

Het Reglement van Orde van de Tweede Kamer biedt de mogelijkheid om bij een val van een kabinet zo'n verkenner aan te stellen. Maar in de regels staat dat die zijn werk wel binnen drie weken moet afronden, en het liefst sneller. Gedacht wordt aan oud-politici als Johan Remkes, Jan Peter Balkenende of Herman Tjeenk Willink.

De portefeuilles van de NSC-ministers zijn vacant en worden voorlopig waargenomen door de overgebleven kabinetsleden. Maar dat kan niet al te lang duren. Het liefst wil het kabinet nog voor het Kamerdebat van woensdag met een voorstel komen voor definitieve vervangers. Naar verluidt zijn de overgebleven regeringspartijen al een heel eind met het vinden van kandidaten.

Die kunnen uit de eigen gelederen komen van VVD en BBB, maar ook uit een oppositiepartij. Alleen wordt zo'n partij dan wel medeverantwoordelijk voor het hele kabinetsbeleid. En daar kan je op afgerekend worden in het stemhokje, zo klinkt de aarzeling.

Partijen stellen voorwaarden

De grootste partij in de Tweede Kamer, de PVV, stapte dit voorjaar al uit het kabinet. Partijleider Wilders wil zijn voormalige coalitiegenoten alleen uit de brand helpen als er onmiddellijk een asielstop komt. Dat zegt hij op vragen van de NOS.

Linkse oppositiepartijen als GroenLinks-PvdA en de SP willen alleen nadenken over steun als het kabinet alsnog een strengere toon gaat aanslaan tegen de Israëlische regering inzake Gaza. NSC-minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken kreeg dat niet voor elkaar omdat hij naar eigen zeggen tegendruk van zijn coalitiegenoten ervoer, waarna hij besloot op te stappen.

Om daarbij de druk op het kabinet hoog te houden, spelen sommige oppositiepartijen met plannen voor een motie van wantrouwen tegen het hele kabinet. In de huidige politieke verhoudingen zou zo'n motie een meerderheid kunnen halen. Dan zou de chaos compleet zijn.

Afgelopen vrijdag stemde een meerderheid van de Tweede Kamer nog voorstellen weg om sancties in te stellen tegen Israël en te stoppen met de import van Israëlische producten uit de bezette Palestijnse gebieden. Ook VVD en BBB stemden tegen.

Politiek verslaggever Marleen de Rooy:

"Deze situatie is ongekend. Het dreigen met een motie van wantrouwen tegen het hele overgebleven kabinet is risicovol. Vooral omdat niemand nu antwoord heeft op de vraag wat er gebeurt als die motie het haalt. Toch willen sommige partijen op die manier proberen de koers van het kabinet bij te sturen. Door de druk te maximaliseren.

Wat opvalt, is dat het iedere partij voor zich is. Er is onderling weinig afstemming. Woensdag in het debat zal moeten blijken hoe ver de partijen willen gaan."

Demissionair premier Schoof sprak vandaag op Huis ten Bosch met koning Willem-Alexander over het landsbestuur. De Rijksvoorlichtingsdienst spreekt van "een complexe situatie". Ook de vaste adviseurs van het staatshoofd, de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer en de vicepresident van de Raad van State kwamen langs.

Hier en daar klinkt in Den Haag de naam van Herman Tjeenk Willink, de inmiddels 83-jarige minister van Staat, oud-voorzitter van de Eerste Kamer en oud-vicepresident van de Raad van State. Hij geldt als autoriteit op het gebied van het staatsrecht. Tjeenk Willink speelde een belangrijke rol bij een hele reeks formaties. In 1973 was hij al betrokken bij de vorming van het kabinet-Den Uyl.

Maar het ligt niet voor de hand dat Tjeenk Willink zijn pensioen nogmaals zal onderbreken. Nadat hij in 2021 als informateur mede aan de wieg stond van het kabinet-Rutte IV, liet hij al weten dat dat zijn laatste keer was geweest.