NOS Nieuws - Algemeen

De jongste is 96, de oudste 105 jaar jaar. Twintig WO II-veteranen zijn vanuit Canada overgevlogen om mee te doen aan een parade in Apeldoorn ter gelegenheid van 80 jaar bevrijding.

Sinds 1985 wordt dit iedere vijf jaar georganiseerd. Tien jaar geleden dacht de organisatie dat het de laatste keer zou zijn, omdat de veteranen toen al midden tachtig en ouder waren.

"In 2020 was er ook een heel mooi programma gemaakt. Daar werd een streep doorheen getrokken in verband met corona. We hadden ze niet meer verwacht", vertelt Anita Menninga van Stichting Bevrijding '45.

Maar ze kwamen, en rijden vanmiddag in golfkarretjes van monument De Naald over de Loolaan naar het Oranjepark. Althans, degenen die daar fit genoeg voor zijn, de anderen zitten langs de route.

Vijf jaar geleden zou het nog een groep van 57 Canadese bevrijders zijn geweest. "Iedereen was extreem teleurgesteld dat het niet doorging", zegt Jennifer MacLeod van Veterans Affairs. Dit Canadese ministerie van Veteranenzaken organiseert de trip en laat artsen vooraf medische controles doen.

"De afgelopen maanden en jaren ben ik veel gebeld en gemaild door veteranen die nog een keer wilden gaan. Er is een heel speciale connectie tussen hen en mensen in Nederland. Veel hadden langdurige vriendschappen, sommige daarvan begonnen tijdens de bevrijding en andere in de jaren erna toen de veteranen op bezoek kwamen."

Afgelopen week bleek dat twee heren vanwege hun gezondheid op het laatste moment toch niet mee konden. Onder hen is Edward Stafford van 104, die inmiddels alweer opknapt van een longontsteking.

Jaren van voedselgebrek

Op zijn twintigste ging hij het leger in. Tijdens de oorlog diende hij in Engeland, Italië en Nederland. Hij had het graf van zijn beste vriend op de Canadese Oorlogsbegraafplaats in Groesbeek nog eenmaal willen bezoeken.

"Hij is heel teleurgesteld dat hij er niet bij kan zijn", vertelt zijn dochter Jackie. "Hij herinnert zich nog het huis in Assen waar hij zat en koffie gaf aan de bewoners na jaren van voedselgebrek. Hier wilde hij ook naartoe, en hij had een 'dingo', waar hij de hele oorlog in had gereden, nog willen zien."

Voorop in de parade rijdt vanmiddag een Dodge Command Car met daarin paradecommandant Luitenant-Generaal Richard Rohmer (101), die piloot was bij de Canadese luchtmacht. Organisator Peter Mansveld van United Pipers for Peace is daar verheugd over en wil de veteranen zolang ze leven eer bewijzen.

"Ze hebben dat gewoon verdiend. Veel van die mannen hebben op jonge leeftijd gezegd: 'Wij gaan ons inzetten zodat die mensen in Nederland weer in vrijheid kunnen leven'."

Naast de veteranen lopen er zo'n 400 doedelzakspelers uit zes landen mee. "We gaan geen oorlogen oplossen met muziek. Maar door te blijven herdenken, hopen we dat mensen het belang van vrijheid niet vergeten en beseffen dat er zware offers gebracht moeten worden om de vrijheid te handhaven", zegt Mansveld.

"Hier in West-Europa leven we al 80 jaar in vrijheid. We hebben dure auto's, een mooi huis, van alles, we leven hier in luxe. Maar als je naar de Gazastrook kijkt of naar andere landen in oorlog, is duidelijk dat de vrijheid die wij hebben een groot goed is maar zeker niet meer zo vanzelfsprekend."

De veteranen werden donderdag bij aankomst al speciaal welkom geheten:

Een metalen bol met een doorsnee van een meter en het gewicht van een koe komt binnenkort vanuit de ruimte ergens op aarde terecht met op dat moment een snelheid van zo'n 250 kilometer per uur. Waar dat gaat gebeuren is niet te zeggen, maar de kans op gevaar is klein, zeggen experts.

Het object is een restant van de Sovjet-ruimtecapsule Kosmos 428, die lang geleden op de planeet Venus had moeten landen. Al meer dan 50 jaar draait de capsule in banen rond de aarde, en komt steeds een klein beetje dichterbij. Rond 11 mei zal de capsule door de dampkring van de aarde komen en vervolgens ergens op onze planeet terechtkomen, heeft ruimteonderzoeker Marco Langbroek berekend. "Met een onzekerheid van ongeveer twee dagen daarin."

Toch maakt Langbroek, die zich dagelijks bezighoudt met "dingen die omlaag komen", zich niet veel zorgen. "Het is relatief een heel klein object. En de kans dat het in zee terechtkomt, is groot, aangezien 70 procent van het aardoppervlak water is." Ook bestaat de kans dat het object verbrandt zodra het door de dampkring komt.

Tijdcapsule

In 1972 stuurde de Sovjet-Unie de Kosmos 482 op missie naar Venus om daar allerlei metingen te doen. Aan boord was wetenschappelijke apparatuur om de temperatuur, de luchtdruk, straling, de intensiteit van de zon en gassen in de atmosfeer van Venus te meten.

Het mislukte. Door een technisch mankement bleef de capsule rondjes om de aarde maken. In de eerste tien jaar belandden veel onderdelen al terug op de grond, maar dit object hield het uiteindelijk 53 jaar vol. "Het is eigenlijk een soort tijdcapsule", vindt Langbroek, "vol met Sovjet-technologie uit de jaren 60 en 70."

Ruimtepuin

Het gebeurt niet vaak dat er spullen na zo veel tijd uit de ruimte op aarde vallen, maar de hoeveelheid ruimtepuin neemt de laatste jaren enorm toe. Dat komt door de vele lanceringen van satellieten en andere vaartuigen. De restanten komen ook steeds vaker in de atmosfeer terecht, en dat is een punt van zorg, zegt Langbroek. "We weten dat er een toename is van metaaldeeltjes in de top van de atmosfeer. Dat zou effect kunnen hebben op de ozonlaag en het klimaat, maar daar is nog weinig onderzoek naar gedaan."

Ook zijn er nauwelijks internationale afspraken over ruimtepuin. "Het enige wat in een verdrag is vastgelegd, is dat het lancerende land verantwoordelijk blijft voor een object en voor de eventuele schade die het veroorzaakt."

Of dat nu gebeurt, is zelfs heel kort van tevoren nog niet te zeggen. "De onzekerheid over het precieze tijdstip is dan nog steeds in de orde van een half uur. En in die tijd draait 'ie al bijna een derde van zijn rondje om de aarde."

De raaf is helemaal terug in het land. De zwarte broedvogel was nog niet eens zo lang geleden compleet verdwenen uit Nederland, maar broedt nu weer volop. Niet alleen op het oude land, maar ook in het kleine bosgebied Hollandse Hout en een aantal hoogspanningsmasten bij Lelystad. Afgelopen week nog werden twee pasgeboren raafjes geringd.

"Het was een indrukwekkende ervaring", zegt boswachter Douwe Brouwer bij Omroep Flevoland. Brouwer zag in januari voor het eerst dat een ravenpaar was begonnen met de bouw van een nest bij Lelystad. Dat was op zich al bijzonder. Want raven waren er al wel in Flevoland, maar ze vestigden zich tot nu toe vooral in uitgestrekte bosgebieden met open vlaktes zoals de Veluwe, Drenthe en de Utrechtse Heuvelrug.

Maar dit stel bouwde niet alleen een nest in de polder, onlangs kropen ook twee jongen uit het ei. "We zijn blij te kunnen melden dat het broeden succesvol is verlopen", schrijft boswachter Brouwer enthousiast op zijn blog.

Beschermde soort

Het enthousiasme is terecht, reageert Hans de Vos Burchart van de Ravenwerkgroep Nederland. "Hoewel de raaf het best wel goed doet in Nederland, blijft het nog steeds een bijzonder en beschermde soort", zegt hij. "Vorige eeuw was de raaf niet meer aanwezig in Nederland. Dan is het best bijzonder dat je nu tussen de 1200 en 1500 raven hebt in Nederland."

De gitzwarte raaf, waarbij het vrouwtje en het mannetje er precies hetzelfde uitzien, was ooit een gewone broedvogel in Nederland. Maar de raaf werd uitgeroeid omdat hij als ongeluksvogel werd gezien. Bovendien zagen de jagers de raaf vaak als concurrent. Rond het jaar 1900 was de vogel zeldzaam geworden. In 1944 vond in Zuid-Limburg het voorlopig laatste broedgeval plaats. Pas sinds 1976 broeden er weer (geïntroduceerde) wilde raven in Nederland.

Alleseter

Dat de raaf het sinds die tijd goed doet in grote bosgebieden is niet verrassend, zeggen de kenners. Voor een alleseter als de raaf is daar altijd iets te vinden. Maar dat het nu ook goed gaat in het open Flevoland met z'n aangeplante, relatief beperkte bosgebieden, is minder vanzelfsprekend.

De Vos Burchart vermoedt dat het vooral de Oostvaardersplassen zijn die als foerageergebied voor de raaf dienen.

In het gebied tussen Lelystad en Almere komen nu vooral zeer jonge vogels voor, zegt hij. De raafjes leven in grote groepen en blijven de eerste jaren samen. Uiteindelijk vinden ze in hetzelfde gebied ook hun partner, denkt hij.

Hoogspanningsmasten

Er is nóg een reden waarom de raaf zich thuis voelt in Flevoland: de vele hoogspanningsmasten. "Je zit daar hoog en droog", legt de expert van de Ravenwerkgroep uit. Bovendien is de raaf daar veilig voor z'n belangrijkste vijand: de marter. Een marter kan niet naar boven klimmen in een hoogspanningsmast.

Bijkomend voordeel is dat raven die nesten bouwen in hoogspanningsmasten zich zo veilig voelen dat ze nog meer jongen krijgen dan in bosgebieden. Zo werden onlangs in één nest in een hoogspanningsmast tussen Lelystad en Dronten zes jongen tegelijk aangetroffen.

Deskundigen zijn ervan overtuigd dat de raaf in Flevoland een blijvertje is. De Ravenwerkgroep verwacht zelfs dat het aantal raven de komende tijd verder zal toenemen in Flevoland.

In Australië heeft de Labor-partij van zittend premier Anthony Albanese de verkiezingen gewonnen. Dat schrijven meerdere Australische media op basis van de eerste uitslagen. Daarmee is Albanese, die sinds 2022 premier is, de eerste Australische premier die twee verkiezingen op rij wint sinds John Howard in 2004.

Volgens Albanese heeft zijn partij genoeg stemmen behaald voor de absolute meerderheid in het parlement. Ook de media gaan ervan uit dat dat de uitkomst is.

In aanloop naar de verkiezingen draaide het om de strijd tussen Labor van Albanese en de rechts-conservatieve coalitie van de Liberal-partij en de National-partij, met aan het hoofd oppositieleider Peter Dutton.

Oppositieleider verliest zetel

Centrale thema's tijdens de verkiezingen waren inflatie en de hoge huizenprijzen in het land, maar het lukte Dutton dus niet om de ruim 18 miljoen stemgerechtigde Australiërs te overtuigen van zijn plannen. Sterker: Dutton verliest zijn zetel in het parlement. Hij is in zijn kiesdistrict in Brisbane verslagen door de Labor-kandidaat.

Dutton heeft inmiddels zijn nederlaag erkend. "We hebben het niet goed genoeg gedaan in onze campagne, dat is vanavond wel duidelijk geworden, en ik neem daar de volledige verantwoordelijkheid voor", zei hij. Dutton feliciteerde Albanese met de verkiezingsoverwinning. Hij noemde de uitslag historisch voor de Labor-partij.

Zanger Claude is vanochtend vertrokken naar de Zwitserse stad Basel. Daar vertegenwoordigt hij Nederland dit jaar bij het Eurovisie Songfestival met zijn nummer C'est la vie. Op 13 mei staat hij als dertiende op het podium in de eerste halve finale.

Hij heeft maar kort geslapen, zegt Claude (21) tijdens een persmoment op Schiphol voor zijn vertrek. De zanger heeft er desondanks enorm veel zin in. De komende dagen zal Claude nog repeteren. De zanger heeft zich voorbereid door veel hard te lopen en langs te gaan bij coaches, zoals een stemcoach, maar ook eentje die zich bezighoudt met mentale gezondheid. "Dat is heel fijn en heel belangrijk."

Vlak voor vertrek sprak Claude over zijn verwachtingen:

Dat Claude op 13 mei in de eerste halve finale staat, is volgens liefhebbers gunstig. Er doen dan achttien landen mee, maar Spanje, Italië en Zwitserland zijn al zeker van een finaleplaats. Van de overige vijftien landen gaan er tien door naar de finale. Aan de tweede halve finale doen zestien landen mee en mogen er ook tien door naar de finale. Dan is er dus een extra afvaller.

Teddybeer

Claude staat er volgens de bookmakers goed voor. Hij staat nu op de vierde plek. Zweden en Oostenrijk zijn vooralsnog de grote favorieten om het liedjesfestival te winnen. Zweden staat in dezelfde halve finale als Nederland en treedt als zesde land op.

Als geluksbrenger heeft Claude een teddybeer meegenomen. Die kreeg hij van een fan. "Gisteren was ik mijn koffer aan het inpakken, en stond ik ernaar te kijken en ik dacht: ik heb eigenlijk niet zoiets. Die moet mij geluk gaan brengen."

KLM annuleert vandaag een aantal intercontinentale vluchten vanaf Schiphol vanwege fouten bij het onderhoud van Boeing 787-toestellen. De luchtvaartmaatschappij heeft de onderhoudsprocedure niet op de juiste manier doorlopen, zegt een woordvoerder.

De veiligheid is niet in het geding, benadrukt KLM. Er is een fout gemaakt bij een onderdeel dat wordt gebruikt bij het tanken van het vliegtuig. Hierbij is de onderhoudsprocedure van een Boeing 777 gevolgd, in plaats van die van een Boeing 787.

"Hoewel dit onderdeel identiek is aan dat van de Boeing 777, waarvoor de procedure wel correct is, geldt voor de 787-modellen een andere instructie. KLM heeft daarom besloten de onderhoudswerkzaamheden aan de zeven betrokken 787-toestellen zo snel mogelijk volgens de correcte voorschriften uit te voeren."

Vandaag zijn drie vluchten geannuleerd, naar Mexico, Chicago en Portland. De passagiers kunnen mee op andere vliegtuigen. De passagiers die naar Chicago en Portland gaan, vertrekken vandaag met een paar uur vertraging. De passagiers met Mexico als bestemming gaan morgen. Vanmiddag bepaalt KLM welke vluchten morgen niet doorgaan.

Safety first

Het onderhoud aan vliegtuigen gebeurt volgens heel strakke voorschriften, zegt luchtvaartdeskundige Joris Melkert. "Het is safety first in de vliegwereld. Met sommige storingen van systemen mag je wel doorvliegen, maar bij andere dingen moet je echt aan de grond blijven. Dit zal daaronder vallen."

Dat door fouten bij het onderhoud vluchten worden geschrapt, is volgens Melkert vrij zeldzaam. Maar het is volgens hem niet heel gek. "Het is en het blijft mensenwerk."

In totaal heeft KLM 228 vliegtuigen, waarvan 24 toestellen van het type 787. Die worden meestal ingezet voor verre bestemmingen.

Verschillende Amerikaanse regeringsleden hebben kritiek op het besluit van de Duitse inlichtingendienst om de politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) als rechts-extremistisch te bestempelen. De Duitse inlichtingendienst maakte gisteren die nieuwe status bekend.

Op X schrijft de Amerikaanse buitenlandminister Rubio dat Duitsland "zijn inlichtingendienst nieuwe bevoegdheden heeft gegeven om de oppositie te bespioneren. Dat is geen democratie, maar vermomde tirannie." Volgens hem is niet de AfD extremistisch, "maar het dodelijke opengrenzenbeleid van de gevestigde orde, waar de AfD zich tegen verzet".

Rubio kreeg bijval van vicepresident Vance, die op hetzelfde platform reageerde. "De AfD is de populairste partij van Duitsland, en verreweg de meest representatieve partij van Oost-Duitsland. Nu proberen bureaucraten die te vernietigen." Volgens hem herbouwt Duitsland de Berlijnse Muur met de maatregelen tegen de AfD.

'Dit is democratie'

Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde al snel op de berichten. "Dit is democratie", schreef het departement op X. "Dit besluit is het resultaat van een grondig en onafhankelijk onderzoek om onze grondwet en rechtsstaat te beschermen. Onafhankelijke rechtbanken zullen het laatste woord hebben."

Ook zei het ministerie dat het land heeft geleerd van zijn verleden en "dat rechtsextremisme moet worden tegenhouden."

Drie jaar onderzoek

Na drie jaar onderzoek kwam de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst BfV tot de conclusie dat de AfD de status extreemrechts moet krijgen. "De op etnische afkomst gebaseerde bevolkingsopvattingen die binnen de partij heersen zijn niet verenigbaar met de vrije democratische basisorde", aldus de inlichtingendienst.

De AfD zou als doel hebben om "bepaalde bevolkingsgroepen uit te sluiten van gelijke deelname aan de samenleving, om hen te onderwerpen aan een ongrondwettelijke ongelijke behandeling".

De nieuwe status betekent dat de Duitse autoriteiten meer bevoegdheden krijgen om de partij in de gaten te houden. Zo mag de inlichtingendienst informanten rekruteren. De partij wordt niet verboden.

Een Amerikaanse man die zich honderden keren heeft laten bijten door giftige slangen heeft unieke antistoffen opgebouwd. Wetenschappers doen nu onderzoek naar zijn bloed om een behandeling te ontwikkelen voor giftige slangenbeten.

Tim Friede begon zo'n twintig jaar geleden met het injecteren van lage doses slangengif om zichzelf te beschermen als hij werkte met de dieren. Op die manier hoopte hij langzaam tolerantie tegen slangengif op te bouwen. Na een injectie liet hij zich door een slang bijten.

Op deze video van Friede laat hij zich door een slang bijten:

Later kwam Friede op het idee om anderen te helpen. Hij mailde wetenschappers met de vraag of zij onderzoek wilden doen naar de tolerantie die hij had opgebouwd tegen slangengif.

Daar ging Peter Kwong van de Columbia University in New York op in. De onderzoeker en zijn collega's wisten in het bloed van Friede twee antilichamen te identificeren. Die kunnen het gif van verschillende slangensoorten neutraliseren, blijkt uit een artikel dat gisteren werd gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cell.

De behandeling is veelbelovend, maar staat nog in de kinderschoenen. De antistoffen zijn alleen op muizen getest en het kan nog jaren duren voordat ze op mensen kunnen worden getest. Bovendien werken de antilichamen niet tegen gif van adders.

Vinger amputeren

Het injecteren van gif ging bij Friede niet altijd goed. Zo moest hij na een vervelende slangenbeet een deel van zijn vinger laten amputeren. Ook raakte hij een keer in coma. Daarom zegt hij tegen anderen die door hem geïnspireerd zijn: "Doe het niet".

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven jaarlijks zo'n 110.000 mensen door een slangenbeet. Het maken van tegengif is nu nog duur en moeilijk. Het gebeurt vaak door grote zoogdieren met gif te injecteren en de antilichamen die ze produceren, te verzamelen. Maar deze antistoffen kunnen soms nare reacties veroorzaken, omdat ze niet afkomstig zijn van een mens.

De politie heeft vannacht explosieven gevonden in een auto vlak bij station Breda-Prinsenbeek. Op grond van de foto's lijkt het te gaan om handgranaten.

De personenauto waarin de vondst werd gedaan had een Frans kenteken, meldt Omroep Brabant. Of er mensen zijn opgepakt, is niet bekendgemaakt.

Volgens nog onbevestigde berichten merkte de politie de auto rond 22.45 uur op op de snelweg A16 en leidden agenten de auto van daar naar de parkeerplek bij station Breda-Prinsenbeek.

Nadat de omgeving was afgezet, begon een onderzoek waarbij onder andere de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) bijstand verleende.

Het onderzoek duurde uiteindelijk tot 05.15 uur vanochtend. De politie is terughoudend in het delen van verdere details over de zaak.

Over zzp'ers was eind vorig jaar veel te doen. Werkgevers, werknemers en zzp'ers zelf keken met spanning naar 1 januari van dit jaar, het moment dat de Belastingdienst actiever zou gaan handhaven op zogenoemde schijnzelfstandigen.

Er werd een schokgolf op de arbeidsmarkt verwacht als bedrijven zouden stoppen met hun samenwerking met een deel van de zzp'ers, maar sinds de jaarwisseling is het relatief stil. Er zijn wel grote verschillen tussen sectoren, blijkt uit een rondgang van de NOS.

In het eerste kwartaal verdwenen 52.000 banen voor zelfstandigen, berekende het CBS. Ook schreven in december en januari tienduizenden zzp'ers zich uit bij de Kamer van Koophandel. Over de resultaten van de handhaving laat de Belastingdienst nog niet veel los. Eerder werd aangekondigd dat inspecteurs dit jaar rustig aan doen en geen boetes uitdelen.

Door de onduidelijkheid over wetgeving en handhaving merkten zzp'ers dat opdrachtgevers terughoudend waren om met hen in zee te gaan, ook al kunnen naar verwachting veruit de meesten gewoon zzp'er blijven.

Onder de 1,6 miljoen zzp'ers zouden zo'n 200.000 à 300.000 schijnzelfstandigen zijn, oftewel mensen die werkzaam zijn als zelfstandige, maar voor de wet eigenlijk geen ondernemer zijn.

Schrijnende situaties

De afgelopen weken lijkt de terughoudendheid om zzp'ers in te huren iets minder te worden bij opdrachtgevers, of de noodzaak is voor hen groter. Dat merken bijvoorbeeld zzp'ers in de zorg. Vooral hier leidde de afschaling van zzp'ers de afgelopen maanden tot problemen.

Zoals in de meeste sectoren proberen zorginstellingen nog altijd zzp'ers in loondienst te krijgen, maar maken niet genoeg mensen de overstap. En dus begint de behoefte aan zzp'ers weer te groeien, ziet zelfstandigenorganisatie VZN. "Dit wordt niet breed uitgedragen, omdat instellingen nog steeds hopen dat mensen in loondienst komen. Aan de achterkant groeit de inzet echter gestaag."

In het najaar leefden er grote zorgen in de gehandicaptenzorg over de nieuwe zzp-regels, zag Nieuwsuur:

Hoewel er ook zorginstellingen zijn waar het goed gaat leiden de personeelstekorten hier en daar tot schrijnende situaties, hoort beroepsorganisatie NU'91 van haar leden. "Cliënten liggen te lang op bed, familie wordt gevraagd bij te springen, eetmomenten worden overgeslagen."

Specifiek artikel

De kinderopvang gaf als sector het duidelijkste geluid af: als freelancer kon je vanaf 1 januari niet meer op een groep staan. Grote organisaties vertellen dat het is gelukt om geen freelancers meer in te zetten. Bij de kleinere organisaties worden ze hier en daar nog wel ingezet, vertellen zzp'ers zelf.

Ook in het onderwijs is het relatief rustig. Hier werd al langer met minder zzp'ers gewerkt, laat de PO-Raad weten, de sectorvereniging voor primair onderwijs.

VZN ziet dat vooral zzp'ers die werken bij de lokale overheid het zwaar hebben. "Daar stoppen sommige gemeenten met de inzet van zzp'ers en die vinden dan ook geen nieuw werk meer. Lang niet iedereen krijgt een dienstverband aangeboden."

Bedrijven passen ook de opdrachten aan zzp'ers aan, zodat ze wel voldoen aan de regels. Een journalist krijgt bijvoorbeeld de opdracht een specifiek artikel te schrijven in plaats van een dienst te draaien.

Proefkonijn

In de bouw zetten sommige werkgevers nog wel volop zzp'ers in. Het verschil tussen een zzp'er en schijnzelfstandige is hier ook onduidelijker dan in bijvoorbeeld de kinderopvang, omdat veel klussen als freelancer gedaan kunnen worden.

"Waarom zou ik stoppen met zzp'ers en het braafste jongetje van de klas zijn?" vraagt de directeur van een stukadoorsbedrijf zich af. Zijn zzp'ers zullen dan namelijk niet bij hem in dienst treden. "Ik ken zo vijf andere werkgevers waar ze dan heengaan, omdat die niet zo bang zijn."

De stukadoor kreeg al meermaals visite van de Belastingdienst, maar de inspecteurs maakten hem niet duidelijk wie volgens de wet zzp'er was en wie niet. "Totdat we duidelijkheid hebben, ga ik niet veel veranderen. Ik heb het gevoel dat we een proefkonijn zijn."

Brancheorganisatie Bouwend Nederland laat weten dat in januari en februari wel zo'n 2000 mensen in dienst zijn getreden.

Hoge kosten

Wat tot nu toe uitblijft, is een sterke toename van gedetacheerden en uitzendkrachten, die als logische vervanging werden gezien voor zzp'ers. In het eerste kwartaal daalde het aantal uitzendkrachten zelfs.

"Bedrijven geven aan dat ze minder met zzp'ers werken, maar het komt niet terug in uitzend- of loondienstcijfers. Dus waar zijn al die mensen?", vraagt VZN-voorzitter Cristel van de Ven. Sommige zorginstellingen vertellen wel dat ze vaker een beroep doen op detachering en ze maken zich zorgen over de hoge kosten die daarbij komen kijken.

Over de hele linie was er dus geen enorme schokgolf, maar is er meer sprake van een geleidelijke overgang met grote verschillen tussen sectoren. Ondertussen worden de roosters voor de zomervakantie gemaakt, een periode waarin instellingen en bedrijven meestal vaker een beroep doen op zzp'ers. Zzp'ers in de zorg verwachten alsnog meer ingezet te worden, maar kijken ook met spanning naar de periode na de zomer.

Vanwege het aanhoudende tekort aan buschauffeurs rijden in Brabant steeds vaker buitenlandse chauffeurs rond. Afgelopen week kwamen zes Filipijnen kennismaken met het werk in het openbaar vervoer. Ze werden speciaal ingevlogen.

Het Eindhovense bemiddelingsbureau Allroad haalde de mannen naar Nederland. Het bureau levert buschauffeurs aan verschillende Nederlandse busmaatschappijen en kijkt daarvoor steeds vaker over de grens.

Volgens directeur Roel van Kempen is er geen andere optie. "De vergrijzing binnen het openbaar vervoer is te groot. We krijgen het aantal vacatures niet meer opgevuld met de Nederlandse markt. Dus we moeten wel, we hebben geen keus meer", zegt hij tegen Omroep Brabant.

Het bedrijf van Van Kempen vergoedt de reis en het verblijf van de Filipijnse mannen volledig. "Zaterdag brengen we ze allemaal weer terug naar het vliegveld. Dan gaan ze weer naar huis." De mannen doorliepen deze week een test. Als ze slagen, kunnen ze in West-Brabant aan de slag.

'We begeleiden ze van A tot en met Z'

De 54-jarige Edgar Galit is een van de chauffeurs die naar Nederland afreisde. In de Filipijnen zit hij al jaren achter het stuur van de bus, nu rijdt hij voor het eerst rond in Nederland. Wel in een lesbus, en met instructeur Wil. Wil kijkt of Galit geschikt is om hier te komen werken.

Moeilijk vindt Galit het niet, maar hij moet wel wennen aan het verkeer in Nederland. Een enkele keer moet de instructeur hem erop wijzen dat de bus voorrang wordt verleend. "De regels zijn ongeveer hetzelfde, maar het is hier veel drukker op de weg."

Hoewel de buitenlandse chauffeurs niet bekend zijn met het Nederlandse verkeer, is het veilig om ze hier te laten rijden, zegt Van Kempen. "We brengen de mensen niet voor niks eerst hier naartoe om zeker te weten dat ze echt het Nederlandse verkeer begrijpen."

Mocht blijken dat de chauffeurs onvoldoende presteren, dan krijgen ze geen baanaanbod. Als ze wel geschikt zijn, regelt Van Kempen alle benodigde papieren. "De verzekeringen en huisvesting regelen wij. We begeleiden ze van a tot z."

Dat de buitenlandse chauffeurs de taal niet machtig zijn, is volgens Van Kempen ook geen probleem. "In de maatschappij wordt toch al veel Engels gesproken. In restaurants, in de horeca, in de supermarkt. Dus een Engels sprekende buschauffeur is niet meer zo heel vreemd."

Voor de toekomst

Voor Galit kan Van Kempen een woonplek gaan regelen: hij is geslaagd voor de test. "Ik ben heel erg blij", zegt Galit. Wanneer alles geregeld is, kan hij in Nederland komen werken en wonen. Daarvoor moet hij wel zijn familie achterlaten, maar tegelijk komt hij juist voor hen naar Nederland. "Ik doe het voor de toekomst van mijn kinderen, mijn kleindochters en kleinzoon. Ik steun ze, zodat ze naar school kunnen."

Goedemorgen! Op sommige plekken in het land vindt de Dodenherdenking vervroegd plaats en Australiërs gaan naar de stembus voor de parlementsverkiezingen.

Eerst het weer: vandaag schijnt de zon lange tijd uitbundig in het midden van het land, elders komen ook wolkenvelden voor. Later volgen in Limburg enkele buien. Het wordt met 14 tot 20 graden een stuk minder warm dan de voorgaande dagen.

Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Israël, de Verenigde Staten en afgevaardigden van een nieuw opgerichte internationale stichting zijn dicht bij een deal over het hervatten van noodhulp aan Gaza. Dat meldt de Amerikaanse nieuwssite Axios. Hulporganisaties slaan al weken groot alarm over het tekort aan hulpgoederen in Gaza.

Twee Israëlische functionarissen en een anonieme Amerikaanse bron zeggen dat er bijna een akkoord is. Belangrijkste voorwaarde voor Israël is dat de spullen niet bij Hamas terecht komen.

De bedoeling is dat er in Gaza kampementen worden gebouwd waar Palestijnse burgers één keer per week heen kunnen gaan om één hulppakket per gezin te ontvangen. Dat zou genoeg moeten zijn voor een week. Gisteren berichtte The Times of Israel al over dit plan, maar de status was hiervan was toen nog onduidelijk.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Coureur en F1-analyticus Jeroen Bleekemolen verkende alvast het Formule 1-circuit van Miami vanuit de simulator en legt uit wat dit circuit zo kenmerkt.

Bekijk het circuit hieronder:

Fijne dag!

Israël, de Verenigde Staten en afgevaardigden van een nieuw opgerichte internationale stichting zijn dicht bij een deal over het hervatten van noodhulp aan Gaza. Dat meldt de Amerikaanse nieuwssite Axios. Hulporganisaties slaan al weken groot alarm over het tekort aan hulpgoederen in Gaza.

Twee Israëlische functionarissen en een anonieme Amerikaanse bron zeggen dat er bijna een akkoord is. Belangrijkste voorwaarde voor Israël is dat de spullen niet bij Hamas terechtkomen.

De bedoeling is dat er in Gaza kampementen worden gebouwd waar Palestijnse burgers één keer per week heen kunnen gaan om één hulppakket per gezin te ontvangen. Dat zou genoeg moeten zijn voor een week. Gisteren berichtte The Times of Israel al over dit plan, maar de status hiervan was toen nog onduidelijk.

De stichting die bij die operatie is betrokken, zal geleid gaan worden door humanitaire organisaties, met een adviesraad van "prominente internationale figuren", schrijft Axios. Israël zou bereid zijn de infrastructuur te regelen voor de kampementen. Een niet nader genoemd Amerikaans bedrijf moet de logistiek en de beveiliging regelen.

Binnen twee weken

Volgens een Amerikaanse bron verwachten Trump, buitenlandminister Rubio van de VS en hulporganisaties dat ze onder de nieuwe afspraken ervoor zorgdragen dat Hamas geen toegang krijgt tot de goederen.

Er zou nu nog worden gesproken met landen die de stichting willen sponsoren, zodat die humanitaire goederen kan inkopen. Over een kleine twee weken moet de hulp zijn opgestart. Dan staat een bezoek van Trump aan de regio op de planning. Hij doet dan naar verwachting Saudi-Arabië, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten aan. Voor zover bekend gaat hij niet naar Israël.

Druk van Trump

De druk op Israël om weer humanitaire hulp tot Gaza toe te laten werd de laatste dagen flink opgevoerd. President Trump vroeg premier Netanyahu vorige week iets te doen voor "mensen in Gaza die lijden". Trump drong aan op het sturen van voedsel en medicijnen.

Israël blokkeert sinds twee maanden de invoer van hulpgoederen naar Gaza. Die blokkade valt samen met hernieuwde bombardementen op Gaza, waarmee Israël in maart een einde maakte aan het staakt-het-vuren met Hamas. Amnesty International noemt het tegenhouden van die hulp "een genocidale handeling", bedoeld om de "fysieke vernietiging van Palestijnen in Gaza" teweeg te brengen.

Ook meerdere hulporganisaties zeggen te vrezen dat duizenden mensen in Gaza binnen een maand zullen sterven van de honger als de situatie niet verandert.

Veel onduidelijk

Het Rode Kruis heeft nog veel vragen over het plan, zegt een woordvoerder. "Kunnen er hulpgoederen worden uitgedeeld waar mensen wonen of tijdelijk in tentenkampen zitten, of moeten ze ergens naartoe? Wat betekent het voor de veiligheid als ze heel ver moeten lopen, ook over wegen die zijn vernietigd en waar mogelijk nog onontplofte munitie ligt? Hoe ga je water meenemen voor een hele week?"

"Over hoe dit met medische hulpmiddelen moet, heb ik nog niets gehoord", voegt de woordvoerder toe. "Die zijn echt op aan het gaan. We kunnen geen medische hulp meer leveren als die middelen niet worden aangevuld. En het Internationale Rode Kruis schat dat er nog voor een paar weken voedsel is."

Het liefst wil de hulporganisatie eindelijk zelf weer spullen het gebied in kunnen brengen. "Wij willen hulp leveren op de manier zoals wij dit kunnen. Daar hebben we onze mensen voor en daar zijn we voor in het leven geroepen. We hebben honderden trucks met spullen klaarstaan, aan de grens in Egypte en ook in Jordanië. De depots zitten vol, maar de grens zit potdicht."

Het Amerikaanse leger houdt op 14 juni een militaire parade in en rond hoofdstad Washington. Officieel is het om te vieren dat het leger dan 250 jaar bestaat, maar het is ook de verjaardag van Donald Trump. De president van de VS wilde al langer zo'n parade.

In plannen die persbureau AP in handen heeft staat dat 6600 soldaten zullen marcheren van Arlington, in Virginia, naar de National Mall, in de buurt van het Capitool en het Witte Huis in Washington. Dat is een tocht van een paar kilometer.

Zij zouden worden begeleid door 150 voertuigen en vijftig helikopters. Volgens AP zijn onder de voertuigen verschillende soorten tanks, infanterievoertuigen en houwitsers.

Het feest ter ere van het jubileum van het leger zou eigenlijk zonder militaire parade worden gehouden. Volgens experts kost zo'n parade tientallen miljoenen dollars. Trump had het al een tijd op zijn verlanglijstje en krijgt nu dus zijn zin.

Geïnspireerd door Macron

Volgens Fox News zullen er in de optocht elementen te zien zijn uit onder andere de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog, de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de Vietnamoorlog. Het moet het startschot zijn van een jaar lang feest rond het Amerikaanse leger.

Op 14 juni wordt Trump 79 jaar. Vorige maand gingen er al geruchten dat hij op die dag een militaire parade wilde. Trump was in 2017, tijdens zijn eerste termijn als president, op uitnodiging van zijn Franse collega Macron bij de nationale feestdag, Quatorze Juillet. Hij was toen onder de indruk van de festiviteiten en de militaire parade die hij in Parijs zag.

Bij een ongeluk met een toeristenbusje en een pick-uptruck in de Amerikaanse staat Idaho zijn zeven mensen omgekomen. Het ongeluk gebeurde in de buurt van nationaal park Yellowstone, een toeristische trekpleister.

In het busje zaten veertien mensen. Door nog onbekende oorzaak botste het op een pick-uptruck. De bestuurder van die truck kwam om het leven, net als zes toeristen. Het ongeluk was bij Henrys Lake.

Na de botsing vlogen beide voertuigen in brand:

Andere inzittenden zouden verwondingen hebben opgelopen. Er zouden twee Italiaanse toeristen zijn overleden. Over de nationaliteit van de andere slachtoffers is nog niets bekend.

Yellowstone National Park is populair bij toeristen die door de VS trekken. Het park staat bekend om de geisers, grizzlyberen en de mooie landschappen.

Een verkeersongeluk in het centrum van de Duitse stad Stuttgart heeft het leven gekost aan een 46-jarige vrouw. Zij stierf in een ziekenhuis aan haar verwondingen.

Een auto reed aan het einde van de middag bij een tramhalte in op een groep mensen. Volgens de politie zijn er geen aanwijzingen dat het om een aanslag gaat. "Alle informatie wijst op een tragisch verkeersongeluk".

Zeker zeven mensen raakten gewond, van wie sommigen ernstig. Zij zijn naar het ziekenhuis gebracht. Anderen zijn ter plaatse voor lichte verwondingen behandeld.

De bestuurder van de auto, een SUV, is een 42-jarige man. Hij is aangehouden voor verhoor.

Het failliete Bax Music maakt een doorstart. Jochanan Bax, oprichter en oud-directeur, en investeerder Stijn Bakkeren nemen het bedrijf over. Dat blijkt uit een e-mail van de curatoren aan het ontslagen personeel, in handen van Omroep Zeeland.

Bax Music is een van de grootste winkels voor muziekinstrumenten en -apparatuur in Europa. Begin vorige maand werd het bedrijf failliet verklaard. Het zat al enige tijd in financiële problemen en vroeg eerder al uitstel van betaling aan.

Bax Music werd in 2003 opgericht door twee broers, Nathanael en Jochanan Bax. Vanwege een conflict met de andere aandeelhouders werd Jochanan, het enige directielid, begin dit jaar ontslagen.

Vlak voor de faillissementsverklaring liet Jochanan Bax al weten dat hij met het bedrijf een doorstart wilde maken bij een faillissement. Dat lijkt nu dus gelukt. In de e-mail van de curator is te lezen dat hij het merendeel van het personeel probeert te houden. Bij Bax Music werkten ongeveer 300 mensen. Jochanan Bax was vrijdagavond nog niet bereikbaar voor commentaar.

De politie heeft vanochtend een slapende man gevonden in een kledingcontainer in Venlo. Hij moest uit de container worden gered.

"Slapen in een kledingcontainer omdat je geen andere plek hebt: niet slim en levensgevaarlijk", schrijft een wijkagent op Instagram.

Het is niet duidelijk hoe de politie de man heeft gevonden. Uiteindelijk zijn de hulpdiensten ingeschakeld en kon de man uit de kledingcontainer worden gehaald. Het is niet bekend hoelang hij daar al in zat. Of het om iemand zonder vast adres gaat, kan de politie niet zeggen.

Heel gevaarlijk

De politie benadrukt dat de container geen plek is om te slapen. "Het is zelfs heel gevaarlijk", zegt de politie tegen de regionale omroep L1. Zo bestaat bijvoorbeeld het risico dat iemand vast komt te zitten, is er kans op verstikkingsgevaar en is het gevaarlijk als de bak geleegd wordt.

De gemeente Venlo bracht eerder al sloten aan op de kledingcontainers, nadat twee keer iemand was komen vast te zitten, bijvoorbeeld bij een zoektocht naar kleding. Desondanks wist deze man dus in de kledingcontainer te komen.

"Dit is zeker niet iets wat wij dagelijks aantreffen", zegt een politiewoordvoerder. "Hoe dan ook is het geen veilige plek."

De Britse prins Harry heeft geen contact meer met zijn vader, koning Charles. Dat heeft hij gezegd in een vraaggesprek met de BBC. De stilte is volgens hem te wijten aan de kwestie over zijn beveiliging; zijn vader zou daar niet over willen praten.

Harry geeft te kennen dat hij niet gelukkig is met deze situatie. Hij zegt dat het leven kostbaar is en dat hij niet weet hoe lang de 76-jarige koning Charles nog te leven heeft. Zijn vader wordt sinds februari 2024 behandeld voor kanker, maar welke vorm is nooit bekendgemaakt.

Vandaag kreeg Harry in hoger beroep opnieuw van de rechter te horen dat de Britse overheid niet verantwoordelijk is voor zijn beveiliging als hij in het Verenigd Koninkrijk is.

"Er zijn zoveel meningsverschillen geweest tussen mij en een aantal familieleden", zegt hij.

Maar inmiddels hoopt hij dat hij en zijn familie zich met elkaar kunnen verzoenen:

Sinds Harry in 2020 met zijn gezin naar Californië is verhuisd krijgt hij in het VK geen beveiliging meer, omdat hij niet meer voor de koninklijke familie werkt. Dat hij afstand nam van zijn verplichtingen als royal, leidde tot veel spanningen tussen hem en zijn vader en broer, prins William.

Harry spande eerder al een rechtszaak aan met de eis dat hij beveiligd zou worden op kosten van de staat, maar de rechter ging daar niet in mee. Nu heeft hij in hoger beroep dus opnieuw geen gelijk gekregen.

Samenzwering

Dat hij niet beveiligd wordt noemt Harry "oneerlijk en onwettig", maar de rechter ging daar dus niet in mee. Harry stelt daarnaast dat nu hij alleen nog maar naar zijn land van herkomst kan komen als de koninklijke familie hem uitnodigt.

Dan zou de beveiliging wel op orde zijn, zegt hij. Maar de prins denkt niet dat hij en zijn gezin op korte termijn het VK zullen bezoeken. "Ik vind het heel triest dat ik mijn kinderen mijn thuisland niet kan laten zien".

In het gesprek met de BBC zegt hij "kapot te zijn" van de uitspraak. Volgens hem is het oordeel een voorbeeld van "een samenzwering van de gevestigde orde" en hij weet zeker dat "mensen de uitspraak van de rechter als een grote overwinning zien."

Harry en zijn vrouw Meghan verdienen nu hun geld onder meer door een miljoenencontract met streamingdienst Netflix, waarvoor ze televisieprogramma's maken. Recent verscheen de serie With Love, Meghan. In deze realityserie geeft de hertogin van Sussex een geregisseerd inkijkje in haar leven.

De politie heeft dinsdag een 58-jarige man uit Amsterdam aangehouden op verdenking van brandstichting. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij een woningbrand in het Gelderse Ugchelen in de nacht van zondag 23 op maandag 24 maart.

De politie onderzoekt ook of de man betrokken was bij andere incidenten. Zo was er in de nacht van zondag 27 op maandag 28 april op hetzelfde adres opnieuw brand.

De rietgedekte woning werd toen volledig verwoest. Ook liep een bewoner brandwonden op, diegene is naar het ziekenhuis gebracht. De politie meldde toen al dat de brand vermoedelijk was aangestoken, meldt Omroep Gelderland.

De verdachte zit vooralsnog vast voor de zaak uit maart en is vrijdag voorgeleid bij de rechter-commissaris. Die heeft besloten dat hij veertien dagen langer vast blijft zitten. De politie roept mensen die meer informatie over de branden hebben op om zich te melden.