De verpakkingen in de supermarkt zijn niet alleen kleiner geworden, maar fabrikanten hebben volgens de Consumentenbond ook de samenstelling veranderd. De zogenoemde 'beknibbelflatie' leidt niet tot lagere prijzen: die zijn gelijk gebleven, of zelfs gestegen. Zo bevat hazelnootpasta minder hazelnoot en kippensoep minder kip.
De bond vergeleek de ingrediënten van 600 producten in de supermarkt met vijf jaar geleden. Bij ruim een kwart was de samenstelling veranderd. Vaak was er een kleine aanpassing gedaan in de receptuur, maar bij sommige producten waren de wijzigingen groter. Zo daalde het visgehalte van de lekkerbekjes van Albert Heijn van twee derde naar iets meer dan de helft en stopt Plus nu 6 procent bosvruchten in de siroop met bosvruchtensmaak waar dat eerder 19 procent was.
In meer dan de helft van de gevallen in dit onderzoek ging het om huismerken waarvan de samenstelling veranderde. Maar ook A-merken doen het. Zo verlaagde margarineproducent Bertolli vloeibaar het aandeel olijfolie van 20 procent naar 7 procent.
ProductverbeteringFabrikanten wijzen veelal op de gestegen grondstofprijzen. Hazelnoten en olijfolie zijn duur, dus het loont om daar minder van te gebruiken.
Albert Heijn zegt dat de lekkerbekjes lekkerder zijn geworden, omdat het product meer paneermeel bevat en daardoor knapperiger is. Ook de kwaliteit van het slagroomijs zou zijn verbeterd, hoewel daar nu nog maar 23 procent slagroom in zit, in plaats van 32 procent. Plus zegt tegen de Consumentenbond dat de smaak van de bosvruchtensiroop niet is veranderd, omdat mensen vooral het aroma proeven.
De bond wantrouwt de supermarkten en fabrikanten. "De verandering van de samenstelling doet wel iets met de kwaliteit," zegt woordvoerder Joyce Donat in het NOS Radio 1 Journaal. "En als een product is verbeterd, staat dat groot op de verpakking. Dat is nu niet zo."
Producenten vermelden de nieuwe samenstelling op het etiket, zegt ze, maar "consumenten weten dan niet dat de samenstelling vijf jaar geleden nog heel anders was".
Extinction Rebellion (XR) is van plan om zaterdag tijdens Koningsdag de snelweg A10 in Amsterdam opnieuw te blokkeren. De actiegroep vraagt koning Willem-Alexander zich uit te spreken tegen de financiering van de fossiele industrie.
De klimaatdemonstranten willen vanaf 12.00 uur op de ringweg ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van ING actievoeren. De actiegroep wil dat de bank stopt met het financieren van de fossiele industrie. Mocht de koning zich voor de aangekondigde blokkade uitspreken tegen de fossiele financiering, dan zal XR de bezetting van de snelweg heroverwegen, melden AT5 en NH Nieuws.
De actiegroep noemt het faciliteren en beschermen van het demonstratierecht "een van de belangrijkste politietaken, ook op Koningsdag". Volgens XR hoeft er ook niet een "overdreven grote politiemacht" aanwezig te zijn bij de blokkade. "Meer dan een kleine politiemacht, om de weg af te zetten zodat er veilig gedemonstreerd kan worden en de demonstratie te faciliteren en beschermen, is er niet nodig."
Laatste poging misluktDe geplande actie voor zaterdag zal de vierde keer zijn dat XR de snelweg bij het oude hoofdkantoor van de ING wil blokkeren. De eerste blokkade van de A10 was op 30 december, de tweede op 24 februari. De eerste keer duurde het uren voordat de politie een einde maakte aan de blokkade, bij de tweede gebeurde dat veel sneller.
Demonstranten werden toen in bussen gezet en in Amsterdam-Noord afgezet. Hoewel de politie toen sprak van meer dan vierhonderd aanhoudingen, werd van slechts van een paar activisten de naam opgeschreven. Uiteindelijk kregen zes leiders van het protest een boete.
De laatste keer, op 30 maart, lukte het de demonstranten niet om op de snelweg te komen. De poging mislukte omdat de politie ingreep toen XR het doorgaand verkeer iets verderop op de A10 wilde stilleggen door vier auto's stil te zetten.
Het financieel geplaagde Viaplay werkt aan de lancering van een nieuw kanaal waarin het sport met nieuws wil combineren. Dat meldt het Zweedse streamingplatform bij de presentatie van de cijfers over de eerste drie maanden van dit jaar.
Details wil Viaplay nog niet geven over de plannen, ook niet over de landen waar de nieuws- en sportzender gelanceerd gaat worden. Een woordvoerder laat desgevraagd weten dat de zender in "de meeste markten" waar Viaplay uitzendt beschikbaar zal zijn. Momenteel is de streamingdienst actief in Zweden, Noorwegen, Finland, Denemarken, Groot-Brittannië en Nederland.
Het afgelopen jaar trok Viaplay vanwege zware verliezen de stekker uit de activiteiten elders in de wereld. In Nederland ging de streamingdienst een samenwerking aan met Talpa. SBS9 heet sinds deze maand Viaplay TV en plus darts en Engels en Duits voetbal.
Financiële zorgenViaplay stelt dat in de landen waar de dienst de sport- en nieuwszender zal lanceren, dit een aparte zender zal worden. Vorige week bleek dat Viaplay de komende jaren de Formule 1 in Nederland blijft uitzenden. Op de SBS-zenders van Talpa zendt Hart van Nederland in de ochtend- en avonduren nieuws uit.
Talpa laat desgevraagd weten dat het met Viaplay de intentie heeft om "de samenwerking op alle vlakken te verbreden en te verdiepen". Hierbij wordt volgens een woordvoerder "uiteraard" ook gekeken naar uitbreiding van het aanbod bij Viaplay TV.
Uit de nieuwe kwartaalcijfers blijkt dat Viaplay door de zware reorganisatie van vorig jaar uit de rode cijfers is. Dat geldt niet voor de financiële zorgen. Zo kampt het bedrijf nog met schulden en stijgende kosten.
Door de verhogingen van de abonnementsprijzen lopen ook veel kijkers weg. Viaplay kijken in Nederland wordt komende maand twee euro duurder (17,99 euro per maand). Topman Jorgen Madsen Lindemann denkt het om een tijdelijke terugval gaat.
De zorgen om oorlog zijn bij Nederlanders fors toegenomen. Dat blijkt uit het jaarlijkse Vrijheidsonderzoek dat het Comité 4 en 5 mei vandaag heeft uitgebracht. Tegelijkertijd hebben minder respondenten in het onderzoek gezegd zich zorgen te maken over onder meer klimaatverandering en milieuvervuiling.
Het comité meldt dat ook de zorgen om terrorisme, nepnieuws en populisme zijn toegenomen, maar bij de thema's oorlog (van 38 procent naar 56 procent) en migratie (van 15 procent naar 26 procent) zijn de toenames het grootst. Klimaatverandering wordt minder genoemd, maar neemt ondanks een daling van 43 naar 37 procent wel nog de tweede plaats in van meest zorgwekkende thema's.
Ieder jaar wordt onder de respondenten ook onderzoek gedaan naar het draagvlak van de herdenking op 4 mei. Dat blijft onverminderd hoog: 83 procent geeft aan die (heel) belangrijk te vinden. Dat geldt ook Bevrijdingsdag op 5 mei met 75 procent, maar daar is wel een daling zichtbaar: van 81 procent in 2020 naar 75 procent in 2022.
Naast de vaste vragen over de Nationale Herdenking op 4 mei en Bevrijdingsdag op 5 mei is dit jaar meer ingegaan op het thema 'Beleving van vrijheid'. Rond dit thema zijn net als eerder in 2022 en 2020 elf zaken rondom het thema voorgelegd.
De meeste van de zaken die met de vrijheidsbeleving te maken hebben (vrijheid om de eigen partner te kiezen, vrijheid van meningsuiting, vrije verkiezingen, onafhankelijke rechters, vrije studiekeuze, verbod op discriminatie en onafhankelijke journalistiek en media) wordt door 80 procent of meer belangrijk geacht.
Vrije samenlevingWat opvalt is dat er opnieuw sprake is van een daling in de vrijheidsbeleving. In 2022 zakte die tot 11 procent. Dat had volgens de onderzoekers mogelijk te maken met de coronabeperkingen. Daarna was er een opleving in het aandeel respondenten dat aangaf dat het gevoel van vrijheid was toegenomen in de afgelopen vijf jaar, van 11 procent naar 20 procent. Dit jaar is dit weer gezakt naar 13 procent.
Ook zijn er zorgen over de houding ten opzichte van een vrije samenleving. Ruim twee derde van de respondenten denkt dat men gaat vergeten hoe belangrijk vrijheid is (67 procent). In de eerste meting in 2020 was dat nog 61 procent.
Extra maatregelenBij de Nationale Dodenherdenking op 4 mei op de Dam in Amsterdam is dit jaar minder publiek welkom en alle bezoekers worden gefouilleerd. De aanleiding hiervoor is de toegenomen spanning in de maatschappij, onder meer door de oorlog in Gaza, en een grote actiebereidheid, zei burgemeester Halsema. Het aantal mensen dat bij de herdenking aanwezig mag zijn, is gehalveerd. Dat komt voor dit jaar neer op zo'n 10.000 mensen. Ook worden bezoekers van tevoren gefouilleerd.
Vorige maand werd de opening van het Nationaal Holocaustmuseum in de hoofdstad verstoord door protestacties, waarbij volgens verschillende getuigen ook antisemitische leuzen te horen waren. Er werd gedemonstreerd vanwege het bezoek van de Israëlische president Herzog. Zijn komst lag gevoelig door de oorlog in Gaza en uitspraken die Herzog had gedaan over Gazanen.
Op het Kanaal tussen Frankrijk en Groot-Brittannië zijn zeker vijf migranten omgekomen, onder wie een 7-jarig meisje. Dat melden lokale autoriteiten. De migranten probeerden vannacht de oversteek te maken in de buurt van Wimereux, een plaats aan de Opaalkust.
De Franse hulpdiensten hebben 47 opvarenden opgepikt tijdens hun poging om het Kanaal over te steken, vertelde lokale functionaris Jacques Billant aan verslaggevers. Vier van de 47 geredde mensen zijn naar een ziekenhuis gebracht. Ze zijn buiten levensgevaar, zei Billant.
Hij voegde eraan toe dat meer dan 50 van de 112 opvarenden aan boord zijn gebleven om hun reis naar Groot-Brittannië voort te zetten. "Ze slaagden erin de motor opnieuw te starten en besloten hun reis richting Groot-Brittannië voort te zetten", zei Billant.
Helft op de boot geblevenEerder berichtte lokale krant La Voix du Nord dat ongeveer 100 migranten zouden zijn opgepikt door een sleepboot van de Franse marine.
De reddingsdiensten zeggen dat nog niet duidelijk is hoeveel boten met migranten afgelopen nacht de oversteek van Frankrijk naar Groot-Brittannië hebben gemaakt.
De BBC meldt dat een Brits douaneschip ongeveer 70 migranten naar Dover heeft gebracht. Een ander douaneschip brengt momenteel een tweede groep naar Dover, meldt de Britse omroep.
Beelden van een Britse boot met mensen die reddingsvesten dragen:
De weersomstandigheden in het Kanaal zijn momenteel erg rustig. Bij zulk weer verwacht de Britse kustwacht veel boten met migranten. De boten zitten vaak overvol en kunnen door golven worden overspoeld.
Het is niet de eerste keer dat migranten die de oversteek willen maken in de regio komen te overlijden. In januari stierven vijf migranten nabij een strand in Wimereux. Volgens de Franse maritieme instanties probeerden toen meer dan 70 migranten aan boord te klimmen van een boot voor de kust van de badplaats ten zuiden van Calais. Ook zij wilden de oversteek maken naar Engeland.
Rwanda-wetOm migranten af te schrikken om de illegale reis naar Engeland te maken, heeft het Verenigd Koninkrijk de controversiële Rwanda-wet aangenomen. Hiermee wil het land illegale migranten per vliegtuig naar Rwanda deporteren. Rwanda is met deze wetgeving tot een veilig land verklaard, om zo juridische bezwaren tegen de uitzettingen te voorkomen.
De Britse minister van Binnenlandse Zaken Cleverly schrijft op X dat "deze tragedies moeten stoppen", verwijzend naar de situatie in Wimereux. "Deze regering doet er alles aan om het bedrijfsmodel van de kwaadaardige mensensmokkelbendes te doorbreken, zodat ze niet langer levens in gevaar brengen", aldus de minister.
De politie heeft gisteren in de Duitse stad Dresden een medewerker van de rechts-radicale partij Alternative für Deutschland (AfD) opgepakt. Hij zit vast op verdenking van spionage voor de Chinese geheime dienst. Zijn woningen zijn doorzocht.
Het gaat om Jian Guo, een Chinees-Duitse medewerker van AfD-Europarlementariër Maximilian Krah. Krah is ook de lijsttrekker bij de aanstaande Europese verkiezingen.
Door Guo's werk in Brussel en Straatsburg had hij toegang tot allerlei parlementaire stukken, die hij zou hebben doorgespeeld aan de Chinezen. Ook zou Guo leden van de Chinese oppositie in Duitsland hebben bespioneerd.
AfD: zeer verontrustendKrah zegt in een eerste reactie dat spionage voor een buitenlandse mogendheid een zware beschuldiging is. Hij zegt dat hij Guo zal ontslaan als de verdenkingen zijn bewezen.
De AfD noemt de arrestatie zeer verontrustend. "Omdat we momenteel niet meer informatie hebben over deze zaak, moeten we nadere berichtgeving van het Openbaar Ministerie afwachten."
De Duitse minister voor Binnenlandse Zaken Nancy Faeser spreekt van een mogelijk aanval op de Europese democratie. Ook houdt ze Krah en de AfD met zo veel woorden verantwoordelijk.
Voor de AfD is het de tweede keer in de korte tijd dat de partij in opspraak raakt vanwege mogelijke beïnvloeding vanuit het buitenland. De nummer 2 op de Europese lijst en huidige Bondsdaglid Petr Bystron werd begin deze maand in verband gebracht met geld uit Rusland.
De publieke omroep ARD, die het nieuws vanochtend als eerste meldde, schrijft dat Guo geen onbekende van de Duitse inlichtingendiensten is. Hij zou zichzelf meer dan tien jaar geleden hebben gemeld als informant, maar tot een samenwerking kwam het niet. De diensten zouden hem onbetrouwbaar hebben geacht en hebben vermoed dat hij een mol was van de Chinese geheime dienst.
Het is de tweede dag op rij dat de Duitse justitie de arrestatie van vermoedelijke Chinese spionnen meldt. Gisteren werden twee mannen en een vrouw opgepakt. De twee zaken lijken volgens de Duitse omroep niet met elkaar in verband te staan.
China doet de recente arrestaties af als sensatiezucht. Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de berichten bedoeld zijn om China's reputatie te besmeuren.
Het RIVM heeft een nieuw Outbreak Management Team (OMT) samengesteld vanwege de mazelen. Het OMT benadrukt dat de situatie niet acuut is, maar adviseert de minister van Volksgezondheid en de GGD's wel om aanvullende maatregelen te nemen.
Tot nu toe zijn dit jaar 64 gevallen van mazelen bij het RIVM gemeld. "Het begon met een cluster van gevallen bij arbeidsmigranten in Limburg. Nu zien we de meeste gevallen van mazelen in de regio Eindhoven", zegt arts infectieziektenbestrijding Helma Ruijs van het RIVM. "Er komen nu in Eindhoven nog wel nieuwe gevallen bij, maar de besmettingen nemen niet exponentieel toe."
Injecties antistoffenHet OMT was op 28 maart bijeen en adviseert een reeks maatregelen. Het wil onder meer dat het makkelijker wordt om vaccinaties in te halen als kinderen die nog niet hebben gehad en het vindt dat zorginstellingen moeten zorgen dat hun personeel goed is beschermd. Ook pleit het OMT voor de inkoop van extra vaccins, omdat ze hopen dat de vraag ernaar toeneemt.
Verder kunnen kinderen die contact hebben gehad met iemand met mazelen volgens het OMT een injectie met antistoffen of een vaccinatie krijgen. Daarnaast blijft de regel dat broertjes en zusjes van kinderen met mazelen tijdens de incubatietijd niet naar het kinderdagverblijf mogen. Ook pleiten de deskundigen voor uitbreiding van de surveillance: ze willen onderzoeken of het aantal virusdeeltjes in het rioolwater kan worden gemonitord.
Er is geen sprake van een acute situatie of een landelijke uitbraak, benadrukt Tjalling Leenstra, hoofd van de Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding van het RIVM. "Toch vonden we het nodig om te kijken welke maatregelen we moeten treffen om ons voor te bereiden. De vaccinatiegraad in Europa daalt, het is nu tien jaar geleden dat we hier een landelijke uitbraak hadden en we hebben een aantal clusters van besmettingen gezien."
Sinds we in Nederland tegen mazelen vaccineren, steekt de ziekte eens in de tien à vijftien jaar de kop op. Tijdens zo'n uitbraak bouwen ongevaccineerde mensen immuniteit op en daarna groeit het aantal vatbare mensen weer, legt Ruijs van het RIVM uit. Als de onbeschermde groep groot genoeg is en genoeg contact heeft, slaat het virus weer toe.
Laatste uitbraakDe laatste grote uitbraak was in 2013. Tijdens die epidemie belandden er volgens het RIVM 180 mensen met mazelen in het ziekenhuis. Officieel zijn er toen 2700 patiënten gemeld, maar het RIVM gaat ervan uit dat er bij die uitbraak zo'n 27.000 mensen besmet zijn geraakt.
In gemeenten met een vaccinatiegraad onder de 90 procent werd het mazelen-vaccin destijds vervroegd aan kinderen aangeboden. Normaal gebeurt dat op een leeftijd van 14 maanden, maar omdat kleine kinderen een relatief groot risico lopen, konden ze het vaccin vanaf een leeftijd van 6 maanden krijgen.
Lange termijnVervroegd vaccineren adviseert het RIVM nu niet. Nadeel daarvan is dat het vaccin dan op de lange termijn minder goed beschermt, zegt Ruijs. "Alleen op één kinderdagverblijf in Brabant is het vaccin wél vervroegd aangeboden aan een tiental kinderen. Daar zaten in meerdere groepen kinderen met mazelen en was het lastig om de groepen uit elkaar te houden."
Het OMT kan lastig voorspellen hoe de situatie zich tijdens een volgende landelijke uitbraak zal ontwikkelen. "Voorheen zagen we het virus vooral in gemeenten waar mensen vanwege geloofsovertuigingen het vaccin overslaan. Nu zien we ook in steden een lagere vaccinatiegraad en het effect daarvan is lastig te voorspellen", zegt Ruijs van het RIVM. Haar collega Leenstra verwacht "grotere en kleinere clusters van besmettingen".
Ook elders in Europa gaan de mazelen rond. Het ECDC, de Europese evenknie van het RIVM, bericht over zeker 5770 gevallen van mazelen in Europa tussen maart 2023 en februari 2024. Zeker vijf mensen stierven aan mazelen. Er zijn in die periode onder meer uitbraken geweest in Roemenië, Oostenrijk en Frankrijk.
De Nederlandse Influenza Stichting sloeg gisteren nog alarm om de lage vaccinatiegraad in Nederland. Met de campagne Beneden Peil willen artsen- en patiëntenorganisaties zorgverleners bewust maken van hun rol hierin. Ook willen ze mensen die twijfelen voorzien van informatie over vaccineren.
De mazelen, kinkhoest, allemaal ziektes waar je opeens weer veel over hoort. Hoe het kan dat zulke levensgevaarlijke ziektes weer terugkomen, zie je in deze video van NOS op 3:
Bij een botsing tussen twee helikopters van het Maleisische leger zijn tien mensen om het leven gekomen. De toestellen raakten elkaar met de propellers.
Alle slachtoffers zaten aan boord van de helikopters, die aan het oefenen waren in de buurt van een marinebasis in het noorden van de staat Perak.
"Die tien slachtoffers zijn op de plaats van het ongeluk dood verklaard", laat het leger weten in een statement. De stoffelijke resten zijn voor identificatie naar het ziekenhuis gestuurd.
SportcomplexEen van de helikopters, met zeven mensen aan boord, stortte neer bij het sportcomplex van de legerbasis. De andere helikopter, met drie inzittenden, crashte bij een zwembad in de buurt.
Het leger gaat het incident onderzoeken. In maart stortte een helikopter van de Maleisische kustwacht in zee tijdens een training. Die bemanningsleden werden gered door vissers.
Op video's van het ongeluk is te zien dat een van de helikopters de propellers van het andere toestel raakt en vervolgens neerstort:
