Qatar zegt dat het voorlopig niet zal bemiddelen tussen Israël en Hamas. Maar het besluit betekent niet dat Qatar zich als bemiddelaar heeft teruggetrokken. Dat staat in een verklaring van het Qatarese ministerie van Buitenlandse Zaken.
Eerder vandaag berichtten onder meer AFP en Reuters dat Qatar zich voorlopig uit de gesprekken terugtrok totdat beide partijen "blijk geven van oprechte bereidheid om terug te keren naar de onderhandelingstafel". De persbureaus baseerden zich op functionarissen die bij de onderhandelingen betrokken zijn.
De golfstaat spreekt verder berichten tegen dat het politieke bureau van Hamas in Qatar geen nut meer heeft en wordt gesloten. Hamas had dat nieuws eerder vandaag al tegengesproken.
Qatar speelt samen met de VS en Egypte een belangrijke rol in de onderhandelingen, die meerdere keren in de hoofdstad Doha zijn gevoerd. Mede door de inzet van Qatar werden Israëlische gijzelaars geruild voor Palestijnse gevangenen. Ook werd er eind vorig jaar een korte wapenstilstand bereikt.
Politiek kantoorSinds 2012 zit in Qatar het politieke kantoor van Hamas. De VS en Israël gaven daar toen toestemming voor. De landen wilden zo voorkomen dat de groep zich in Iran vestigde.
Gisteren meldde Reuters dat de Verenigde Staten nu hebben gevraagd Hamas het land uit te zetten, omdat de groep het laatste voorstel voor een staakt-het-vuren heeft afgewezen. "Nadat Hamas herhaaldelijk voorstellen om gijzelaars vrij te laten heeft afgewezen, zouden haar leiders niet langer welkom moeten zijn in de hoofdsteden van welke Amerikaanse bondgenoot dan ook", zo citeerde Reuters een Amerikaanse regeringsfunctionaris.
Stuklopen onderhandelingenDe onderhandelingen zijn de afgelopen maanden steeds stukgelopen. Vorige maand eindigde een nieuwe onderhandelingsronde opnieuw zonder resultaat. Hamas wees toen een voorstel voor een tijdelijk staakt-het-vuren van de hand en eiste opnieuw een permanent staakt-het-vuren.
Ook Israël wees meerdere voorstellen af in de onderhandelingsrondes. Eerder deze week beschuldigde de pas ontslagen minister van Defensie Gallant premier Netanyahu ervan een eerder vredesakkoord te hebben afgewezen, ondanks het advies van zijn adviseurs. Dat komt overeen met onder meer bronnen die aan The Financial Times meldden dat Netanyahu persoonlijk dwarslag in de onderhandelingen over het bereiken van een deal met Hamas om gijzelaars vrij te krijgen.
In augustus liepen de onderhandelingen spaak omdat Israël met nieuwe eisen kwam om Israëlische militairen in de Gazastrook te houden, bijvoorbeeld in de Philadelphi-corridor, het grensgebied tussen de Gazastrook en Egypte. Ook hierover zei Gallant volgens Israëlische media eerder deze week tegen families van gijzelaars dat dit hiervoor geen enkele noodzaak is.
Van de vier verdachten die op dit moment nog vastzitten voor het plegen van openlijk geweld in Amsterdam, zijn er twee minderjarig. De vier worden begin komende week voorgeleid aan de rechter-commissaris.
Van de 62 aangehouden verdachten werden er ongeveer veertig opgepakt om ordeverstoring. Zij kregen een bekeuring en mochten weer gaan. Over de achtergrond van de verdachten wil de politie niets kwijt.
Van de mensen die na de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv Israëliërs hebben aangevallen en mishandeld, is tot nu toe niemand gearresteerd, zegt het OM tegen het ANP.
Meer aanhoudingen verwachtTien personen werden verdacht van bijvoorbeeld belediging, vernieling of het bezit van vuurwerk. Zij mochten gaan, maar blijven verdachte. Hun zaken worden nog onderzocht, meldt het Openbaar Ministerie.
De politie bekijkt nog beelden die zijn gemaakt voor en na de voetbalwedstrijd. Een speciaal team van de politie probeert op de beelden verdachten te identificeren.
Er worden de komende tijd door het Openbaar Ministerie meer aanhoudingen verwacht, met name voor het plegen van geweld tegen Israëliërs donderdag laat op de avond en 's nachts. De politie onderzoekt ook of het geweld in georganiseerd verband is gepleegd.
Het Groot Dictee der Nederlandse Taal, dat vandaag werd gehouden in de Centrale Bibliotheek van Rotterdam, kent twee winnaars: de 47-jarige tekstcorrector Irene Vorstenbosch uit Vught en de 26-jarige actuaris Wouter de Voogd uit Rotterdam. Ze maakten allebei vijf fouten.
Het jaarlijkse dictee werd uitgezonden in het KRO-NCRV-radioprogramma De Taalstaat, gepresenteerd door Frits Spits. Twintig bekende Nederlanders en twintig luisteraars deden eraan mee. Luisteraars konden in de zomer een plaats in het dictee winnen door mee te doen aan het Spelspel. Twee luisteraars moesten in anderhalve minuut zoveel mogelijk woorden goed spellen. De winnaar mocht deelnemen aan het Groot Dictee.
De tekst van het Groot Dictee is geschreven door schrijver en taalkundige Wim Daniëls en werd voorgelezen door oud-Kamervoorzitter Gerdi Verbeet.
Van de 'prominenten' scoorde programmamaakster Ellie Lust dit jaar het best. Ze had 18 fouten, gevolgd door cabaretier Erik van Muiswinkel met 20 fouten. Luisteraars maakten gemiddeld 17 fouten, bij de BN'ers lag het gemiddelde op 27 fouten.
Het Groot Dictee der Nederlandse Taal bestaat sinds 1990. Tot 2016 vond het plaats in de eerste week van december en werd het uitgezonden op televisie door de Nederlandse en Belgische publieke omroepen. Destijds deden zestig mensen mee, meestal veertig Nederlanders en twintig deelnemers uit Vlaanderen.
Vlamingen wonnen 17 keer, Nederlanders 13 keer. Sinds 2018 wordt het dictee uitgezonden op NPO Radio 1. Daar doen alleen Nederlanders aan mee.
Twee Friese documentairemakers geven voor het eerst een inkijkje in het geheimzinnige, eeuwenoude Sunneklaasfeest op Ameland. Ze spraken met 27 Amelanders en tonen beelden van de viering.
Met de documentaire willen ze vooral duidelijk maken dat de eilanders niets te verbergen hebben, maar het feest het liefst onderling vieren. "Het is niet dat de Amelanders tegen mensen van de vaste wal zijn", zegt documentairemaker Pieterjan Wouda bij Omrop Fryslân. "Het is alleen wel belangrijk dat je deel bent van de gemeenschap als je mee wil doen."
Sunneklaas is een variant van het sinterklaasfeest waarin ook elementen uit heidense tradities een rol spelen. Het wordt meestal op 5 en 6 december gevierd.
Een filmteam van Powned wilde meer weten en stapte vorig jaar op de veerboot naar Ameland. Maar ver kwam het team met drie mensen niet. Bij het verlaten van de boot werd hun auto opgewacht door een aantal Amelanders. Er ontstond een dreigende situatie inclusief een wildwest achtervolging en een aanrijding. Powned deed aangifte. De Nederlandse Vereniging van Journalisten sprak schande en riep op tot meer persvrijheid.
Gemaskerd balNa de rel besloot een groep Amelanders zelf om Omrop Fryslân te benaderen met de vraag om een documentaire te maken. Deels om meer begrip te kweken voor Sunneklaas, maar ook omdat de vrees bestaat dat de traditie verdwijnt.
"Het is een soort gemaskerd bal", zegt documentairemaker Herman Zeilstra nu de film klaar is. "Een soort vermommingsspel. Het is intiem en draait voornamelijk om herkennen en herkend worden."
HoornsUit de documentaire blijk dat het Sunneklaasspel op twee avonden wordt gespeeld in de dorpskernen op Ameland. Iedereen die meedoet, heeft een eigen rol. Mannen trekken in grote gewaden of kostuums de straat op om met hun hoorns boze geesten van het eiland te verjagen. Vrouwen zorgen ervoor dat de mannen in 'húskes' (huisjes) op bezoek kunnen komen. Daar voeren mannen een act op, voordat ze gaan stijldansen met de vrouwen.
Kinderen en vrouwen mogen eigenlijk de straat niet op tijdens Sunneklaas. Maar ja, wie herkent de kinderen en vrouwen als ze verkleed toch meedoen? Dat is precies wat het spelletje leuk maakt, volgens Zeilstra: "Als er niemand stiekem de straat op gaat, dan is er ook niks te doen voor de mannen. Het is een soort groot kat-en-muisspel."
Op straat mag het spel heel spannend lijken, in de besloten húskes is het vooral feest. Gretha, een van de Amelanders in de documentaire, neemt dat heel serieus. "Ze heeft samen met haar man er zelfs een dansvloer voor gekocht", stelt Wouda. "Het verbouwen van de woonkamer voor twee avonden is veel werk, maar dat heeft ze er graag voor over."
Juist het feit dat het feest vooral binnen plaatsvindt, zou wel eens de reden kunnen zijn dat de eilanders niet zitten te wachten op pottenkijkers van buitenaf, "Het is voor buitenstaanders helemaal niet logisch om mee te doen of erbij te zijn", zegt Wouda. "Buiten is er ook niet zoveel te zien. Bij het carnaval in het zuiden heb je nog praalwagens, maar hier wordt het feest vooral binnenshuis gevierd."
Andermans bruiloftVolgens de makers kun je het feest nog het meest vergelijken met andermans bruiloft: "Daar heb je als buitenstaander ook niks te zoeken. Bruiloften zijn hartstikke leuk, maar als je het bruidspaar niet kent, dan snap je de speeches en stukjes natuurlijk ook niet."
De FryslânDOK It Amelanner Sunneklaas - Leve en late leve wordt morgen vanaf 17.00 ieder heel uur uitgezonden op Omrop Fryslân.
In Beverwijk is in een woning 800 kilo professioneel zwaar vuurwerk gevonden. Ook vonden agenten in een auto 150 cobra's. Het vuurwerk is in beslag genomen en naar een veilige opslagplek gebracht.
Een man van 24 is aangehouden. De huiszoeking vloeide voort uit aanwijzingen in een lopend onderzoek.
De politie benadrukt opnieuw dat vuurwerk een enorme explosieve kracht heeft, zeker in de aangetroffen hoeveelheden. "Als het mis gaat, is het levensgevaarlijk. Ook voor de woningen en mensen in de buurt."
Premier Schoof gaat niet naar de VN-klimaattop. Hij blijft in Nederland vanwege de gebeurtenissen in Amsterdam deze week, meldt hij op X.
De premier zou eigenlijk dinsdag en woensdag aanwezig zijn bij de VN-Klimaatconferentie COP29 in Azerbeidzjan. "Vanwege de grote maatschappelijke impact van de gebeurtenissen van donderdagnacht in Amsterdam, blijf ik in Nederland", zegt Schoof.
Maandag praat Schoof met leden van het kabinet over wat er is gebeurd in een ministerraad die al gepland stond. "Daarnaast ga ik dinsdag in gesprek met verschillende Joodse organisaties en maatschappelijke organisaties over de aanpak van antisemitisme en de onrust en zorgen die er leven."
Verder schrijft de premier op X dat de Tweede Kamer heeft aangekondigd snel te willen debatteren en dat hij daar "uiteraard" voor beschikbaar is. Op de klimaattop wordt Schoof vervangen door klimaatgezant Jaime de Bourbon de Parme, en ook minister Hermans van Klimaat en Groene Groei is aanwezig.
Brede verontwaardigingSchoof had vandaag een gesprek met de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Sa'ar, die gisteren naar Nederland was gevlogen. "Ik heb hem gezegd dat de Nederlandse overheid er alles aan doet om te zorgen dat de Joodse gemeenschap in ons land zich veilig weet."
De aanvallen op Maccabi Tel Aviv-supporters in Amsterdam leidden tot brede verontwaardiging in politiek Den Haag. Vrijwel alle partijen spraken gisteren hun veroordeling uit en Schoof sprak van "antisemitisch geweld (...) dat alle beschrijvingen tart".
Bekijk hier een reconstructie van de gebeurtenissen in Amsterdam:
Eerder vandaag wijdde CDA-leider Bontenbal een deel van zijn toespraak op het partijcongres aan het geweld. De aanvallen tonen volgens hem dat er sprake is van "een falende integratie van sommige groepen Nederlanders". Bontenbal sprak van een "integratiecrisis". Er worden volgens de CDA-voorman "rode lijnen overschreden die het samenleven zelf op het spel zetten".
Ook BBB-partijleider Van der Plas vroeg aandacht voor de aanvallen. Op een partijbijeenkomst deed ze de oproep om de Joodse gemeenschap te steunen. "Ga achter hen staan. Spreek je uit, waar je kunt."
VVD-leider Yesilgöz meldde op sociale media dat ze vandaag heeft gesproken met mensen uit de Joodse gemeenschap. En net als Schoof had ze een ontmoeting met minister Sa'ar. "Ik heb ook hem laten weten dat we niet zullen rusten totdat de gasten die hierachter zitten zijn opgepakt en deze stroom van Jodenhaat een halt is toegeroepen."
Gisteren had Sa'ar ook gesprekken met PVV-leider Wilders en met minister Van Weel van Justitie en Veiligheid.
Het is opvallend rustig bij het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel. Omdat er beduidend minder mensen komen, heeft het aanmeldcentrum nu zelf genoeg capaciteit. Sinds woensdag hoeven asielzoekers niet meer te worden overgebracht naar noodopvanglocaties in de buurt, meldt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).
De daling is te verklaren. Eerder bleek al dat er op dit moment relatief weinig asielzoekers naar Nederland komen. Bovendien is bij het evenemententerrein van Walibi in Biddinghuizen een noodopvang met plek voor 1450 mensen heropend.
In het aanmeldcentrum in Ter Apel is ruimte voor maximaal 2000 mensen, maar de afgelopen jaren werd dat aantal vrijwel voortdurend overschreden. Soms moesten mensen op stoelen in de wachtruimte of buiten slapen.
Eind oktober bepaalde de rechter in kort geding dat het COA een dwangsom van 50.000 euro per dag moet betalen aan de gemeente Westerwolde voor elke keer dat het aantal van 2000 overschreden wordt. De dwangsom geldt voor elk moment van de dag. Het gaat dus niet alleen om het aantal asielzoekers dat in Ter Apel overnacht.
Stuk rustigerSinds de rechterlijke uitspraak is het een stuk rustiger in het aanmeldcentrum, meldt RTV Noord. Sinds dinsdag slaagt het COA erin om dagelijks ver onder de 2000 te komen. Vorige week zaterdag overnachtten 1916 mensen in het centrum, gisternacht waren het er 1631. Inmiddels hoeven er ook geen mensen meer te overnachten in opvanglocaties in de buurt zoals Stadskanaal, Nieuwe Pekela en (sinds september) Beilen.
Over die nachtopvang is veel discussie geweest. Het COA telde die cijfers niet mee bij de publicaties over het aantal asielzoekers dat in Ter Apel wordt opgevangen. Maar de rechter bepaalde tijdens het kort geding dat de aantallen asielzoekers in de nachtopvang bij het totaal opgeteld moeten worden.
Opvangschepen ZaandamDe druk op Ter Apel zal binnenkort waarschijnlijk verder afnemen, als er nog een grote noodopvang opent. Daarbij gaat het om twee schepen met containers in de haven van Zaandam. Burgemeester Hamming van Zaanstad verwacht dat die schepen met plek voor in totaal 1000 asielzoekers over een paar weken open kunnen.
De Italiaanse stad Pompeï gaat proberen het massatoerisme in te dammen. Met ingang van 15 november zijn er maximaal 20.000 bezoekers per dag welkom. Toegangskaarten worden voortaan op naam gezet en er wordt gewerkt met een tijdslot. Op die manier moet het archeologische erfgoed beter worden beschermd.
Pompeï werd in 79 na Christus door een vulkaanuitbarsting verwoest en bedekt met een dikke laag as. Een kleine drie eeuwen geleden werd de stad bij opgravingen teruggevonden. Geregeld worden er nog ontdekkingen gedaan.
Afgelopen toeristenseizoen trok Pompeï een recordaantal van 4 miljoen bezoekers. Op topdagen kwamen er soms ruim 36.000 toeristen.
Massatoerisme indammen"Het park streeft met de maatregelen naar duurzaam en aangenaam toerisme rond de Unesco-locatie", zegt de directeur van het archeologische park. Er zijn meer Italiaanse steden die gebukt gaan onder het massatoerisme. Venetië voerde daarom als eerste een dagtarief in van 5 euro voor mensen die niet in de stad wonen.
Gaat zo'n toegangskaartje helpen? Italië-correspondent Heleen D'Haens nam dit voorjaar de proef op de som:
Het ondergrondse Archeologisch Museum in Haarlem maakt zich grote zorgen over het voortbestaan van de eeuwenoude collectie. Het museum kampt met vocht en schimmelvorming en heeft de helft van de collectie noodgedwongen verhuisd.
"Sinds 2018 is er een vochtprobleem in het museum. En het wordt steeds erger door het vele regenwater en de verhoogde grondwaterstand", zegt directeur en stadsarcheoloog Anja van Zalinge bij NH.
Het Archeologisch Museum zit sinds 1991 in een oude kelder aan de Grote Markt in Haarlem. Op zich een mooie plek in hartje stad. Maar het interieur gaat hard achteruit. Dat komt deels door ouderdom, maar vooral door de hoge luchtvochtigheid, stelt Van Zalinge. Het vocht trekt vanuit de grond op en drukt vloertegels omhoog. Muurverf bladdert af, leidingen worden aangetast en op een replica van een oude schoen staat schimmel.
Noodgedwongen heeft Van Zalinge al de helft van de collectie moeten verhuizen naar het depot, elders in Haarlem.
Het aardewerk kan blijven omdat het goed tegen vocht kan, de rest van de collectie is in gevaar. "Denk aan botmateriaal, leer, metaal. Onze topstukken, zoals de houten vogelkooi en de middeleeuwse klomp, moesten weg. Het gaat om unieke landelijke vondsten, uit de Haarlemse grond. Bezoekers kunnen ze voorlopig niet meer zien", aldus de stadsarcheoloog. "In het depot kan dat namelijk niet. Het is heel jammer."
Vorige maand moest het museum een week dicht omdat de stadsarcheoloog en haar collega's de vondsten moesten onderzoeken op aantasting door vocht. "Ik ga nu ook geen nieuwe tentoonstellingen meer inrichten. Dus het wordt allemaal veel minder interessant."
Het was altijd al "een beetje vochtig" in het museum. Maar tot voor een paar jaar was daarmee te leven omdat de kelder beschikte over drainage en een pomp. Inmiddels kunnen ook die de boel niet meer drooghouden.
Het hoogheemraadschap verhoogde het grondwaterpeil en de vele regen van de afgelopen maanden doet de rest, legt de stadsarcheoloog uit. "Iedereen wil tegenwoordig in de grond bouwen, alle grote bouwprojecten. Het grondwater wordt weggeduwd. De buren krijgen dan wateroverlast. Iedereen in de binnenstad heeft er last van. De winkels, het stadhuis, de kerk."
Aftandse oude boelNiet alleen de collectie in het Archeologisch Museum lijdt eronder. "De lichten van de vitrines vallen regelmatig uit. Deuren sluiten niet goed. Hetzelfde geldt voor de ramen van de vitrines", zegt een van de vrijwilligsters die in het museum werkt. "Het wordt echt een beetje aftandse oude boel."
Van Zalinge heeft het probleem meermalen aangekaart bij de gemeente Haarlem. "Ik vertrouw erop dat ze het goed gaan onderzoeken. Als je vastgoed hebt, moet je er ook goed voor zorgen", stelt Van Zalinge, die vreest straks directeur te zijn van "het natste museum onder de grond".
"De vochtproblemen hebben al een tijd de aandacht van het college", reageert de Haarlemse wethouder Eva de Raadt (CDA). Volgens haar zijn de problemen 'helaas' niet voor lange tijd én eenvoudig op te lossen. "Op termijn betekent het dat we waarschijnlijk op zoek moeten naar een andere locatie", aldus de wethouder.
Gemengde gevoelensDe stadsarcheoloog heeft gemengde gevoelens bij een eventuele verhuizing, "Er is geen betere plek voor dit museum", zegt ze. De Grote Markt in Haarlem geniet tot ver over de landsgrenzen bekendheid. "We zoeken een soortgelijke plek, maar waar? Zeg het maar."
Als om haar redenering te onderstrepen komen een paar Italiaanse toeristen de nog overgebleven vondsten bekijken. Gemiddeld komen er zo'n 20.000 bezoekers per jaar.
Een lichtpuntje is volgens de stadsarcheoloog dat de schimmels niet slecht zijn voor de gezondheid. "Maar de motivatie om te werken wordt wel wat minder. Soms vraag ik me af waarom de gemeente Haarlem ons hier laat werken in deze ouwe zooi", zegt de vrijwilligster. "Ik kan er wel mee stoppen, maar dat wil ik liever niet."
The Beatles maken voor het eerst sinds 1997 kans op een Grammy Award. Ze zijn al sinds 1970 uit elkaar, maar maken kans op twee Grammy's voor het nummer Now and then.
Het lied is afgemaakt met behulp van kunstmatige intelligentie en maakt kans op prijzen voor beste nummer en beste rockuitvoering.
The Beatles zijn al 29 keer genomineerd voor een Grammy en wonnen elf keer. De laatste drie Grammy's won de groep in 1997 met het verzamelalbum Anthology en het nummer Free as a bird.
'Een eerbetoon'Op de single zijn alle vier de bandleden vertegenwoordigd, ook de al overleden John Lennon en George Harrison. Het nummer bevat de originele stem van John Lennon.
Een demo-opname van Lennon uit de jaren 70 vormde de basis, aangevuld met een archiefopname van Harrison en de bas en drums van de twee nog levende Beatles, Paul McCartney en Ringo Starr.
Het nummer kwam een jaar geleden uit:
Veel recensenten zagen het nummer als McCartneys laatste toenadering tot zijn oude schrijfmaatje Lennon. "Het is een eerbetoon aan zijn hardnekkige geloof in zijn oudste vriend", zei Rob Sheffield van Rolling Stone hier vorig jaar over. Veel muziekjournalisten vonden het geen meesterwerk, maar wel een toepasselijk slotakkoord.
Oasis-zanger Liam Gallagher noemde het nummer hemels en hartverscheurend en zegt dat de Beatles wat hem betreft niks fout kunnen doen: "De Beatles kunnen in mijn handtasje schijten en ik zou er nog mijn pepermuntjes opbergen".
Grammy op je 100eEr is ook nog een heel andere bijzondere kanshebber voor een Grammy Award: oud-president Jimmy Carter. Hij werd gisteren, op 100-jarige leeftijd, door organisator Recording Academy genomineerd. Hij gaat volgens de BBC de boeken in als oudste Grammy-genomineerde ooit.
Het is zijn tiende nominatie. De categorie waarin Carter kan winnen, is Best Audio Book, Narration, and Storytelling Recording. De voormalige president is te horen op een album dat Last Sundays in Plains: A Centennial Celebration heet. Het gaat volgens MusicRow om opnames van de laatste zondagsschoollessen die Carter gaf in de baptistenkerk in zijn woonplaats Plains, schrijft het Amerikaanse tijdschrift. Ook staan er nummers van verschillende artiesten op het album.
In de opnames vertelt Carter onder andere over de verkiezingen. "Ik zou graag willen dat onze presidentskandidaten voor vrede zorgen, voorvechters zijn van de mensenrechten en van de kwaliteit van het milieu en gelijkheid", citeert MusicRow hem. "Zijn dat niet de dingen die je graag zou willen hebben? Het maakt ons als Amerikanen verantwoordelijk om ons land te verbeteren door te helpen iemand een beter leven te geven."
Beyoncé breekt recordDaarnaast heeft Beyoncé geschiedenis geschreven: zij is meest genomineerde artiest aller tijden. Lang stonden zij en Jay-Z gelijk met 88 nominaties. Nu staat de zangers op voorsprong. Ze is onder andere genomineerd voor haar nieuwste album Cowboy Carter.
Met de eerste single van het album scoorde ze als eerste zwarte vrouw een nummer 1-hit in de Amerikaanse countrylijsten. Nieuwsuur dook in die hitlijsten, die worden gedomineerd door witte mannen terwijl er wel degelijk zwarte countrymuzikanten zijn:
De uitreiking van de Grammy Awards is op 2 februari. Net als de vorige edities vindt het evenement plaats in Los Angeles.
Dit jaar domineerden vrouwelijke artiesten de Grammy Awards. De prijzen in de vier belangrijkste categorieën - beste album, beste lied, beste nieuwe artiest en best geproduceerde nummer (record) - gingen allemaal naar vrouwen. Billie Eilish, Miley Cyrus en Taylor Swift vielen in de prijzen.
Telegram heeft voor het eerst gegevens van criminelen gedeeld met het Openbaar Ministerie. Dat bevestigt het OM aan de NOS.
"We hebben een lange tijd te maken gehad met onwil aan de kant van Telegram om informatie te delen", aldus een woordvoerder. Het OM is daarom "heel blij" dat de berichtenservice dit nu wel doet. "We willen dit graag voortzetten."
In twintig strafzaken die te maken hebben met kinderporno en wapen- en drugshandel zijn afgelopen weken gegevens vrijgegeven. "Het is in strafrechtelijke onderzoeken heel erg helpend als gegevens van gebruikers zichtbaar worden", aldus de woordvoerder.
Oprichter opgepaktEen paar weken geleden verwijderde Telegram - na maandenlang aandringen - Nederlandse bangalijsten van de app. Dat gebeurde nadat de oprichter van Telegram in Frankrijk was gearresteerd. Het land vindt dat de app te veel ruimte biedt aan criminelen.
Frankrijk houdt oprichter Pavel Doerov medeverantwoordelijk voor criminele praktijken die op zijn platform plaatsvinden, mede omdat het platform niet meewerkt met autoriteiten. Doerov heeft een borgsom van 5 miljoen betaald en mag het proces nu in vrijheid afwachten.
Het Openbaar Ministerie wil nog niet van een doorbaak spreken. "Het ziet ernaar uit dat het beleid van Telegram wijzigt. Maar we moeten nog zien of het echt een doorbraak is, of dat het alleen om incidenten gaat."
Met een groot volksfeest neemt de gemeente Utrecht vanavond de opgeknapte Domtoren officieel in gebruik. Er is live muziek en een (vervroegde) Sint-Maarten optocht waar naar schatting 1400 Utrechters aan meedoen.
Om 19.30 uur wordt de verlichting ontstoken in 'Utregs trots' door koningin Máxima en burgemeester Sharon Dijksma. Waarna, verwacht RTV Utrecht, alle mogelijk tienduizenden aanwezigen het lied Als ik bovenop de Dom sta aanheffen.
Met het feest komt een einde aan de grote opknapbeurt, die meer dan vijf jaar heeft geduurd. De verwachting is dat de 700 jaar oude toren weer lange tijd mee kan.
Vóór de restauratie was de Domtoren er slecht aan toe. Af en toe kwamen brokken steen naar beneden, soms van grote hoogte. De toren was kwetsbaar voor de soms barre weersomstandigheden: "Dagelijks doorstaat de Domtoren wind, regen, vrieskou en zonnestralen", aldus de website domtoren.nl.
De restauratie begon in 2019. De hele ruim 112 meter hoge toren verdween achter steigers, waarvoor 55 kilometer buizen nodig waren. Vervolgens zijn zo'n 10.000 stenen in de toren stuk voor stuk bekeken. Bij elke steen is beoordeeld of vervanging nodig was.
Drie jaar geleden werd de windvaan - een beeltenis van Utrechts beschermheilige Sint Maarten - van de toren gehaald om gerestaureerd te worden. Het uurwerk op 60 meter hoogte werd weggehaald, ook nagekeken en na vijf jaar weer teruggeplaatst. De vier wijzerplaten kregen nieuwe, glanzende wijzers zodat Utrecht weer bij de tijd was, zoals een krant grapte.
Het zijn grote getallen. Dat geldt ook voor de bijna 36 miljoen euro die de opknapbeurt kostte. De gemeente hecht eraan te zeggen dat dat anderhalf miljoen euro minder is dan begroot. Bovendien is elke afgekeurde steen hergebruikt. "Geen stukje Domtoren gaat verloren, passend bij de tijd van nu", aldus de gemeente.
Schuurtje bouwen
Van het puin zijn nieuwe bakstenen gemaakt die onder meer zijn gebruikt bij een aantal grote woningbouwprojecten. Utrechters kregen ook de kans om zelf een schuurtje of een muurtje te bouwen met de afgekeurde stenen. "De intentie is om zo veel mogelijk impact te maken en de materialen grootschalig terug te brengen naar Utrecht. Dan blijven er stenen over. We hebben een hekel aan verspilling, en daarmee gaan we particulieren helpen", zei Rob van Lith van de gemeente Utrecht eerder.
Ook de verlichting in de toren, die vanavond door koningin en burgemeester wordt aangestoken, is tijdens de restauratie compleet vernieuwd en voor een deel betaald uit het veilen van brokstukken van de toren.
De vraag is hoe lang de Domtoren weer mee kan. Op de website domtoren.nl wordt droogjes geconstateerd dat naast het normale dagelijkse onderhoud elke veertig tot vijftig jaar een grote restauratie nodig is.
De eerste steen werd gelegd op 26 juni 1321, de eerste grote restauratie was tussen 1519 en 1525. Na de verwoestende storm van 1674, waarbij het middendeel van de Domkerk instortte, raakte de toren in verval. Hij werd pas in 1837 weer gerestaureerd, toen hij op instorten stond. In 1901 was een grondige restauratie nodig die tot 1932 duurde.
Het was de grootste natuurramp in Europa van de afgelopen vijftig jaar. Een ramp zo groot dat Spanje er duidelijk niet op was voorbereid. Terwijl in de straten vrijwilligers de handen uit de mouwen staken en de Spaanse solidariteit lieten zien, toonde politiek Spanje zich niet bepaald van zijn beste kant. Spanjaarden vragen zich af hoe dit zo erg mis heeft kunnen lopen.
Het gestuntel van politici begon al voor de eerste overstromingen. Op dinsdagochtend 29 oktober werd bij het Staats Meteorologisch Agentschap (Aemet) duidelijk dat het goed mis was.
"Bij het monitoren van de situatie werd ons duidelijk dat we een rood weeralarm moesten afgeven", zegt Jorge Tamayo van het Aemet in Valencia. "In Spanje werkt het zo dat wij dat alarm doorzetten naar de hulpdiensten in de regio en het is hun verantwoordelijkheid om dat met de inwoners te communiceren."
Wat er precies met hun waarschuwing is gedaan, weet Tamayo niet. Het was aan de regionale politici om beslissingen te nemen. Die beslissingen zijn niet of te laat genomen. De verantwoordelijkheid wordt vooral gelegd bij regiopresident Carlos Mazón. Hij zou de situatie niet serieus genoeg hebben genomen. Terwijl al in sommige plaatsen rivieren waren overstroomd en inwoners in het nauw zaten, zat hij in een restaurant te lunchen met een journalist, meldden verschillende Spaanse media gisteren.
Weerman Marco Verhoef legt uit hoe weerfenomeen DANA werkt, dat de hevige overstromingen veroorzaakte:
Voor het nieuws over Mazón naar buiten kwam, waren al veel mensen boos. De dagen na de ramp werd voor vandaag een demonstratie aangekondigd. In Valencia worden tienduizenden demonstranten verwacht.
Een van de organisatoren is de voorzitter van een koepelorganisatie van ouderverenigingen in Valencia, Rubén Pacheco. "De regionale overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen", vindt Pacheco. "Het is duidelijk dat ze geen idee hadden wat er gaande was, of dat gewoon niet wilden weten." De betogers eisen het aftreden van de regioregering.
Na de overstromingenOok na de overstromingen ging er van alles mis. Zo kwam de hulpverlening uiterst traag op gang. Volgens bewoners van de getroffen plaatsen moesten ze het de eerste dagen vooral van de hulp van vrijwilligers hebben. Pas aan het einde van de week begon de professionele hulp een beetje op gang te komen. Door miscommunicatie en wederzijds wantrouwen tussen de regionale en de nationale regering ging veel mis.
Vorig weekend reisde de koning samen met premier Sánchez en regiopresident Mazón naar het zwaar getroffen Paiporta af. Daar werd het drietal niet bepaald vriendelijk ontvangen. Terwijl de twee politici snel weer vertrokken, bleef de koning om de mensen te woord te staan.
Hij werd met modder bekogeld, maar eigenlijk leek de woede op de politici gericht. Het was duidelijk dat er naast een natuurramp ook een politiek drama plaatsvond.
Radicaal rechtsDe frustratie, vermoeidheid en verbolgenheid van de inwoners leidden tot een uitbarsting. Maar in het woedende publiek begaven zich ook radicaalrechtse relschoppers, onder wie leden van Revuelta, de jongerenpartij van VOX. Diezelfde politieke partij heeft aangehouden relschoppers aangeboden hun juridische kosten te betalen.
De Spaanse krant El País publiceerde kort daarna interne stukken van de partij. Daaruit blijkt dat ze actief een campagne zijn gestart waarin wordt ontkend dat klimaatverandering een rol heeft gespeeld bij de overstromingen. Daarnaast leggen zij alle verantwoordelijkheid bij de linkse regering van premier Sánchez.
Doden en vermistenTenslotte zetten mensen in de getroffen gebieden vraagtekens bij de officiële cijfers van doden en vermisten. Een burgemeester stelde bijvoorbeeld dat in zijn dorp een aantal lichamen waren gevonden, maar het dodental die dag te weinig steeg. Dezelfde soort verhalen vertelden verschillende hulpverleners ook aan de NOS.
Tot een week na de ramp was er bovendien geen centrale lijst met de namen en aantallen van vermisten. Die onzekerheden creëren de ruimte voor online complottheorieën en fake news.
Eén ding is duidelijk. De ramp heeft een verdeeld Spanje op de straten misschien samengebracht, maar verdeelt de politiek tot op het bot. Ondertussen is het voor de slachtoffers juist van groot belang dat de politiek zich bezighoudt met het vinden van vermisten en de wederopbouw van de regio, in plaats van met zichzelf.
Van de 63 mensen die zijn aangehouden voor het geweld donderdagavond en -nacht in Amsterdam zitten er nog vier in de cel, meldt de politie. Afgelopen nacht waren er geen grote ongeregeldheden.
Donderdagavond liep het na de wedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv uit de hand in de Amsterdamse binnenstad. Israëlische supporters werden aangevallen door pro-Palestijnse relschoppers. Op video's was te zien dat op meerdere plaatsen Israëliërs, of mensen die daarvoor werden aangezien, werden aangevallen en mishandeld. Vijf mensen moesten gewond naar het ziekenhuis.
Een groot deel van de 3000 Maccabi-fans is gisteren al naar Israël vertrokken, onder meer met extra vliegtuigen die waren gestuurd door de Israëlische regering. Ook vandaag en morgen gaan er supporters naar huis. Normaal gesproken vliegen Israëlische maatschappijen niet op zaterdag vanwege de sabbat. Israëlische rabbijnen hebben toestemming gegeven om vandaag toch te vliegen, meldt The Times of Israel.
Bekijk hier een reconstructie van de incidenten in Amsterdam:
Verschillende supporters zijn door vrijwilligers uit de Joodse gemeenschap van hun hotel naar het vliegveld begeleid, zegt directeur Naomi Mestrum van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI).
Het CIDI is de afgelopen dag druk geweest met het bieden van hulp aan Israëlische supporters. Maccabi Tel Aviv zette gisteren in een hotel een crisisruimte op van waaruit de hulp werd gecoördineerd. Dat ging om onder meer praktische en juridische hulp. "Iedereen is blij dat het rustig is en hoopt dat het zo blijft", aldus Mestrum.
Geen demonstratiesDit weekend is er in Amsterdam extra politie op de been. In de hoofdstad geldt een noodverordening, waardoor de politie overal preventief mag fouilleren. Ook zijn er geen demonstraties toegestaan en worden Joodse instellingen extra beveiligd.
De Amsterdamse gemeenteraad komt waarschijnlijk op dinsdag bijeen voor een spoeddebat over het geweld. Burgemeester Halsema heeft een onderzoek aangekondigd.
Israëliërs op Schiphol vertelden gisteren over wat ze hadden meegemaakt:
De verkiezing van Donald Trump tot president van de Verenigde Staten betekent niet het einde van internationaal klimaatbeleid, verwachten experts. Wel zal het leiden tot vertraging en minder ambitie.
In zijn eerste termijn stapte Trump uit het wereldwijde klimaatverdrag van Parijs. Het vermoeden was dat hij dat weer zou doen. Gisteren bleek dat Trump dat inderdaad van plan is.
Zijn transitieteam bereidt namelijk de terugtrekking van de VS uit het klimaatakkoord van Parijs voor, schrijft The New York Times.
Hoewel hij pas aantreedt in januari is Trumps invloed direct merkbaar. Maandag begint de jaarlijkse klimaattop in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe. "Voor de uitvoering van het klimaatverdrag van Parijs kunnen we in ieder geval vier jaar niet rekenen op de Verenigde Staten", zegt Pieter Pauw, onderzoeker klimaatfinanciering aan de Technische Universiteit Eindhoven. "Dit is een schokgolf die door de onderhandelingen gaat."
Een stapje terugUiterlijk in februari moeten landen nieuwe klimaatplannen sturen aan het klimaatbureau van de Verenigde Naties. Pauw verwacht dat landen na Trumps overwinning nog eens kritisch naar hun ambities kijken. Waarom zou een land als China meer doen als de Verenigde Staten afhaken?
Arme landen doen wellicht ook minder beloftes, omdat ze voor het uitvoeren van hun klimaatplannen afhankelijk zijn van financiële steun. Die wordt nu onzekerder.
Klimaatfinanciering is het thema van de top in Bakoe. In 2009 beloofden rijke landen jaarlijks 100 miljard dollar vrij te maken voor klimaatmaatregelen in arme landen. Deze afspraak loopt volgend jaar af. Landen steggelen al langer over de hoogte van het bedrag en over de vraag of meer landen moeten bijdragen.
Langzamer en vager"Het was al ontzettend moeilijk hier een soort overeenkomst over te bereiken", zegt Pauw, "en dat zal nog veel moeilijker worden." In zijn vorige termijn schrapte Trump alle Amerikaanse klimaatfinanciering. Nu dat naar verwachting weer gebeurt, zullen andere landen die miljarden dollars moeten aanvullen. Dat zal ten koste gaan van een doel voor extra financiering. Pauw: "Ik denk dat het doel nu meer lange termijn en vager zal worden."
Tijdens zijn eerste termijn noemde Trump klimaatverandering een 'hoax'. Hij staakte veel klimaatbeleid. Zo schrapte hij circa 150 milieuregels en trokken de Verenigde Staten zich terug uit het verdrag van Parijs.
"Het ligt voor de hand dat het een herhaling van zetten wordt", zegt klimaatexpert Leo Meyer. In 2016 werd gevreesd dat het vertrek van de VS het einde zou zijn van het prille verdrag van Parijs. Maar er stapten geen andere landen uit het akkoord. Bovendien bleven sommige Amerikaanse steden en staten zich, los van de federale overheid, inzetten voor ambitieus klimaatbeleid.
Vanaf 2021 werden Trumps stappen deels ongedaan gemaakt. President Biden trad direct weer toe tot het verdrag van Parijs. Onder Biden beloofden de Verenigde Staten de uitstoot van broeikasgassen flink terug te dringen.
Ook loodste hij een klimaatwet door het congres. Deze Inflation Reduction Act investeert 783 miljard dollar in onder andere hernieuwbare energie, elektrische auto's en groene waterstof.
Geen prominent themaKlimaat was geen prominent thema in de verkiezingscampagne. Harris en Trump spraken er weinig over en kwamen nauwelijks met plannen. Wanneer Trump zich uitsprak lag dat in het verlengde van zijn eerste termijn. Zo relativeerde hij de dreiging van klimaatverandering en zeespiegelstijging.
Trump zet in op meer olie- en gasproductie, uitgedrukt in de campagneslogan "drill, baby, drill". Ook wil hij de Inflation Reduction Act terugdraaien en snoeien in de subsidies voor elektrische auto's. In campagnedocumenten en -interviews kondigde hij aan het verdrag van Parijs wederom op te zeggen.
Het wordt afwachten hoe ver Trump kan en wil gaan. Pauw wijst er op dat de Inflation Reduction Act niet zomaar kan worden teruggedraaid. "Daarvoor moet een meerderheid zijn in de Senaat. En er is inmiddels veel steun van Republikeinen omdat het meeste geld naar hun staten gaat."
Vooral vertragingPauw denkt dat andere landen net als tussen 2016 en 2020 blijven samenwerken. Toch wil hij niet te veel relativeren. "Dit is desastreus", zegt hij. Uit een inventarisatie blijkt dat de Verenigde Staten tot 2030 4 miljard ton meer CO2 zullen uitstoten onder Trump. Dat is evenveel als Japan en de Europese Unie in een jaar uitstoten.
Experts denken dat Trumps tweede termijn vooral zal leiden tot vertraging. "De opmars van zonne-energie gaat zoveel harder dan we ooit dachten", zegt Leo Meyer. "Hij kan het vertragen, maar hij houdt het niet tegen."
